1, 2. Ta jeraam̦m̦an eo ewõr ippãn Ri Kõnnaan ro an Jeova? Ta l̦õmn̦ak eo am̦ kõn men in?

 ÑE ARMEJ rej bõk juon menin nõbar kõn aer kar kõm̦m̦ane juon men eaorõk, rej watõk men in juon jeraam̦m̦an. Ñan waanjoñak, ewõr jet rar maroñ jipañ kõm̦m̦an bwe en wõr aenõm̦m̦an ikõtaan ruo aelõñ im rar bõk juon menin nõbar kõn men in. Rein rej watõke men in juon jeraam̦m̦an. Bõtab, juon jeraam̦m̦an el̦apl̦o̦k ej bwe Anij ej jilkinl̦o̦k kõj ñan jipañ armej ro bwe en em̦m̦an im aenõm̦m̦an kõtaan eo aer ippãn!

² Jeraam̦m̦an in ewõr wõt ippãn Ri Kõnnaan ro an Jeova. Anij im Kũraij rej jim̦or tõl kõj ilo jerbal in ad ñan jipañ armej bwe ren erom “ro jeran” Anij. (2 Korint 5:20, UBS) Men in ej kwal̦o̦k bwe Jeova ej kõjerbale kõj ñan kõm̦m̦an bwe armej ro ren epaakel̦o̦k e. Kõn men in, elõñ milien armej ro ilo elõñl̦o̦k jãn 235 aelõñ ko rar erom ro jeran Anij im rej bõk kõjatdikdik eo ñan mour indeeo. (Taitõs 2:11) Jej kwal̦o̦k ad kijejeto ilo jerbal in kwal̦o̦k naan im kũrtok jabdewõt “eo e kõn̦aan” ñan katak kõn m̦ool eo. (Revelesõn 22:17) Jej “kijejeto ilo jerbal ko rem̦m̦an.” Jej kaorõk jerbal eo ad ñan Jeova im kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan kabuñbũruon. (Taitõs 2:14) Jenaaj kiiõ katak ewi wãween ad kijejeto emaroñ jipañ ro jet ñan jel̦ã kõn Jeova. Juon wãween ej ikijjeen ad kijejeto ilo jerbal in kwal̦o̦k naan.

3. An Jeova kijejeto, ej kaalikkar ta?

³ Aiseia 9:7 ej kwal̦o̦k bwe Nejin Anij enaaj erom Kiiñ im bwe enaaj kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an ñan armej ro. Aolep men kein rej maroñ wal̦o̦k kõn “kijejeto an Jeova.” Ak ta mel̦el̦ein kijejeto? Ej mel̦el̦ein juon kõn̦aan ekajoor ñan kõm̦m̦ane juon men. Kõn men in, eoon in ilo Aiseia ej kaalikkar bwe Jeova elukkuun kõn̦aan bwe armej ren bõk lo̦mo̦o̦r. Innem, jej aikuj kijejeto im kõn̦aan kõm̦m̦ane jerbal in kwal̦o̦k naan kõnke Jeova Anij ej bar kijejeto. Ãinwõt juon iaan ro rej jerbal ippãn Anij, kwõj ke  kate eok joñan wõt am̦ maroñ ñan kwal̦o̦k kõn nuuj eo em̦m̦an?​—1 Korint 3:9.

4. Ewi wãween Jijej ear kwal̦o̦k an kijejeto wõt ilo jerbal in kwal̦o̦k naan?

⁴ Jijej ej joñak eo em̦m̦antata kõn an kar kijejeto wõt ilo jerbal in kwal̦o̦k naan. Meñe elõñ rar jum̦aeiki im kõn̦aan m̦ane, ak Jijej ear kijejeto m̦ae iien eo ear mej. (Jon 18:36, 37) Kõnke ear jel̦ã bwe m̦õttan jidik enaaj iioon eñtaan im tokãlik mej, ear kal̦apl̦o̦k an buul̦ kate e ñan jipañ armej ro bwe ren jel̦ã kõn Jeova.

