Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Wanifa po oshinakuwanifwa shoye u li omuudifi wevaengeli

Wanifa po oshinakuwanifwa shoye u li omuudifi wevaengeli

“Longa oshilonga shomuudifi wevangeli, wanifa nawa oshilongayakulo shoye.” — 2 TIM. 4:5.

1. Omolwashike taku tiwa kutya Jehova oye Omuudifi wevaengeli wotetetete nokwa tongomana?

OMUUDIFI wevaengeli omunhu oo ha lombwele vamwe onghundana iwa. Jehova Kalunga oye Omuudifi wevaengeli wotetetete nokwa tongomana. Diva ashike konima younashibofa wovakulunhu vetu votete, Jehova okwa li a shiivifa onghundana iwa kutya eyoka, olo li li Satana Ondiaboli, otali ka hanaunwa po. (Gen. 3:15) Momukokomoko womido omafele da pita, Jehova okwa li a nwefa mo ovalumenhu ovadiinini va shange ouyelele u na sha nanghee ta ka yapulifa edina laye, nghee ta ka xulifa po omaupyakadi oo a etifwa kuSatana nosho yo nghee ovanhu tava ka mona eemhito odo da xutwifwa kuAdam naEva.

2. (a) Onghandangala ilipi ovaengeli ohava dana moshilonga shokuudifa evaengeli? (b) Oshihopaenenwa shilipi Jesus a tulila po ovaudifi vevaengeli?

2 Ovaengeli navo ove li ovaudifi vevaengeli. Ohava shiivifa onghundana iwa nohava kwafele vamwe ve i tandavelife. (Luk. 1:19; 2:10; Oil. 8:26, 27, 35; Eh. 14:6) Ndele mbela ongahelipi shi na sha nomweengeli omukulunhu Mikael? Eshi Jesus a li kombada yedu, okwa li a tulila po ovaudifi vevaengeli vopanhu oshihopaenenwa shanghee ve na okuudifa mokukala a pitifa komesho okutandaveleka onghundana iwa monghalamwenyo yaye. — Luk. 4:16-21.

3. (a) Onghundana iwa ilipi hatu tandaveleke? (b) Omapulo elipi tu na okulipula tu li ovaudifi vevaengeli?

3 Jesus okwa lombwela ovalongwa vaye va kale ovaudifi vevaengeli. (Mat. 28:19, 20; Oil. 1:8) Omuyapostoli Paulus okwa ladipika omulongi pamwe naye, Timoteus, a ti: “Longa oshilonga shomuudifi wevangeli, wanifa nawa oshilongayakulo shoye.” (2 Tim. 4:5) Onghundana iwa ilipi oyo hatu tandaveleke tu li ovashikuli vaJesus? Oya kwatela mo oumbangi oo tau tu shilipaleke kutya Tate yetu womeulu, Jehova, oku tu hole. (Joh. 3:16; 1 Pet. 5:7) Jehova ota ka ulika ohole yaye okupitila mOuhamba waye. Onghee hano, ohatu lombwele vamwe nehafo kutya,  aveshe ovo hava dulika kepangelo lOuhamba waKalunga, hava dulika kuye nohava longo osho sha yuka otava dulu okukala ve na ekwatafano liwa naye notava ka kala ookaume kaye. (Eps. 15:1, 2) Jehova okwa lalakanena okuxulifa po okumona oixuna akushe nota ka xulifa po yo ouyahame oo hau etifwa kokudimbuluka okumona oixuna oko twa pita mu ko. Oyo kai fi tuu onghundana iwa! (Jes. 65:17) Molwaashi otu li ovaudifi vonghundana iwa, natu ka kundafaneni omanyamukulo omapulo aa avali a fimanenena: Omolwashike sha fimanenena opo ovanhu va ude onghundana iwa kunena? Nongahelipi hatu dulu okuwanifa po nomupondo oshilonga shetu tu li ovaudifi vevaengeli?

OMOLWASHIKE OVANHU VA PUMBWA OKUUDA ONGHUNDANA IWA?

