Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Suma amtar purisin Diosat katoqtan uka herencias sum uñjapjjañäni

Suma amtar purisin Diosat katoqtan uka herencias sum uñjapjjañäni

“Jan wali lurañanakarusti uñisipjjarakim, sumäkis ukrak lurapjjam.” (ROM. 12:9)

1, 2. 1) ¿Kunatsa Diosar yupaychañ amtawayta? 2) Diosat katoqawayktan uka herenciatjja, ¿kunanaksa jisktʼasiñasa?

WALJANIW Jehová Diosar yupaychaña ukat Jesucristot yateqasisin jupar arkañ amtawaytanjja (Mat. 16:24; 1 Ped. 2:21). Diosar jakäwis katuyasktan uk wali askitwa uñjtanjja. Ukjja janiw Bibliat mä qhawqha qellqatanakat mä jukʼa yatjjatasakejj amtawayktanti, jan ukasti Bibliat sum yatjjatasaw amtawaytanjja. Ukat kuna herenciatï Jehová Diosajj churapjjämawa siskistu ukarus jukʼampiw confiytanjja. Ukat khitinakatï Jupata ukat Jesucristot yatjjatasipkakini ukanakaruw uk churani (Juan 17:3; Rom. 12:2).

2 Suma cristianöskakiñatakejja, kunanakatï Diosar kusisiyki ukanak lurañwa amtañasa. Ukhamasti, aka yatichäwinjj aka wakiskir jisktʼanakatwa yatjjataskañäni: ¿Kunas herenciasajja? ¿Kunjamsa uk uñjañasa? ¿Kunjamatsa uka herencia jikjjatsna? ¿Kunas suma amtanakar puriñatak yanaptʼistaspa?

¿KUNAS HERENCIASAJJA?

3. 1) ¿Kuna herencia katoqañsa ajllitanakajj suyasipki? 2) ¿Kuna herencia katoqañsa ‘yaqha uwijanakjam’ uñtʼatäpki ukanakajj suyasipki?

3 Ajllit cristianonakajja, ‘jan tukjkaya, ni qʼañuchkaya’ herencia katoqañwa suyasipki. Jupanakajj alajjpachatwa Jesusamp chika apnaqanipjjani (1 Ped. 1:3, 4). Uka herencia katoqañatakejj ‘wasitatwa nasipjjañapa’ (Juan 3:1-3). Ukat ‘yaqha uwijanakjam’ uñtʼatäpki ukat ajllitanakaru Diosan apnaqäwipat yatiyañatak yanaptʼasipki ukanakan herenciapajja, ¿kunasa? (Juan 10:16.) Kuntï Adanamp Evampejj aptʼasiwayapki ukwa katoqapjjani: mä paraisonwa wiñay jakasipjjani, ukanjja tʼaqhesiñasa,  warariñasa ukat jiwañas janiw utj-jjaniti (Apo. 21:1-4). Ukatwa Jesusajj jupamp chik chʼakkatatäkäna uka jan wali lurir jaqerojj akham sispachäna: “Cheqpachawa [‘jichhürpacha’, NM] sisma, jumajj nayampi chika[w] paraisonkjjäta” sasa (Luc. 23:43).

4. ¿Kuna bendicionanaksa jichhürunakan katoqasktanjja?

4 Ukat kuna bendicionanaktï jichhürunakan katoqktan ukanakajj uka herencia taypinkarakiwa. Niyakejjay ‘Jesucriston jiwasar qhespiyatapar’ iyawstanjja, chuymasan sumankañaw utjistu ukat Jehová Diosampis sum apasiraktanjja (Rom. 3:23-25). Ukat kuntï Jehová Diosajj Arupan siskistu ukjja, sumwa amuytanjja. Ukat oraqpachankir jilat kullakanak taypinkañas wali kusiskañarakiwa. Cheqpachansa, Jehová Diosan Qhanañchiripäñajj mä suma bendicionawa. ¡Ukatwa Diosat katoqktan uka herenciarojj wali askit uñjtanjja!

5. ¿Diosan servirinakapan kun lurapjjañapsa Supayajj muni, ukat kunas sipitanakapat amuyasiñatakejj yanaptʼistani?

