1. Ndi ngani Yehova a tshi nga vhidzwa Muevangeli wa u thoma muhulwane?

MUEVANGELI ndi muthu ane a amba mafhungo maḓifha. Yehova Mudzimu ndi ene Muevangeli wa u thoma muhulwane. Nga u ṱavhanya nga murahu ha vhushandukwa ha vhabebi vhashu vha u thoma, Yehova o ḓivhadza mafhungo maḓifha a uri ṋowa—ine ya vha Sathane Diabolo—i ḓo fheliswa. (Gen. 3:15) Maḓanani manzhi a miṅwaha, Yehova o hevhedza vhanna vha fulufhedzeaho uri vha ṅwale zwidodombedzwa nga ha nḓila ine dzina ḽawe ḽa ḓo bviswa samba, na nḓila ine ha ḓo dzudzanywa ngayo zwithu zwe Sathane a zwi tshinya, na nḓila ine vhathu vha ḓo wana ngayo zwibuli zwe Adamu na Eva vha zwi xedza.

2. (a) Vharuṅwa vha shela hani mulenzhe kha mushumo wa vhuevangeli? (b) Ndi tsumbo ifhio ye Yesu a i vhetshela vhaevangeli?

² Vharuṅwa na vhone ndi vhaevangeli. Na vhone vha a ḓivhadza mafhungo maḓifha na u thusa vhaṅwe uri vha a phaḓaladze. (Luka 1:19; 2:10; Mish. 8:26, 27, 35; Nzumb. 14:6) Hu pfi mini nga Mikaele muruṅwa muhulwane? Musi e kha ḽifhasi sa Yesu, o vhetshela vhathu tsumbo ya u vha vhaevangeli. Ndi ngani Yesu o fhedza vhutshilo hawe a tshi khou phaḓaladza mafhungo maḓifha?—Luka 4:16-21.

3. (a) Ndi afhio mafhungo maḓifha ane ra a phaḓaladza? (b) Ndi dzifhio mbudziso dzine dza vha dza ndeme kha riṋe sa vhaevangeli?

³ Yesu o ṋea vhafunziwa vhawe ndaela ya uri vha vhe vhaevangeli. (Mat. 28:19, 20; Mish. 1:8) Muapostola Paulo o ṱuṱuwedza mushumisani nae Timotheo, a ri: “Ita mushumo wa muevangeli, khunyeledza vhuḓinḓa hau nga vhuḓalo.” (2 Tim. 4:5) Ndi afhio mafhungo maḓifha ane riṋe sa vhatevheli vha Yesu ra a phaḓaladza? A katela ngoho i khwaṱhisaho ya uri Yehova, Khotsi ashu wa ṱaḓulu u a ri funa. (Yoh. 3:16; 1 Pet. 5:7) Yehova Mudzimu uri sumbedza nḓila ine a ri funa ngayo a tshi shumisa Muvhuso wawe. Ngauralo, ri vhudza vhaṅwe uri vhoṱhe vhane vha ṱhonifha milayo ya Muvhuso, u thetshelesa Mudzimu, na u ita zwivhuya vha nga vha na vhushaka havhuḓi nae sa  khonani dzawe. (Ps. 15:1, 2) Zwi re zwone ndi uri Yehova o livha u fhelisa tshengelo yoṱhe. U ḓo dovha a fhelisa vhuṱungu ho vhangwaho nga zwithu zwo iteaho kale. Enea ndi mafhungo maḓifha vhukuma! (Yes. 65:17) Samusi ri vhaevangeli, kha ri ṱhogomele phindulo dza mbudziso mbili dza ndeme: Ndi ngani ṋamusi zwi zwa ndeme uri vhathu vha pfe mafhungo maḓifha? Nahone ri nga khunyeledza hani mushumo washu sa vhaevangeli?