5. Ewi wãween Jijej ej ãinwõt ri jerbal eo ilo waanjoñak eo kõn wõjke fig eo?

⁵ Ilo iiõ eo 32, Jijej ear kwal̦o̦k juon waanjoñak kõn juon em̦m̦aan me ear wõr juon nejin wõjke fig ak ear jab jebar leen. Ãlikin jilu iiõ in an jab kalle, em̦m̦aan eo ear jiroñ ri jerbal eo an bwe en jeke wõjke eo. Bõtab, ri jerbal eo ear kajjitõk bwe en lel̦o̦k ñane jidik iien bwe en kajjioñ kõm̦m̦an bwe wõjke eo en jebar leen. (Riit Luk 13:6-9.) Ke Jijej ear kwal̦o̦k waanjoñak in, jejjo wõt armej rar erom rũkal̦oor ro an. Innem, ta eo waanjoñak in an Jijej ej kaalikkare? Ej kwal̦o̦k bwe Jijej ear kõn̦aan kal̦apl̦o̦k an kate e ke ear wõr wõt an iien m̦okta jãn an naaj kar mej. Kõn men in, ear kal̦apl̦o̦k an kijejeto ilo kwal̦o̦k naan ilo Judia im Perea ium̦win emaroñ jiljino allõñ. Jejjo raan m̦okta jãn an kar Jijej mej, ear bũrom̦õj im jañ kõnke enañin aolep armej ro rar jab tõmak ennaan eo an.​—Matu 13:15; Luk 19:41, UBS.

6. Etke jej aikuj kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aad ilo jerbal in kwal̦o̦k naan?

⁶ Jej aikuj kajjioñ in kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aad ilo jerbal in kwal̦o̦k naan kõnke jej pãd ilo iien ko ãliktata. (Riit Daniel 2:41-45.) Ej juon jeraam̦m̦an el̦ap bwe jej Ri Kõnnaan ro an Jeova! Kõj wõt ilo lal̦ in jemaroñ kwal̦o̦k ñan ro jet kõn ewi wãween naaj n̦amejal̦an apañ ko an armej. Jejjo iien ko remootl̦o̦k, juon ri jeje nuujpeba ear ba bwe jelukkuun ban wõt im ban jel̦ã etke men ko renana rej wal̦o̦k ñan ro rem̦m̦an. Bõtab, Baibõl̦ ej kwal̦o̦k ñan kõj etke men in ej wal̦o̦k, im ej ad eddo ãinwõt Kũrjin ro ñan jiroñ ro jet kõn men in. Jerbal in ej bar juon jeraam̦m̦an. Jej aikuj “kijejeto” ilo ad kõm̦m̦ane jerbal eo an Jeova. (Rom 12:11) Jeova enaaj kajeraam̦m̦an kõj im jenaaj maroñ jipañ armej ro ñan jel̦ã kajjien im yokwe e.

7, 8. Ad kaarmejjete kõj make, ewi wãween men in ej bõktok nõbar ñan Jeova?

⁷ Paul ear kijenmej ium̦win elõñ apañ ko ke ear kwal̦o̦k naan. Ñan waanjoñak, jet iien ear “jab kiki ak m̦õñã.” (2 Korint 6:5, UBS) Ro jeid im jatid ilo tõmak rej bar kijenmej ium̦win apañ ko ãinl̦o̦k wõt apañ kein an Paul. Ro rej pioneer rej watõk jerbal in kwal̦o̦k naan bwe ej jerbal eo el̦aptata an aorõk, bõtab elõñ iaaer rej aikuj bar jerbal ñan kabwe aikuj ko aer. Jemaroñ l̦õmn̦ak kõn bar mejinede ro me rej kate er ñan jipañ armej ro ilo aelõñ ko jet. (Pilippai 2:17) Jet iien em̦m̦aan ro rej lale eklejia rejjab m̦õñã ak ejabwe aer kiki kõnke rej lale im jipañ ro jet jãn eklejia eo. Ro rerũtto im ro renañinmej ilo eklejia eo rej kate er joñan wõt aer maroñ ñan pãd ilo iien kweilo̦k ko im ñan kwal̦o̦k naan. El̦ap an kaenõm̦m̦an kõj ñe jej lo an rein ri karejaran Anij m̦õn̦õn̦õ in kaarmejjete er make ñan jerbal eo an Jeova. Bõtab, ro me rejjab pãd ilo m̦ool eo rej bar kile joñan ad kaorõk jerbal eo ad.