5 Ukhamajja, uka aski herencia jan aptʼasiñatakejja, Supayan sipitanakapatwa amuyasiñasa. Jupajja kunanakatï uka herencia aptʼasiykistaspa uk lurayañwa munistu (Núm. 25:1-3, 9). Supayajj jukʼa tiemponikëjjatap yatisajja, jukʼampiw jiwasar tinkuyañatakejj chʼamachasi (Apocalipsis 12:12, 17 liytʼasiñapawa). Jiwasatï “Supayan kʼari arunakaparu” atipjañ munstanjja, herencia katoqktan uk wali askit uñjañasawa (Efe. 6:11). Uka toqetjja, Isaac chachan Esaú yoqapatwa yateqsna.

JANIPUN ESAÚ CHACHJAMÄÑÄNITI

6, 7. ¿Khitïnsa Esaú chachajja, ukat kuna herencia katoqañapas waktʼäna?

6 Niya 4.000 maranak nayrajja, Isaacamp Rebecampejj ispa wawanïpjjänwa, Esaú ukat Jacob satäpjjänwa. Jilskasajja, mayj mayjäpjjatapwa uñachtʼayapjjäna. Ukat janiw pachpa luräwinïpkänti. Bibliajj akham siwa: “Esausti pampan sarnaqer jaqënwa animalanak jiwayañsti sum yatirakïna” ukat ‘Jacobojj carpanakan utjasir jan juchani jaqënwa’ (NM) (Gén. 25:27). Biblia jaqokipiri Robert Alter chachan arsutaparjamajja, hebreo arut ‘jan juchani’ sasin jaqokipatäki ukajja, “cheqapa” sañwa munaspa.

7 Kunapachatï Esaumpi Jacobompejj 15 maranëjjapjjäna ukhaw Abraham achachilapajj jiwjjäna. Ukampis kuntï Jehová Diosajj jupar arsuwaykäna ukajj janiw mayjtʼkänti. Qhepatjja, wasitampiw Isaacarojj Abrahaman wawanakap toqew markanakajj bendicitäni sasin Jehová Diosajj arsuwayäna (Génesis 26:3-5 liytʼasiñapawa). Uka arunakarjamajja, Génesis 3:15 qellqatan ‘warmin wawapata’ parlki ukajj Abrahaman familiapatwa jutañapäna. Niyakejjay Esaú chachajj Isaacan jilïr yoqapächïnjja, juparuw uka herencia katoqañajj waktʼäna. Ukampisa, ¿kunjamsa uka herencia uñjpachäna?

Kunatï herencias aptʼasiykistaspa uk janipun lurañäniti

8, 9. 1) Esaú chachajja, ¿kunsa herenciapamp luräna? 2) Mä qhawqha maranak qhepatjja, ¿Esaú chachajj kunsa amuyasïna ukat kunsa luräna?

8 Esaú chachajja, mä urojj pampatwa kuttʼasinkäna, ukat Jacob jilaparuw ‘phayaskir’ uñjäna. Ukat akham sänwa: “Uka suma wila manqʼamay wajjtʼita, manqʼat sinti awtjitu” sasa. Jacob jilapajj akham sänwa: “Nayraqatajj jilïri kankañam churjjeta” sasa. ¿Esaú chachajj kuns luräna? Janis ukhamaw sañjamäkchejja, “jilïri yoqall wawätajjasti janiw kuna aleqakisa [mä arunjja, janiw kuna askïkisa]” sasaw säna. Jupajj mä plato manqʼa laykukiw jilïr yoqall wawäñjja aljasïna. Uk cheqapun luraskatap uñachtʼayañapatakejja, “jichpacha juramento lurarapita” sasaw Jacob jilapajj säna. Jan sum amuytʼasisaw Esaú chachajj juramentomp arsüna. “Ukatsti Jacobojj Esaurojj tʼantʼampi, lentejas sat manqʼapwa churäna.  Kunapachatejj Esaujj manqʼañ, ukhamarak umañ tukuyjjän ukkhasti sartasisin sarawayjjänwa, jilïri kankañasti janirakiw jupatakejj kunäkänsa.” (Gén. 25:29-34.)

