1, 2. (a) Met a álisuk le filatá óm kopwe angang ngeni Kot? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis repwe pélú me lón ei lesen usun álemwiriach seni Jiowa?

 FITE million aramas ra fen féri kefil mi múrinné pwe repwe angang ngeni Jiowa Kot me áppirú Jesus Kraist. (Mat. 16:24; 1 Pet. 2:21) Ach filatá le fangóló manawach ngeni Kot ina eú kefil mi fókkun lamot. Sise féri ei kefil mwirin chék ach káé ekkóch chék áitien ewe Paipel me nengeni fitu wokisin. Nge sia káéfichi ewe Paipel me apéchékkúla ach lúkúlúk wóón ewe álemwir Jiowa a pwonei ngenikich. Ei álemwir, Kot epwe ngeni chókkewe mi achocho le kákkáé usun i me usun Jesus Kraist.​—Joh. 17:3; Rom 12:2.

² Ika sia mochen amwéchú ach ririéch ngeni Jiowa, mi lamot sipwe féfféri ekkewe kefil mi múrinné mi apwapwaai Kot. Ei lesen epwe pélúweni ekkeei kapas eis mi lamot: Ifa álemwiriach? Itá epwe ifa úkúkún ach aúcheani álemwiriach? Ifa usun sipwe túmúnú pwe sipwe angei álemwiriach? Met epwe álisikich le féri kefil mi múrinné?

3. (a) Ifa ewe álemwir ekkewe mi kepit repwe angei? (b) Ifa ewe álemwir ekkewe ‘ekoch sip’ repwe angei?

³ Chókúkkún chék me lein ekkewe Chón Kraist repwe álemwiri ewe sókkun manaw lón láng esap tongeni much are kitetteriló. Repwe wiseni eú wis mi kkóló aúchean ar repwe eti Kraist le nemenem lón an we Mwú. (1 Pet. 1:3, 4) Chókkewe repwe angei ena álemwir ra fen “upsefäl.” (Joh. 3:1-3) Nge met epwe fis ngeni néún Jesus kewe fite million ‘ekoch sip,’ iir kewe mi angangfengen me ekkewe mi kepit lón ewe angangen afalafala ewe kapas allimen ewe Mwúún Kot? (Joh. 10:16) Ekkewe ekkóch siip repwe angei met Atam me  Efa rese angei, ina ewe manaw esemuch lón ewe paratis wóón fénúfan, ikewe esap chúen wor riáfféú, máló, are kechiw. (Pwär. 21:1-4) Lupwen Jesus a nóm wóón ewe iráán ninni, a pwon ngeni emén mwán an epwe angei ei álemwir. Jesus a ereni: “Enlet, üpwe ürenuk, ikenai kopwe etiei lon Paratis.”​—Luk. 23:43.

4. Ikkefa ekkewe feiéch sia pwapwaiti iei?

⁴ A pwal kapachelong lón álemwiriach ekkewe feiéch sia pwapwaiti pwal mwo nge iei. Pokiten sia lúkú ewe méén kepich án ‘Kraist, ewe mi angasakichela,’ iwe, sia meefi kinamwe me a wor ach ririéch ngeni Kot. (Rom 3:23-25) Sia weweéchúti án Paipel kewe pwon usun mwachkkan. Ewe tong lefilen pwiich kewe wóón unusen fénúfan a atoto rech watteen pwapwa. Me sia fókkun pwapwa pwe kich néún Jiowa chón pwáraatá. A ifa me chómmóngun popun ach sipwe kilisou ren álemwiriach!

5. Met Satan a fen sótun le féri ngeni néún Kot kewe aramas? Met a tongeni álisikich pwe sipwe túmúnúkich seni án Satan kewe ssár?

⁵ Ren ach sipwe túmúnú pwe esap péút senikich álemwiriach, mi lamot sipwe túmúnúkich seni án Satan kewe ssár. Satan a kan etipetipa néún Kot aramas ar repwe kefilingaw pwe epwe péút seniir álemwirier. (Num. 25:1-3, 9) Satan a silei pwe ekiseló chék epwele ninniiló, ina popun a fókkun achocho le etipetipakich ach sipwe féri minne mi mwáál. (Álleani Pwärätä 12:12, 17.) Ika sia mochen “üpöchökül ngeni än ewe Tefil angangen atuputup,” iwe, mi lamot sipwe aúcheani álemwiriach. (Ef. 6:11) Sia tongeni káé ekkóch lesen mi lamot seni ekiekin néún Isaak we mwánichi, Esau usun álemwirian.

6, 7. Ié na Esau me itá ifa ewe álemwir epwe angei?

