Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

Hẹn Azọngban Wẹndagbe-Jijlá Tọn Towe Di

Hẹn Azọngban Wẹndagbe-Jijlá Tọn Towe Di

Hẹn Azọngban Wẹndagbe-Jijlá Tọn Towe Di

“Nọ wà azọ́n wẹndagbe-jlatọ tọn, bosọ nọ hẹn lizọnyizọn towe di to gigọ́ mẹ.”—2 TIM. 4:5.

NAWẸ HIẸ NA NA GBLỌNDO GBỌN?

Mẹnu lẹ wẹ ze apajlẹ dagbe wẹndagbe-jijlá tọn dai na mí?

Naegbọn gbẹtọ lẹ tindo nuhudo nado sè wẹndagbe lọ?

Etẹlẹ wẹ mí dona nọ wà nado yin wẹndagbe-jlatọ kọdetọn dagbenọ?

1. Naegbọn Jehovah sọgan yin yiylọdọ Wẹndagbe-jlatọ tintan podọ daho hugan lọ?

 WẸNDAGBE-JLATỌ de wẹ mẹhe nọ dowẹn nudagbe lẹ tọn. Jehovah Jiwheyẹwhe wẹ Wẹndagbe-jlatọ tintan podọ daho hugan lọ. Tlolo to atẹṣiṣi mẹjitọ mítọn tintan lẹ tọn godo, Jehovah lá wẹndagbe lọ dọ odàn lọ, yèdọ Satani Lẹgba, na yin vivasudo. (Gẹn. 3:15) To owhe kanweko lẹ gblamẹ, Jehovah gbọdo sunnu nugbonọ lẹ nado wlan nudọnamẹ gigọ́ gando lehe ewọ na de vlẹko sẹ̀ sọn yinkọ etọn go do, lehe ewọ na vọ́ nuhe Satani hẹngble lẹ jlado do, podọ lehe gbẹtọvi lẹ sọgan vọ́ nuhe Adam po Evi po ko hẹnbu lẹ mọyi do go.

2. (a) Adà tẹwẹ angẹli lẹ nọ yiwà to azọ́n wẹndagbe-jijlá tọn mẹ? (b) Apajlẹ tẹwẹ Jesu zedai na wẹndagbe-jlatọ lẹ?

2 Angẹli lẹ lọsu yin wẹndagbe-jlatọ. Yé nọ lá wẹndagbe, podọ yé nọ gọalọna mẹdevo lẹ nado hẹn wẹndagbe gbayipe. (Luku 1:19; 2:10; Owalọ 8:26, 27, 35; Osọ. 14:6) Etẹwẹ dogbọn angẹligán lọ Mikaẹli dali? Ewọ lọsu yin wẹndagbe-jlatọ. To whenuena Jesu wá aigba ji, e ze apajlẹ wẹndagbe-jijlá tọn dai na gbẹtọvi lẹ. Jesu yí gbẹzan etọn blebu zan to azọ́n wẹndagbe lọ tọn hinhẹn gbayipe mẹ!—Luku 4:16-21.

3. (a) Wẹndagbe tẹwẹ mí nọ hẹn gbayipe? (b) Taidi wẹndagbe-jlatọ lẹ, kanbiọ tẹlẹ mẹ wẹ mí dona tindo ojlo te?

