Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

Hẹn Alọwle Towe Lodo Gbọn Hodọdopọ Dagbe Dali

Hẹn Alọwle Towe Lodo Gbọn Hodọdopọ Dagbe Dali

Hẹn Alọwle Towe Lodo Gbọn Hodọdopọ Dagbe Dali

“Di agọ̀n sika tọn to ohà fataka tọn mẹ, mọ wẹ ohó he yè dọ to ojlẹ etọn mẹ te.”—HOWH. 25:11.

NAWẸ HIẸ NA NA GBLỌNDO GBỌN?

Nawẹ zinzin didohia nọ yidogọna hodọdopọ to alọwle mẹ gbọn?

Naegbọn alọwlemẹ lẹ dona nọ do sisi hia ode awetọ?

Kọdetọn tẹwẹ awuwiwlena whiwhẹ sọgan tindo to alọwle de mẹ?

1. Nawẹ hodọdopọ dagbe gọalọna alọwle delẹ gbọn?

 MẸMẸSUNNU de to Canada dọmọ: “E pọnte na mi nado nọ yí whenu zan hẹ asi ṣie hugan mẹdevo depope. Na ayajẹ depope he n’tindo nọ jideji podọ awubla depope he n’tindo nọ depò eyin mí dọhodopọ do e ji.” Asu de to Australie wlan dọmọ: “To owhe 11 he mí ko yizan dopọ lẹ mẹ, azán de ma tin he n’ma dọhodopọ hẹ asi ṣie. Yẹn po e po ma nọ dibu kavi tindo ayihaawe gando dolilo alọwle mítọn tọn go. Hodọdopọ dagbe tintindo wẹ hẹn ehe yọnbasi.” Mẹmẹyọnnu de to Costa Rica dọmọ: “E ma yindọ hodọdopọ dagbe hẹn alọwle mítọn pọnte dogọ kẹdẹ wẹ gba; ṣigba e ko hẹn mí dọnsẹpọ Jehovah, basi hihọ́na mí sọn whlepọn lẹ mẹ, bo kọ̀n mí dopọ taidi asu po asi po bosọ hẹn owanyi mítọn sinyẹn dogọ.”

2. Naegbọn e nọ vẹawuna alọwlemẹ lẹ nado tindo hodọdopọ dagbe?

2 Be hiẹ po alọwlemẹ towe po nọ duvivi hodọdopọ dagbe tọn ya kavi hodọdopọ dagbe nọ yin nuhahun na mì? Nugbo wẹ dọ ninọmẹ sinsinyẹn lẹ nọ wá fọ́n, na alọwle bẹ gbẹtọvi mapenọ awe he tindo gbẹtọ-yinyin voovo bo wá sọn lẹdo voovo mẹ bosọ yin pinplọn whẹ́n to aliho voovo mẹ lẹ hẹn wutu. (Lom. 3:23) Humọ, aliho voovo mẹ wẹ alọwlemẹ lẹ nọ dọho te. Abajọ dodinnanutọ John M. Gottman po Nan Silver po dọmọ: “E nọ biọ adọgbigbo, gbemima, po vivẹnudido po nado hẹn kanṣiṣa alọwle tọn he na dẹn-to-aimẹ de go.”

3. Etẹwẹ gọalọna asu po asi po susu nado hẹn alọwle yetọn lodo?

3 Na nugbo tọn, e nọ biọ vivẹnudido vẹkuvẹku to alọwlemẹ lẹ si nado tindo kọdetọn dagbe to alọwle mẹ. Ṣigba, mọwiwà nọ hẹn ayajẹ mayọnjlẹ wá. Asu po asi po he yiwanna ode awetọ sọgan duvivi pọninọ tọn nugbonugbo. (Yẹwh. 9:9) Lẹnnupọndo alọwle Isaki po Lebeka po tọn he gọ́ na owanyi ji. (Gẹn. 24:67) Dile etlẹ yindọ yé yí whenu susu zan dopọ taidi asu po asi po, nudepope ma dohia dọ owanyi he yé tindo na ode awetọ depò. Mọdopolọ to egbehe, owanyi he asu po asi po susu tindo na ode awetọ ma ko depò. Etẹwẹ gọalọna yé? Yé wleawuna jẹhẹnu delẹ taidi zinzin, owanyi, sisi sisosiso po whiwhẹ po. Enẹ zọ́n bọ yé nọ yí homẹdagbe do dọ linlẹn po numọtolanmẹ yetọn lẹ po na ode awetọ sọn ahun mẹ wá. Dile mí na mọ do todin, eyin alọwlemẹ lẹ nọ do jẹhẹnu enẹlẹ hia, yé na nọ tindo hodọdopọ dagbe to whelẹponu.