4. Ndi afhio mazwifhi ane nga zwiṅwe zwifhinga vhathu vha a vhudzwa one nga ha Mudzimu?

⁴ Edzani u humbula ni tshi khou vhudziwa uri khotsi aṋu vho ni ṱutshela, u katela na muṱa wa haṋu woṱhe. Kha ri ri vhane vha amba uri vha a vha ḓivha, vha ri vho vha vhe si na vhukonani havhuḓi na vhaṅwe, vhe na zwiphiri nahone vhe na tshiṱuhu. Vhaṅwe vha nga kha ḓi ita uri ni tende uri a zwi thusi tshithu u vusulusa vhushaka na khotsi aṋu ngauri vho fa. Nga maṅwe maipfi, vhaṅwe vha vhudziwa mafhungo a fanaho nga ha Mudzimu. Vha funzwa uri Mudzimu haho nahone ha ḓivhiwi, kana u na tshiṱuhu. Sa tsumbo, vhaṅwe vharangaphanḓa vha vhurereli vho amba uri Mudzimu u ḓo ṱarafa vhathu vhavhi lwa tshoṱhe fhethu ha tshengedzo. Vhaṅwe vha vhona Mudzimu mulandu nga tshengelo dzi vhangwaho nga khombo dza mupo. Naho zwenezwi zwiitea zwi tshi vhulaha vhathu vhavhuya u katela na vhavhi, vha ri ndi ṱhamu i bvaho ha Mudzimu.

5, 6. Pfunzo ya u tenda uri zwithu zwo sokou bvelela na pfunzothendwa dza mazwifhi dzo kwama hani vhathu?

⁵ Vhaṅwe vha amba uri Mudzimu haho. Kha anea mafhungo, ṱhogomelani pfunzo ya uri zwithu zwo sokou bvelela. Vhanzhi vhane vha tikedza yeneyo pfunzo vha amba uri vhutshilo ho sokou bvelela hu si na o vhu bveledzaho. Vha amba uri a hu na Musiki. Vhaṅwe vha amba uri muthu u fana na tshipuka, ndi ngazwo vhathu vha tshi ḓifara sa tshipuka. Vha amba uri musi tshithu tshihulwane tshi re na maanḓa na tshiṱuhu tshi tshi tsikeledza tshi si na maanḓa, ndi nḓila ine milayo ya mupo ya vha ngayo. A zwi mangadzi uri vhanzhi vha tenda uri u shayea ha khaṱhulokwayo hu ḓo dzula hu hone. Nga u ralo, vhane vha fulufhela kha zwithu zwo sokou bvelelaho, a vha na fulufhelo.

⁶ A zwi timatimisi uri pfunzo ya u tenda uri zwithu zwo sokou bvelelaho na pfunzothendwa dza mazwifhi zwo ita uri vhathu vha tshenzhele maṱhupho maḓuvhani ano a vhufhelo. (Vharoma 1:28-31; 2 Tim. 3:1-5) Dzenedzi pfunzo dza vhathu a dzo ngo vha ḓisela mafhungo maḓifha. Nṱhani hazwo,Muapostola Paulo o ṱhogomela uri vho litsha vhathu vho “swifhalelwa [mihumbulo], vho ḓifhambanya na vhutshilo vhu bvaho ha Mudzimu.” (Vhaef. 4:17-19) Zwiṅwe hafhu, pfunzo ya uri zwithu zwo sokou bvelelaho na pfunzothendwa dza mazwifhi dzo ita uri vhathu vha si ṱanganedze mafhungo maḓifha a bvaho ha Mudzimu.—Vhalani Vhaefesa 2:11-13.

7, 8. Ndi ifhio nḓila nthihi ine vhathu vha nga wana mafhungo maḓifha nga vhuḓalo?

⁷ U itela u pfumedzanywa na Mudzimu, vhathu vha fanela u thoma vha tenda uri Yehova u hone na uri hu na zwiitisi zwavhuḓi zwa u sendela tsini nae. Ri nga vha thusa uri vha vhe na yeneyo nḓivho nga u vha ṱuṱuwedza uri vha ṱhogomele tsiko. Musi vhathu vha tshi guda nga ha tsiko nga u ḓiimisela, vha vha vha tshi khou guda nga ha vhuṱali ha Mudzimu na maanḓa awe. (Vharoma 1:19, 20) Musi ri tshi thusa vhaṅwe uri vha vhe na mahumbulele a ṱhonifheaho musi vha tshi humbula nga ha zwe Musiki washu Muhulwane a zwi khunyeledza, ri nga shumisa bugwana mbili Naa Zwithu Zwi Tshilaho Zwo Tou Sikwa? na The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. Naho zwo ralo, vhane vha guda kha tsiko fhedzi a vha nga ḓo wana phindulo dza mbudziso dzi kanganyisaho vhukuma vhutshiloni, dzi ngaho: Ndi ngani Mudzimu a tshi tendela tshengelo? Ndivho ya Mudzimu nga ḽifhasi ndi ifhio? Naa Mudzimu u a nṱhogomela?