Omapulo taa pondola ohaa kwafele vamwe va diladile kutya omolwashike va itavela moshinima shonhumba

4. Oinima ihe li paushili ilipi ovanhu omafimbo amwe hava popi shi na sha naKalunga?

4 Diladila nee ngeno wa lombwelwa kutya xo noukwaneumbo weni aushe ove ku ekelashi. Natu tye nee ovo tava ti kutya ove mu shii otava ti ke na ko nasha naave, omukwanyanya nohe ku ngungunine osho shiwa. Vamwe otashi dulika nokuli ve ku itavelife kutya itashi kwafa sha okukendabala okukala u na ekwatafano naxo molwaashi okwa fya. Sha faafana, vahapu ova lombwelwa oinima ya fa oyo shi na sha naKalunga. Ova lombwelwa kutya Kalunga itava dulu oku mu shiiva ile kutya omukwanyanya. Pashihopaenenwa, ovawiliki vamwe vomalongelokalunga ohava hongo ovanhu kutya Kalunga ota ka hepeka ovakolokoshi monhele yonhumba fiyo alushe. Vamwe ohava pe Kalunga oushima omolwokumona oixuna oko haku etifwa koiponga yopaushitwe. Nonande moiponga ya tya ngaho ohamu file ovanhu ovo hava longo ouwa nosho yo ovo hava longo owii, ohaku tiwa ashike oya etifwa kuKalunga.

Omapulo ohaa patulula omitima nomadiladilo avo opo va tambule ko oshili

5, 6. Ehongo loevolusi nosho yo omahongo makwao oipupulu okwa kuma ngahelipi ovanhu?

5 Vamwe ohava ti kutya Kalunga ke ko. Moshinima eshi, natu ka kundafaneni shi na sha nehongo loevolusi. Vahapu ovo va itavela mehongo olo ohava ti kutya kaku na Omushiti, oinima i na omwenyo oya holoka po ashike kuyo vene. Vamwe ohava ti nokuli kutya ovanhu navo oinamwenyo ashike yoludi limwe nomolwaasho kashi na oku tu limbililika ngeenge omunhu ta katuka monghedi ya fa yoshinamwenyo. Ohava ti yo kutya ovo hava fininike vakwao otava shikula ashike vati eemhango domeshito. Onghee hano, itashi kumwifa eshi ovanhu vahapu ova itavela kutya okuhenouyuki kaku na fiku naku ka xule po. Nomolwaasho ovo va itavela mehongo loevolusi kave na eteelelo la sha.

6 Nopehe na omalimbililo, ehongo loevolusi nosho yo omahongo oipupulu omalongelokalunga okwa kwatelwa moinima oyo hai nyikifa ovanhu oluhodi momafiku aa axuuninwa. (Rom. 1:28-31; 2 Tim. 3:1-5) Omahongo opanhu a tya ngaho itaa etele ovanhu onghundana iwa yashili notai kalelele. Ndele ponhele yaasho, ngaashi omuyapostoli Paulus a popya, ovanhu ova “laula meendunge davo ndele ve li kokule nomwenyo womuKalunga” omolwomahongo oipupulu. (Ef. 4:17-19) Shimwe vali, ehongo loevolusi nomahongo makwao oipupulu ohaa imbi ovanhu va tambule ko onghundana iwa oyo ya dja kuKalunga. — Lesha Ovaefeso 2:11-13.

Omapulo ohaa kwafele yo ovanhu va tomhafane opo va fike pexulifodiladilo li li mondjila

7, 8. Ovanhu ove na okuninga shike ngeenge ova hala okuuda ko nawa onghundana iwa?

7 Opo ovanhu va dule okuhanganifwa vali naKalunga, ove na tete okukala va tomhwa kutya oko e li nonokutya ope na omatomheno mawa okweehena popepi naye. Nongeenge otwe va ladipike va konakone eshito laJehova otashi ke va kwafela va mone eshiivo la tya ngaho. Ngeenge ovanhu ova konakona eshito va manguluka, otave ke lihonga shi na sha nounongo waKalunga nosho yo eenghono daye. (Rom. 1:19, 20) Opo tu kwafele ovanhu va mone kutya Omushiti wetu Munenenene okwa pondola shi fike peni, ohatu dulu okulongifa oumbo ngaashi: Was Life Created? nosho yo The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. Ndele nande ongaho, okukonakona eshito olo alike itaku ka nyamukula omapulo amwe oo a limbilika unene ovanhu ngaashi: Omolwashike Kalunga a efela okumona oixuna ku kale po? Elalakano laKalunga olashike li na ko na sha nedu? Mbela Kalunga oku na ko ngoo nasha naame pauhandimwe?