⁶ Órun 4,000 ier lóóm, Isaak me Repeka ra oupwatiw Esau me nipween we, Jakop. Ekkeei nippwe ra mááritá nge a sókkofesen napanaper. “Esau a fokun foukus le likapich manmwacho, eman mi sani le nom lemäl. Nge Jakop eman mwän mi mosonoson, a chök nonom leimw.” (Ken. 25:27) Ewe Paipel a erá pwe Jakop emén mi mosonoson pokiten i emén mi enletin tuppwél me ese féri féffér mi ngaw.

⁷ Lupwen a 15 ierin Esau me Jakop, semelaper we Apraham a máló. Nge Jiowa a chechchemeni an we pwon ngeni Apraham. Iwe mwirin, Jiowa a pwal enniwilisefálli ena pwon ngeni Isaak. Kot a erá pwe mwú meinisin wóón fénúfan repwe kúna feiéch me ren ‘mwirimwirin’ Apraham. (Álleani Keneses 26:3-5.) Ren ei mettóch, Kot a pwáraatá pwe emén me lein néún Apraham kewe epwe i ewe ‘mwirimwir’ mi tuppwél Keneses 3:15 a fós usun, ina i ewe Messaia. Pokiten Esau i néún Isaak we mwánichi, iwe a wor an pwúúng le kúna ewe feiéch seni minne Kot a pwonei ngeni Apraham. Ina minne, itá ewe Messaia epwe feito seni mwirimwirin Esau. A fókkun amwarar álemwirien Esau. Nge met, mi aúcheani?

8, 9. (a) Met Esau a filatá le féri usun álemwirian? (b) Met Esau a mirititi mwirin, iwe met a féri?

⁸ Eú rán lupwen Esau a liwinto me lemal, a kúna án Jakop “amoota och mongö.” Esau a tingorei an epwe mwéngé me a apasa: “Kose mochen ngeniei och seni ewe mongö mi par pwe üpwe mongö, pun üa fokun echik.” Nge Jakop a erá: “Üpwe ngonuk ei mongö, are kopwe amömö ngeniei wisom wisen mwänichi.” Met Esau a filatá le féri? A filatá an epwe angei ewe mwéngé pún me ren ese wor lamoten wisan we wisen mwánichi! Jakop a mochen epwe fókkun ffat pwe Esau a wesewesen améméló wisan we, ina popun a ereni pwe epwe akkomw akkapél ngeni. Jakop a erá: “Kopwe akomwen akapel ngeniei pwe kopwe ngeniei wisom we.” Iwe, Esau ese mwo nge akkomw ekieki usun ewe kefil, nge a chék améméló wisan we.  Mwirin ena, “Jakop a ngeni Esau pilawa me ewe mongö mi par. Iwe, Esau a mongö o ün, a pwal ütä o feila.” Esau a pwáraatá pwe a fókkun aúcheangawei wisan we wisen mwánichi.​—Ken. 25:29-34.

⁹ Ló, ló, ló, lupwen Isaak a meefi pwe epwele máló, Repeka a féri pwe Jakop epwe angei ewe wisen mwánichi Esau a amémé ngeni. Lupwen Esau a mirititi pwe a fen tiparoch le améméló wisan na, iwe a tingormaú ngeni Isaak, a erá: “Kose mochen kopwe pwal afeiöchüei. . . . Ifa usun, esap wor pwal eu feiöch ka iseis fän itei?” Lupwen Isaak a ereni Esau pwe ese tongeni ngeni ewe feiéch pwe a fen ngeni Jakop, Esau a fókkun kechiw.​—Ken. 27:30-38.

10. Ifa meefien Jiowa ngeni Esau me Jakop? Pwata?

¹⁰ Seni ei pwóróus, met sia tongeni káé seni Esau? A pwáraatá an alamota mochenin futukan lap seni an epwe angei ekkewe feiéch repwe feito seni ewe álemwir Jiowa a pwonei. Esau ese aúcheani wisan we wisen mwánichi me ese wesewesen tongei Kot. Ese ekieki ifa usun filian epwe tongeni kkúú mwirimwirin kewe. Nge Jakop mi sókkóló. A fókkun aúcheani álemwirian me a féri ekkewe kefil mi múrinné pwe epwe túmúnú álemwirian. Áwewe chék, inaamwo ika a weires ngeni Jakop, nge a tipemecheres le fiti án seman kewe me inan kapasen fén usun kefilin pwúlúwan. (Ken. 27:46–28:3) Jiowa a efeiéchú án Jakop álleasochis ren an féri pwe ewe Messaia epwe feito seni mwirimwirin. Ifa meefien Kot usun Esau me Jakop? Jiowa a erá: “Üa echeni Jakop, nge üa oput Esau.”​—Mal. 1:2, 3.

