Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Cristianjamajj ‘jan qarjasisa aski lurañanaka’ lurasktati?

¿Cristianjamajj ‘jan qarjasisa aski lurañanaka’ lurasktati?

“[Jesucristow] jiwas layku jiwawayi jan walinakat jiwasar [...] qʼomachañataki, ukhamata jupankañataki jan qarjasisa aski lurañasataki.” (TITO 2:14)

1, 2. Jehová Diosan Qhanañchirinakapajja, ¿kuna aski luräwinïtansa, ukat ukham luräwinïtamat kunjamsa jikjjatasta?

JAQENAKATAKEJJ wali wakiskir luräwit mä premio katoqañajj wali askipuniwa. Amuytʼañataki: mä markampi yaqha markampi chʼajjwasipki ukat uka markanakan sumankthapipjjañapatak yanaptʼapki ukanakarojja, jachʼañchtʼasaw premio churapjje. Ukampisa, Jehová Diosajj jaqenakar jupampi sumankthapiñ yanaptʼañatak khitkistu, ukaw taqe kunat sipansa jukʼamp askejja.

2 Jehová Diosan Qhanañchirinakapakiw uka wali wakiskir luräwinïtanjja. Jehová Diosampi Jesusampejja, jaqenakar akham sañatakiw khithapjjestu: “Sumankthapjjapjjamay Diosampejja” sasa (2 Cor. 5:20). Jehová Diosajj jiwas toqew jaqenakarojj Jupar jakʼachasipjjañapatak yanaptʼi. Ukatwa, 235 jila markanakanjja, waranq waranqa jaqenakajj Jehová Diosamp sum apasipjje ukat wiñay jakañ suytʼäwinïpjjaraki (Tito 2:11). Taqe chuymaw jaqenakarojj akham sistanjja: “Khititejj umat pharjayaski, ukat um munkaraki ukajj jutpan, jakañ umat inak umtʼarakpan” sasa (Apo. 22:17). Jiwasaw uka suma yatiyäwinïtanjja ukat uksa yatiyaraktanjja, ukatwa ‘jan qarjasisa aski lurañanakampi’ phoqher markätanwa sasin sissnajja (Tito 2:14). Ukham ‘jan qarjasisa aski lurañanakampi’ taqe chuyma yatiyatasajj kunjamsa jaqenakarojj Jehová Diosar jakʼachasipjjañapatak yanaptʼi ukwa yatjjataskañäni. Uka lurañanakat maynïrejja: yatiyir sarañawa.

JEHOVÁ DIOSATA UKAT JESUSAT YATEQASIPJJAÑÄNI

3. ¿Jehová Diosan ‘sinti jachʼa munasiñapajj’ kunsa uñachtʼayistu?

3 Diosan Yoqapajj apnaqäwipan kuntï lurkani uka toqet parlkasajja, Isaías 9:7 qellqatajj akham siwa: “Aksti  taqe chʼaman Tatitun sinti jachʼa munasiñapaw ukhamjja lurani” sasa. Uka arunakajja, Jehová Diosajj jaqenakan qhespiyasipjjañap wal munatapwa amuytʼayistu. Jiwasajj Diosat yateqasisaw kuna luräwtï Jupan Reinopat yatiyañatak jaytawaykistu uk taqe chuyma ukat kusisit phoqhañasa. Jehová Diosar uñtʼapjjañapatak jaqenakar wal yanaptʼañ munasajja, Jehová Diosan munasiñapwa uñachtʼayasktanjja. Ukhamasti, ¿suma yatiyäwinaka yatiyañatakejj taqe kuntï lurirjamäkta ukarjamat luraskta? (1 Cor. 3:9.)

4. ¿Kunjamsa Jesusajj taqe chuyma ukat jan qarjtasa yatiyatap uñachtʼäwayi?

4 Jichhajj Jesusat amuytʼañäni, jupajj taqe chuyma ukat jan qarjtasaw suma yatiyäwinak yatiyäna. Jaqenakajj janis istʼañ munapkchïnjja, aka Oraqen tʼaqhesiyata jiwañapkamaw taqe chuyma yatiyawayäna (Juan 18:36, 37). Jakäwip loqtasiñap jakʼankkäna ukhajja, Jehová Diosar uñtʼapjjañapatakejj jukʼampiw jaqenakar yanaptʼañatakejj chʼamachasïna.