NỌ DO ZINZIN HIA

4, 5. Nawẹ zinzin sọgan gọalọna asu po asi po de nado mọnukunnujẹ ode awetọ yetọn mẹ to gigọ́ mẹ gbọn? Na apajlẹ.

4 Howhinwhẹn lẹ 16:20 dọmọ: “Ewọ he yí zinzin [zan to whẹho de mẹ] na mọ dagbe.” Enẹ yin nugbo titengbe to gbẹzan alọwle po whẹndo po tọn mẹ. (Hia Howhinwhẹn lẹ 24:3.) Asisa zinzin po nuyọnẹn po tọn dagbe hugan wẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn. Gẹnẹsisi 2:18 dọna mí dọ Jiwheyẹwhe dá yọnnu nado sọgbe hẹ sunnu, e ma yin sunnu lọ nkọ pẹpẹ gba. Azọngban yọnnu lọ tọn nọ sọawuhia to lehe e nọ dọho do mẹ. Nugbo wẹ dọ mẹdopodopo gbọnvo, ṣigba to paa mẹ, yọnnu lẹ nọ yiwanna nado dọhodo numọtolanmẹ yetọn, gbẹtọ lẹ, po haṣinṣan he yé tindo hẹ mẹdevo lẹ po ji. Yé nọ yiwanna họntọnjihẹmẹ, hodọdopọ ahundopo tọn, na ehe nọ na yé jide dọ yè yiwanna yé. To alọ devo mẹ, sunnu susu wẹ nọ whleawu nado dọ numọtolanmẹ yetọn lẹ tọ́n, ṣigba nọ saba dọhodo nuwiwa, nuhahun po pọngbọ lẹ po ji. Podọ, sunnu lẹ nọ jlo dọ yè ni na yé sisi.

5 Mẹmẹyọnnu de dọ to Grande-Bretagne dọmọ: “Kakati asu ṣie ni dotoaina mi, ewọ nọ jlo nado yawu didẹ nuhahun lẹ. Ehe nọ hẹn flumẹjijẹ wá na mi, na nuhe n’nọ jlo poun wẹ yindọ ‘ni nọ dotoaina mi bo mọnukunnujẹ numọtolanmẹ ṣie lẹ mẹ.’” Asu de wlan dọmọ: “To whenue yẹn po asi ṣie po wlealọ, yanwle ṣie wẹ nado nọ dín pọngbọ na nuhahun depope he ewọ tindo. Ṣigba, n’wá mọdọ nuhe nọ jlo e wẹ yindọ, ma nọ dotoaina ẹn.” (Howh. 18:13; Jak. 1:19) Asu he nọ yí zinzin zan de nọ doayi numọtolanmẹ asi etọn tọn lẹ go bo nọ tẹnpọn nado diọada sọgbe hẹ ninọmẹ dopodopo. To ojlẹ dopolọ mẹ, e nọ hẹn ẹn deji dọ linlẹn po numọtolanmẹ etọn lẹ po yin nujọnu na emi. (1 Pita 3:7) Podọ, asi de nọ tẹnpọn nado mọnukunnujẹ pọndohlan asu etọn tọn mẹ. Eyin asu po asi po de mọnukunnujẹ azọngban Owe-wiwe tọn yetọn lẹ mẹ, bo yọ́n pinpẹn etọn bosọ nọ hẹn ẹn di, alọwle yetọn na tindo kọdetọn dagbe. Humọ, yé na penugo nado nọ basi nudide nuyọnẹn tọn he to jlẹkaji lẹ dopọ bo nọ yinuwa sọgbe hẹ nudide yetọn.

6, 7. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ nunọwhinnusẹ́n he tin to Yẹwhehodọtọ 3:7 mẹ sọgan gọalọna asu po asi po de nado do zinzin hia te? (b) Nawẹ asi de sọgan do wuntuntun hia gbọn, podọ vivẹnu tẹwẹ asu de dona do?