11. (a) Pwata pwóróusen Esau a lamot ngenikich Chón Kraist? (b) Met popun Paulus a fós usun féfférún lisowu lupwen a áweweei met Esau a féri?

¹¹ Sia tongeni káé och lesen seni pwóróusen Esau. Ewe aposel Paulus a éúréúra ekkewe Chón Kraist ar repwe túmúnú pwe “esap pwal wor eman epwe föri föförün lisowu ika süfölingau ngeni Kot usun Esau, pun a amömöla wisan wisen mwänichi ren eu chök mongö.” (Ipru 12:16) Sipwe káé seni ena kapasen éúréúr. Mi lamot sipwe aúcheani ekkewe mettóch mi pin pwe sipwe ú ngeni ekkewe sóssót me túmúnú álemwiriach. Lupwen Paulus a áweweei met Esau a féri, pwata a fós usun lisowumwáál? Pún ika sia áppirú Esau me mut ngeni mochenin futukach an epwe nemenikich, epwe mecheres ach sipwe féri tipis usun ewe tipisin lisowumwáál, iwe epwe tongeni péút senikich álemwiriach.

12. (a) Ifa usun Satan a achocho le sótunikich? (b) Apwóróusa ekkóch pwóróus lón Paipel mi tongeni álisikich lupwen sia kúna sóssót le féri minne a mwáál.

¹² Kich Chón Kraist sia achocho úkúkún ach tufich le túmúnúkich seni ekkewe mettóch  mi tongeni sótunikich le féri tipisin lisowu. Me ika emén a sótunikich, sia iótek ngeni Jiowa an epwe álisikich pwe sisap ttur. (Mat. 6:13) Sia achocho pwe sipwe amwéchú ach tuppwél lón ei fénúfan mi ngaw, nge Satan a fókkun achocho le apwangapwangaaló ach ririéch ngeni Jiowa. (Ef. 6:12) Satan, i ewe koten ei fénúfan mi ngaw, me a silei ifa usun epwe etipetipa aramas pwe repwe fitaaló ar mochen mi ngaw. (1 Kor. 10:8, 13) Satan a achocho le etipetipa emén me emén leich. Met epwe fis ika a toruk sóssótun óm kopwe apwénúetá mochenum lón ewe napanap mi ngaw? Met sókkun kefil kopwe féri? Kopwe usun chék Esau me mwittir fitaaló mochenin futukom? Are kopwe ú ngeni me sú seni, usun chék met néún Jakop we itan Josef a féri lupwen pwúlúwen Potifar we a sótuni?​—Álleani Keneses 39:10-12.

13. (a) Ikenái, ifa usun ekkóch ra áppirú Josef, me ekkóch ra áppirú Esau? (b) Met a lamot sipwe féri pwe sisap usun chék Esau?

¹³ Chómmóng pwiich kewe ra fen kúna ekkewe sóssót me a lamot repwe filatá ika repwe áppirú Esau are Josef. Chómmóng ra tipachem le féri minne mi pwúng me ra apwapwaai letipen Jiowa. (SalF. 27:11) Nge ekkóch ra filatá ar repwe usun Esau me rese túmúnú álemwirier. Chómmóng me lein ekkewe ra kúna kapwúng are katowu iteiten ier, ra kapwúng pokiten ar ttur lón ewe tipisin lisowumwáál. A fókkun lamot ach sipwe ammólnatá letipach iei pwe sipwe tongeni péchékkúl le ú ngeni ekkewe sóssót repwe torikich lón mwach! (Tan. 1:8) Sipwe pwóróus wóón ruu mettóch sia tongeni féri pwe sipwe ammólnakichetá le ú ngeni ekkewe sóssót me mwirin féri kefil mi múrinné.