5. Higo qoqat uñachtʼäwiparjamajja, ¿kunsa Jesusajj luräna?

5 Khä 32 maranjja, Jesusajj mä uñachtʼäwipanjja mä jaqetwa parläna, jupan yapupanjja kimsa mara jan achoqeri mä higo qoqaw utjäna. Kunapachatï yapunejj uka qoqa phatʼanukum sasin yapu uñjirir siskän ukhajja, yapu uñjirejj wanump uchañatakiw tiempo mayïna (Lucas 13:6-9 liytʼasiñapawa). Uka pachanjja, Jesusan yatiyatapatjja, mä qhawqhanikiw jupan arkiripar tukupjjäna. Ukampis kunjamtï uka uñachtʼäwin siskänjja, jukʼa tiemponikëjjänwa, ukatwa Judea ukat Perea markanakan niya sojjta phajjsinak jukʼamp yatiyäna. Ukat jiwañap jakʼankjjäna ukhajja, jan istʼañatak ‘jiñchunakap lluptʼasipkäna’ uka judionakat jachaqtʼasïnwa (Mat. 13:15; Luc. 19:41).

6. ¿Kunatsa jukʼamp yatiyañatakejj chʼamachasiñasa?

6 Niyakejjay akapachan tukusiñapajj wali jakʼankchejja, yatiyañatakejj jukʼampiw chʼamachasiñasa (Daniel 2:41-45 liytʼasiñapawa). ¡Jehová Diosan Qhanañchiripäñajj wali askiwa! Aka Oraqenjja, jiwasakiw kunjamsa taqe jan waltʼäwinakajj askichasini uk jaqenakar yatiytanjja. Niya jichhakiw periódico qellqeri mä warmejj akham säna: “¿Kunatsa suma jaqenakajj jan waltʼäwinakan uñjasi?” uka jisktʼarojj janipuniw qhanañchañjamäkiti sasa. Ukampis istʼañ munapki ukanakarojj Jehová Diosaw jiwasarojj ukham jisktʼanakar Bibliampi qhanañchtʼañasatak khitistu. Ukatwa uka luräwi phoqhañatakejj chʼamachasiñasa ukat jan jayrasiñasäkiti (Rom. 12:11). Jehová Diosan yanaptʼapampejja, taqe chuyma yatiyatasajj Diosar uñtʼapjjañapataki ukat Jupar munasipjjañapatakiw jaqenakar yanaptʼani.

MUNAÑANAKAS MAYSAR APANUKUSAJJ JEHOVÁ DIOSARUW JACHʼAÑCHTANJJA

7, 8. Munañanakas maysar apanukusajja, ¿kunjamsa Jehová Diosar jachʼañchtanjja?

7 Kunjamtï apóstol Pablon sarnaqäwipajj uñachtʼaykejja, jiwasajj suma yatiyäwinak yatiyañ laykojj inas ‘jan ikita’ ukat ‘jan manqʼata’ jikjjatassna (2 Cor. 6:5). Jilat kullakanakasajj ukhamarakiw yatiyañ laykojj jikjjatasipjje. Precursor jilat kullakanakajj trabajasipkchisa, Diosan suma yatiyäwinakap yatiyañaw jupanakatakejj nayranki. Ukat misionero jilat kullakanakajj yaqha markankir jaqenakar yanaptʼañatakiw wal chʼamachasipjje (Fili. 2:17). Irpir chuymaninakajja tamankir jilat kullakanakar uñjañatakejj awisajj jan ikita ukat jan manqʼataw uñjasipjjaraki. Ukatsti chuymankipstata jan ukajj usuta jilat kullakanakajj tantachäwinakaru ukat yatiyir sarañatakejj wal chʼamachasipjjaraki. Taqe jupanakan ukham taqe chuyma chʼamachasipjjatap uñjañajj chuymaruw purtʼistu. Ukat yatiyir sarañajj kunja wakiskiris jiwasatakejja, uksa yaqha jaqenakajj amuyapjjarakiwa.