3 Jesu degbena devi etọn lẹ nado nọ jla wẹndagbe. (Mat. 28:19, 20; Owalọ 1:8) Apọsteli Paulu dotuhomẹna azọ́nwatọgbẹ́ etọn Timoti dọmọ: “Nọ wà azọ́n wẹndagbe-jlatọ tọn, bosọ nọ hẹn lizọnyizọn towe di to gigọ́ mẹ.” (2 Tim. 4:5) Wẹndagbe tẹwẹ míwlẹ taidi hodotọ Jesu tọn lẹ nọ hẹn gbayipe? Mí nọ lá nugbo lọ dọ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn Jehovah, yiwanna mí. (Joh. 3:16; 1 Pita 5:7) Aliho titengbe he mẹ Jehovah Jiwheyẹwhe nọ do owanyi etọn hia te wẹ gbọn Ahọluduta etọn gblamẹ. Enẹwutu, mí nọ yí ayajẹ do lá na mẹdevo lẹ dọ mẹhe yin mẹmẹglọ hlan Ahọluduta lọ, bo nọ setonuna Jiwheyẹwhe, bosọ nọ wà dodo lẹpo sọgan jihọntọn hẹ ewọ. (Ps. 15:1, 2) Na nugbo tọn, lẹndai Jehovah tọn wẹ nado de yajiji lẹpo sẹ̀. Ewọ nasọ de awufiẹsa he mí nọ mọ to whenue mí flin oyà he mí ji wayi lẹ sẹ̀. Wẹndagbe nankọ die! (Isa. 65:17) Taidi wẹndagbe-jlatọ lẹ, mì gbọ mí ni gbadopọnna gblọndo kanbiọ titengbe awe tọn: Naegbọn e do yin nujọnu dọ gbẹtọ lẹ ni sè wẹndagbe lọ to egbehe? Podọ nawẹ mí sọgan hẹn azọngban wẹndagbe-jijlá tọn mítọn di po kọdetọn dagbe po gbọn?

NAEGBỌN GBẸTỌ LẸ TINDO NUHUDO NADO SÈ WẸNDAGBE LỌ?

4. Lalo tẹlẹ wẹ gbẹtọ lẹ nọ do dokọna Jiwheyẹwhe?

4 Mí ni dọ dọ mẹde dọna we dọ otọ́ towe ko gbẹ́ hiẹ po hagbẹ whẹndo towe tọn he pò lẹ po dai. Vlavo mẹhe sọalọakọ́n dọ emi yọ́n otọ́ towe de dọna we dọ ewọ ma yọ́n dọnsẹpọ, bo nọ whlá ede, bosọ yin kanylantọ. Mẹdelẹ tlẹ sọgan hẹn we yise dọ ale de ma tin to e mẹ nado dín otọ́ towe na ewọ ko kú wutu. To linlẹn de mẹ, ohó mọnkọtọn lẹ ko yin didọna mẹsusu gando Jiwheyẹwhe go. Yé yin pinplọn dọ Jiwheyẹwhe yin nudabla de, dọ e yin dinmamọdona, kavi dọ kanylantọ de wẹ. Di apajlẹ, nukọntọ sinsẹ̀n tọn delẹ nọ sọalọakọ́n dọ Jiwheyẹwhe na sayana mẹylankan lẹ kakadoi to nọtẹn yasanamẹ tọn de mẹ. Mẹdevo lẹ nọ dowhẹ Jiwheyẹwhe na yajiji he nugbajẹmẹji lẹ nọ hẹnwa. Dile etlẹ yindọ nujijọ ehelẹ nọ hù mẹdagbe po mẹylankan lẹ po, yé nọ dọ dọ yasanamẹ de wẹ yé yin sọn Jiwheyẹwhe dè.

5, 6. Nawẹ nuplọnmẹ nulẹ tin yededenu tọn po sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lalo lẹ po ko yinuwado gbẹtọvi lẹ ji gbọn?

5 Mẹdevo lẹ sọalọakọ́n dọ Jiwheyẹwhe ma tin. To whẹho ehe mẹ, lẹnnupọndo nuplọnmẹ nulẹ tin yededenu tọn ji. Susu mẹhe nọ nọgodona nuplọnmẹ ehelẹ tọn nọ lá dọ ogbẹ̀ wá na ede poun matin anademẹ nuyọnẹntọ de tọn. Yé nọ dọ po nujikudo po dọ Mẹdatọ de ma tin. Mẹdelẹ tlẹ nọ dọ dọ kanlin wunmẹ devo de poun wẹ gbẹtọvi lẹ yin, enẹwutu e ma dona paṣa mí eyin gbẹtọvi de yinuwa taidi kanlin. Yé nọ tẹkudeji dọ osẹ́n jọwamọ tọn hodo wẹ mẹhe tindo huhlọn bo nọ yinuwa hẹ madogánnọ lẹ to aliho agọ̀ mẹ lẹ te poun. Abajọ mẹsusu do yise dọ whẹdida mawadodo na tin tẹgbẹ. Enẹwutu, mẹhe yise to nulẹ tin yededenu mẹ lẹ ma tindo todido depope.

