1. Paano nakatabang sa mga mag-agom an marahay na komunikasyon?

“MAS gusto kong makaibanan an agom ko kisa siisay pa man,” an sabi nin sarong brother sa Canada. “Nadadagdagan na marhay an ano man na kaugmahan sa buhay saka dakula an nababawas sa ano man na kulog pag kaiba ko siya.” Sarong agom na lalaki sa Australia an nagsurat: “Sa 11 taon ming pag-ibanan, mayong aldaw na naglihis na dai ako nakipag-ulay sa agom ko. Dai kami nin ikinakatakot o ikinakahadit manungod sa kusog kan relasyon mi bilang mag-agom. An sarong panginot na dahilan iyo an pirmi saka makahulugan ming pag-uulay.” Sarong sister sa Costa Rica an nagsabi: “Huli sa marahay na komunikasyon, dai sana nagin mas maugma an samong pag-aguman; mas irinani man kami kaiyan ki Jehova, prinotektaran sa mga sugot, pinagsaro bilang mag-agom, asin pinatalubo an samong pagkamuot.”

2. Anong mga bagay an puwedeng makaulang sa marahay na komunikasyon?

² Kamo daw na mag-agom igwa nin marahay na komunikasyon, o nasasakitan daw kamong magkaigwa nin makahulugan na pag-uulay? Siyempre, puwedeng maglataw an masakit na mga situwasyon, huling pinagsasaro kan pag-aguman an duwang bakong perpektong tawo na magkaiba an personalidad, kaiba na diyan an mga ugali huli sa kultura asin paagi nin pagpadakula sa sainda. (Roma 3:23) Saro pa, an mag-agom puwedeng may magkaibang paagi nin pakikikomunikar. Huli kaiyan, an mga parasiyasat sa pag-aguman na si John M. Gottman asin Nan Silver nagsabi: “Kaipuhan an kusog nin buot, determinasyon, asin pagigin tataong makibagay tanganing magkaigwa nin nagdadanay na relasyon.”

3. Ano an nakatabang sa mga mag-agom na mapakusog an saindang pag-aguman?

³ Talagang kaipuhan an pagmamaigot tanganing magin mapanggana an pag-aguman. Pero kaiba sa mga resulta kaiyan an dakulaon na kaugmahan. An mag-agom na nagkakaminuutan puwedeng magin tunay na maugma sa saindang pag-ibanan. (Par. 9:9) Isip-isipa an may pagkamuot na pag-aguman ni Isaac asin Rebeca.  (Gen. 24:67) Dawa pa haloy na sindang nagkaibanan bilang mag-agom, mayong nagpaparisa na nagluya an kapadangatan ninda sa kada saro. Arog man kaiyan an dakul na mag-agom ngunyan. An saindang sekreto? Nanudan ninda na ipahayag sa kada saro kun ano talaga an nasa isip asin nasa buot ninda, pero ginigibo iyan nin may kabuutan, paagi sa pagpatalubo asin pagpahiling nin pakarurop, pagkamuot, hararom na paggalang, asin kapakumbabaan. Mahihiling ta ngunyan na kun an mag-agom igwa kan mahahalagang kuwalidad na ini, bukas pirmi an linya kan saindang komunikasyon.

4, 5. Paano an pakarurop puwedeng makatabang sa mag-agom na mas lubos na masabutan an kada saro? Magtao nin mga halimbawa.

