Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Mayornan y Yiunan—Boso Comunica cu Otro cu Amor

Mayornan y Yiunan—Boso Comunica cu Otro cu Amor

“Tur hende mester ta cla pa scucha, slow pa papia, slow pa rabia.”​—SANT. 1:19.

1, 2. Ki sintimento mayor- y yiunan tin pa otro generalmente, pero kico tin biaha ta dificil pa nan haci?

 “SI BO haya sa cu bo mayornan lo muri mañan, kico ta e cos cu sigur lo bo kier bisa nan awe?” Nan a haci e pregunta aki na cientos di mucha na Merca. Casi tur e muchanan a bisa cu nan lo no kier papia tocante problema of desacuerdo cu kisas nan tin cu nan mayornan. Mas bien, nan lo a bisa nan mayornan: “Pordona mi pa tur e cosnan malo cu mi a haci” y “mi stima boso masha hopi mes.”—Solamente pa Mayornan, di Shaunti Feldhahn y Lisa Rice.

2 Generalmente, yiunan stima nan mayornan, y mayornan stima nan yiunan. Esaki ta e caso specialmente den famianan cristian. Tanto mayor como yiu kier tin un bon relacion cu otro. No obstante, tin biaha ta dificil pa nan comunica cu otro. Con bin? Kico ta stroba mayor- y yiunan di papia abiertamente tocante cierto topiconan? Kico mayornan y yiunan tin cu haci pa nan por comunica mihor cu otro?

‘CUMPRA’ TEMPO PA COMUNICA

3. (a) Dicon hopi famia awe tin problema pa comunica bon cu otro? (b) Dicon famianan na Israel di antiguedad no tabatin problema cu tempo pa comunica cu otro?

3 Awendia, hopi famia tin dificultad pa haya suficiente tempo pa comunica cu otro. Antes e situacion tabata otro. Wak por ehempel ki instruccion Moises a duna mayornan Israelita. El a bisa nan: “Siña [e palabranan di Dios] cu tur diligencia na bo yiunan, y papia di nan ora bo ta sinta den bo cas, ora bo ta cana riba caminda, ora bo ta bay drumi y ora bo ta lanta.” (Deu. 6:6, 7) Yiunan tabata pasa henter dia na cas hunto cu nan mama of hunto cu nan tata den campo of na su trabou. Pues, mayor- y yiunan tabata pasa hopi tempo hunto y tabatin hopi tempo pa combersa cu otro. Di e manera ey, mayornan por a haya sa kico ta deseo, necesidad y personalidad di nan yiunan. Di otro banda, yiunan tambe tabatin suficiente tempo pa siña conoce nan mayornan bon.

4. Dicon den hopi famia awe no tin bon comunicacion?

4 Awendia, hende su bida a cambia masha hopi mes. Den algun pais, muchanan ta cuminsa bay scol na un edad hopi chikito, tin ora cu apenas dos aña di edad. Hopi tata y mama no ta traha na cas. Y durante e tiki tempo cu e famia ta hunto, ta dificil pa nan comunica cu otro pasobra tur nan tempo ta bay na computer, television y otro medionan di comunicacion electronico. Den hopi caso, yiu- y mayornan ta hiba nan propio bida; casi nan no conoce otro mes, pasobra nan no ta echt combersa cu otro.

5, 6. Con algun mayor a ‘cumpra’ mas tempo pa pasa cu nan yiunan?

5 Kico di abo? Bo por ‘cumpra’, of kita, tempo for di otro cosnan pa bo por pasa mas tempo cu bo famia? (Lesa Efesionan 5:15, 16; wak nota.) Algun famia a bay di acuerdo pa limita wakmento di television y uzo di computer. Otronan ta haci esfuerso pa come por lo menos un biaha pa dia hunto. Y e anochi di Adoracion Como Famia tambe ta un bon oportunidad pa mayornan y yiunan hala mas cerca otro y papia tocante cosnan spiritual den un ambiente trankil. Pesey, si tur siman nos programa mas of menos un ora pa comunica, esey lo ta un bon comienso. Pero esey no ta suficiente si nos kier tin bon comunicacion den nos famia. Pa logra esey, nos mester comunica tur dia y regularmente cu otro. Prome cu e muchanan bay scol, anima nan, analisa e texto di dia hunto of haci oracion cu nan. Esaki lo por yuda nan bon durante dia.