6 Matin ayihaawe, nuplọnmẹ nulẹ tin yededenu po sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lalo lẹ po ko yidogọna oyà he gbẹtọvi lẹ to jiji to azán godo tọn ehelẹ mẹ. (Lom. 1:28-31; 2 Tim. 3:1-5) Nuplọnmẹ gbẹtọ tọn ehelẹ ma ko hẹn wẹndagbe nujọnu tọn he dẹn-to-aimẹ de wá gba. Kakatimọ, dile apọsteli Paulu dohia do, yé ko hẹn gbẹtọ lẹ do “zinvlu aliho nulẹnpọn tọn mẹ, bo [hẹn yé] jẹla na ogbẹ̀ he wá sọn Jiwheyẹwhe dè.” (Efe. 4:17-19) Humọ, nuplọnmẹ nulẹ tin yededenu tọn po sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lalo lẹ po ko glọnalina gbẹtọ lẹ nado kẹalọyi wẹndagbe he wá sọn Jiwheyẹwhe dè lọ.—Hia Efesunu lẹ 2:11-13.

7, 8. Aliho dopo gee tẹ mẹ wẹ gbẹtọ lẹ sọgan mọnukunnujẹ wẹndagbe lọ mẹ to gigọ́ mẹ te?

7 Eyin gbẹtọ lẹ na gbọwhẹ hẹ Jiwheyẹwhe, e dona họnwun na yé jẹnukọn dọ Jehovah tin podọ yé dona mọnukunnujẹemẹ dọ whẹwhinwhẹ́n dagbe susu lẹ tin nado dọnsẹpọ ewọ. Mí sọgan gọalọna yé nado tindo oyọnẹn enẹ gbọn tuli nina yé nado lẹnnupọndo nudida lẹ ji dali. Eyin gbẹtọ lẹ lẹnnupọndo nudida lẹ ji po ahundopo po, yé nọ mọnukunnujẹ nuyọnẹn po huhlọn Jiwheyẹwhe tọn po mẹ. (Lom. 1:19, 20) Eyin mí jlo na gọalọna gbẹtọ lẹ na nuhe Mẹdatọ Daho mítọn basi lẹ nido yinuwa do yé ji, mí sọgan yí hosọ he dọhodo nudida ji to owe po linlinnamẹwe mítọn mẹ lẹ po zan. Di apajlẹ, mí sọgan yí weta 17 owe Dọnsẹpọ Jehovah tọn zan. Etomọṣo, mẹhe plọnnu sọn nudida lẹ kẹdẹ mẹ ma sọgan mọ gblọndo na kanbiọ titengbe delẹ taidi: Naegbọn Jiwheyẹwhe do jotẹnna yajiji? Etẹwẹ yin lẹndai Jiwheyẹwhe tọn na aigba? Be Jiwheyẹwhe nọ hò ṣie pọ́n ya?

8 Aliho dopo gee he mẹ gbẹtọ lẹ sọgan mọnukunnujẹ wẹndagbe lọ gando Jiwheyẹwhe po lẹndai etọn po go mẹ to gigọ́ mẹ te wẹ nado plọn Biblu. Lẹblanulọkẹyi nankọ die mí tindo nado gọalọna gbẹtọ lẹ nado mọ gblọndo na kanbiọ yetọn lẹ! Nado jẹ ahun todoaitọ mítọn lẹ tọn mẹ, mí dona wà nuhe hugan nugbo lẹ didọna yé poun; mí dona diọlinlẹnna yé. (2 Tim. 3:14) Mí sọgan plọn nado nọ diọlinlẹnnamẹ dogọ eyin mí hodo apajlẹ Jesu tọn. Naegbọn ewọ do tindo kọdetọn dagbe to wẹndagbe lọ lilá mẹ? Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ ewọ nọ yí kanbiọ lẹ zan po azọ́nyinyọnẹn po. Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ etọn gbọn?