8 Okukonakona Ombibeli oko ashike taku dulu okukwafela ovanhu va ude ko nawa onghundana  iwa i na sha naKalunga nosho yo omalalakano aye. Katu na tuu oufembanghenda munene wokukwafela ovanhu va mone omanyamukulo komapulo avo! Ndele opo tu hange omitima dovapwilikini, otwa pumbwa okuninga shihapu shihe fi ashike oku va pa ouyelele. Otu na oku va tomha va itavele. (2 Tim. 3:14) Ohatu ka dula okupondola mokuninga ngaho ngeenge otwa shikula oshihopaenenwa shaJesus. Omolwashike Jesus a li ha pondola neenghono? Etomheno limwe ololo kutya okwa li ha longifa omapulo noukeka. Ongahelipi hatu dulu oku mu hopaenena?

OVAUDIFI VEVAENGELI OVO HAVA PONDOLA OHAVA LONGIFA OMAPULO NOUKEKA

9. Oshike tu na okuninga ngeenge otwa hala okukwafela ovanhu pamhepo?

9 Ngaashi Jesus, omolwashike tu na okulongifa omapulo moilonga yetu yokuudifa evaengeli? Diladila shi na sha nonghalo ei: Otashi dulika ndokotola e ku lombwele kutya oku ku na onghundana iwa. Noudu woye otau ka veluka ngeenge okwe ku tande etando la kwata moiti. Otashi dulika u mu itavele. Ndele ongahelipi ngeenge okwa ningi eudaneko olo fimbo ine ku pula sha shi na sha noukolele woye? Otashi dulika uha ka kale we mu lineekela. Kashi na nee mbudi kutya ndokotola okwa pyokoka shi fike peni, oku na oku ku pula omapulo onhumba nokupwilikina komadidiliko oo to mu lombwele fimbo ine ku kwafela. Sha faafana, ngeenge otwa hala okukwafela ovanhu va tambule ko onghundana iwa yOuhamba, otu na okukulika ounghulungu wokupula omapulo. Ngeenge otwa shiiva kutya omunhu oku li monghalo yopamhepo ya tya ngahelipi opo ashike hatu ka dula oku mu kwafela.

Opo tu hange omitima dovapwilikini vetu, otu na oku va kwafela va tomhwe kwaasho hatu va hongo

10, 11. Oshike hatu ka pondola ngeenge otwa hopaenene onghedi yaJesus yokuhonga?

10 Jesus okwa li e shii kutya omapulo a hoololekeka ihaa kwafele ashike omuhongi e li honge kombinga yomuhongwa ndele oku mu kwafela yo naye a kufe ombinga meenghundafana. Pashihopaenenwa, eshi Jesus a li a hala okuhonga ovahongwa vaye oshilihongomwa shi na sha nelininipiko, okwa li e va pula tete epulo olo tali va kwafele va diladile. (Mark. 9:33) Opo Jesus a honge Petrus a dule okutomhafana she likolelela komafinamhango, okwa li e mu pula epulo olo tali mu ningifa a fike pexulifodiladilo li li mondjila. (Mat. 17:24-26) Pomhito imwe vali, Jesus okwa li a hala okushiiva osho shi li momitima dovahongwa vaye moku va pula omapulo onhumba opo a mone kutya ove na etaleko la tya ngahelipi. (Lesha Mateus 16:13-17.) Jesus okwa li a ninga shihapu shihe fi ashike okuyandja ouyelele mokulongifa omapulo nomatyekosha. Okwa li ha hange omitima dovanhu nohe va kwafele va katuke metwokumwe nonghundana iwa.

11 Ngeenge otwa hopaenene Jesus mokulongifa omapulo noukeka, ohatu ka pondola moinima yopatatu. Ohatu ka mona nghee hatu dulu okukwafela ovanhu monghedi ya denga mbada, okutwikila eenghundafana naavo hava kala va hala oku di kangheka nosho yo okuhonga ovalininipiki nghee tava dulu okumona ouwa. Ndele diladila shi na sha neenghalo dopatatu odo tadi ulike nghee hatu dulu okulongifa omapulo monghedi tai pondola.

12-14. Ongahelipi to dulu okukwafela okaana koye ka kale haka udifile vamwe onghundana iwa ka manguluka? Yandja oshihopaenenwa.