⁴ ‘An may pakamidbid [“pakarurop,” NW] sa tataramon makakakua nin karahayan,’ an sabi kan Talinhaga 16:20. Totoong marhay iyan kun dapit sa pag-aguman asin buhay pampamilya. (Basahon an Talinhaga 24:3.) An pinakamarahay na gikanan nin pakarurop asin kadunungan iyo an Tataramon nin Diyos. Sinasabi kan Genesis 2:18 na linalang nin Diyos an babayi tanganing magin saro na makakahipno sa lalaki, bakong saro na eksaktong kapareho niya. An saiyang papel nahihiling sa kun paano siya nakikikomunikar. Iyo, magkakalain an mga indibiduwal, pero sa pangkagabsan gustong pag-ulayan kan mga babayi an manungod sa namamatian ninda, mga tawo, asin relasyon sa iba. Pinapahalagahan ninda an mamumuton asin personal na pag-uulay, huling inaasegurar kaiyan na sinda namumutan. Sa ibong na lado, dai gayong gusto kan dakul na lalaki na ipakipag-ulay an saindang namamatian asin an mas gusto nindang pag-ulayan iyo an dapit sa mga aktibidad, problema, asin solusyon. Asin mawot nindang igalang sinda.

⁵ “Gusto kan agom ko na resolberan tulos an mga problema imbes na dangugon ako,” an sabi nin sarong sister sa Britania. “Puwede kang masuya talaga, ta an gusto ko man sana may magdangog saka makaintindi sakuya.” Sarong agom na lalaki an nagsurat: “Kan bagong kasal pa sana kami kan agom ko, an tendensiya ko hanapan tulos nin solusyon an ano man na problema niya. Pero dai nahaloy, naaraman ko na an talagang gusto niya iyo na may magdangog saiya.” (Tal. 18:13; Sant. 1:19) Inaaram kan sarong may pakarurop na agom na lalaki an namamatian kan saiyang agom asin pinagmamaigutan na pakibagayan iyan. Kasabay kaiyan, inaasegurar niya an saiyang agom na mahalaga sa saiya an iniisip asin namamatian kaini. (1 Ped. 3:7) An agom na babayi man nagmamaigot na sabuton an punto de vista kan agom niya. Kun nasasabutan, pinapahalagahan, asin inuutob kan mag-agom an saindang papel na suno sa Kasuratan, nagigin magayon an saindang pag-ibanan. Dugang pa, mahihimo nindang magtinabangan sa paggibo nin madunong asin timbang na mga desisyon.

6, 7. (a) Paano makakatabang sa mag-agom an prinsipyo sa Parahulit 3:7 na magpahiling nin pakarurop? (b) Paano makakapahiling nin pakabatid an agom na babayi, asin anong paghihinguwa an maninigong gibuhon kan agom na lalaki?

⁶ Aram man nin mag-agom na may pakarurop na may ‘panahon nin pag-alo asin panahon nin pagtaram.’ (Par. 3:1, 7) “Aram ko na ngunyan na may mga panahon na dai angay pag-ulayan an sarong bagay,” an sabi nin sarong sister na sampulong taon nang kasal. “Kun sibot na marhay an agom ko sa trabaho o iba pang responsabilidad, pinapalihis ko an dikit na panahon bago sabihon an pirang bagay. Bilang resulta, mas madali ming napapag-ulayan iyan.” An may pakabatid na agom na babayi mabuot man magtaram, na nakakaaram na an piniling marhay na mga tataramon “na isinabi sa tamang panahon” nakakaakit asin pinapahalagahan.—Tal. 25:11, BPV. *

⁷ Maninigong gibuhon kan Kristiyanong agom na lalaki an saiyang kabtang bako sana paagi sa paghinanyog sa sinasabi kan saiyang agom kundi pati man sa pagmamaigot na ipahayag nin malinaw an saiyang namamatian. An sarong elder na 27 taon nang may agom nagsabi: “Kaipuhan kong pagmaigutan na sabihon sa agom ko kun ano talaga an nasa puso ko.” An sarong brother na 24 taon nang may agom nagsabi: “Kaya kong dai maggirong, ta iniisip ko, ‘Kun dai ako mataram manungod sa bagay na ini, mawawara na sana iyan.’ Pero, narealisar ko na bakong tanda nin kaluyahan kun sasabihon ko an sakong namamatian. Kun nasasakitan akong ipahayag an nasa buot ko, namimibi ako na lugod tama an  sasabihon ko asin masabi ko iyan sa tamang paagi. Dangan minahangos ako nin hararom bago magtaram.” Nakakatabang man an pagpili nin tamang panahon, arog baga kun sinda sanang duwa mantang pinag-uulayan an teksto kan aldaw o magkaibanan na binabasa an Bibliya.