WẸNDAGBE-JLATỌ KỌDETỌN DAGBENỌ LẸ NỌ YÍ KANBIỌ LẸ ZAN PO AZỌ́NYINYỌNẸN PO

9. Eyin mí na penugo nado gọalọna gbẹtọ lẹ to gbigbọ-liho, etẹwẹ mí dona wà?

9 Naegbọn mí dona nọ yí kanbiọ lẹ zan to azọ́n wẹndagbe-jijlá tọn mẹ taidi Jesu? Lẹnnupọndo ninọmẹ ehe ji: Doto towe dọna we dọ emi tindo wẹndagbe de na we. E dọ dọ emi sọgan hẹn azọ̀n towe gbọ eyin emi wà azọ́n mẹzizẹ tọn he gẹdẹ de na we. Hiẹ sọgan yí nuhe e dọ sè. Ṣigba etẹwẹ lo, eyin e ko dopagbe enẹ na we whẹpo do wá kanhose we gando azọ̀n he jẹ a te go? E na vẹawu dọ hiẹ ni dejido ewọ go. Mahopọnna lehe doto lọ sọgan yọ́n azọ́n sọ, e dona kàn kanbiọ lẹ sè we bo dotoaina nuhe a dọ lẹ whẹpo do sọgan na we alọgọ he sọgbe. Mọdopolọ, eyin mí na gọalọna gbẹtọ lẹ nado kẹalọyi wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn, mí dona yọ́n lehe yè nọ yí kanbiọ lẹ zan po azọ́nyinyọnẹn po do. Eyin mí na penugo nado gọalọna yé, ninọmẹ gbigbọmẹ tọn yetọn dona họnwun na mí jẹnukọn.

10, 11. Eyin mí hodo apajlẹ lehe Jesu nọ plọnmẹ do tọn, etẹwẹ mí sọgan penugo nado wà?

10 Jesu yọnẹn dọ kanbiọ dagbe lẹ kinkanse nọ gọalọna mẹplọntọ de nado yọ́n pọndohlan nuplọntọ etọn tọn podọ nado dọ̀n ẹn biọ hodọdopọ mẹ. Di apajlẹ, to whenue Jesu jlo na plọnnu devi etọn lẹ gando whiwhẹ go, ewọ bẹjẹeji gbọn kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn de kinkanse yé dali. (Malku 9:33) Nado plọn Pita lehe e na nọ lẹnnupọndo nunọwhinnusẹ́n lẹ ji do, Jesu kàn kanbiọ he tindo adà voovo de sè e. (Mat. 17:24-26) To nujijọ devo whenu, Jesu kàn kanbiọ debọdo-dego delẹ sè devi etọn lẹ nado whàn yé nado dọ nuhe tin to ahun yetọn mẹ tọ́n. (Hia Matiu 16:13-17.) Gbọn kanbiọ lẹ yiyizan po nugbo lẹ hinhẹn họnwun po dali, Jesu wà nuhe hugan nudọnamẹ lẹ mimá hẹ mẹdevo lẹ. E jẹ ahun gbẹtọ lẹ tọn mẹ, bo whàn yé nado yinuwa sọgbe hẹ wẹndagbe lọ.

11 Eyin mí hodo apajlẹ Jesu tọn bo nọ yí kanbiọ lẹ zan po azọ́nyinyọnẹn po, mí nọ wà e whè gbau onú atọ̀n. Mí nọ doayi lehe mí sọgan gọalọna gbẹtọ lẹ ganji do go, mí nọ duto mẹhe nọ hẹnalọdotena hodọdopọ lẹ ji, podọ mí nọ plọn whiwhẹnọ lẹ lehe yé sọgan mọaleyi sọn ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà mẹ do. Mì gbọ mí ni gbadopọnna aliho voovo atọ̀n he mẹ mí sọgan yí kanbiọ lẹ zan po kọdetọn dagbe po te.