9 Mä qhawqha maranak qhepatjja, Isaacajj jiwañap jakʼankjjatap amuyasïna ukhajja, Rebecajj jankʼakiw kuna bendiciontï Esaú jilïr yoqapajj katoqañapäkäna uka bendición Jacob yoqapan katoqañapatakejj kunatï wakiskäna ukanak luräna. Ukat Esaú chachajj jan wal luratap qhepatakwa amuyasïna ukat akham sasaw Isaacar achiktʼasïna: “¡Awkejja, nayarojj bendicionamjja churarakitaya! [...] ¿Janit jichhasti kuna bendicionsa imarapkista?” sasa. Ukat awkipajj kuna bendiciontï Jacob jilamar churkta uk janiw mayjtʼaykiristi sasaw säna, ukat Esaujj “jachtʼasisa[w] wararïna” (Gén. 27:30-38).

10. ¿Jehová Diosajj kunjamsa Esaú ukat Jacob chachanakar uñjäna, ukat kunatsa?

10 ¿Kunsa Esaú chachan luratapat Bibliajj qhanstayi? Jupajja, jilïr yoqjamajj kuna bendicionanaktï katoqañapäkäna uk wali askit uñjañat sipansa, munañapakwa thaqhäna. Jilïr yoqall wawäñjja janiw askit uñjkänti, mä arunjja, janiw Jehová Diosar munaskänti. Ukhamarusa, uk lurasajj kunjamansa wawanakapar uñjasiyaspa uk janiw amuykänti. ¡Jacob chachajj janiw ukhamäkänti! Jan ukasti, wali askitwa herenciap uñjäna. Ukjja, mä warmi ajlliñapatak awkipajj ewjjtʼkäna ukar istʼasaw uñachtʼayäna (Gén. 27:46–28:3). Jacob chachajj amtap phoqhañatakejj paciencianïñapäkchïnsa ukat chʼamachasiñapäkchïnsa, Mesiasajj jupan familiap toqew jutäna. ¿Jehová Diosajj kunjamsa Esaú ukat Jacob chachanakar uñjäna? Malaquías profetap toqejj akham sänwa: “Nayajj Jacoburuw munayäta Esaurusti uñisirakiyätwa” sasa (Mal. 1:2, 3).

11. 1) Esaú chachan sarnaqäwipatjja, ¿kunsa cristianonakajj yateqapjjaspa? 2) ¿Kunatsa Pablojj Esaú chachan luratanakapjja wachoqa jucha lurañar uñtaypachäna?

11 Esaú chachan sarnaqäwipatjja, ¿kunsa cristianonakajj yateqapjjaspa? Pablojj akham sasaw jilat kullakanakar ewjjtʼäna: “Janiraki khitis wachoqa jucha lurasa sarnaqkpati, janirak jiskʼachapjjamti kunatejj qʼomäki ukarusa. Esaú chachajj ukwa luränjja, mä plato manqʼa laykukiw jilïr yoqall wawäñjja aljasïna” (Heb. 12:16). Uka ewjjtʼajj jiwasatak wali askirakiwa. Jañchin munañanakapamp jan apnaqayasiñataki ukat herencias jan aptʼasiñatakejja, kunatï qollanäki ukanak wali askirjam uñjaskakiñasawa. Ukampis ¿kunatsa Pablojj Esaú chachan luratanakapjja wachoqa jucha lurañar uñtaypachäna? Kunattejj Esaú chachjam jañchin munañanakapamp apnaqayassna ukhajja, jankʼakiw juchanakar purtʼassna, inas wachoq juchar purtʼassna, ukat herenciassa aptʼasiraksnawa.

 JICHJATPACH CHUYMAS WAKICHAPJJAÑÄNI

12. 1) ¿Kunjamsa Supayajj yantʼistu? 2) Jan wali lurañar wiytat uñjasiñäni ukhajja, ¿Biblian utjki uka sarnaqäwinakat kawkïris suma amtar puriñatak yanaptʼistaspa?