12 Onghalo yo-1: U li omudali oshike to ka ninga po ngeenge okaana koye kepupi lomido omulongo nasha oke ku hololele kutya oka hala oku ka popila eitavelo lako mokulombwela ovanafikola vakwao kutya oku na Omushiti, ndele oka tila? Nopehe na omalimbililo, oto ka kala wa hala oku ka kwafela ka kale ke na omukumo wokuudifa onghundana iwa. Ponhele yoku ka kembaula ile yoku ka pa omayele meendelelo, omolwashike ito hopaenene oshihopaenenwa shaJesus noku ka pula omapulo oo e na sha netaleko lako? Ndele mbela osho oto ke shi ninga ngahelipi?

 13 Konima eshi mwa lesha oitukulwa yonhumba mokambo The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, oto dulu oku ka pula kutya ouyelele ulipi ke wete tau pendula ohokwe oo ka hala oku ka tomhafana navo. Ka ladipika ka kale ke na omatomheno oo taa ulike kutya oshike she ka tomha ka kale ka itavela mOmushiti nomolwashike ka hala okulonga ehalo laKalunga. (Rom. 12:2) Ka yelifila yo kutya omatomheno ako inaa pumbwa okukala a fa oye filufilu.

14 Yelifila yo okamona koye kutya ota ka dulu okuhopaenena euliko olo mwa ninga nako eshi taka ka tomhafana novanafikola vakwao. Kungaho, omunyasha oo ota dulu okulesha pamwe novanafikola vakwao ouyelele wonhumba moshileshomwa shonhumba, opo nee te va pula omapulo e na sha netaleko lavo. Pashihopaenenwa, ota dulu okupula omunafikola mukwao a leshe oshimhungu osho shi li pepandja 21 lokambo Origin of Life. Opo nee omunyasha oo ota dulu okupula kutya, “Mbela oshoshili ngoo kutya o-DNA ohai dulu okutuvikila ouyelele muhapu i dule eekombiyuta adishe mounyuni?” Oshi na oupu omunafikola a tye, heeno. Omunyasha ota ka pula vali kutya, “Ngeenge osho shi li ngaho, mbela kashi li pandunge okwiitavela kutya ngaashi ashike pe na oo a longa okombiyuta ope na yo oo a shita o-DNA?” Opo u kwafele okamona koye ka kale haka kundafana navamwe shi na sha neitavelo lako ka manguluka, oto dulu okukala ho lideula po nako poitukulwa yonhumba. Ngeenge owa deula okaana koye ka kale haka longifa omapulo noukeka, otashi ke ka kwafela ka wanife po oshilonga shako ke li okaudifi kevaengeli.

15. Ongahelipi hatu dulu okulongifa omapulo opo tu kwafele omunhu oo ina itavela muKalunga?

15 Onghalo onhi-2: Moilonga yetu yokuyandja oundombwedi ohatu shakeneke mo ovanhu ovo vehe shii ngeenge Kalunga oko tuu e li shili. Pashihopaenenwa, otashi dulika omunhu e tu lombwele kutya ina itavela muKalunga. Ndele ponhele yokweefa osho shi xulife po eenghundafana deni, oto dulu oku mu pula nefimaneko kutya okwa kala ina itavela muKalunga oule wefimbo li fike peni noshike she mu ningifa aha itavele muKalunga. Konima eshi wa pwilikina kenyamukulo laye noku mu  pandula eshi a diladila moule oshinima osho, oto dulu oku mu pula ngeenge otashi dulu okulesha ouyelele oo tau ulike kutya oku na Omushiti. Ngeenge oku na ehalo, ohatu dulu oku mu pa okambo Was Life Created? ile okambo The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. Okupula omapulo nelungi nononghenda otashi dulu okuhemuna omutima womunhu a tambule ko onghundana iwa.