8 Mä jaqejja, akham sasaw Reino Unido markankir mä periodicotak qellqatayna: “Jaqenakajj kawkïr yupaychäwirutï iyawsapkäna ukarojj  janiw nayrjam iyawsjjapjjeti [...]. ¿Iglesia pʼeqtʼirinakajj kunsa sapürojj lurapjje? Janiw Jesusjamajj jaqenakar thaqher sarapkiti [...]. Jehová Diosan Qhanañchirinakapakiw jaqe masinakapat llaktʼasipjje, ukatwa jaqenakar thaqher sarapjje ukat kunatï cheqäki uksa yatiyapjjaraki” sasa. Akapachanjja, jaqenakajj munañanakapakwa lurasipki, ukampis jiwasajj munañanakas maysar apanukusajj Jehová Diosaruw jachʼañchtanjja (Rom. 12:1).

Yatiyir saratasampikiw uñjapkistu ukanakarojj yatiysna

9. Yatiykasa “jan qarjasisa aski lurañasatake[jja]”, ¿kunas yanaptʼistani?

9 Jiwasatï jan taqe chuyma yatiyir saraskatas amuyastan ukhajja, ¿kuns lursna? Jehová Diosajj kuntï yatiyatasamp jikjjataski ukwa amuykiptʼasiñasa (Romanos 10:13-15 liytʼasiñapawa). Jaqenakajj qhespiyasipjjañapatakejj Jehová Diosaruw confiyapjjañapa ukat sutip artʼapjjañapa. Ukampis janitï yatiykañänejja, ¿kunjamarak uk lurapjjaspasti? Uk amuytʼañaw “jan qarjasisa aski lurañasataki” ukat Diosan reinopat suma yatiyäwinak yatiyaskakiñatak yanaptʼistani.

SUM SARNAQATASAW JAQENAKAROJJ DIOSAR JAKʼACHASIÑAPATAK YANAPTʼI

Honradötamsa ukat wal irnaqtʼirïtamsa yaqhanakajj sum uñjasipki

10. Cristianjam sum sarnaqatasaw waljanirojj Jehová Diosar jakʼachasiñatak yanaptʼi sasajja, ¿kunatsa sissna?

10 Taqe chuyma yatiyañajj wali wakiskirïkchisa, jaqenakajj janiw ukampikejj Jehová Diosar jakʼachasipkaspati. Akaw yanaptʼarakispa: cristianjam sarnaqatas uñjaña. Kunatsa cristianjam sarnaqañajj wakisi ukwa Pablojj akham sasin qhanstayäna: “Janirakiw khitirus kuna jan walsa lurapkti, ukhamata nanakan luräwinakajjat jan walinak parlasipkañapataki” sasa (2 Cor. 6:3). Respetompi parlatasasa ukat sum sarnaqatasasa Jehová Diosar yupaychañ munapjjañapatakiw jaqenakar yanaptʼi (Tito 2:10). Cristianjam sum sarnaqatas uñjasaw jaqenakajj Jehová Diosar jakʼachasiwayapjje, uk walja kutiw uñjtanjja.

11. Kunsa jakäwisan lurasktan ukat jaqenakajj kunsa sarnaqäwisat amuyapjje ukjja, ¿kunatsa Diosar mayisis lupʼiñasa?

11 Cristianjam sum sarnaqatas uñjasas jaqenakajj Diosar jakʼachasipkchejja, jan wali  sarnaqatas uñjasajj janiw Diosar jakʼachasiñ munapkaspati. Ukhamasti, trabajonkkasasa, utankkasasa jan ukajj yateqañ utankkasasa, janipun yatiyäwisana jan ukajj sarnaqäwisana khitis kuna jan walinak jikjjatpati. Jiwasatï yatkasin juchachasiñänejja, jan walinakanpunwa uñjasiñäni (Heb. 10:26, 27). Uk yatiñajja, kunsa jakäwisan lurasktan ukat jaqenakajj kunsa sarnaqäwisat amuyapjje ukwa Diosar mayisisajj lupʼiñasa. Akapachanjja, jukʼampikiw jan wal sarnaqjjapjje, ukhamatwa suma chuyman jaqenakajj “kunatejj askïki [...] jan askïki uksa, ukhamaraki khititejj Diosaru yupaychki, jan yupaychki ukanaksa” qhan amuyapjjani (Mal. 3:18). Cheqansa cristianjam sum sarnaqatasajja, jaqenakan Jehová Diosamp sum apasipjjañapatakejj wali wakiskiripuniwa.