12 Jehová Diosan servirinakapajja janiw kunanakatï wachoqa juchar purtʼasiykistaspa ukanak thaqktanti. Jan ukasti, ukham jan walinak lurañatak wiytatäktan ukhajj Jehová Diosaruw ukar jan purtʼasiñatak mayistanjja (Mat. 6:13). Qʼañu luräwinakamp phoqhantat aka jan wali pachan Jehová Diosat jan jitheqtañatakis wal chʼamachasiskstanjja, Supayajj Diosat jitheqtayañatakejj chʼamachasiskakiwa (Efe. 6:12). Supayajj akapachan diosapjamajja, kunanakatejj jiwasatak munañjamäkaspa uka jan wali lurañanak lurañasatakiw nuktʼistu (1 Cor. 10:8, 13). Amuytʼañataki, jumatï kuns wal munasma ukat ukjj qʼañu luräwinak lurasaw jikjjatasma sapjjeristam ukhajja, ¿kunsa lurasma? ¿Esaú chachjamat “jankʼak churita” sasin sasma? ¿Jan ukajj Jacob chachan José yoqapjamach tʼijtjjasma? Jupajja, Potifaran warmipajj ikintasiñäni siskäna ukhajj tʼijtjjänwa (Génesis 39:10-12 liytʼasiñapawa).

13. 1) ¿Kunjamsa jichhürunakan walja jilat kullakanakasajj José chachjamajj lurawayapjje? ¿Ukat kunjamsa yaqhepajj Esaú chachat yateqasipjjaraki? 2) ¿Jan Esaú chachjamäñatakejj kun lurañas wakisi?

13 Walja jilat kullakanakasajj yantʼata uñjasipki ukhajja, José chachjamäpjjaniti jan ukajj Esaú chachjamäpjjanicha ukwa amtawayapjje. Waljanejj wali amuyumpi amtasaw Jehová Diosan chuymap kusisiyapjje (Pro. 27:11). Ukampis yaqhepanakajja, Esaú chachjam lurañwa amtawayapjjaraki, ukhamatwa Jehová Diosat herencia katoqapki uk niy aptʼasiwayapjje. Cheqpachansa, sapa maraw Jehová Diosan Qhanañchirinakapat waljanejj wachoqa juchar purtʼasisajj cheqañchata jan ukajj tamat jaqsut uñjasipjje. Ukhamasti janïr yantʼat uñjaskasa jichjatpach chuymas wakichañasajj wali wakiskiriwa (Sal. 78:8). Yantʼat uñjasiñäni ukhajja, aka pä toqet amuytʼañaw suma amtar puriñatak yanaptʼistani.

AMUYTʼASIM UKAT WAKICHTʼASIM

Yantʼanakar saykatañatakejj Jehová Diosan yatiñkankañap thaqhasin wakichtʼasipjjañäni

14. ¿Kuna jisktʼanakat amuytʼañas ‘jan wali lurañanakar uñisiñataki’ ukat ‘sumäkis uk luraskakiñataki’ yanaptʼistani?

14 Nayraqatjja, luratasajj mayninakar kunjamansa uñjasiyaspa ukwa amuytʼañama. Jehová Diosarutï jukʼamp munasiñänejja, Jupat herencia katoqtan ukjja jukʼampirakiw munasiñäni. Ukhamarus maynir munastan ukhajja, janipuniw kunäkipansa chuymap ustʼayañ munktanti. Jan ukasti jupamp askit uñjatäñwa muntanjja. Ukatwa munañasamp apayasisajj kuna jan walinakarus purtʼassna ukat mayninakarus purtʼaysna ukanak amuytʼasiñasa. Akham jisktʼasiñasawa: “¿Munañajak lurañ amtirista ukhajj Jehová Diosampejj sumti apasiskiristjja? ¿Familiajasa ukat tamankir jilat kullakanakas kunjamakis jikjjatasipjjaspa? ¿Mayninakar pantjasiyiristti?” sasa (Fili. 1:10). Ukat akham sasaw jisktʼasiraksna: “¿Juchanakan sarnaqasa mä jukʼa tiempo kusistʼañ munasin qhepat jan walinakan tʼaqhesiñajj walikïspati? ¿Jan walinak lurasin Esaú chachjamati jachaña ukat tʼaqhesiña muntjja?” sasa (Heb. 12:17). Uka jisktʼanakat amuytʼañaw ‘jan wali lurañanakar uñisiñataki’ ukat ‘sumäkis uk luraskakiñataki’ yanaptʼistani (Rom. 12:9). Taqe kunat sipansa, Jehová Diosar munasiñaw herencia katoqtan uk wali askirjam uñjañatak yanaptʼistani (Sal. 73:28).

