1, 2. (a) Oityi tyekukuatesileko okutokola okuumbila Huku? (b) Omapulo patyi maakumbululwa monthele ei konthele yepingo lietu tuapewa na Jeova?

 OVANTHU ovanyingi valinga etokolo ewa liokufenda Jeova Huku, nokulandula ongeleka ya Jesus Kristu. (Mateus 16:24; 1 Pedro 2:21) Okulipakula ku Huku etokolo limwe liakolela unene. Opo tulinge etokolo olio, tete tuelilongesa nawa Ondaka ya Huku, nokupameka ekolelo lietu mepingo Jeova alaa. Jeova makaavela epingo olio aveho ‘vatualako okulilongesa konthele yae, no konthele ya Jesus Kristu.’​—João 17:3; Romanos 12:2.

² Inkha tuhanda okutualako noupanga omuwa na Jeova, tuna okutualako okulinga omatokolo emuhambukiswa. Onthele ei maikumbulula omapulo aa: Epingo lietu oityi? Okuti liakolela pala onthue? Oityi tuna okulinga opo tupewe epingo lietu? Oityi matyitukuatesako okulinga omatokolo omawa?

3. (a) Epingo patyi malikapewa ovalembulwa? (b) “onongi ononkhuavo”?

³ Ekevelelo Liovakristau vehehi, olio kukakala nomuenyo keulu. Mavakakala nelao enene liokukatumina na Kristu keulu. (1 Pedro 1:3, 4) Opo vapewe epingo olio, vena “okutyitwa otyivali.” (João 3:1-3) Iya “onongi ononkhuavo” mba Jesus vaundapa kumwe novalembulwa movilinga viokuivisa onondaka onongwa Mbouhamba wa Huku, mavakapewa epingo patyi? (João 10:16) Onongi ononkhuavo, mavakapewa etyi Andau na Eva vahapelwe, omuenyo wahapu momphangu yombembwa pano pohi  muhena vali ononkhumbi, nononkhia, ine okulila. (Revelação 21:1-4) Jesus walaele ondingavivi wankhila kumwe nae okuti: “Tyotyili, hono ame ndyikupopila okuti, mokakala naame Momphangu Yombembwa.”​—Lucas 23:43.

4. Ononkhano patyi onongwa tuna pahetyino?

⁴ Epingo lietu tupu muakutikinya ononkhano mbumwe onongwa tunale pahetyino. Mokonda tuna ekolelo “mofeto yeyovo Kristu Jesus aava,” tuna ombembwa momutima, noupanga omuwa na Huku. (Romanos 3:23-25) Tuna enoñgonoko liayandyuluka konthele yomilao omiwa vikahi Mondaka ya Huku. Ohole ovakuatate vetu no nomphange mouye auho vena kese umwe namukuavo, ituhambukiswa unene. Elao limwe enene oku kala umwe Ponombangi mba Jeova. Tuna omahunga omawa pala okupanda epingo lietu!

5. Oityi Satanasi aovola okulinga ovanthu va Huku, iya oityi matyitukuatesako okuhatokela momaliva ae?

⁵ Opo tuhapolwe epingo lietu, tuna okulunguka opo tuahatokele momaliva a Satanasi. Apeho Satanasi wovola okulola ovanthu va Huku valinge omatokolo ahaviukile opo vapolwe epingo liavo. (Números 25:1-3, 9) Satanasi utyii okuti apa katutu mahanyaunuako, moluotyo ulinga ononkhono ononene opo etuhongiliye okulinga ovivi. (Tanga Revelação 12:12, 17.) Inkha tuhanda ‘okuliyakulila kounkhembi we Liapu,’ tuna okutualako okupanda epingo lietu. (Efésios 6:11) Tupondola okulilongesila konkhalelo Esau omona wa Isake, ankho atala epingo liae.

6, 7. Esau ankho olie? Epingo patyi ankho akevelela?

