1. Kasano a nakatulong kadagiti agassawa ti nasayaat a komunikasion?

“KAYKAYATKO a busbosen ti panawenko a kaduak ni baketko ngem iti sabali a tao,” kuna ti maysa a kabsat a taga-Canada. “Aniaman a ragsak iti biag ket manayonan ken aniaman a saem ket maksayan no agkaduakami.” Insurat ti maysa nga asawa a lalaki a taga-Australia: “Iti 11 a tawen a panagkaduami ken baketko, saan a limmabas ti maysa nga aldaw a dikam nagsarita. Natalged ti riknami ta ammomi a natibker ti relasionmi. Addaankami ngamin iti masansan ken nasayaat a panagtungtong.” Imbaga ti maysa a kabsat a babai a taga-Costa Rica: “Nagbalin a naragragsak ti panagasawami gapu iti nasayaat a komunikasionmi. Simmingedkami pay ken Jehova, naliklikanmi dagiti sulisog, nagbinnuligkami kas agassawa, ken bimmileg ti ayan-ayatmi.”

2. Apay nga adda dagiti agassawa a marigatan nga agtungtong?

² Nasayaat kadi ti komunikasionyo nga agassawa, wenno medio marigatankayo nga agtungtong? Gagangay laeng nga adda dagiti parikut ta agpadakayo nga imperpekto ken nagduma ti personalidadyo. (Roma 3:23) Baka nagduma pay ti kultura wenno pannakapadakkelyo isu nga agduma ti pamay-an ti pannakisaritayo. Dayta ti makagapu no apay nga imbaga dagiti managsukisok a da John M. Gottman ken Nan Silver: “Kasapulan ti tured, determinasion, ken pannakibagay tapno agpaut ti maysa a relasion.”

3. Ania ti nakatulong kadagiti agassawa a nangpatibker iti relasionda?

³ Kinapudnona, kasapulan ti panagregget tapno agballigi ti panagasawa. Ngem ti maysa a nagsayaat nga ibungana ket nagpaiduma a kinaragsak. Dagiti agpimpinnateg nga agassawa mabalin a naan-anay a matagiragsakda ti panagtinnakunaynayda. (Ecl. 9:9) Usigentayo ti panagpimpinnateg  da Isaac ken Rebecca. (Gen. 24:67) Uray nabayag idin nga agassawada, awan mangipasimudaag a bimmaaw ti ayatda iti maysa ken maysa. Kasta met ti makunatayo iti adu a pagassawaan ita. Ania ti sekretoda? Nasursuroda nga iyebkas ti pudno a pampanunoten ken marikriknada iti tunggal maysa iti naalumamay a pamay-an. Ipakpakitada ti pannakaawat, ayat, nauneg a panagraem, ken kinapakumbaba. Usigentayo no kasano a makatulong dagitoy a kualidad tapno maaddaan dagiti agassawa iti nasayaat a komunikasion.

4, 5. Kasano a makatulong ti pannakaawat tapno ad-adda a matarusan dagiti agassawa ti maysa ken maysa? Mangted kadagiti pagarigan.

⁴ “Daydiay mangipakita iti pannakatarus iti maysa a banag makasarakto iti naimbag,” kuna ti Proverbio 16:20. Pudno dayta iti uneg ti panagasawa ken pamilia. (Basaen ti Proverbio 24:3.) Ti kasayaatan a gubuayan ti pannakaawat ken sirib ket ti Sao ti Dios. Kuna ti Genesis 2:18 nga inaramid ti Dios ti babai kas kakomplimento ti lalaki, saanna a kapadpada. Ipakita dayta ti nagduma a pamay-an ti pannakikomunikarda. Kaykayat ti kaaduan a babbai a pakisaritaan ti maipapan iti rikriknada, iti tattao, ken iti relasionda iti sabsabali. Apresiarenda ti napasnek ken nasinged a pannakisarita ta dayta ti pakariknaanda a maipatpategda. Iti sabali a bangir, saan unay a kayat ti adu a lallaki a pagsaritaan ti riknada ngem kaykayatda a pagsaritaan dagiti aktibidad, problema, ken solusion. Ket kayat met a marikna dagiti lallaki a mararaemda.