6 Algun mayor a logra haci cambio den nan programa pa nan por pasa mas tempo cu nan yiunan. Laura, * por ehempel, un mama di dos yiu chikito, a stop di traha full-time pa e motibo ey. El a bisa: “Mainta nos tabata sali cas pura pura pa bay trabou of scol. Y ora mi yega cas atardi laat, e baby-sitter a pone mi yiunan drumi caba. Debi cu mi a stop di traha full-time nos tin menos entrada, pero awor mi sa kico ta preocupa mi yiunan y loke nan ta pensa. Mi ta scucha kico nan ta bisa den oracion, mi ta guia nan, encurasha nan y siña nan.”

SEA “CLA PA SCUCHA”

7. Kico ta un keho cu mayoria di yiu y mayor tin?

7 Despues di a entrevista hopi mucha, e autornan di e buki Solamente pa Mayornan a constata un otro obstaculo pa comunicacion. Nan a bisa: “E keho cu mayoria di e muchanan tabatin ta cu nan mayornan no ta scucha nan.” Pero no ta yiunan so tin e keho ey. Hopi bes, mayornan tambe ta bisa e mesun cos tocante nan yiunan. Pues, si nos kier tin bon comunicacion den famia, miembronan di famia mester scucha otro cu atencion.—Lesa Santiago 1:19.

8. Kico mayornan mester haci si nan realmente kier scucha nan yiunan?

8 Mayornan, boso realmente ta scucha boso yiunan? Kisas no ta facil pa haci esaki ora bo ta cansa of ora nan kier papia tocante algo cu, segun bo, no ta dje importante ey. Pero loke pa bo por parce di poco importancia por ta masha importante pa bo yiu. Un mayor cu ta “cla pa scucha” ta presta atencion no solamente na loke su yiu ta bisa sino tambe na e manera cu e yiu ta papia. Dicon? Pasobra tono di bos, gesto y expresion di cara por yuda bo compronde kico bo yiu ta pensa of sinti. Ta importante tambe pa haci pregunta. Bijbel ta bisa: “Plan den curason di un hende ta manera awa hundo, ma un hende di comprondemento ta saca esaki afo.” (Prov. 20:5) Comprondemento y discernimento ta necesario specialmente ora un mayor ta papia cu su yiu tocante un topico delicado.

9. Dicon yiunan mester obedece nan mayornan?

9 Yiunan, boso ta obedece boso mayornan? E Palabra di Dios ta bisa: “Mi yiu, tende e instruccion di bo tata, y no bandona e siñansa di bo mama.” (Prov. 1:8) Corda, boso mayornan ta stima boso y kier lo mihor pa boso, pues ta bon pa scucha y obedece nan. (Efe. 6:1) Hopi bes, ora tin bon comunicacion entre mayor y yiu y e yiu ta consciente cu su mayornan ta stim’e, ta mas facil p’e ta obediente. Pesey, laga bo mayornan sa kico bo ta pensa di cierto cosnan. Esaki lo yuda nan compronde bo mihor. Y ta claro cu bo tambe mester haci esfuerso pa compronde nan.