6 Asu po asi po he nọ do zinzin hia sọ nọ yọnẹn dọ “whenu abọẹninọ tọn de, podọ whenu hodidọ tọn” de tin. (Yẹwh. 3:1, 7) Mẹmẹyọnnu de he wlealọ sọn owhe ao die dọmọ: “N’wá doayi e go dọ e ma sọgbe nado nọ fọ́n whẹho tangan de dote to ojlẹ delẹ mẹ. Eyin azọ́n kavi azọngban de to ahunmẹduna asu ṣie, n’nọ dike whenu vude ni juwayi whẹpo do fọ́n whẹho delẹ dote. Enẹ zọ́n bọ hodọdopọ mítọn pọnte dogọ.” Asi he nọ do wuntuntun hia de sọ nọ dọho he gọ́ na ojọmiọn, na ewọ yọnẹn dọ ohó he emi pọ́n do “dọ to ojlẹ etọn mẹ” na hẹn asu emitọn jaya, podọ ewọ na yọ́n pinpẹn etọn.—Hia Howhinwhẹn lẹ 25:11.

7 Asu Klistiani de dona yí adà etọn wà, e ma yin gbọn todidoai na nuhe asi etọn nọ dọ lẹ kẹdẹ dali gba, ṣigba e dona tẹnpọn nado nọ dọ numọtolanmẹ etọn lẹ to aliho he họnwun mẹ. Mẹho agun tọn de he ko wlealọ sọn owhe 27 die dọmọ: “N’dona wazọ́n do lehe n’nọ dọ nuhe to ahunmẹduna mi na asi ṣie do ji.” Mẹmẹsunnu de he wlealọ sọn owhe 24 die doayi e go dọmọ: “N’nọ jo whẹho lẹ do po linlẹn lọ po dọ ‘Eyin n’ma dọhodo whẹho de ji, nuhahun enẹ na juwayi.’ Ṣigba, n’wá mọnukunnujẹemẹ dọ e ma yin ohia madogán tọn nado nọ dọ numọtolanmẹ ṣie lẹ tọ́n. Eyin e vẹawuna mi nado dọho tọ́n, n’nọ hodẹ̀ nado mọ hogbe he sọgbe lẹ po aliho he sọgbe nado dọ ẹ po. Enẹgodo, n’nọ yiagbọji vude bo nọ jẹ hodọ ji.” Nudevo he sọ nọ gọalọ wẹ ninọmẹ dagbe he mẹ ohó lọ dona yin didọ te, vlavo to whenue asu po asi po lọ tin yedeṣo bo to dogbapọnna wefọ egbesọegbesọ tọn kavi to Biblu hia dopọ.

8. Ojlo tẹwẹ Klistiani asu po asi po de dona tindo eyin yé na hẹn alọwle yetọn tindo kọdetọn dagbe?

8 Onú titengbe wẹ e yin dọ asu po asi po lẹ ni nọ hodẹ̀ bo nọ tindo ojlo vẹkuvẹku nado hẹn aliho hodọdopọ tọn yetọn pọnte dogọ. Na nugbo tọn, e sọgan vẹawuna yé nado diọ aliho he mẹ yé nọ dọho te dai. Ṣigba, eyin asu po asi po de yiwanna Jehovah, bo nọ biọ gbigbọ wiwe etọn, bosọ nọ pọ́n alọwle yetọn taidi onú wiwe de, yé na tindo ojlo enẹ he mẹsusu ma tindo. Mẹmẹyọnnu de he wlealọ sọn owhe 26 die dọmọ: “Yẹn po asu ṣie po nọ yí nukun nujọnu tọn pọ́n alọwle dile Jehovah nọ wà do, enẹwutu mí ma nọ lẹnnupọndo kinklan ji. Ehe zọ́n bọ mí nọ dovivẹnu nado didẹ nuhahun lẹ gbọn hodidọ do yé ji dali.” Nugbonọ-yinyin po mẹdezejo na Jiwheyẹwhe mọnkọtọn po nọ hẹn dona susu wá.—Ps. 127:1.

NỌ DO OWANYI HIA DOGỌ

9, 10. Etẹlẹ wiwà wẹ sọgan gọalọna asu po asi po de nado hẹn alọwle yetọn lodo?