12-14. Nawẹ hiẹ sọgan gọalọna ovi towe nado nọ gboadọ to whenue e to wẹndagbe lọ lá gbọn? Na apajlẹ de.

12 Aliho 1: Taidi mẹjitọ de, etẹwẹ hiẹ na wà to whenue ovi aflanmẹ towe dọ ahunmẹdunamẹnu etọn na we dọ emi ma nọ penugo nado yiavùnlọna nuyise emitọn gando nudida lẹ go eyin emi to hodọ hẹ klasigbẹ́ emitọn de? Ayihaawe ma tin dọ hiẹ na jlo nado gọalọna ẹn, na ewọ nido nọ wleawuna adọgbigbo nado lá wẹndagbe lọ. Enẹwutu, kakati nado mọhodọdo e go kavi na ẹn ayinamẹ to afọdopolọji, naegbọn hiẹ ma na hodo apajlẹ Jesu tọn bo kàn kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn lẹ sè e? Nawẹ hiẹ sọgan wà ehe gbọn?

13 To whenue hiẹ po ovi lọ po ko hia weta 17 owe Dọnsẹpọ Jehovah tọn godo, a sọgan biọ to e si nado dọ kunnudenu he ewọ mọdọ yé dutomẹji hugan lẹ na we. Na ẹn tuli nado doayi whẹwhinwhẹ́n he wutu ewọ do kudeji dọ Mẹdatọ de tin lẹ po nuhewutu ewọ tindo ojlo nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn po go. (Lom. 12:2) Dike ovi towe ni yọnẹn dọ e ma yin dandan dọ whẹwhinwhẹ́n etọn ni yin nudopolọ hẹ towe lẹ.

14 Basi zẹẹmẹ na ovi aflanmẹ towe dọ ewọ sọgan hodo aliho he mẹ a dọho hẹ ẹ te eyin e wá to hodọ hẹ klasigbẹ́ etọn de. Enẹ wẹ yindọ, ewọ sọgan gbadopọnna nugbo delẹ hẹ klasigbẹ́ etọn bo kàn kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn delẹ sè to enẹgodo. Di apajlẹ, ewọ sọgan biọ to klasigbẹ́ lọ si nado hia owe Dọnsẹpọ Jehovah, weta 17, hukan 11 po 12 po to weda 172-173 ji. Enẹgodo, ovi towe sọgan kanse dọ, “Be nugbo wẹ dọ ọdinatẹẹ ma sọgan bẹ nudọnamẹ hẹn sọ apọ̀n gbẹtọvi tọn ya?” Klasigbẹ́ lọ sọgan yigbe dọ mọwẹ. Enẹgodo, ovi towe sọgan yidogọ dọ, “Eyin ọdinatẹẹ-zọ́nwatọ akonka lẹ ma sọgan basi ọdinatẹẹ he tindo nugopipe sọ apọ̀n gbẹtọ tọn, nawẹ apọ̀n gigẹdẹ enẹ sọgan wá aimẹ na ede gbọn?” Nado gọalọna ẹn nado nọ voawu to whenue ewọ to hodọ hẹ mẹdevo lẹ gando nuyise etọn lẹ go, hiẹ sọgan nọ basi zepọn hẹ ẹ whẹwhẹ. Eyin a plọnazọ́n ovi towe nado nọ yí kanbiọ lẹ zan po azọ́nyinyọnẹn po, ewọ na penugo nado hẹn azọngban wẹndagbe-jijlá tọn etọn di.