⁶ Palambale omanima 4.000, etyi Rebeka akutulile omapaha, Esau na Jako. Etyi omapaha oo ekula ankho velikalela movituwa, nomovilinga vaholovona. “Esau ankho omukongo, nomulimi,” mahi “Jako [ankho] omulume ondalawa, ukala momakaka.” (Gênesis 25:27) Jako ankho upopiwa okuti “ondalawa” mokonda ankho una ekolelo iya ankho utupu otyituwa tyokulinga onkhali.

⁷ He ombuale yavo Abraiau, wankhia etyi Esau na Jako ankho vena omanima 15, mahi omulao Jeova alingile Abraiau kawankhile. Konyima, Jeova apitululila Isake etyi alaele, wapopia okuti omalongo aeho kombanda yohi, maekeliavela ononkhano onongwa menyina liombuto ya Abraiau. (Tanga Gênesis 26:3-5.) Nomulao oo, Huku wapopia okuti Mesiya “ombuto” yapopiwa mu Gênesis 3:15, matundu mombunga ya Abraiau. Mokonda Esau ankho omona wotyiveli wa Isake, ankho oe watokala okupewa omulao Huku alingile Abraiau. Esau ankho ukevelela epingo limwe ewa ngatyi! Mahi okuti welipandele?

8, 9. (a) Oityi Esau aholovonene konthele youveli wae? (b) Konyima, oityi Esau aimbukile konthele yetyi aholovonene? Iya alingi ñgeni?

⁸ Nthiki imwe etyi Esau ankho atunda kepia, wavasile Jako “uteleka.” Esau ati: “Kanyauka mbambavo, mphevo katutu okulia oko kuakuhuka, mokonda nepuila!” Jako ati: “Tete ndandese, ouveli wove!” Oityi Esau aholovonene? Wati, ouveli utupu etyi maumupe iya aholovona okulia tyipona ouveli wae! Jako ankho uhanda okukala nonthumbi yokuti Esau tyilityili wemulandesa ouveli wae, moluotyo emuiti aane. Jako ati: “Nkhele ana!” Esau kasokele vali, alendesa ouveli wae. Konyima yotyo, “Jako aavela Esau ombolo, nokulia kuakuhuka, iya ali nokunwa. Iya akatuka, aende. Ngotyo, Esau walekesile okuti kwe  ouveli wae kausilivila.”​—Gênesis 25:29-34.

⁹ Etyi Isake akulupa, asoko okuti mankhi, Rebeka, alingi atyiho opo Jako apewe ouveli Esau ankho emulandesa. Etyi Esau aimbuka okuti walinga owova wokulandesa ouveli wae, waitile ku Isake okuti: “Naame mphe ononkhano onongwa, tate yange! . . . Kuasilepo ononkhano onongwa pala ame?” Etyi Isake atolela Esau okuti kapondola okupilulula ononkhano onongwa aavelale Jako, “Esau alili unene.”​—Gênesis 27:30-38.

10. Oityi Jeova ankho asoka konthele ya Esau na Jako, iya omokonda yatyi?

¹⁰ Oityi tupondola okulilongesila kotyituwa tya Esau? Walekesile okuti omahando ae olutu ankho akolela vali tyipona ononkhano onongwa ankho makapewa komutwe mokonda yepingo liae. Esau ankho kapandele ouveli wae, iya tyilityili ankho kehole Huku. Ankho kasokele oñgeni etyi aholovona matyikalesa ombuto yae. Mahi Jako ankho wapanda unene epingo liae. Mongeleka, walandulile onondonga apelwe novohe konthele yokuholovona omukai. (Gênesis 27:46–28:3) Mokonda Jako walingile ononkhono, nokupwa elundo opo afuisepo etokolo alingile, Jeova wemuyambele akala omukuaukulu wa Mesiya. Oityi Huku ankho asoka konthele ya Esau na Jako? Jeova wati: “Nakalele nohole na Jako, iya Esau nemuyalele.”​—Malaquias 1:2, 3.

11. (a) Omokonda yatyi ongeleka ya Esau yakolela pala Ovakristau hono? (b) Etyi Paulu apopia konthele ya Esau, omokonda yatyi apopila oundalelapo?

