Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Alli kaqkunata akrarnin herenciantsikta cuidashun

Alli kaqkunata akrarnin herenciantsikta cuidashun

“Mana alli rureniquicunata melanar dejariyë. Alli caqllatana rureta tïrayë.” (ROM. 12:9)

1, 2. a) ¿Imatataq puntata rurarqëki Diosta sirwita akranëkipaq? b) ¿Ima tapukïkunatataq rurakushwan Jehovä qomanqantsik herenciapita?

MËTSIKAQ nunakunam akrarquntsik Jehoväta sirwita y Jesucristu ruranqanta qatita (Mat. 16:24; 1 Pëd. 2:21). Diosllatana sirwinapaq awnikunqantsiktaqa manam mana precisaqpaqtsu churantsik. Porqui Tsëtaqa akrarquntsik Bibliata alleq estudiyëkurmi, y manam janan janan leyipärirllatsu. Tsënöpam yachakurqantsik Jehovä herenciantsik qomänantsikpaq kaqpita y Jesucristupita, y tsëkunam markäkïnintsikta sinchiyätsirqan (Juan 17:3; Rom. 12:2).

2 Alli cristiänu këta sïguinapaqqa, Ciëluchö këkaq Teytantsikta kushitsinqan rurëkunatam akranantsik. Tsëmi kë yachatsikïchöqa kë tapukïkunapita yachakurishun: ¿Ima herenciatataq Jehovä qomarquntsik? ¿Imanötaq rikashwan? ¿Imatataq ruranantsik tsëta tarinapaq? ¿Imataq yanapamäshun alli kaqkunata akranantsikpaq?

¿IMA HERENCIATATAQ JEHOVÄ QOMARQUNTSIK?

3. ¿Ima chaskitataq shuyaräyan a) ciëlupaq akrashqakuna? b) “juk kaq üshakuna”?

3 Wallkaqlla cristiänukunam mana ushakaq y mana ismoq ‘wiñe cawe erencianta’ chaskita shuyaräyan, jina kë patsaman Jesucristuwan juntu mandakamïtapis shuyaräyanmi (1 Pëd. 1:3, 4). Tsëta chaskiyänampaqqa yapëran ‘yuriyänan’ (Juan 3:1-3). ¿Y ima herenciatataq chaskiyanqa kë patsachö kawaqpaq kaq ‘juk kaq üshakunaqa’? (Juan 10:16, NM.) Adanwan Ëva despreciayayanqan herenciatam: mana wanushpa shumaq Patsachö kawakïta (Apoc. 21:1-4). Jesusqa tsënö kawakïtam awnirqan lädunchö warkurëkaq mana alli ruraq nunata, kënömi nirqan: “Rasumpam kanan neq: Paraisuchömi noqawan këkanki” (Lüc. 23:43, NM).

4. ¿Ima bendicionkunatataq kanan witsan chaskikantsikna?

4 Tsë herenciapita wakin wakin kaqkunataqa chaskikantsiknam. Puntataqa, kushishqam sientikuntsik y ‘Jesucristu libramanqantsikrëkurmi’ Dioswan amïgu kantsik (Rom. 3:23-25). Jina alleqmi entiendintsik Diospa Palabranchö awnikïkunata. Jinamampis, alläpam kushikuntsik jinantin markakunachö Jehoväta sirweqkunawan juk kastanölla kanqantsikta y Jehoväpa testïgun kanqantsiktapis. ¡Tsëmi alläpa valorantsik Jehovä qomanqantsik herenciata!

5. ¿Ima rurëtataq Satanas procurashqa Diospa sirweqninkunata, y imataq yanapamäshun trampankunaman mana ishkinapaq?

5 Tsënö karpis Jehovä qomantsik herenciata mana oqranantsikpaqmi Satanaspa trampankunapita alläpa cuidakunantsik. Pëqa imëkatam rurashqa Diospa sirweqkuna mana allita akrarnin herenciankunata oqrariyänampaq (Nüm. 25:1-3, 9). Diabluqa, wallka tiempullana kawananta musyarmi kanan witsankunaqa masraq sinchikïkan Diospita rakimänantsikpaq (leyi Apocalipsis 12:12, 17). “Diablupa engañunman” mana ishkinapaqqa Jehovä qomanqantsik herenciatam alläpa valoranantsik (Efes. 6:11). Y tsëta ruranapaqqa yanapamäshun, Isaacpa tsurin Esaü ruranqampita yachakunqantsikmi.