8. Ano pa an nakakamotibar sa Kristiyanong mga mag-agom tanganing magin mapanggana an saindang pag-aguman?

⁸ Mahalaga sa mag-agom an pamibi asin makusog na pagmawot na pauswagon an saindang abilidad sa pakikikomunikar. Totoo, masakit baguhon an mga nakatudan na. Pero kun namumutan kan mag-agom si Jehova, hinahagad an saiyang espiritu, asin minamansay na sagrado an saindang pag-ibanan, igwa sinda kan motibasyon na mayo sa dakul. Sarong agom na babayi na 26 na taon nang kasal an nagsurat: “Sineseryoso ming mag-agom an pagmansay ni Jehova sa pag-aguman, kaya dai mi man lamang iniisip an pagsuwayan. Huli kaini, mas nagmamaigot kaming resolberan an mga problema paagi sa pag-uulay.” An siring na kaimbudan asin diyosnon na debosyon nakakapaugma ki Jehova asin minaresulta sa nagsusupay na bendisyon niya.—Sal. 127:1.

9, 10. Sa anong praktikal na mga paagi mapapakusog kan mag-agom an bugkos kan saindang pagkamuot?

⁹ An pinakaimportanteng kuwalidad sa pag-aguman iyo an pagkamuot, an “sangkap na bugkos nin pagkasararo.” (Col. 3:14, NW) Minatalubo an tunay na pagkamuot mantang an maimbod na mag-agom magkaibanan sa buhay, sa panahon nin kagayagayahan asin kadipisilan. Nagigin mas dayupot pa ngani sindang magkatuod asin pinapahalagahan na marhay an mga panahon na magkaibanan sinda. Napapakusog an siring na pag-aguman, bako sanang paagi sa paggibo nin pirang darakulang bagay, arog kan ipinapahiling sa media, kundi paagi sa paggibo nin dai mabilang na saradit na bagay—pagkugos, mabuot na mga tataramon, pagigin maginirumdom, makahulugan na ngirit, o sinserong hapot na “kumusta an maghapon mo?” Dakula an magigibo sa pag-aguman kan saradit na bagay na ini. An sarong mag-agom, na 19 taon nang maugmang magkaibanan, nag-aapod o nagte-text sa kada saro durante kan aldaw “para lang mangumusta,” an sabi kan agom na lalaki.

¹⁰ Minomotibar man kan pagkamuot an mag-agom na padagos na midbidon an kada saro. (Fil. 2:4) Mantang mas nagkakamidbidan, nagigin mas makusog pa an saindang pagkamuot sa ibong kan saindang mga kaluyahan. An mapangganang pag-aguman dai nagdadanay na sana sa dating kamugtakan kaiyan kundi lalong minatalubo asin minakusog sa pag-agi nin panahon. Kaya kun ika may agom, haputon an sadiri: ‘Gurano ko kamidbid an agom ko? Nasasabutan ko daw an mga namamatian asin iniisip niya dapit sa mga bagay-bagay? Gurano ko kaparating  iniisip an sakong agom, na tibaad ginigirumdom an mga kuwalidad na inot na nakaakit sako sa saiya?’

11. Taano ta mahalagang marhay an paggalang tanganing magin mapanggana an pag-aguman? Magtao nin halimbawa.

¹¹ Dawa an pinakamaugmang mga pag-aguman bako man perpektong pag-ibanan, asin an nagkakaminuutan na mag-agom puwede man magkaigwa nin dai pagkakaintindihan. Si Abraham asin Sara nagkaigwa man nin dai pagkakauyon. (Gen. 21:9-11) Alagad, dai iyan nakaparayo kan buot ninda sa kada saro. Taano? Trinatar ninda an kada saro nin may dignidad asin paggalang. Halimbawa, si Abraham nagsabi nin “tabi” ki Sara. (Gen. 12:11, 13, NW) Si Sara man nagsunod ki Abraham asin ibinilang ini na “kagurangnan” niya. (Gen. 18:12, NW) Kun an mag-agom daing paggalang sa kada saro, sa parati naririsa ini sa saindang pagtaram o tono nin boses. (Tal. 12:18) Kun dai ninda aatubangon an problema, mamemeligro an saindang pag-aguman.—Basahon an Santiago 3:7-10, 17, 18.