9 Jẹhẹnu titengbe hugan he dona nọ yin didohia to alọwle mẹ wẹ owanyi, yèdọ “gẹdẹ he nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ.” (Kọl. 3:14) Owanyi nujọnu tọn nọ sinyẹn dogọ dile ojlẹ to yìyì bọ asu po asi po nugbonọ de to vivi ayajẹ tọn dù bosọ to pipehẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ dopọ. Yé tlẹ nọ lẹzun họntọn vivẹ́ lẹ bo nọ yọ́n pinpẹn ode awetọ tọn. Alọwle mọnkọtọn nọ pọnte dogọ, e ma yin gbọn nuyiwa vonọtaun delẹ dali, dile e nọ yin bibasi to sinima lẹ mẹ do, ṣigba gbọn nususu he mí nọ yí nukunpẹvi do pọ́n lẹ wiwà dali taidi, mẹgbòfán, ohó he jlọmẹdote didọ, nuyiwa yẹyidogonamẹ tọn, nukiko yẹsẹ, kavi ahundopo yíyí do kanse dọ “nawẹ egbé yì do?” Nuhe mí nọ yí nukunpẹvi do pọ́n ehelẹ wiwà sọgan tindo nuyiwadomẹji daho do alọwle de ji. Asu po asi po ayajẹnọ he ko wlealọ sọn owhe 19 die nọ ylọ yede kavi kanwehlan yede to alokan ji “nado yọ́n lehe onú lẹ to yìyì do na ode awetọ poun” wẹ asu lọ dọ.

10 Owanyi sọ nọ whàn asu po asi po lẹ nado to ode awetọ yọnẹn dogọ. (Flp. 2:4) Enẹ nọ gọalọna yé nado hẹn owanyi yetọn na ode awetọ jideji mahopọnna awugbopo yetọn lẹ. Alọwle kọdetọn dagbenọ de ma nọ gbọṣi ninọmẹ dopolọ mẹ, ṣigba e nọ to pinpọnte dogọ dile ojlẹ to yìyì. Enẹwutu, eyin a ko wlealọ, kanse dewe dọ: ‘Obá tẹ mẹ wẹ n’yọ́n alọwlemẹ ṣie jẹ? Be n’yọ́n numọtolanmẹ po linlẹn etọn lẹ po do whẹho lẹ ji ya? Be n’nọ lẹnnupọndo alọwlemẹ ṣie ji whẹwhẹ, vlavo do jẹhẹnu etọn he dọ̀n mi to tintan whenu lẹ ji ya?’

MÌ NỌ DO SISI HIA ODE AWETỌ

11. Naegbọn sisi didohia do yin onú titengbe nado tindo kọdetọn dagbe to alọwle mẹ? Na apajlẹ.

11 Alọwle ayajẹnọ lẹ ma bẹ mẹpipe lẹ hẹn gba, podọ asu po asi po he yiwanna yedelẹ ma nọ kọngbedopọ do onú lẹpo ji. Ablaham po Sala po ma nọ kọngbedopọ do nulẹ ji to whelẹponu. (Gẹn. 21:9-11) Etomọṣo, gbemanọpọ yetọn lẹ ma hẹn kinklan wá ṣẹnṣẹn yetọn. Etẹwutu? Na yé nọ doyẹyigona ode awetọ po sisi po. Di apajlẹ, Ablaham nọ dọ “yẹn vẹ̀ we” na Sala. (Gẹn. 12:11, 13) To alọ devo mẹ, Sala nọ setonuna Ablaham bo nọ pọ́n ẹn hlan taidi “klunọ” etọn. (Gẹn. 18:12) Eyin asu po asi po de ma nọ do sisi hia ode awetọ, ehe nọ saba sọawuhia to hogbe kavi kọnugbè yetọn lẹ mẹ. (Howh. 12:18) Eyin yé ma didẹ nuhahun enẹ, be yé to alọwle yetọn zedo owù mẹ niyẹn.—Hia Jakọbu 3:7-10, 17, 18.

12. Naegbọn mẹhe ṣẹṣẹ wlealọ lẹ dona dovivẹnu vonọtaun nado nọ dọho hẹ ode awetọ po sisi po?

12 Mẹhe ṣẹṣẹ wlealọ lẹ dona dovivẹnu vonọtaun nado nọ dọho hẹ ode awetọ to aliho he jọmẹ de mẹ po sisi po, bo gbọnmọ dali hẹn ẹn yọnbasi na ode awetọ nado nọ dọ linlẹn etọn tọ́n po ahundopo po. Asu de dọmọ: “Dile etlẹ yindọ alọwlemẹ lẹ sọgan gọ́ na ayajẹ to owhe tintan alọwle yetọn tọn mẹ, yé sọgan tindo numimọ flumẹjijẹ tọn to whedelẹnu. Dile hiẹ to akọjẹhẹ numọtolanmẹ asi towe tọn, walọ etọn, po nuhudo etọn lẹ po, bọ ewọ lọsu to akọjẹhẹ towe lẹ, nuhahun lẹ sọgan fọ́n! Ṣigba, nulẹ sọgan bọawuna mì eyin mì tindo pọndohlan dagbe, nọ do nukiko na ode awetọ, bo nọ do whiwhẹ po homẹfa po hia bosọ nọ dejido Jehovah go.” Lehe hodidọ enẹ yin nugbo do sọ!