12-14. Jan waltʼäwinak aguantatas uñjañajja, ¿kunjamsa yaqhanakar yanaptʼawayi? Uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

12 Corinto markankir cristianonakar payïr carta qellqkäna ukanjja, Pablojj jan waltʼäwinakana, tʼaqhesita, jawqʼjjata ukat carcelar jistʼantata jikjjatasitapwa yatiyäna (2 Corintios 6:4, 5 liytʼasiñapawa). Jan waltʼäwinakan aguantktan ukhajja, uñjapkistu ukanakajj Diosan suma yatichäwinakap istʼapjjaspawa. Amuytʼañataki: walja maranak nayrajja, uñisirinakasajj qʼalwa Angola markat Jehová Diosan Qhanañchirinakapar chhaqtayañ amtapjjäna. Ukatakejj bautisat mä chacha warmi jilat kullakampiru ukat tantachäwinakar jutiri 30 jaqenakampiruw katuntapjjäna, ukjjarusti kunjamsa jupanakarojj wila apsuñkam jawqʼjjapjjani uk uñjapjjañapatakiw uka cheqan jakasirinakarojj tantachthapipjjäna. Uka tʼaqhesiñatjja janiw warminakasa ni wawanakas qhespipkänti. Ukjja, jaqenakan ajjsarapjjañapataki ukat Jehová Diosan Qhanañchirinakapar jan istʼapjjañapatakiw lurapjjäna. Ukampis uk uñjasajja, waljaniw Diosan Qhanañchirinakapamp Bibliat yateqañatak mayipjjäna. Ukhat aksarojj Diosan Reinopat jukʼampiw yatiyasiwayi, waljanirakiw Diosar uñtʼawayapjje ukat jilat kullakanakas bendicitäpjjarakïnwa.

13 Ukham jan waltʼäwinakan aguantatas uñjasajja, kunjamsa walja jaqenakajj Diosar jakʼachasipjjaspa ukwa ukajj uñachtʼayistu. Pedrona ukat mayni apostolonakan jan ajjsartʼas yatiyapjjatapajj ukhamarakiw Jehová Diosampi sum apasipjjañapatak waljanir yanaptʼawaypachäna (Hech. 5:17-29). Jan ajjsarasa kunatï cheqäki ukarjam luratas uñjasajja, trabajonkiri jan ukajj yateqer masinakasasa ukat familiaranakasas Diosar inas uñtʼañ munapjjarakchispa.

14 Yaqhep jilat kullakanakajj ukham arknaqatajj uñjasipjjakipuniwa. Armenia markanjja, niya 40 jilatanakaw politicaru jan mitisipjjatapat carcelan jistʼantat uñjasipjje, ukat inas akat mä qhawqha phajjsinakarojj yaqha jilatanakampir jistʼantapjjchini. Eritrea markanjja, 55 jilat kullakanakaw carcelan jistʼantatäsipki, yaqhepasti 60 jila maranïpjjewa. Corea del Sur markanjja, niya 700 jilatanakaw Diosar yupaychapjjatapat carcelan jistʼantatäpjje. Uka markanjja, niya 60 maranakaw ukhaman uñjasjjapjje. Ukhaman uñjasir jilat kullakanakajj aguantasin Jehová Diosar jachañchapjjañapataki ukat suma chuyman jaqenakar Jupar jakʼachasiñ yanaptʼapjjañapatak Diosar mayipjjapuniñäni (Sal. 76:8-10).

15. ¿Kunjamsa honradötasajj jaqenakar Diosar jakʼachasipjjañapatak yanaptʼi? Uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

15 Honradötas uñjasaw jaqenakajj Diosar jakʼachasiñ munapjjarakispa (2 Corintios 6:4, 7 liytʼasiñapawa). Mä kullakan experienciapat amuytʼañäni: jupajja autot sarañatakiw boleto alañataki maquinar qollqe uchaskäna, ukat mä uñtʼat warmejj jan qollq uchkamti janejjay jay sarkchïtatejja sasaw säna. Ukat kullakajja, janis jay sarkchëjja boleto alañajj wakisipuniwa sasaw qhanañchtʼäna. Ukat uka warmejj autot saraqawayjjan ukhajja, auto apnaqerejj akham sasaw kullakar jisktʼäna: “¿Jumajj Jehová Diosan Qhanañchiripätati?” sasa. “Jïsa, ¿kunatsa ukham jisktʼista?” sasaw kullakajj säna. Auto apnaqerejj akham sänwa: “Kuntï siskta uk istʼtwa, cheqas Jehová Diosan Qhanañchirinakapakiw  honradöpjjtajja” sasa. Walja phajjsinak qhepatjja, mä tantachäwinwa kullakar jakʼachasisin mä chachajj akham säna: “¿Nayat amtasisktati? Auto apnaqeritwa, ukat boleto alañatwa parlayätanjja. Kuntï lurkta uk uñjasaw Jehová Diosan Qhanañchirinakapamp Bibliat yateqañ amtawayta” sasa. Kunjamtï uka experienciat amuyktanjja, honradötas uñjasaw jaqenakajj kuntï yatiyktan ukajj confiykayätap amuyapjje.