15. Nawẹ mí sọgan yí kanbiọ lẹ zan nado gọalọna mẹhe ma tindo yise to Jiwheyẹwhe mẹ de gbọn?

15 Aliho 2: To azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ, mí nọ dukosọ hẹ mẹhe nọ tindo ayihaawe gando tintin Jiwheyẹwhe tọn go lẹ. Di apajlẹ, mẹde sọgan dọ dọ emi ma yise dọ Jiwheyẹwhe tin. Kakati nado dike enẹ ni doalọtena hodọdopọ lọ, mí sọgan yí sisi do kàn whenue gbọ́n ewọ ko yise dọ Jiwheyẹwhe ma tin sè e, podọ nuhewutu ewọ do kẹalọyi nuyise enẹ. To whenue mí ko dotoaina gblọndo etọn bo pà ẹ na whẹho lọ he e ylọ dọ nujọnu godo, mí sọgan kanse e eyin ewọ na jlo nado hia owe he do kunnudenu lẹ hia dọ mẹdatọ de tin. Eyin whétọ lọ nọ kẹalọyi pọndohlan he gbọnvona etọn lẹ, ewọ sọgan yigbe dọ e ma ylan nado hia kunnudenu enẹlẹ. Enẹgodo, mí sọgan ze owe Dọnsẹpọ Jehovah donukọnna mẹlọ. Kanbiọ lẹ yiyizan po azọ́nyinyọnẹn po sọgan yinuwa taidi họnhungan he na hùn ahun hosetọ de tọn nado kẹalọyi wẹndagbe lọ.

16. Naegbọn mí ma dona tindo pekọ to whenue plọnmẹ Biblu de hia gblọndo lẹ sọn owe he mí to yiyizan mẹ?

16 Aliho 3: To whenue mí to anadena plọnmẹ Biblu de, mí sọgan nọ tindo pekọ to whenue nuplọntọ lọ vọ́ gblọndo he tin to owe he mí to yiyizan lọ mẹ lẹ hia poun. Ṣigba eyin mí nọ wàmọ, enẹ sọgan glọnalina nuplọntọ lọ ma nado whẹ́n to gbigbọ-liho. Etẹwutu? Na nuplọntọ he nọ hia gblọndo etọn lẹ sọn owe de mẹ bo ma nọ lẹnayihamẹpọn do yé ji ma sọgan lodo to gbigbọ-liho. Nuplọntọ mọnkọtọn sọgan gbọjọ po awubibọ po to homẹkẹn sinsinyẹn nukọn. (Mat. 13:20, 21) Nado dapana kọdetọn enẹ, mí dona nọ kanse nuplọntọ mítọn nuhe e lẹn gando nuhe plọn e te lẹ go. Dovivẹnu nado yọnẹn eyin e kẹalọyi nuplọnmẹ lọ lẹ nugbo. Humọ, biọ to e si nado dọ nuhewutu e kẹalọyi kavi jẹagọdo nuplọnmẹ de. Enẹgodo, gọalọna ẹn nado lẹnnupọndo wefọ lẹ ji nado sọgan wá tadona he sọgbe kọ̀n na ede. (Heb. 5:14) Eyin mí nọ yí kanbiọ lẹ zan po azọ́nyinyọnẹn po, e yọnbasi dọ mẹhe mí nọ plọnnu hẹ lẹ na lodo to yise mẹ bo na penugo nado duto nukundiọsọmẹtọ kavi mẹhe jlo na hẹn yé buali lẹ ji. (Kọl. 2:6-8) Nudevo tẹwẹ mí sọgan wà nado hẹn azọngban wẹndagbe-jijlá tọn mítọn di?

WẸNDAGBE-JLATỌ KỌDETỌN DAGBENỌ LẸ NỌ GỌALỌNA ODE AWETỌ

17, 18. To whenue mí hodo wẹnlatọ devo to lizọnyizọn lọ mẹ, nawẹ mí sọgan wazọ́n dopọ gbọn?

17 Devi awe-awe wẹ Jesu dohlan azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ. (Malku 6:7; Luku 10:1) To godo mẹ, apọsteli Paulu donù “azọ́nwatọ hatọ” he ko “dovivẹnu to kọndopọ mẹ hẹ [ewọ] to wẹndagbe lọ mẹ” lẹ go. (Flp. 4:3) Apajlẹ Owe-wiwe lẹ tọn enẹlẹ zọ́n bọ to 1953, wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn lẹ bẹ tito de jẹeji nado nọ plọnazọ́n mẹdevo lẹ to lizọnyizọn lọ mẹ.