⁸ Ilo juon nuujpeba jãn United Kingdom, juon armej ear je juon lõta im ba: ‘Ejakol̦o̦k an armej ro tõmak ilo kabuñ ko. Ijaje ta eo ri tõl in kabuñ ko rej kõm̦m̦ane. Rejjab ilo̦k ãinwõt kar Kũraij im wõnm̦aik armej ro. Kabuñ eo wõt ej kea kõn armej ej Ri Kõnnaan ro an Jeova. Rej ilo̦k im wõnm̦aik armej ro im kwal̦o̦k naan ñan er kõn m̦ool eo.’ Enañin aolep armej ilo lal̦ in rejjab kõn̦aan kaarmejjete er make ñan jipañ ro jet. Bõtab, kõnke jej m̦õn̦õn̦õ in kaarmejjete kõj make  ñan kwal̦o̦k naan, jej bõktok nõbar ñan Jeova Anij.—Rom 12:1, UBS.

9. Ta eo emaroñ jipañ kõj bwe jen kijejeto ilo jerbal ko rem̦m̦an ilo jerbal in kwal̦o̦k naan?

⁹ Ta eo jej aikuj kõm̦m̦ane el̦aññe ejako ad kijejeto ilo jerbal in kwal̦o̦k naan ãinwõt kar m̦okta? Eokwe, jej aikuj kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn aolep men ko rem̦m̦an rej wal̦o̦k jãn jerbal in me Jeova ear letok bwe jen kõm̦m̦ane. (Riit Rom 10:13-15.) Bwe armej ro ren maroñ bõk lo̦mo̦o̦r, rej aikuj tõmak ilo Jeova im kũr ãt eo etan. Bõtab, rejjab maroñ kõm̦m̦ane men in el̦aññe jejjab kwal̦o̦k naan ñan er. Ad jel̦ã men in en kar kõm̦akũt kõj ñan kijejeto ilo jerbal ko rem̦m̦an im ñan kate kõj joñan wõt ad maroñ ilo jerbal in kwal̦o̦k nuuj eo em̦m̦an kõn Aelõñ eo.

10. Etke jemaroñ ba bwe ad kwal̦o̦k m̦wil ko rem̦m̦an emaroñ kõm̦m̦an an armej kõn̦aan jel̦ã kõn Anij?

¹⁰ Ad kijejeto wõt ilo jerbal in kwal̦o̦k naan ejabwe ñan jipañ armej ro ñan jel̦ã kõn Anij. Men eo kein karuo emaroñ jipañ er ej ikijjeen ad kwal̦o̦k m̦wil ko rem̦m̦an m̦wilin Kũrjin. Paul ear kõmel̦el̦e etke elukkuun aorõk m̦wil ko m̦wilid ke ear ba: “Ke kõm jab l̦õkatipi jabdewõt, bwe en ejjel̦o̦k n̦otaan jerbal eo am.” (2 Korint 6:3) Ñe em̦m̦an m̦wilid im wãween ad kõnono, men in emaroñ kõm̦m̦an bwe ro jet ren kõn̦aan kabuñ ñan Jeova. (Taitõs 2:10) Ilo m̦ool, ekkã ad roñ kõn an armej kõn̦aan jel̦ã m̦ool eo ãlikin aer lo ad anõke Kũraij.