15. Kuna jan walinakatï Diosar yupaychañan aynachtʼaykistaspa ukanakar saykatañatakejja, ¿kunanakas yanaptʼistaspa?

15 Ukatjja, yantʼanakar saykatañatakejj wakichtʼasiñasarakiwa. Kuna jan walinakatï Diosar yupaychañan aynachtʼaykistaspa ukanakar saykatañatakejj Jehová Diosajj yanapanakwa  churistu. Ukanakat mä qhawqhajj akanakawa: Bibliat yatjjataña, tantachäwinaka, yatiyir saraña ukat Diosar mayisiña (1 Cor. 15:58). Jehová Diosar sapa kuti taqe chuyma maytʼasktan jan ukajj yatiyiris sarapuntan ukhajja, yantʼanakar saykatañatakejj wakichtʼatätanwa (1 Timoteo 6:12, 19 liytʼasiñapawa). Qhawqsa chʼamachastan ukarjamaw yantʼanakar saykatañäni (Gál. 6:7). Uka toqetjja, Proverbios 2 jaljapanwa sum qhanañchi.

THAQHASKAKIM

16, 17. ¿Kunas suma amtanakar puriñatak yanaptʼistani?

16 Proverbios 2 jaljajja, yatiñanïñataki ukat chʼikhi chuymanïñatakiw chʼamañchistu. Ukanakaw kunatï askïki ukat jan walïki uk ajlliñatak yanaptʼistani ukat munañanakas maysar apanukus jan walinaka jan lurañasatakis yanaptʼistani. Ukampis chʼamachasiñäni ukhakiw suma amtanakar pursna. Uka toqet Bibliajj akham qhanañchi: “Munat wawajjay, jumatejj arunakajja katoqetäta; mandamiento arunakajjsa imarakïta, yatiñarusa istʼarakïta; chʼikhi chuymanïñsa jikjjatañ munarakïta. Chʼikhi chuymanïñarusa cheqap sarnaqañarusa taqe chʼamamampi, qollqerjama, jila alani imat yänakarjama, thaqarakïta ukkhajja, yatïtawa [Jehová] Tatitur ajjsaraña; ¡jikjjatarakïtawa kunäkitejj Diosar uñtʼañajja uka! Tatituwa yatiña churirejja; lakapatarakwa yatiña, uñtʼaña arunakapajj misturaki” sasa (Pro. 2:1-6).

17 Ukhamajja suma amtanakar puriñatakejja, kuntï Proverbios qellqatan siski uka mayitanakwa phoqhañasa. Jiwasatï Jehová Diosan arunakapampi irpayasiñäni, Jupan yanapap mayisipuniñäni ukat Diosan yatiñapsa qollqerjama, jila alani imat yänakarjam thaqharakiñäni ukhakiw yantʼanakar saykatañatakejj wakichtʼatäñäni.

18. ¿Kun luraskakiñsa amta, ukat kunatsa?

18 Cheqansa, Jehová Diosaw yatiñanïñsa, amuytʼanïñsa, chʼikhi chuymsa ukat yatiñkankañsa khitinakatï ukarjam sarnaqañatak chʼamachasipki ukanakar churi. Jiwasatï ukanak jikjjattañatak chʼamachasiñäni ukat ukarjam sarnaqarakiñäni ukhajja, Jehová Diosarojj jukʼampiw jakʼachasiñäni. Ukat Jupamp sum apasiñaw yantʼanakan jikjjataskañäni ukhajj ukanak atipjañatak yanaptʼistani. Diosar jakʼachasiña ukat Jupar ajjsarañaw juchar jan purtʼasiñatak yanaptʼarakistani (Sal. 25:14; Sant. 4:8). Jehová Diosampi sum apasiñäni ukat ewjjtʼanakaparjam sarnaqañäni ukhajja, chuymap kusisiykir suma amtanakaruw puriñäni ukat herenciassa janirakiw aptʼaskañäniti.