12. Taano ta maninigong magmaigot nanggad an mga bagong kasal na magin magalang sa pagtaram?

¹² An mga bagong kasal maninigong magmaigot nanggad na magtaram nin may kabuutan asin paggalang sa kada saro tanganing magkaigwa nin bukas na komunikasyon na mayo nin pagsagin-sagin. “Baga man maugma an inot na mga taon nin pag-aguman, kun minsan nakakapangluya man iyan sa buot,” an nagigirumduman nin sarong agom na lalaki. “Mantang nagkakamidbidan kamong duwa kun manungod sa saindong mga namamatian, ugali, asin pangangaipo, puwedeng magkaigwa nin problema! Pero, makakatabang saindo kun kamo rasonable, tatao magpangisi, asin igwa kan nakakapasarig na mga kuwalidad na kapakumbabaan, pagigin mapasensiya, asin pagtitiwala ki Jehova.” Totoo nanggad iyan!

13. Taano ta mahalagang marhay an kapakumbabaan tanganing magin makusog asin maugma an pag-aguman?

¹³ An marahay na komunikasyon sa pag-aguman garo sapa na nagbubulos nin luway-luway asin tuninong sa sarong hardin. Mahalagang marhay an pagigin “mapakumbaba” tanganing dagos-dagos na magbulos an sapang iyan, sabi ngani. (1 Ped. 3:8) “Kapakumbabaan an pinakamadaling paagi tanganing resolberan an dai pagkakauyon huling pinapahiro ka kaiyan na magsabi nin ‘Pasensiya na,’” an sabi nin sarong brother na 11 taon nang kasal. Sarong elder na maugma bilang may-agom sa laog nin 20 taon an nagsabi: “Kun minsan mas mahalaga  an pagsabi nin ‘Pasensiya na’ kisa sa ‘Namumutan taka.’” Sinabi niya pa: “Saro sa pinakamadaling paagi tanganing makapahiling nin kapakumbabaan iyo an pamibi. Kun kaming mag-agom magkaibanan na namimibi ki Jehova, napapagirumdom kami kan samong pagkabakong perpekto asin kan dai na kutana maninigong kabuutan nin Diyos. An simpleng pagirumdom na iyan nakakatabang sako na magkaigwa nin tamang pagmansay sa mga bagay-bagay.”

14. Paano nakakaapektar sa pag-aguman an kapalangkawan?

¹⁴ Pero, an kapalangkawan dai nakakatabang sa mag-agom na makipaghusay. Nakakaulang iyan sa komunikasyon huling hinahali kaiyan an pagmawot asin kusog nin buot na maghagad nin dispensa. Imbes na mapakumbabang magsabi nin “Pasensiya na; patawadon mo ako,” an tawong mapalangkaw nagdadahilan. Imbes na mapakumbabang akuon an saiyang kaluyahan, binabasol niya an iba. Kun nakukulgan, naaanggot siya imbes na makipagkatuninungan, na tibaad minabalos paagi sa pagsabi nin makulog na mga tataramon o dai paggirong. (Par. 7:9) Iyo, an kapalangkawan nakakaraot sa pag-aguman. Marahay na girumdumon na ‘an Diyos minatumang sa mga mapalangkaw, alagad minatao nin biyaya sa mga mapakumbaba.’—Sant. 4:6.

15. Ipaliwanag kun paano an pag-aplikar kan prinsipyo sa Efeso 4:26, 27 makakatabang sa mag-agom na atubangon an mga dai pagkakauyon na tibaad lumataw sa sainda.