JEHOVÁ DIOSAR JACHʼAÑCHAÑATAKIPUN SARNAQAÑÄNI

16. ¿Kunatsa paciencianïñasa, munasirïñasa ukat khuyaptʼayasirïñas jaqenakan chuymapar purtʼi? Uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

16 Kunapachatï paciencia, munasiña ukat khuyaptʼayasiñ uñachtʼayktan ukhajja, Jehová Diosar uñtʼapjjañapatakiw jaqenakar yanaptʼtanjja. Ukat uñjapkistu jupanakat yaqhepajj inas Jehová Diosata, amtanakapata ukat markapat yatjjatañ munapjjchispa. Religión pʼeqtʼirinakat yaqhepajja, Diosar yupaychkasajj sumsa sarnaqapkaspa ukat suma chuymanïpkaspas ukhamwa tukupjje. Ukampis uka yupaychäwir saririnakaruw kʼarintasin qollq apsupjje ukat qamiriptapjje. Ukat uka qollqjja wali jila alani suma utanaka ukat autonak alasaw tukjapjje. Yamas jupanakat yaqhepajja, anupan utaparojj thaytʼayiri ukat juntʼuptayir maquin kunwa uchayapjje. Jupanakajj Jesusaruw arkapjjta sapkchisa, janiw inak yatichapkiti (Mat. 10:8). Jan ukasti, nayra Israel markan sacerdotenakjamaw ‘qollqe layku yatichapjje’ ukat yatichäwinakapajj janiw Bibliarjamäkiti (Miq. 3:11). Ukham lurapjjatapajj janiw Jehová Diosampi sum apasipjjañapatakejj khitirus yanaptʼkiti.

17, 18. 1) ¿Kunjamsa sarnaqatasampejj Jehová Diosar jachʼañchsna? 2) ¿Kunatsa aski lurañanak luraskakiñ muntanjja?

17 Maysa toqetjja, cristianonakan cheqa yatichäwinakapasa ukat suma luräwinakapas jaqenakan chuymaparuw purtʼi. Mä kutejja, mä precursor jilataw utat uta yatiyaskäna ukat chuymankipstat mä viuda warmejj utapat jankʼakiw khitanuküna. Kunapachatï timbre istʼta ukhajja, cocinajan yaqha foco uchañatakiw escalera patankaskayäta sasaw uka warmejj säna. Jilatajja, “janiw juma sapakejj uk lurañamäkiti” sasaw säna. Ukatjja yaqha foco ucharapisaw sarawayjjäna. Ukat uka warmin yoqapajj kunatï paskatayna uk yatisajja, wal muspharäna ukat jilatar yuspärañatakiw thaqher saräna. Ukat tiempompejj Bibliat yateqañatakis iyawsjjänwa.

18 ¿Kunatsa jumajj aski lurañanak luraskakiñatak amtawayta? Kunattejj inas ak yatsta: taqe chuyma yatiyaskakiñäni ukat Jehová Diosajj kunjamtï munki ukhamarjam lurañäni ukhajja, Juparuw jachʼañchañäni ukat jaqenakan qhespiyasipjjañapatakis yanaptʼarakiñäniwa (1 Corintios 10:31-33 liytʼasiñapawa). Jehová Diosaru ukat jaqe masisaru munasitas uñachtʼayañatakiw suma yatiyäwinak taqe chuyma yatiytan ukat cristianjamas sum sarnaqaraktanjja (Mat. 22:37-39). Jiwasatï ‘jan qarjasisa aski lurañanaka’ taqe chuyma lurañäni ukhajja, jichhürunakan kusista ukat chuymas chuymaw sarnaqañäni. Ukat jutïrinjja, kunjamsa jaqenakajj taqe kun Luriri Jehová Diosar chuymatpach kusisita yupaychapjjani ukat jachʼañchapjjani uk uñjañsa suyaraksnawa.