11. Etke jej aikuj jar im l̦õmn̦ak kõn m̦wil ko m̦wilid im wãween an jelõt ro jet?

¹¹ El̦aññe m̦wil ko rem̦m̦an m̦wilid remaroñ kõm̦m̦an an armej kõn̦aan katak kõn m̦ool eo, innem m̦wil ko renana remaroñ kõm̦m̦an bwe armej ren jab kõn̦aan jel̦ã kõn Jeova. Innem, ñe jej pãd ilo jikin jerbal eo ad, ilo jikuul̦, ak m̦weo im̦õd, jej aikuj kõjparok im lale bwe jen jab kõm̦m̦an jabdewõt men me enaaj kõm̦m̦an an juon m̦akoko in katak kõn Jeova. El̦aññe jej “wõnm̦aanl̦o̦k  wõt im kõm̦m̦an jerawiwi,” enaaj rup im jako jem̦jerã eo ad ippãn Jeova ñan indeeo. (Hibru 10:26, 27, UBS) Men in ej aikuj kõm̦m̦an ad lukkuun jar im l̦õmn̦ak kõn m̦wil ko m̦wilid im wãween ej jelõt ro jet. Kõnke m̦wil ko m̦wilin armej ro ilo lal̦ in rej nanal̦o̦k wõt, ej aikuj pidodol̦o̦k ñan an armej kile oktak eo ikõtaan “eo ej jerbal ñan Anij im eo ejjab jerbal ñan E.” (Malakai 3:18) Aet, m̦wil ko m̦wilid rem̦m̦an m̦wilin Kũrjin ej juon wãween eaorõk ñan jipañ armej bwe ren kõn̦aan erom jeran Anij.

12-14. Ñe jej kijenmej ium̦win jum̦ae, ewi wãween men in enaaj jelõt l̦õmn̦ak eo an ro jet kõn m̦ool eo? Kwal̦o̦k juon waanjoñak.

¹² Ilo lõta eo kein karuo an Paul ñan Ri Korint ro, ear kwal̦o̦k im ba bwe armej ro rar kaeñtaane, deñl̦o̦ke, im kalbuuji kõnke rar jum̦aeiki an kwal̦o̦k naan. (2 Korint 6:4, 5, UBS.) Ñe jej kijenmej ium̦win menin jum̦ae ko, men in emaroñ kõm̦akũt ro jet ñan roñjake im tõmak m̦ool eo. Elõñ iiõ ko remootl̦o̦k, jet ilo Angola rar kõn̦aan jol̦o̦k aolep Ri Kõnnaan ro an Jeova ilo bukwõn eo. Rar deñõt ruo ri kwal̦o̦k ro em̦õj aer peptaij im 30 armej ro me rar itoklimo in katak m̦ool eo ñan ñe rekinejnej im bõtõktõk. Rar bar deñl̦o̦k kõrã ro im ajri ro. Rar kõn̦aan kaamijak armej in bukwõn in bwe ren jab roñjake Ri Kõnnaan ro an Jeova. Eñin unin rar jiped er bwe ren pãd im alwõje aer m̦an Ri Kõnnaan ro an Jeova. Bõtab tokãlik, elõñ iaan armej rein rar kajjitõk ippãn ro jeid im jatid bwe ren katak Baibõl̦ ippãer! Kõn men in, jerbal in kwal̦o̦k naan ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt im elõñl̦o̦k armej rar itok ñan m̦ool eo. Bareinwõt, elõñ jeraam̦m̦an ko ro jeid im jatid rar iiooni.

¹³ Bwebwenato in ej kwal̦o̦k bwe ñe armej rej lo ad peran ñe jej iiooni mãlejjoñ ko, men in emaroñ kõm̦akũt er ñan kõn̦aan roñjake im tõmak m̦ool eo. An kar Piter im rijjelõk ro jet kwal̦o̦k peran, emaroñ kar kõm̦akũt ro jet ñan erom ro jeran Anij. (Jerbal 5:17-29) Ro jej jikuul̦ ippãer, jerbal ippãer, ak ro ilo baam̦le eo ad remaroñ kõn̦aan roñjake im tõmak m̦ool eo kõn aer lo ad peran wõt ñe ro jet rej jum̦ae kõj.