¹⁵ Siyempre, bakong realistikong isipon na nungkang malataw an kapalangkawan. Kaipuhan tang akuon an bagay na iyan asin tulos-tulos na atubangon. Sinabi ni apostol Pablo sa mga kapwa Kristiyano: ‘Dai nindo pasulnupon an aldaw sa saindong kaanggutan, ni tawan nin lugar an Diyablo.’ (Efe. 4:26, 27) An dai pagsunod sa Tataramon nin Diyos puwedeng magresulta sa dai kinakaipuhan na kapurisawan. “Sarong beses, dai mi inaplikar kan agom ko an Efeso 4:26, 27,” an panambitan nin sarong sister. “An resulta kaiyan iyo an nagkapira sa pinakamakaturutristeng mga banggi na dai nanggad ako makaturog na marhay!” Mas marahay nanggad na pag-ulayan tulos an mga bagay-bagay na an obheto iyo na magkaulian! Siyempre, tibaad kaipuhan kan mag-agom na tawan an kada saro nin dikit na panahon na magin kalmado. Angay man na mamibi para sa tabang ni Jehova tanganing magkaigwa nin tamang kaisipan. Kaiba digdi an pagigin andam na magpakumbaba, na matabang sa saindo na magpokus sa problema, bako sa saindong sadiri, tanganing dai na grumabe an situwasyon.—Basahon an Colosas 3:12, 13.

16. Paano makakatabang sa mag-agom an kapakumbabaan tanganing magkaigwa nin tamang pagmansay sa marahay na mga kuwalidad asin abilidad kan kada saro?

¹⁶ An kapakumbabaan asin kababaan nin buot nakakatabang sa may agom na magpokus sa marahay na mga kuwalidad asin abilidad kan agom niya. Halimbawa, tibaad may espesyal na mga talento an agom na babayi na ginagamit niya sa kapakinabangan kan pamilya. Kun an saiyang agom mapakumbaba asin may kababaan nin buot, dai siya mahahandal na mas matibay an agom niya sa bagay na iyan, kundi dadagkahon niya pa ini na gamiton an mga talentong iyan, sa siring ipinapahiling na pinapahalagahan asin padangat niya ini. (Tal. 31:10, 28; Efe. 5:28, 29) Kun an agom na babayi mapakumbaba man asin may kababaan nin buot, dai niya ipaghahambog an saiyang mga abilidad o memenoson an saiyang agom. Tutal, “sarong laman” sinda, kaya an nakakakulog sa saro nakakakulog man sa saro.—Mat. 19:4, 5.

17. Ano an makakatabang sa mga mag-agom ngunyan na magin maugma asin magtao nin kaumawan sa Diyos?

¹⁷ Daing duda na gusto nindo na an saindong pag-aguman magin arog kan ki Abraham asin Sara o Isaac asin Rebeca—tunay na maugma, nagdadanay, asin nagtataong kaumawan ki Jehova. Kun siring, mansayon an pag-aguman arog kan pagmansay diyan nin Diyos. Magsarig sa saiyang Tataramon para sa pakarurop asin kadunungan. Patalubuon an tunay na pagkamuot—“an laad ni Jah”—paagi sa pag-isip-isip nin may apresasyon sa saindong agom. (Awit ni Sal. 8:6, NW) Magmaigot na mapatalubo an kapakumbabaan. Trataron an saindong agom nin may paggalang. Kun gigibuhon nindo an mga bagay na ini, an saindong pag-aguman matao nin kagayagayahan sa saindo asin sa saindong Ama sa langit. (Tal. 27:11) Iyo, mamamatian man nindo an namatian nin sarong brother na 27 taon nang kasal, na nagsurat: “Dai ko maisip kun ano an magigin buhay ko kun mayo an sakong agom. An samong pag-aguman lalong nagkukusog aroaldaw. Ini huli sa samong pagkamuot ki Jehova asin sa regular ming pag-uulay.”