NỌ DO WHIWHẸ NUJỌNU TỌN HIA

13. Naegbọn whiwhẹ do yin onú titengbe nado tindo alọwle ayajẹnọ de?

13 Hodọdopọ to alọwle mẹ sọgan yin yiyijlẹdo otọ̀ he to sisà dẹẹdẹ gbọn jipa de mẹ go. ‘Whiwhẹ’ nọ yí adà titengbe de wà na hodọdopọ nido sọgan yì linsinlinsin taidi tọ̀sisa. (1 Pita 3:8) Mẹmẹsunnu de he ko wlealọ sọn owhe 11 die doayi e go dọmọ: “Whiwhẹ didohia wẹ aliho he ya hugan nado didẹ gbemanọpọ de, na e nọ whànmẹ nado dọ, ‘jaale.’” Mẹho agun tọn de he alọwle etọn yin ayajẹnọ sọn owhe 20 die dọmọ: “To whedelẹnu, ‘jaale’ didọ nọ yinuwadomẹji hugan ‘n’yiwanna we didọ.’” E yidogọ dọmọ: “Odẹ̀ yin dopo to nuhe nọ gọalọna mí nado wleawuna whiwhẹ lẹ mẹ. Eyin yẹn po asi ṣie po dọnsẹpọ Jehovah, mí nọ flindọ mapenọ wẹ mí yin bosọ tindo nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn. Nuflinmẹ enẹ nọ gọalọna mi nado nọ pọ́n nulẹ hlan to aliho dagbe mẹ.”

14. Nawẹ goyiyi sọgan yinuwa do alọwle de ji gbọn?

14 Ṣigba, goyiyi ma nọ hẹn nudagbe depope wá adavo kinklan. E nọ hẹn hodọdopọ vẹawu, na e ma nọ hẹnmẹ tindo ojlo po adọgbigbo lọ po nado vẹvẹ. Kakati nado gbọn whiwhẹ dali dọ, “Jaale, jona mi,” gbẹtọ goyitọ de nọ dín whẹjijọ na nuṣiwa etọn lẹ. Podọ, kakati nado yí adọgbigbo do kẹalọyi awugbopo etọn lẹ, ewọ nọ mọhodọ do mẹdevo lẹ go. To whenue mẹde ṣinuwa do e, kakati nido dín jijọho, e nọ gblehomẹ, bo tlẹ sọgan nọ ylangbè namẹ kavi dokẹ̀nmẹ. (Yẹwh. 7:9) Na nugbo tọn, goyiyi sọgan hẹnnugble taun to alọwle de mẹ. E na yọ́n nado nọ flindọ, “Jiwheyẹwhe nọ diọnukunsọ saklanọ lẹ, ṣigba e nọ na nukundagbe majẹhẹ whiwhẹnọ lẹ.”—Jak. 4:6.

15. Basi zẹẹmẹ lehe nunọwhinnusẹ́n he tin to Efesunu lẹ 4:26, 27 mẹ sọgan gọalọna asu po asi po de nado didẹ gbemanọpọ he sọgan nọ fọ́n to ṣẹnṣẹn yetọn lẹ do.

15 Nuṣiwa wẹ e na yin nado lẹndọ goyiyi ma na sọawuhia gbede to alọwle mítọn mẹ. Eyin mí doayi goyiyi go, e na yọ́n nado nọ yawu wà nuhe go mí pé lẹpo nado dapana ẹn. Paulu dọna Klistiani hatọ lẹ dọmọ: “Mì dike owhè yihọ do mì to homẹgble mẹ blo, mọdopolọ, mì natẹn Lẹgba blo.” (Efe. 4:26, 27) Awugbopo nado yí ayinamẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn ehe do yizan mẹ sọgan hẹn nuhahun he ma yin dandan tọn lẹ wá. Mẹmẹyọnnu de wule dọmọ: “To whedelẹnu, yẹn po asu ṣie po ma nọ yí nuhe Efesunu lẹ 4:26, 27 dọ do yizan mẹ. Enẹ nọ zọ́n bọ n’ma nọ mọ amlọndọ paali to ozán enẹlẹ mẹ!” Lehe e na pọnte nado nọ yawu dọhodopọ do whẹho lẹ ji po yanwle lọ po nado gbọwhẹ do sọ! Na nugbo tọn, e sọgan biọ to whedelẹnu dọ alọwlemẹ lẹ ni na whenu vude ode awetọ nado gọ̀ biọ yede mẹ. Nuhe sọgbe wẹ e sọ yin nado biọ alọgọ Jehovah tọn to odẹ̀ mẹ nado tindo pọndohlan he sọgbe. Enẹ na biọ gbigbọ whiwhẹ tọn tintindo, ehe na gọalọna we nado ze ayidonugo towe do nuhahun lọ ji, bọ e ma yin do dewe ji, na enẹ sọgan hẹn ninọmẹ lọ ylan deji wutu.—Hia Kọlọsinu lẹ 3:12, 13.