¹⁴ Aolep iien ewõr jet ro jeid im jatid me rej iioon jum̦ae im eñtaan. Ñan waanjoñak, rainin ewõr tarrin in 40 em̦m̦aan ro jeid im jatid ilo Armenia im rej pãd ilo kalbuuj kõn aer jab bõk kun̦aaer ilo tarin̦ae. Im bõlen ilo raan ko rej pãd im̦aan enaaj lõñl̦o̦k oran ro jeid im jatid ilo aelõñ in renaaj bar pãd ilo kalbuuj. Ilo aelõñ in Eritrea, 55 Ri Kõnnaan ro an Jeova rej pãd ilo kalbuuj, im jet iaaer relukkuun rũtto im emaroñ 60 jim̦a aer iiõ. Ilo South Korea, tarrin 700 Ri Kõnnaan ro an Jeova rej pãd ilo kalbuuj kõn aer jab bar bõk kun̦aaer ilo tarin̦ae. Ium̦win 60 iiõ in an men in wal̦o̦k ñan em̦m̦aan ro jeid im jatid ilo jikin in. Jej aikuj wõnm̦aanl̦o̦k im jar bwe rein jeid im jatid me rej iioon jum̦ae ren bõktok nõbar ñan Anij im jipañ ro jet ñan roñjake im tõmak m̦ool eo kõn an rein tiljek wõt.​—Sam 76:8-10, UBS.

15. Kwal̦o̦k juon bwebwenato me ej kwal̦o̦k bwe ad m̦ool ilo ad jerbal emaroñ kõm̦m̦an bwe ro jet ren kõn̦aan jel̦ã m̦ool eo.

¹⁵ Kõnke jej m̦ool ilo ad jerbal, men in emaroñ bar kõm̦m̦an bwe armej ro ren kõn̦aan katak kõn m̦ool eo. (2 Korint 6:4, 7, UBS.) Ñan waanjoñak, ke juon jeid im jatid kõrã ej kadel̦o̦ñ jããn ilo jikin jããn eo ilo juon baj, armej eo m̦õttan ear ba bwe ejjab aikuj in kõl̦l̦ã on̦ean an tũkõt kõnke enaaj m̦õkaj an to jãn baj eo. Bõtab, kõrã eo jeid im jatid ear kõmel̦el̦e im ba bwe meñe em̦õkaj an naaj to ak ej kõn̦aan wõt kõl̦l̦ã kõnke ej juon men ejim̦we. Tokãlik, armej eo m̦õttan ear to jãn baj eo. Innem, ri kõttar eo ear kajjitõk ippãn kõrã in jeid im jatid, ‘Kwõj juon iaan Ri Kõnnaan ro an Jeova ke?’ Liin ear ba, ‘Aet. Etke kwõjel̦ã?’ Im ri kõttar eo eba, ‘Kõnke iar roñ amiro eo m̦õttam kõnnaan kõn am̦ kõl̦l̦ã on̦ean tũkõt eo am̦, im ijel̦ã bwe Ri Kõnnaan ro an Jeova rej jet iaan armej ro me rej kõl̦l̦ã on̦ean tũkõt ko aer im em̦ool aer jerbal ilo aolep men.’ Jejjo  allõñ tokãlik, em̦m̦aan in ear iioone liin jeid im jatid ilo juon kweilo̦k im ba, ‘Kwõj keememej ke ña? Ña kar ri kõttar baj eo me ear kõnnaan ippam̦ kõn am̦ kar kõl̦l̦ã on̦ean tũkõt eo am̦. Ãlikin aõ lo am̦ kar m̦ool ilo am̦ jerbal, iar pepe ñan jino katak Baibõl̦ ippãn Ri Kõnnaan ro an Jeova.’ Ñe armej rej lo ad m̦ool ilo ad jerbal, men in ej kõm̦m̦an aer lõke im tõmak nuuj eo em̦m̦an me jej kwal̦o̦k kake.

16. (1) Ta eo emaroñ wal̦o̦k ñe jej kwal̦o̦k meanwõd, yokwe im jouj? (2) Kwal̦o̦k juon waanjoñak kõn ta ko ri tõl ro reriab an kabuñ ko rej kõm̦m̦ani.