14. Ikkefa ekkewe kapas eis ra tongeni álisikich le oput minne mi ngaw me tongei minne mi múrinné?

¹⁴ Ewe áeúin mettóch sipwe féri, sipwe ekieki pwúnúngawen tipis. Lapólóón ach tongei Jiowa, pwal ina lapólóón ach aúcheani álemwiriach. Lupwen sia tongei emén, sise mochen eletipechou nge sia fen achocho le apwapwaai. Ina minne, mi lamot sipwe awora fansoun le ekieki usun pwúnúngawen tipis, weween, ifa usun epwe atoto ngenikich riáfféú me ngeni ekkewe ekkóch. Sipwe pwisin eisinikich: ‘Ika ua tipis ren ai fitaaló pwisin ai mochen, ifa usun epwe kkúú ai riri ngeni Jiowa? Ifa usun minne ua féri epwe kkúú ai famili? Ifa usun epwe kkúú pwii kewe lón ewe mwichefel? Ai féffér epwe áchepeteki ekkewe ekkóch?’ (Fil. 1:10) Sia pwal tongeni pwisin eisinikich: ‘Ewe pwapwa upwe meefi lón ekis chék fansoun ren ai féri ewe tipis epwe akkarap ngeni ewe riáfféú epwe fis ngeniei mwirin? Ua wesewesen mochen upwe usun chék Esau, ewe a kechiw fán leúomong lupwen a mirititi pwúnúngawen an tipis?’ (Ipru 12:17) Ika sia ekiekifichi ekkeei kapas eis, sipwe oput minne mi ngaw me tongei minne mi múrinné. (Rom 12:9) Ika sia wesewesen tongei Jiowa, sipwe achocho le túmúnú álemwiriach.​—Kölf. 73:28.

15. Met epwe álisikich pwe sipwe mmólnetá le ú ngeni sóssót me túmúnú ach riri ngeni Kot?

¹⁵ Ewe oruuen mettóch sipwe féri, ina ach sipwe pwisin ammólnakichetá pwe sipwe ú ngeni ekkewe sóssót. Jiowa a awora chómmóng alen ach sipwe ammólnakich pwe sipwe ú ngeni ekkewe sóssót seni ei fénúfan me túmúnú ach riri ngeni i. Áwewe chék, a awora ngenikich álillis seni káéén Paipel, ekkewe mwich, ewe angangen afalafal, me iótek. (1 Kor. 15:58) Iteiten ach uwawu meefiach lón ach iótek ngeni Jiowa, me iteiten ach achocho lón ewe angangen afalafal, sia kan ammólnakichetá le ú ngeni sóssót. (Álleani 1 Timoty 6:12, 19.) Ika sia mochen sipwe sópwéch, mi lamot sipwe achocho le féfféri ekkeei mettóch. (Kal. 6:7) Än Salomon Fos sópwun ruu a menlapei ei mettóch.

16, 17. Met epwe álisikich ach sipwe féri ekkewe kefil mi múrinné?

¹⁶ Än Salomon Fos sópwun ruu a pesekich le achocho pwe sipwe angei tipachem me eáni tufichin ekiek. Ekkeei napanap Jiowa a ngenikich pwe sipwe tongeni filatá lefilen met mi múrinné me met mi ngaw. Repwe pwal álisikich le nemeni mochenich nge sisap tipis le fitaaló chék met sia mochen. Nge sipwe chék tongeni sópwéch ika sia wesewesen achocho. Ewe Paipel a áweweei: “Nei, kopwe etiwa ai kewe kapas o iseis ekewe allük lon lelukom. Kopwe aü selingom ngeni tipachem o suki lelukom pwe kopwe wewe ren. Ewer, kopwe siö ngeni Kot pwe epwe fang ngonuk om silelap, kopwe alapatä mweliom o tüngor ngeni pwe kopwe weweöch ren. Kopwe kütta tipachem usun om kütta silifer, ika usun om kütta pisek aüchea mi monomon. Are kopwe föri iei usun, mürin kopwe weweiti aüchean om niuokusiti ewe Samol mi Lapalap o fefeitä lon om silei Kot. Pun ewe Samol mi Lapalap a fangala tipachem, i a atowu silelap me weweöch.”​—SalF. 2:1-6.

¹⁷ Ika sia apwénúetá ekkena wokisin, sipwe tongeni féri kefil mi múrinné. Sia chék tongeni ú ngeni ekkewe sóssót ika sipwe mut ngeni án Jiowa kewe kapas ar repwe anapanapakich me lón letipach, ika sia tittingorei Kot an emmwen, me ika sia kúkkútta ewe sile seni Kot usun chék ach kúkkútta pisek aúchea mi monomon.

18. Met kopwe tipeppós le féfféri, me pwata?

¹⁸ Ren chókkewe ra angang weires le kútta sile, weweéch, mirit me tipachem, Jiowa epwe fang ngeniir ekkena mettóch. Lapólóón ach achocho le kúkkútter me alamoter, pwal ina péchékkúlólóón ach riri ngeni Jiowa Kot. Iwe, ach ririéch ngeni epwe túmúnúkich lupwen sia kúna sóssót. Ika sia kan pacheéch ngeni me niwokkusiti i, iwe, sipwe fókkun achocho pwe sisap ttur lón tipis. (Kölf. 25:14; Jas. 4:8) Ach chiechiéch ngeni Jiowa me ewe tipachem a fang ngenikich repwe álisikich le féri ekkewe kefil mi múrinné mi apwapwaai Jiowa me túmúnú álemwiriach.