¹¹ Okuti etyi Ombimbiliya ipopia konthele ya Esau tyakolela pala Ovakristau hono? Eenga. Apostolu Paulu walondolele Ovakristau valunguke “opo pahakale nawike ulinga oundalelapo, nou wahapande ovipuka vikola, nga Esau wakumanene ouveli wae nokulia.” (Hebreus 12:16) Tuesukisa okulandula elondolo olio. Tuna okutualako okupanda ovipuka vikola opo tuanye omakengelelo, nokuyakulila epingo lietu. Etyi Paulu apopia konthele yetyi Esau alingile, omokonda yatyi apopila oundalelapo? Omokonda inkha tulandula omahando etu olutu nga Esau, matulingi onkhali youndalelapo, atupolwa epingo lietu.

12. (a) Oñgeni Satanasi aovola okutukengelela? (b) Onongeleka patyi Movihonekwa mbupondola okutukuatesako tyina tukengelelwa okulinga tyimwe tyahaviukile?

¹² Mokonda tuvaumbili va Jeova, tulinga ononkhono mbokulityilika atyiho  tyipondola okutulingisisa tyimwe tyahaviukile. Iya inkha omunthu umwe utukonga opo tulingi tyimwe tyahaviukile, tulikuambela ku Jeova Huku opo etukuateseko. (Mateus 6:13) Tulinga ononkhono mbokutualako noukuatyili mouye uno wovivi, mahi Satanasi apeho wovola okunyona oupanga wetu na Jeova. (Efésios 6:12) Eliapu o huku youye uno wovivi, iya lityivila okuundapesa nawa omaliva opo ovanthu valandule omahando avo omavi. (1 Coríntios 10:8, 13) Soka ñgeno omunthu umwe ukukonga opo ulinge oundalelapo. Molingi ñgeni? Okuti molingi nga Esau, opopi okuti: ‘Kanyauka!’ Ine moanye, okahateka ngetyi tyalingile Jose omona wa Jako etyi akengelelelwe nomukai wa Potifar?​—Tanga Gênesis 39:10-12.

13. (a) Hono, oñgeni ovanyingi valinga nga Jose, mahi oñgeni vamwe valinga nga Esau? (b) Oityi tuna okulinga opo tuhakale nga Esau?

¹³ Ovakuatate vetu ovanyingi nonomphange, vakalele monkhalelo ankho vesukisa okuholovona inkha mavalingi nga Esau ine onga Jose. Ovanyingi vaholovonene nounongo, avahambukiswa Jeova. (Provérbios 27:11) Mahi ovakuavo valinga nga Esau, avahayakulila epingo liavo. Omanima aeho, ovanyingi vehole okupolwa ovilinga mewaneno ine vapolwa mewaneno mokonda yokulinga oundalelapo ine oumbalehi. Moluotyo, tyakolela unene tupongiye omutima wetu pahetyino opo tukale tyapama atuhatoko tyina tuamalolwa! (Salmo 78:8) Matulilongesa ovipuka vivali tupondola okulinga opo tuhatokele momaliva a Satanasi, nokutukuatesako okulinga omatokolo omawa.

14. Okusokolola komapulo patyi, matyitukuatesako “okuyala ovivi, nokukakatela motyiwa”?

¹⁴ Otyipuka tyotete tuesukisa okulinga, okusoka kuetyi tyipondola okutundilila kovipuka tulinga. Tyina tukala vali nohole na Jeova tupu tupanda vali epingo lietu. Tyina tuhole omunthu umwe katuhande okulinga natyike tyimunumanesa. Mahi, tulinga ononkhono mbokumuhambukiswa. Moluotyo, tuesukisa okusoka oñgeni okulinga onkhali matyitukalesa, noñgeni matyikalesa vakuetu. Tuesukisa okulipula: ‘Oñgeni etyi ndyihanda okulinga matyikalesa oupanga wange na Jeova? Oñgeni onkhali maikalesa ombunga yange? Oñgeni maikalesa ovakuatate vange nonomphange mewaneno? Okuti mandyipundukisa vakuetu?’ (Filipenses 1:10) Tupu tuesukisa okulipula: ‘Okuti ndyihanda umwe okulinga oundalelapo maunthyambukiswa vala onominutu mbumwe, konyima atyindyetela ovitateka? Okuti ndyihanda okukala nga Esau, walilile unene etyi aimbuka okuti onkhali yae maimuetela ovitateka?’ (Hebreus 12:17) Okusokolola komapulo oo, matyitukuatesako “okuyala ovivi, nokukakatela motyiwa.” (Romanos 12:9) Inkha tuhole umwe Jeova, matulingi ononkhono opo tuyakulile epingo lietu.​—Salmo 73:28.