¹⁶ Ñe jej kwal̦o̦k meanwõd, yokwe im jouj, jemaroñ kõm̦m̦an bwe ro jet ren kõn̦aan jel̦ã kõn Jeova im ankilaan, im bareinwõt kõn armej ro an. Wãween l̦õmn̦ak im kõm̦m̦an ko an Kũrjin ro rem̦ool ej bõktok nõbar ñan Anij. Jet ri tõl ro an kabuñ rej etao im kõm̦m̦an bwe armej ren l̦õmn̦ak bwe rejouj im em̦m̦an. Bõtab, rej m̦on̦e armej ro im ebbõk jããn jãn er. Jet rar bar kõjerbal jããn ko an armej ñan wiaik juon im̦weer em̦ im wa ko me el̦ap on̦aer. Joñan, juon iaaer ear kõm̦m̦ane juon im̦õn kidu eo nejin im likũt air condition ie. Rein rejjab l̦oor kien eo an Kũraij ñan lel̦o̦k ilo ‘ejjel̦o̦k on̦ean.’ (Matu 10:8) Ak rej ãinwõt bũrij ro renana ilo kar Israel. Ri tõl rein rej kõm̦m̦an ‘on̦ean’ aer katakin armej ro im rej katakin er katak ko rebõd kõn Anij. (Maika 3:11) Ilo aer jerbal ilo wãween in, rejjab jipañ armej ro ñan jidik bwe ren erom ro jeran Anij.

17, 18. (1) Ewi wãween jemaroñ bõktok nõbar ñan Jeova ikijjeen m̦wil ko m̦wilid? (2) Etke kokõn̦aan kijejeto wõt ilo jerbal ko rem̦m̦an?

¹⁷ Bõtab, armej ro rekõn̦aan erom ro jeran Anij ñe rej kile bwe jej katakin er kõn m̦ool eo im ñe rej lo an em̦m̦an wãween ad kõm̦m̦an ñan ro jet. Ñan waanjoñak, juon jeid im jatid em̦m̦aan im ej pioneer ear kwal̦o̦k naan ñan juon lel̦l̦ap ilo m̦weo im̦õn, ak lel̦l̦ap in ear m̦õkaj im ba ñane bwe ejjab itoklimo. Lel̦l̦ap in ear ba bwe ear jutak ioon juon jikin uwe bwe en jeniji tõm̦a eo ilo jikin m̦õñã eo ke ej roñ an jañ peel̦ in kõjãm eo. Pioneer eo ear ba ñan e, “Ãinwõt ekauwõtata ñan am̦ make kõm̦m̦ane men in.” Innem, pioneer eo ear kõl̦aake tõm̦a eo ñan lel̦l̦ap eo im ãlikin ear etal im kwal̦o̦k naan ilo m̦weo tok juon. Ke l̦eo nejin lel̦l̦ap eo ear roñ kõn ta eo ear wal̦o̦k, joñan an kar bwilõñ ear pukote pioneer eo bwe en kam̦m̦oolole. Tokãlik, l̦ein ear m̦õn̦õn̦õ in katak Baibõl̦.

¹⁸ Etke kokõn̦aan kijejeto wõt ilo jerbal ko rem̦m̦an? Bõlen ej kõnke kwõjel̦ã bwe el̦aññe kwõj kijejeto ilo jerbal in kwal̦o̦k naan im ilo am̦ kwal̦o̦k m̦wil ko rem̦m̦an, kwõnaaj bõktok nõbar ñan Jeova im jipañ ro jet bõk lo̦mo̦o̦r. (Riit 1 Korint 10:31-33, UBS.) Bar juon un unin ad kijejeto ilo men kein ej kõnke jelukkuun kõn̦aan kwal̦o̦k ad yokwe Anij im ro jet. (Matu 22:37-39) El̦aññe jej kijejeto ilo jerbal ko rem̦m̦an, jenaaj lañlõñ im jubũruod kiiõ. Im jemaroñ reim̦aanl̦o̦k ñan iien eo ñe aolep armej renaaj m̦õn̦õn̦õ in kabuñ im bõktok nõbar ñan Jeova, Ri Kõm̦anm̦an eo ad.