16. Nawẹ whiwhẹ sọgan gọalọna asu po asi po de nado yọ́n pinpẹn jẹhẹnu po nugopipe ode awetọ tọn po gbọn?

16 Whiwhẹ po jlẹkajininọ po nọ gọalọna alọwlemẹ lẹ nado nọ yọ́n pinpẹn jẹhẹnu po nugopipe ode awetọ tọn lẹ po. Di apajlẹ: Asi de sọgan tindo nugopipe vonọtaun lẹ bo nọ yí yé zan na dagbe whẹndo lọ tọn. Eyin asu etọn yin whiwhẹnọ bo nọ jlẹkaji, ewọ ma na nọ mọdọ asi emitọn to agbàwhlẹn hẹ emi, ṣigba na nọ na ẹn tuli nado yí nugopipe enẹlẹ zan bo gbọnmọ dali dohia dọ ewọ yọ́n pinpẹn asi etọn tọn bosọ yiwanna ẹn. (Howh. 31:10, 28; Efe. 5:28, 29) To ojlẹ dopolọ mẹ, asi whiwhẹnọ he nọ nọ̀ jlẹkaji de ma na nọ jla glòlò na nugopipe he e tindo lẹ wutu kavi nọ de asu etọn pò gba. “Agbasalan dopo” wẹ yé omẹ awe lẹ yin, enẹwutu, nuhe hẹn awugble mẹde, nọ gbleawuna omẹ awetọ ga.—Mat. 19:4, 5.

17. Etẹwẹ sọgan gọalọna alọwlemẹ lẹ to egbehe nado tindo ayajẹ bosọ hẹn pipà wá na Jiwheyẹwhe?

17 Matin ayihaawe, asu po asi po lẹ nọ jlo dọ alọwle yetọn ni taidi Ablaham po Sala po kavi Isaki po Lebeka po tọn, yèdọ alọwle ayajẹnọ de he na dẹn-to-aimẹ bo hẹn pipà wá na Jehovah. Enẹwutu, mì nọ pọ́n alọwle hlan dile Jiwheyẹwhe nọ wà do. Mì nọ dín zinzin po nuyọnẹn po sọn Ohó etọn mẹ. Mì wleawuna owanyi nugbo, yèdọ “miyọ́nlọ sinsinyẹn OKLUNỌ lọ tọn” bo nọ yọ́n pinpẹn jẹhẹnu ode awetọ tọn lẹ. (Ohàn 8:6) Mì dovivẹnu vẹkuvẹku nado wleawuna whiwhẹ. Mì nọ yinuwa hẹ alọwlemẹ mìtọn po sisi po. Eyin mì yí ayinamẹ ehelẹ do yizan mẹ, alọwle mìtọn na hẹn ayajẹ wá na mì podọ na Otọ́ olọn mẹ tọn mìtọn. (Howh. 27:11) Na nugbo tọn, mì sọgan tindo numọtolanmẹ dopolọ taidi asu de he ko wlealọ sọn owhe 27 die, mẹhe wlan dọmọ: “Eyin asi ṣie tọn dẹ́n, gbẹninọ na vẹawuna mi taun. Kanṣiṣa alọwle tọn mítọn fọ́n bo to sinsinyẹn deji. Ehe yọnbasi na mí yiwanna Jehovah bosọ nọ dọhodopọ hẹ ode awetọ whẹwhẹ wutu.”

[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]

[Yẹdide to weda 16]

Nuhe mí nọ yí nukunpẹvi do pọ́n delẹ wiwà sọgan yinuwado alọwle de ji to aliho dagbe mẹ

[Yẹdide to weda 17]

Mì hẹn aṣa hodọdopọ dagbe tọn go to alọwle mìtọn mẹ