⁸ Nḓila nthihi ine vhathu vha nga kona ngayo u wana mafhungo maḓifha a Mudzimu na  nga ndivho yawe ndi nga u guda Bivhili. Ndi ndugelo lungafhani u thusa vhathu u wana phindulo dza dzenedzo mbudziso! Naho zwo ralo, u itela u swikelela mbilu dza vhathetshelesi vhashu, ri fanela u ita zwo engedzeaho u fhira u sokou vha vhudza nga ha mbuno; ri fanela u vha fhembeledza. (2 Tim. 3:14) Ri nga kona u vha fhembeledza nga u tevhela tsumbo ya Yesu. Ndi ngani o bvelela nga u rali? Ndi nga uri o vha a tshi shumisa mbudziso nga nḓila yavhuḓi. Ri nga mu edzisa hani?

9. Arali ri tshi ṱoḓa u thusa vhathu nga lwa muya, ri fanela u ita mini?

⁹ Ndi ngani ri tshi fanela u shumisa mbudziso kha mushumo wa vhuevangeli u fana na Yesu? Zwino ṱhogomelani hetshi tshiitea: Dokotela waṋu u ni vhudza uri u na mafhungo maḓifha. A nga ilafha vhulwadze haṋu arali na nga itwa muaro. Ni nga kha ḓi mu fulufhela. Fhedzi hu pfi mini arali a nga ita ḽeneḽo fulufhedziso a sa athu vhudzisa mbudziso nga ha mutakalo waṋu? Ni nga kha ḓi sa mu fulufhela. Hu sa londwi uri onoyo dokotela u na vhukoni vhungafhani, u ḓo ṱoḓa u vhudzisa dzimbudziso, u itela u pfa tsumbadwadze a sa athu u ni thusa. Nga hu fanaho, arali ri tshi ṱoḓa u thusa vhathu uri vha ṱanganedze mafhungo maḓifha a Muvhuso, ri fanela u vha na vhukoni ha u vhudzisa mbudziso nga nḓila i bvelelaho. Musi ro no pfesesa vhuimo havho ha lwa muya ri nga kona u vha thusa.

10, 11. Ndi zwifhio zwine ra nga kona u zwi khunyeledza arali ra edzisa nḓila ye Yesu a funza ngayo?

¹⁰ Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri u shumisa dzimbudziso zwi thusa mugudisi uri a ḓivhe mugudiswa wawe, nahone zwi ita uri mugudiswa a dzhenelele kha nyambedzano. Sa tsumbo, musi Yesu a tshi ṱoḓa u funza vhafunziwa vhawe ngudo ya u ḓiṱukufhadza, o thoma nga u vha vhudzisa mbudziso ye ya vha i tshi ḓo ita uri vha humbule. (Marko 9:33) U itela u funza Petro uri a elekanye nga ha maitele, Yesu o mu vhudzisa mbudziso nnzhi. (Mat. 17:24-26) Kha tshiṅwe tshiitea, musi Yesu a tshi ṱoḓa u vhona zwe zwa vha zwi mbiluni dza vhafunziwa vhawe, o vhudzisa mbudziso dzi tshi khou tou tevhekana a tshi ṱoḓa u pfa mavhonele avho. (Vhalani Mateo 16:13-17.) Nga u shumisa dzimbudziso na mafhungo, Yesu ho ngo sokou ombedzela dzimbuno. O vha kwama dzimbilu, a vha ṱuṱuwedza uri vha tshile u tendelana na mufhungo maḓifha.

¹¹ Musi ri tshi edzisa Yesu nga u shumisa dzimbudziso nga nḓila i bvelelaho, ri ita zwithu zwiraru. Ri wana nḓila ine ra nga thusa ngayo vhathu, ri kona na u kunda vhathu vhane vha thivhela nyambedzano, na u funza vhane vha ḓiṱukufhadza nḓila ine vha nga vhuyelwa ngayo. Ṱhogomelani zwiitea zwiraru zwine zwa sumbedza nḓila ine ra nga shumisa ngayo mbudziso nga nḓila yavhuḓi.

12-14. Ni nga thusa hani ṅwana waṋu uri a huwelele mafhungo maḓifha e na fulufhelo? Ṋeani tsumbo.

¹² Tshiitea 1: Sa mubebi, ndi mini zwine na nga zwi ita arali ṅwana waṋu ane a kha ḓi vha muswa a tshi sumbedza u vhilaedziswa nga u sa kona u imelela zwine a zwi tenda nga ha tsiko musi a tshi amba na vhane a dzhena navho tshikolo? A zwi timatimisi uri ni nga ṱoḓa u mu thusa uri a vhe na fulufhelo musi a tshi huwelela mafhungo maḓifha. Nṱhani ha u mu sasaladza kana u mu ṋea nyeletshedzo nga u ṱavhanya, zwi nga vha zwavhuḓi uri ni edzise tsumbo ya Yesu, nga u mu vhudzisa dzimbudziso u itela u pfa mavhonele awe. Ni nga zwi itisa hani?