⁵ “Kayat ni lakayko a risuten a dagus dagiti problema imbes a dumngeg kaniak,” kinuna ti maysa a kabsat a babai a taga-Britania. “Makapasuron ta ti laeng koma kayatko ket denggen ken tarusannak.” Insurat ti maysa a lalaki: “Idi nabiitkami pay ken baketko, kayatko a marisut a dagus ti aniaman a parikutna. Ngem naadalko a ti laeng kayatna ket dumngegak.” (Prov. 18:13; Sant. 1:19) Ti mannakaawat a lalaki ammuenna ti rikrikna ni baketna ken ikabilanganna dayta. Kasta met, ipatalgedna ken baketna a napateg dagiti kapanunotan ken rikriknana. (1 Ped. 3:7) Ikagumaan met ti babai a tarusan ti panangmatmat ni lakayna. No ikagumaan dagiti agassawa nga aramiden ti namnamaen kadakuada ti Dios, agbalin a naragsak ti panaglangenda ken makapagdanggayda a mangaramid kadagiti nainsiriban a desision.

6, 7. (a) Kasano a makatulong kadagiti agassawa ti Eclesiastes 3:7 tapno maipakitada ti pannakaawat? (b) Kasano a maipakita ti asawa a babai ti pannakaawat, ken ania koma ti pagreggetan ti asawa a lalaki?

⁶ Dagiti agassawa nga addaan pannakaawat ammoda met nga adda “tiempo ti panagulimek ken tiempo ti panagsao.” (Ecl. 3:1, 7) “Mabigbigko itan nga adda dagiti gundaway a saan a mayanatup a pagsaritaan ti maysa nga isyu,” napaliiw ti maysa a kabsat a babai a sangapulon a tawen a naasawaan. “No adu ti as-asikasuen ni lakayko a trabaho wenno responsabilidad, agurayak pay bassit sakbay nga ibagak ti pakaseknak. Nasaysayaat no kua ti panagsaritami.” No mannakaawat ti asawa a babai ken agsao a sidudungngo, ti napili a sasaona a “naisao iti umiso a tiempona” ket makaay-ayo ken maapresiar.—Basaen ti Proverbio 25:11.

⁷ Saan laeng a dumngeg ti Kristiano a lalaki iti ibaga ni baketna no di ket silalawag met nga ibagana ti marikriknana. Kuna ti maysa a panglakayen a naasawaanen iti 27 a tawen: “Ikagumaak nga ibaga ken baketko ti linaon ti pusok.” Imbaga met ti maysa a kabsat a lalaki a kasadon iti 24 a tawen: “Kabaelak a bukbukodan ti marikriknak ta pampanunotek a maawanto met laeng dayta uray diak ibaga. Ngem nabigbigko a dina kayat a sawen a nakapuyak no iyebkasko ti rikriknak. No marigatanak a mangyebkas iti adda iti kaunggak, ikararagko a mapanunotko koma ti umiso a sasao ken ti umiso a pamay-an a panangyebkas kadagita. Umangesak iti nauneg sa irugikon ti agsao.” Makatulong  met no pilienda ti umiso a gundaway, nalabit no us-usigenda a dua ti inaldaw a teksto wenno agbasbasada iti Biblia.

8. Ania ti makatulong kadagiti Kristiano a pagassawaan tapno agballigi ti relasionda?

⁸ Napateg met ti panagkararag ken panagregget dagiti agassawa a mangpasayaat iti pamay-an ti pannakisaritada. Siempre, saan a kaskarina a mabalbaliwan dagiti nakairuaman. Ngem kabaelan dayta dagiti agassawa no ay-ayatenda ni Jehova, kiddawenda ti espirituna, ken matmatanda a sagrado ti panagasawada. Kuna ti maysa a babai a kasadon iti 26 a tawen: “Ibilangmi ken lakayko a serioso a banag ti panangmatmat ni Jehova iti panagasawa, isu a dimi man la pinanunot ti agsina. Daytoy ti nangtignay kadakami a mangikagumaan a mangrisut kadagiti problema babaen ti panagtungtongmi.” Makaay-ayo iti Dios ti kasta a kinasungdo ken nadiosan a debosion ken mangyeg iti adu a bendision.—Sal. 127:1.

9, 10. Kadagiti ania a pamay-an a mapatibker dagiti agassawa ti panagpinnategda?

⁹ Ti ayat, a “naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa,” ti kapatgan a kualidad iti uneg ti panagasawa. (Col. 3:14) Bumileg ti pudno nga ayat dagiti agassawa bayat ti panaglabas ti panawen ken bayat a sanguenda dagiti rigat ken nam-ay. Ad-adda nga agbalinda a nasinged nga aggayyem ken matagiragsakda ti panagkaduada. Tumibker ti relasionda, saan a babaen ti sumagmamano a dadakkel a banag, kas maipakpakita iti pelikula wenno telebision, no di ket babaen ti di mabilang a babassit a banag—kas iti panangarakup, panangapresiar, pannakaseknan, nasam-it nga isem, wenno napasnek a panangibaga iti “komusta ti nagmalemmo?” Babassit laeng dagitoy a bambanag ngem dakkel ti epektoda iti relasion dagiti agassawa. Ti maysa a naballigi a pagassawaan a kasadon iti 19 a tawen ket agtintinnawag ken agtintinneksda iti kada aldaw “tapno laeng mangkomusta,” kuna ti asawa a lalaki.