18 To whenue mí hodo Klistiani devo to lizọnyizọn lọ mẹ, nawẹ mí sọgan wazọ́n dopọ gbọn? (Hia 1 Kọlintinu lẹ 3:6-9.) Nọ hùn Biblu towe bo nọ hodo awetọ towe dile ewọ to wefọ lẹ hia. Ze ayidonugo do awetọ towe kavi whétọ lọ ji to whenue depope to yé mẹ to hodọ. Hodo hodọdopọ lọ ganji nado yọ́n eyin vlavo nuhudo tin nado gọalọna awetọ towe nado duto aliglọnnamẹnu de ji. (Yẹwh. 4:12) Ṣigba hẹn ehe do ayiha mẹ: Duto mẹwhinwhàn lọ ji nado gbòhódonù na awetọ towe to whenue ewọ to hoyijlẹdohogo hẹ whétọ lọ. Eyin a ma dava zohunhun towe, enẹ sọgan hẹn awetọ towe gbọjọ bo hẹn whétọ lọ biọ bẹwlu mẹ. To whedelẹnu, e sọgan biọ dọ hiẹ ni nọ yidogọna hodọdopọ lọ. Ṣigba, eyin a de nado dọ nude, tẹnpọn bo nọ glido to hodidọ towe mẹ. Enẹgodo, jotẹnna awetọ towe nado zindonukọn to anadidena hodọdopọ lọ mẹ.

19. Etẹwẹ mí na wà dagbe nado nọ flin, podọ etẹwutu?

19 Nawẹ hiẹ po azọ́nwatọgbẹ́ towe po sọgan gọalọna mìnọzo dile mì to yìyì sọn họndekọn jẹ họndekọn gbọn? Naegbọn mì ma na yí whenu enẹ zan nado dọhodo aliho he mẹ mì sọgan hẹn nuzedonukọnnamẹ mìtọn pọnte dogọ te ji? Mì payi na nuhe mì na dọ gando mẹhe tin to aigba-denamẹ lọ ji lẹ go ni ma yin nuhe na hẹnmẹ gbọjọ blo. Mọdopolọ, mì dapana ohó agọ̀ didọ gando wẹnlatọ hatọ lẹ go. (Howh. 18:24) Mí na wà dagbe nado nọ flin dọ mímẹpo wẹ yin núzinzan okọ́ tọn lẹ. Jehovah ko do homẹdagbe vonọtaun de hia mí gbọn lizọnyizọn wẹndagbe lilá tọn he taidi adọkunnu de zizedo alọmẹ na mí dali. (Hia 2 Kọlintinu lẹ 4:1, 7.) Enẹwutu, mì gbọ mímẹpo ni nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn hia na adọkunnu enẹ bo nọ wà nuhe go mí pé lẹpo nado hẹn azọngban wẹndagbe-jijlá tọn mítọn di.

[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]

[Nudọnamẹ tangan lẹ to weda 5]

Nado jẹ ahun todoaitọ mítọn lẹ tọn mẹ, mí dona diọlinlẹnna yé

[Yẹdide to weda 6]

Nọ yí kanbiọ lẹ zan po azọ́nyinyọnẹn po nado gọalọna gbẹtọ lẹ nado dindona nuhewutu yé do kẹalọyi nuyise yetọn lẹ

[Yẹdide to weda 6]

Nọ yí kanbiọ lẹ zan po azọ́nyinyọnẹn po nado hùn ayiha po ahun yetọn po nado kẹalọyi nugbo lọ

[Yẹdide to weda 6]

Nọ yí kanbiọ lẹ zan po azọ́nyinyọnẹn po nado gọalọna yé nado lẹnnupọn bo wá tadona he sọgbe lẹ kọ̀n na yede