¹³ Nga murahu ha u vhala na ṅwana waṋu tshipiḓa tshi re kha bugwana The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, ni nga mu vhudzisa uri ndi mbudziso ifhio ye a wana i tshi  mu konḓela. Mu ṱuṱuwedzeni uri a ṱhogomela zwiitisi zwe zwa mu ita uri a tende kha Musiki, na uri ndi ngani a tshi ṱoḓa u ita zwi funwaho nga Mudzimu. (Vharoma 12:2) Itani uri ṅwana waṋu a ḓivhe uri zwiitisi zwawe a zwo ngo fanela u fana na zwaṋu kokotolo.

¹⁴ Ṱalutshedzani ṅwana waṋu uri musi a tshi amba na vhane a dzhena navho tshikolo, u fanela u edzisa tsumbo ye na mu vhetshela yone. Zwine zwa amba uri ṅwana waṋu a nga vusulusa dziṅwe mbuno nahone a vhudzisa dziṅwe mbudziso. Sa tsumbo, ane a dzhena nae tshikolo a nga humbelwa uri a vhale bogisi ḽi re kha siaṱari 21 kha bugwana Origin of Life. Ṅwana waṋu a nga kha ḓi ni vhudzisa u ri: ‘Naa ndi ngoho uri DNA i kona u vhulunga mafhungo manzhi u fhira khomphyutha dza musalauno?’ Vhane a dzhena navho tshikolo vha nga tenda. Ṅwana waṋu a nga vhudzisa uri, ‘arali vhaiti vha khomphyutha vha sa koni u swikelela zwenezwo, zwi nga konadzea hani uri mutshini u sa humbuli u ite zwenezwo nga woṱhe?’ U itela u thusa ṅwana waṋu uri a ḓipfe o vhofholowa musi a tshi amba na vhaṅwe nga ha lutendo lwawe, ni nga ita misumbedzo tshifhinga tshoṱhe ni nae. Arali na mu gudisa u shumisa mbudziso nga nḓila i bvelelaho, ni ḓo mu thusa uri a khunyeledze mushumo wawe sa muevangeli.

15. Ri nga shumisa hani mbudziso u itela u thusa ane a si tende uri Mudzimu u hone?

¹⁵ Tshiitea 2: Kha mushumo washu wa u ṱanziela, ri ṱangana na vhathu vhane vha timatima uri Mudzimu u hone. Sa tsumbo, muthu a nga kha ḓi ri vhudza uri ha tendi uri Mudzimu u hone. Nṱhani ha u tendela zwe a amba zwi tshi thivhela nyambedzano yashu, ri nga mu vhudzisa nga ṱhonifho uri u na tshifhinga tshingafhani a tshi tenda uri a hu na Mudzimu, na uri ndi mini zwe zwa ita uri a vhe na eneo mahumbulele. Nga murahu ha u thetshelesa phindulo dzawe na u mu livhuha kha u bvisela khagala mavhonele awe, ri nga mu vhudzisa arali zwi tshi ḓo vha zwo khakhea uri ri mu vhalele luṅwalo lune lwa ṋea vhuṱanzi ha uri zwithu zwi tshilaho zwo tou sikwa.  Arali ṋemuḓi a tshi pfesesa u ḓo amba uri a si vhuṱali u hanedza honoho vhuṱanzi. Ri nga mu ṋekedza bugwana “Naa Zwithu Zwi Tshilaho Zwo Tou Sikwa” kana ine ya ri The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. U shumisa mbudziso nga vhuṱali zwi nga fana na khoṋololo ine ya vula mbilu ya muthu uri a pfe mafhungo maḓifha.

16. Ndi ngani zwi songo tea uri ri ṱuṱuwedze vhagudiswa vhashu vha Bivhili uri vha vhale phindulo kha bugu ine ra khou i shumisa?