10. Kico nos ta siña for di e relato biblico di Roboam?

10 Hoben, abo sa sigui conseho di bo pareunan? Si ta asina, tene cuidou! Podise nan ta bisa bo net loke bo tin gana di tende, pero kisas nan conseho lo no yuda bo. De echo, e por hasta perhudica bo. Mayoria di hoben falta e sabiduria y experencia cu hende grandi tin, pesey kisas nan no por mira mas aleu y discerni e consecuencianan di cierto pasonan cu nan tuma. Bo ta corda kico a pasa cu Roboam, yiu homber di Rey Salomon? Ora el a bira rey di Israel, en bes di a actua sabi y sigui conseho di e hombernan di mas edad, el a sigui e mal conseho di e hobennan cu el a lanta hunto cu ne. Esey a pon’e perde apoyo di mayoria di hende den su reino. (1 Rey. 12:1-17) No haci mesun fout cu Roboam. Haci esfuerso pa e liña di comunicacion entre abo y bo mayornan keda habri. Laga nan sa kico bo ta pensa y sinti. Sigui nan conseho y siña for di nan.—Prov. 13:20.

11. Kico por sosode ora mayornan no ta acercabel?

11 Mayornan, si boso kier pa boso yiunan busca conseho cerca boso en bes di bay cerca nan pareunan, zorg pa boso ta acercabel y facil pa papia cu ne. Un ruman muher teenager a skirbi: “Si mi mester djis menciona nomber di un mucha homber, mesora mi mayornan ta bira intrankil. Nan ta laga mi sinti mi incomodo y mi no ta haya gana di papia nada mas.” Un otro ruman muher hoben a skirbi: “Hopi teenager kier pa nan mayornan duna nan conseho. Pero si nan mayornan no ta tuma nan na serio, nan ta prefera di acerca otro hende cu si ta haci esey, hasta si ta trata di hende cu no tin mucho experencia.” Pesey, mayornan, sea dispuesto pa scucha y compronde boso yiunan, sin importa riba ki topico nan kier papia; probablemente nan lo sinti nan comodo pa papia cu bo y lo ta dispuesto pa sigui bo conseho.

SEA “SLOW PA PAPIA”

12. Con mayornan por stroba nan yiunan di comunica cu nan?

12 Un otro cos cu por stroba comunicacion ta e manera cu mayornan ta reacciona ora nan yiunan conta nan algo. Si, si mayornan ta reacciona negativo of mucho emocional, nan ta stroba nan yiunan di comunica cu nan. Ta di compronde cu mayornan cristian kier proteha nan yiunan durante e “ultimo dianan” aki cu ta yen di peliger. (2 Tim. 3:1-5) No obstante, loke mayornan ta considera como proteccion yiunan por experencia como kitamento di nan libertad.

13. Dicon no ta bon pa mayornan duna nan opinion mucho lihe?

13 Ta bon pa mayornan no duna nan opinion mucho lihe. Ta berdad cu tin biaha ta dificil pa keda keto ora bo yiu ta conta bo algo preocupante. Pero ta importante pa bo scucha bon prome cu bo contesta. Salomon, kende tabata un rey sabi, a skirbi: “Esun cu responde prome cu e scucha, esey ta bobedad y berguensa p’e.” (Prov. 18:13) Si bo keda trankil, lo bo haya sa mas y bo yiu lo sigui papia. Kisas e ora ey, for di e ‘palabranan descontrola’ di bo yiu, bo ta saca afo cu e ta desespera. (Job 6:1-3) Pa bo por yuda bo yiu, bo mester haya un cuadro completo di e asunto. Pesey, como mayor amoroso, uza bo horea pa haya comprondemento y bo lenga pa cura.

14. Dicon yiunan mester ta slow pa papia?

14 Yiunan, boso tambe mester ta “slow pa papia”; no core rechasa mesora loke boso mayornan ta bisa, pasobra ta Dios a duna nan e responsabilidad di educa boso. (Prov. 22:6) Kisas nan tambe a yega di experencia e mesun cosnan cu boso ta experenciando awor. Ademas, podise nan ta lamenta e erornan cu nan a comete tempo cu nan tabata jong y no kier pa boso comete e mesun erornan. Pesey, mira bo mayornan como amigo y no como enemigo. Nan kier yuda bo; nan no kier haci bo daño. (Lesa Proverbionan 1:5.) “Honra bo tata y bo mama”, y mustra nan cu bo ta stima nan mescos cu nan ta stima bo. Ora bo ta haci esey, ta bira mas facil pa nan lanta bo ‘den e disciplina di Jehova y inculca su manera di pensa den bo.’—Efe. 6:2, 4.