¹⁰ Gapu iti ayat, matignay met dagiti agassawa nga agtultuloy a mangtarus iti maysa ken maysa. (Fil. 2:4) Dayta ti mamagbalin a natibtibker ti panagpinnategda iti laksid dagiti pagkapuyanda. Bayat ti panaglabas ti panawen, tumibker ti naballigi a panagasawa. No naasawaankan, isaludsodmo iti bagim: ‘Am-ammok met la kadi a naimbag ti asawak? Matarusak kadi ti rikrikna ken panangmatmatna kadagiti bambanag? Kasano kasansan a pampanunotek ti asawak, a nalabit laglagipek dagiti kualidad a nagustuak idi kenkuana?’

11. Apay a napateg ti panagraem para iti naballigi a panagasawa? Mangted iti pagarigan.

¹¹ Awan ti perpekto a panagasawa. Uray kadagiti agin-innayat nga agassawa, adda latta dagiti tumaud a di pagkinnaawatan. Kas pagarigan, adda met di nagtunosan uray da Abraham ken Sara. (Gen. 21:9-11) Ngem saan a dayta ti nangpakapuy iti relasionda. Apay? Siraraem a trinatoda ti maysa ken maysa. Kas pagarigan, inaramat ni Abraham ti sao a “pangngaasim” iti pannakisaritana ken Sara. (Gen. 12:11, 13) Nagtulnog met ni Sara ken Abraham ken imbilangna kas ‘apona.’ (Gen. 18:12) No awan panagraem dagiti agassawa iti maysa ken maysa, makita dayta iti wagas ti pannakisaritada wenno iti tono ti bosesda. (Prov. 12:18) No saanda a risuten dayta a parikut, agpegpeggad ti panagasawada.—Basaen ti Santiago 3:7-10, 17, 18.

12. Apay a masapul nga ikagumaan dagiti nabiit pay a nagkasar ti agsao buyogen ti panagraem?

¹² Nangnangruna koma nga ikagumaan dagiti nabiit pay a nagkasar ti agsao a siaalumamay ken siraraem iti tunggal maysa tapno nawayada a makapagtungtong. “Naragsak a naladingit ti damo a tawtawen ti panagasawa,” malagip ti maysa nga asawa a lalaki. “Mabalin a medio marigatankayo bayat nga ikagkagumaanyo a tarusan ti rikrikna, ugali, ken kasapulan ti tunggal maysa. Ngem, agballigikayo no agbalinkayo a nainkalintegan, managpakatawa, napakumbaba, naanus, ken agtalekkayo ken Jehova.” Nagsayaat ketdin a balakad!

13. Apay a nakapatpateg ti kinapakumbaba para iti naballigi ken naragsak a panagasawa?

¹³ Ti nasayaat a komunikasion dagiti agassawa ket mayarig iti agus ti danum a siaannayas ken siuulimek nga agay-ayus iti sibay ti hardin. Napateg ti ‘napakumbaba a panagpampanunot’ tapno agtultuloy ti agus ti nasayaat a komunikasion. (1 Ped. 3:8) “Kinapakumbaba ti kaalistuan a pangsolbar iti di panagkinnaawatan gapu ta dayta ti pakatignayam a mangibaga iti ‘sorry,’” kuna ti maysa a kabsat a lalaki a naasawaanen iti 11 a tawen. Imbaga met ti maysa a panglakayen a kasadon iti 20 a tawen: “No dadduma, napatpateg nga ibaga ti ‘sorry’ ngem ti ‘I love you.’” Innayonna:  “Panagkararag ti maysa a kapartakan a pamay-an tapno agbalinka a napakumbaba. No agkararagkami nga agassawa, malagipmi ti kinaimperpektomi ken ti di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios. Matulongannakami dayta a maaddaan iti umiso a panangmatmat iti bagimi ken iti parikutmi.”