¹⁶ Tshiitea 3: Musi ro fara pfunzo ya Bivhili, ri nga humbela mugudiswa uri a dovholole phindulo dzi re kha yeneyo bugu ine ra khou i shumisa. Arali ra ita nga u ralo, ri ḓo ita uri mugudiswa washu a aluwe muyani. Ndi ngani? Ngauri mugudiswa ane a dovholola phindulo a sa khou elekanya nga hadzo, zwi nga konḓa uri a aluwe muyani. A nga fhedzisela a tshi vho nga muri une wa oma musi ḽi tshi fhisa. (Mat. 13:20, 21) U itela u iledza zwenezwo, ri fanela u vhudzisa mugudiswa washu nḓila ine a ḓipfa ngayo nga ha zwine a khou zwi guda. Lingedzani u vhona arali a tshi tendelana na zwine na khou mu vhudza zwone. Tsha ndeme vhukuma, itani uri a ni vhudze uri ndi ngani a tshi tenda kana a sa tendelani nazwo. Nga murahu, mu thuseni uri a elekanye nga ha Maṅwalo u itela uri a kone u swikelela phetho yo teaho ene muṋe. (Vhaheb. 5:14) Arali ra shumisa mbudziso nga nḓila i bvelelaho, vhathu vhane ra vha funza vha ḓo vha na lutendo lwo dzikaho nahone vha ḓo kona u hanedzana na vhane vha ita vhuḓidini ha u pikisa kana u vha pambusa. (Vhakol. 2:6-8) Ndi zwifhio zwine ra nga zwi ita u itela u khunyeledza mushumo washu sa vhaevangeli?

17, 18. Musi ri tshi khou tshimbila na muṅwe vhuḓinḓani, ri nga shuma hani nga vhuthihi?

¹⁷ Yesu o ruma vhafunziwa vhawe uri vha ye mushumoni wa u huwelela nga vhavhili nga vhavhili. (Marko 6:7; Luka 10:1) Nga murahu ha zwenezwo, muapostola Paulo o amba nga ha ‘vhashumisani nae’ vhe vha ‘ḓidina vhukuma vhe nae, vha tshi itela mafhungo maḓifha.’ (Vhafil. 4:3) U tendelana na lwonolwo luṅwalo, nga 1953, vhahuweleli vha Muvhuso vho thoma mbekanyamushumo ya u gudisa vhaṅwe uri vha ye vhuḓinḓani.

¹⁸ Musi ri na muṅwe vhuḓinḓani, ri nga shumisana hani nga vhuthihi? (Vhalani 1 Vhakorinta 3:6-9.) Musi ane na khou tshimbila nae a tshi vula Bivhili, na inwi ni i vule. Thetshelesani nga vhuronwane musi ane na khou tshimbila nae a tshi amba na ṋemuḓi. Thetshelesani khaseledzo nga vhuronwane uri ni kone u thusa ane na khou tshimbila nae musi a tshi ṱoḓa thuso. (Muh. 4:12) Naho zwo ralo ṱhogomelani zwi tevhelaho: Lwelani u sa dzhenelela musi ane na khou tshimbila nae a tshi khou u ṱalutshedza ṋemuḓi. U fhisea haṋu nga maanḓa hu nga kula nungo dza ane na khou tshimbila nae nahone zwa ḓaḓisa ṋemuḓi. Nga zwiṅwe zwifhinga, zwi nga vha zwavhuḓi u ṱanganela kha khaseledzo. Fhedzi arali ni tshi ṱoḓa u amba zwiṅwe zwithu, ni songo amba zwithu zwinzhi. Nga murahu ni tendele ane na khou tshimbila nae uri a bvele phanḓa na nyambedzano.

19. Ndi zwifhio zwine ra fanela u zwi humbula, nahone ndi ngani?

¹⁹ Inwi na ane na khou tshimbila nae, ni nga thusana hani musi ni tshi khou shuma nnḓu nga nnḓu? Zwi nga vha zwavhuḓi u shumisa tshifhinga u itela u haseledza nḓila dzine na nga khwinisa ngadzo maambele a vhoiwe. Ni ṱhogomele uri zwine na zwi amba nga ha vhathu vhane vha dzula tsimuni ya vhoiwe a zwi kuli nungo. Nga hu fanaho, iledzani u livhisa ṱhogomelo nga maanḓa kha vhushayanungo ha vhaevangeli nga riṋe. (Mir. 18:24) Ri fanela u humbula uri ri midzio ya vumba. Yehova o ri sumbedza vhuthu hawe vhuhulwane nga uri ṋea lupfumo lwa vhuḓinḓa ha mafhungo maḓifha. (Vhalani 2 Vhakorinta 4:1, 7.) Roṱhe kha ri sumbedze u takalela lwonolwo lupfumo nga u ita zwoṱhe zwi re maanḓani ashu u itela u khunyeledza mushumo washu sa vhaevangeli.