SEA “SLOW PA RABIA”

15. Kico por yuda nos mustra pasenshi y no rabia cu nos sernan keri?

15 Tin ora, nos no tin pasenshi cu esnan cu nos ta stima. Apostel Pablo a skirbi ‘e rumannan na Colosas’, kendenan tabata ‘santo y fiel den union cu Cristo:’ “Esposonan, sigui stima boso esposa y no rabia amargamente cu nan.” “Tatanan, no irita boso yiunan pa nan no desanima.” (Col. 1:1, 2; 3:19, 21) El a urgi e Efesionan: “Kita tur tipo di amargura malicioso, rabia, furia, gritamento y papiamento di cos ofensivo for di boso.” (Efe. 4:31) Si nos ta haci esfuerso pa demostra pasenshi, suavidad y dominio propio—cu ta aspectonan di e fruta di spirito—ta mas facil pa nos keda calmo hasta ora nos ta bou di tension.—Gal. 5:22, 23.

16. Con Hesus a corigi su discipelnan, y dicon esaki tabata algo remarcabel?

16 Tuma Hesus como ehempel. Bo por imagina bo bou di cuanto tension e tabata durante e ultimo cena cu su apostelnan? E tabata sa cu denter di algun ora lo el a muri un morto lento y doloroso. Ademas, santificacion di e nomber di su Tata y salbacion di humanidad tabata depende di su fieldad. Y comosifuera esey no tabata suficiente, durante e mesun cena ey, su apostelnan a cuminsa ‘discuti tocante cua di nan tabata esun di mas grandi.’ Hesus no a grita nan ni papia malo cu nan. Mas bien, el a rasona cu nan na un manera calmo. El a corda nan cu nan a apoy’e durante su momentonan dificil. Y el a expresa su confianza cu nan lo a keda fiel a pesar di e pruebanan cu Satanas lo a bin cu ne. El a hasta cera un pacto cu nan.—Luc. 22:24-32.

17. Kico lo yuda yiunan keda calmo?

17 Yiunan tambe mester siña keda calmo. Specialmente ora nan ta teenager, nan no ta gusta pa nan mayornan duna nan guia; segun nan, esey ta un muestra di falta di confianza. Aunke esey tin biaha por ta asina, como yiu, bo tin cu compronde cu bo mayornan ta interesa den bo asuntonan pasobra nan stima bo. Pesey, keda calmo, scucha di bo mayornan y coopera cu nan; lo bo gana nan respet y confianza. Esey por pone cu nan ta duna bo mas libertad pa haci cierto cosnan. Corda cu Bijbel ta mustra cu un persona cu ta eherce dominio propio ta sabi. E ta bisa: “Un bobo ta duna rienda suelta na su rabia, ma un sabi ta wanta esaki aden.”—Prov. 29:11.

18. Con amor por contribui na bon comunicacion?

18 Pesey, kerido mayornan y yiunan, no desanima si boso comunicacion no ta manera boso ta desea. Sigui traha pa mehora esaki, y sigui cana den e berdad. (3 Juan 4) Den e mundo nobo, nos lo ta perfecto. Ta e tempo ey, nos lo por comunica perfectamente cu otro, sin ningun mal comprondemento y desacuerdo. Pero aworaki, nos tur ta haci cosnan cu nos ta lamenta despues. Pues, no tarda pa pidi despensa. Pordona otro libremente. Sea “harmoniosamente uni den amor”, pasobra amor tin poder. (Col. 2:2) ‘Amor tin pasenshi y ta bondadoso. E no ta rabia lihe. E no ta corda e malo cu hende a hacie. E ta wanta tur cos, kere tur cos, spera tur cos y soporta tur cos.’ (1 Cor. 13:4-7) Sigui cultiva amor, y dia pa dia boso comunicacion lo mehora. Esaki lo haci boso famia feliz y duna alabanza na Jehova.

^ A cambia e nomber.