15. Oityi matyitukuatesako okukala tyafuapo opo tulipameke, nokuyakulila oupanga wetu na Huku?

¹⁵ Otyipuka tyavali tuesukisa okulinga, okulipongiya opo tukoleleye tyina tulolwa. Jeova utuavela ovipuka ovinyingi opo tulipameke, nokuyakulila oupanga wetu nae. Ovipuka ovio, muakutikinya okulilongesa Ombimbiliya, nomaliongiyo, novilinga viokuivisa, nelikuambelo. (1 Coríntios 15:58) Apeho tulikuambela ku Jeova, nokuundapa nombili movilinga viokuivisa, tukahi nokulipongiya opo tukoleleye tyina tulolwa. (Tanga 1 Timóteo 6:12, 19.) Tuesukisa okulinga  ononkhono mbokulinga ovipuka ovio opo tuanye omakengelelo. (Gálatas 6:7) Otyo tyapopiwa mokapitulu kavali ka Proverbios.

16, 17. Oityi matyitukuatesako okulinga omatokolo omawa?

¹⁶ Okapitulu kavali ka Proverbios ketuavela ondundo opo tulinge ononkhono mbokukala nounongo, nokusoka nonondunge. Ovituwa ovio Jeova etuavela, mavitukuatesako okupunga etyi tyaviuka netyi tyahaviukile, nokutukuatesako okukondola omahando etu tyipona okuelinga monkhalelo yahaviukile. Mahi opo tutyilinge tuesukisa okulinga ononkhono. Ombimbiliya ipopia okuti: “Mona wange, inkha utavela onondaka mbange nokupaka nawa ovitumino viange, opo utehelele nawa onondunge nokutwi kuove, nokuyembesila omutima wove kenoñgonoko liokupunga ovipuka, tupu, inkha wiita enoñgonoko, oyelula ondaka yove okuita ounongo wokupunga ovipuka, inkha utualako okuviovola ngopalata, otualako okuviovola ngomalumono aholekwa, moluotyo, monoñgonoka onthilo na Jeova, nokuvasa enoñgonoko lia Huku. Mokonda, Jeova wava ounongo. Momulungu wae mutunda enoñgonoko nounongo wokupunga.”​—Provérbios 2:1-6.

¹⁷ Inkha tulinga etyi tyahonekwa monoversikulu ombo, matutyivili okulinga omatokolo omawa. Matutyivili okuanya omakengelelo inkha tuyeka onondaka mba Jeova mbupilulule omutima wetu, inkha tutualako okulikuambela ku Huku okuita etuhongolele, inkha tutualako nokuovola enoñgonoko lia Huku ngatyina tuovola olumono luaholekwa.

18. Oityi motualako okulinga, iya omokonda yatyi?

¹⁸ Jeova wavela enoñgonoko, nonondunge, nounongo wokupunga ovipuka vana valinga ononkhono mbokuviovola. Tyina tuviovola vali, nokuviundapesa, oupanga wetu na Jeova uliyawisa. Iya oupanga wetu na Jeova Huku mautuyakulila tyina tulolwa. Inkha tutualako okufuena ku Jeova, nokukala nonthilo nae, matulingi ononkhono mbokulityilika okulinga onkhali. (Salmo 25:14; Tiago 4:8) Oupanga wetu na Jeova, nounongo etuavela mavitukuatesako okulinga omatokolo omawa maemuhambukiswa, nokuyakulila epingo lietu.