16. Omolwashike inashi wana komukonakoni okunyamukula ashike osho sha shangwa moshishangomwa osho tamu konakona?

16 Onghalo onhi-3: Ngeenge hatu konakona naumwe, oshipu oku mu efa a kale ashike ta yandje omanyamukulo ngaashi naanaa e li membo olo hatu konakona. Ndele ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka imba omunhu a tya ngaho a kule pamhepo. Omolwashike hatu tile ngaho? Omolwaashi ngeenge omuhongwa oha nyamukula ashike nopehe na okudilonga komanyamukulo aye, oshi na oupu aha kale e udite ko oshili yopamhepo moule. Ngeenge okwa shakeneke omapataneko, ota dulu okusholola noupu a fa omuti oo tau nganye omolwoupyu. (Mat. 13:20, 21) Ndele opo tu henuke oshinima sha tya ngaho, otu na okukala hatu pula omuhongwa kutya oku uditile ngahelipi osho te lihongo. Kendabala u mone ngeenge ota tu ngoo kumwe noitwa oyo mwa kundafana. Osha fimana yo oku mu pula kutya omolwashike ta tu kumwe ile ita tu kumwe noshitwa shonhumba. Opo nee, mu kwafela a tomhafane ta longifa Omishangwa opo a dule okufika pexulifodiladilo li li mondjila ye mwene. (Heb. 5:14) Ngeenge ohatu longifa omapulo noukeka, ovo hatu konakona navo otava ka kala ve na eitavelo la pama notava ka dula okukondjifa ovo tava kendabala oku va pataneka noku va pukifa. (Kol. 2:6-8) Oshike vali hatu dulu okuninga po opo tu wanife po oshilonga shetu tu li ovaudifi vevaengeli?

OVAUDIFI VEVAENGELI OVO HAVA PONDOLA OHAVA KWAFELAFANA

17, 18. Ongahelipi hatu dulu okulonga moukumwe ngeenge hatu longo pamwe nOmukriste mukwetu moukalele?

17 Jesus okwa li ha tumu ovahongwa vaye va ka udife ve li oovavali. (Mark. 6:7; Luk. 10:1) Lwanima, omuyapostoli Paulus okwa ka popya shi sha ‘novayakuli vakwao ovo va kondjela evangeli pamwe naye.’ (Fil. 4:3) Metwokumwe noihopaenenwa oyo yopamishangwa, mo 1953, oshiwana shaKalunga osha li sha ninga po elongekido opo ovaudifi vOuhamba va kale hava kwafelafana mokulonga pamwe moukalele.

18 Ngeenge hatu longo pamwe nOmukriste mukwetu moukalele, natu kendabaleni okulonga moukumwe. (Lesha 1 Ovakorinto 3:6-9.) Eshi oo tamu longo naye ta longifa omishangwa, naave di konga mOmbibeli yoye. Kala to yandje elitulemo kwaao tamu longo naye eshi ta popi ile komuneumbo ngeenge naye ta popi. Kala to shikula nelitulemo eshi mukweni ta kundafana nomuneumbo molwaashi otashi dulika wa pumbwa oku mu kwafela ngeenge ota patanekwa. (Omuud. 4:12) Ndele lungama uha nyone po onghedi yokutomhafana oyo mukweni ta longifa oyo tai kwafele omuneumbo. Okuninga etyekosha pomhito itai wapalele otaku ka shololifa oo tamu longo naye notaku ngwangwanifa omuneumbo. Ndele peemhito dimwe, otashi dulika u mone kutya otashi wapalele okuninga etyekosha loye. Ngeenge owa hala okuweda po, ninga etyekosha limwe ile avali pauxupi. Opo nee, to efa ou ta kwatele eenghundafana komesho a twikile.

19. Oshike tu na okukala hatu dimbuluka, nomolwashike?

19 Ongahelipi ove naau tamu longo naye tamu dulu okukwafelafana eshi mwa yuka keumbo likwao? Omolwashike itamu longifa efimbo olo mu kundafane eenghedi omo tamu dulu okuxwepopaleka omatwalemo eni? Omatyekosha oo to ningi shi na sha novanhu vomoshitukulwa naa kale taa tu omukumo notaa tungu. Sha faafana, ino efa u yulwe komwiyo wokukembaula ovaudifi vevaengeli vakweni. (Omayel. 18:24) Oshiwa okudimbuluka kutya fye oiyuma yedu. Jehova okwe tu ulikila ouwanghenda waye itau yelekwa na sha eshi e tu lineekelela oshilonga sha fimanenena shokuudifa onghundana iwa. (Lesha 2 Ovakorinto 4:1, 7.) Onghee hano, atusheni otu na okukala hatu ulike olupandu omolwoshilonga osho mokuninga ngaashi hatu dulu tu wanife po onghandangala yetu tu li ovaudifi vevaengeli.