14. Ania ti epekto ti kinapannakkel iti panagasawa?

¹⁴ Iti sabali a bangir, marigatan dagiti agassawa a makapagtungtong ken mangrisut iti parikut no napannakkelda. Ti napannakkel a tao saanna a tarigagayan ken dina maitured ti agpadispensar. Imbes nga ibagana, “Sorry; pakawanennak,” adu ketdi ti pambarna. Imbes a bigbigenna ti kamalina, agpabasol ketdi iti sabali. No masaktan, agsakit ti nakemna imbes a makikappia, nalabit agibales babaen ti nasakit a sasao wenno saan lattan nga agun-uni. (Ecl. 7:9) Talaga a delikado ti ibunga ti kinapannakkel. Laglagipentayo a “ti Dios busorenna dagiti natangsit, ngem mangted iti di kaikarian a kinamanangngaasi kadagiti napakumbaba.”—Sant. 4:6.

15. Ilawlawagmo no kasano a makatulong iti agassawa ti Efeso 4:26, 27 iti panangrisutda kadagiti tumaud a dida pagkinnaawatan.

¹⁵ Siempre, agari no dadduma ti kinapannakkel. Isu a masapul a dagus a parmeken dayta. Imbaga ni Pablo kadagiti padana a Kristiano: “Saannakay koma a malnekan ti init a sipupungtotkayo pay, dikay met ikkan ti lugar ti Diablo.” (Efe. 4:26, 27) Ania ti mabalin a mapasamak no saan a suroten dagiti agassawa daytoy a balakad ti Sao ti Dios. “Iti naminsan, dimi inyaplikar ken lakayko ti Efeso 4:26, 27,” insennaay ti maysa a babai. “Talaga a diak nakaturog iti daydi a rabii!” Nasaysayaat ngarud a dagus a risuten ti di pagkinnaawatan iti kalmado a pamay-an. Siempre, urayen dagiti agassawa nga umuna a lumamiis ti uloda sakbay nga agtungtongda. Umiso laeng nga ikararagyo ti tulong ni Jehova tapno maaddaankayo iti umiso a panagpampanunot. Karaman dita ti kinapakumbaba, a makatulong kadakayo a mangipamaysa a mangpanunot iti problema, saan a ti bagbagiyo laeng, tapno saan a kumaro ti situasion.—Basaen ti Colosas 3:12, 13.

16. Kasano a makatulong ti kinapakumbaba tapno maipateg dagiti agassawa ti paglaingan ken abilidad ti tunggal maysa?

¹⁶ Makatulong ti kinapakumbaba ken kinaemma tapno maipateg ti maysa dagiti paglaingan ken abilidad ti asawana. Kas pagarigan, mabalin a naabilidad ti asawa a babai ket us-usarenna dayta a pakabenepisiaran ti pamiliana. No napakumbaba ken naemma ti asawa a lalaki, saanna nga ibilang ni baketna a kakompetensia no di ket paregtaenna a mangusar iti paglainganna. Iti kasta, ipakpakitana nga ipatpateg ken dungdungnguenna ni baketna. (Prov. 31:10, 28; Efe. 5:28, 29) Kasta met, ti napakumbaba ken naemma a babai saanna a pagpasindayag dagiti abilidadna ken dina tagibassiten ni lakayna. Gapu ta ‘maymaysadan’ a lasag, agpada a masaktanda no agpannakkel ti maysa kadakuada.—Mat. 19:4, 5.

17. Ania ti nakatulong kadagiti pagassawaan nga agbalin a naragsak ken pakaidayawan ti Dios?

¹⁷ Sigurado a kayatyo nga agbalin a pudpudno a naragsak, manayon, ken pakaidayawan ni Jehova ti relasionyo nga agassawa—kas kada Abraham ken Sara wenno da Isaac ken Rebecca. No kasta, matmatanyo ti panagasawa sigun iti panangmatmat ti Dios. Usigenyo ti Saona tapno agbalinkayo a mannakaawat ken masirib. Ipakitayo ti pudpudno nga ayat—“ti gil-ayab ni Jah”—babaen ti panangapresiaryo iti asawayo. (Sol. 8:6) Ikagumaanyo ti agbalin a napakumbaba. Tratuenyo ti asawayo buyogen ti panagraem. No aramidenyo dagitoy, naragsakkayto nga agassawa kasta met ti nailangitan nga Amayo. (Prov. 27:11) Wen, mabalin a maibagayo met ti kinuna ti maysa a lalaki a naasawaanen iti 27 a tawen: “Ania la ngatan ti biagko no awan ni baketko. Tumibker a tumibker ti relasionmi iti tunggal aldaw. Maigapu daytoy iti ayatmi ken Jehova ken iti regular a komunikasionmi.”