AMA ESAÜNÖQA KASHUNTSU

6, 7. ¿Pitaq karqan Esaü, y ima herenciatataq chaskinan karqan?

6 Isaacpawan Rebëcapa millïshu wamrankuna kapunqampitaqa chusku waranqa watakunanönam pasarishqa. Winayanqanmannömi Esaüwan Jacobqa jukläya kayanqanta rikätsikuyarqan. Jina rurëninkunapis manam igualtsu karqan. Bibliam kënö nin: “Esaüqa chukaru animalkunata wanutsita yachaq nuna y campu nunam tikrarqan, peru Jacobnam mana allikunapita rakikashqa, y carpa wayikunachö täraq nuna tikrarqan” (Gen. 25:27). Bibliata traduceq Robert Alter nunam, “mana allikunapita rakikashqa” ninan palabrakunaqa, ‘Diospita mana rakikaq o mana allikunata mana ruraq’ kanqanta nin.

7 Esaüwan Jacob 15 watayoq këkäyaptinmi awilunkuna wanukurqan. Tsënö karpis, Dios awninqanqa manam Abrahan wanuriptin ushakärirqantsu. Tsëpita tiempuwannam, Jehoväqa Isaacta nirqan, Patsachö llapan nunakuna Abrahanpa mirëninwan bendicishqa kayänampaq kaqta (leyi Genesis 26:3 *). Tsëwanmi rikätsikurqan Genesis 3:15 textu parlanqan ‘mirë’ o Mesïasqa Abrahanpa kastampita shamunampaq kaqta. Isaacpa mayor tsurin karmi, tsë awnikïtaqa Esaü chaskinan karqan. Peru Esaüqa, ¿precisaqpaqku churarqan tsë shumaq herenciata?

Dios qomanqantsik herenciata ama peligruman churëtsu

8, 9. a) ¿Imatataq mayor kë herencianwan Esaü rurarqan? b) ¿Tiempuwanqa imapitataq Esaü cuentata qokurirqan y imatataq rurarqan?

8 Juk kutim Esaü campupita kutikämur Jacobta rikärirqan “guïsuta rurëkaqta” y kënömi nirqan: “¡Raslla, mana piñakushllapa, puka kaqta, juk amïta qarëkamë... tsëchö këkaq puka kaqta, porqui alläpa utishqam këkä!”. Jacobnam kënö nir contestarqan: “¡Puntataqa, mayor kënikitaraq rantikëkamë!”. Y ¿imatataq Esaüqa rurarqan? Mana creyipaqnö kaptimpis kënömi nirqan: “¿Imapaqtaq mayor kënï sirwiman?”. Awmi, mayor kënintam despreciarqan y juk mati lentejastam mas precisaqpaq churarqan. Kë rurayanqan arreglu valoryoq kanampaqmi, Jacobqa kënö nirqan: “¡Puntataqa, juramëraq!”. Mana alleq pensarishpam Esaüqa jurarirqan. Tsëpitanam, “Jacobqa, Esaüta tantata y lentejas guïsuta qorqan, y pëqa mikurnin y upurninmi qallëkurqa. Nïkurnam sharkur ëwakurqan. Tsënömi Esaüqa, mayor këninta despreciarirqan” (Gen. 25:29-34).

9 Tsëpita tiempu pasariptinnam, Isaac wanunampaq ichikllana pishikaptin, Rebëcaqa imëkata rurarnin patsätsirqan Esaüpa mayor kë derëchunta Jacob chaskinampaq. Esaüqa, mana allita ruranqanta cuentata qokurir altsëta munarpis mananam puëdirqannatsu, teytan Isaactam kënö nirqan: “¡Bendicïkamë noqata, noqallätawan, teytallä! [...] ¿Manaku noqapaq ima bendicionllapis kanraq?”. Awkinyashqa teytanqa, imatapis rurëta manana puëdinqantam nirqan; tsënam “Esaüqa sinchipa waqar qallëkurqan” (Gen. 27:30-38).

10. ¿Imanötaq Esaütawan Jacobta Jehovä rikarqan, y imanir?

10 ¿Esaü imanö kanqantataq Biblia rikätsimantsik? Bibliaqa willakun munënin rurëta mas precisaqpaq churanqanta, y Jehovä qonqan herenciata desprecianqantam. Esaüqa manam mayor këninta precisaqpaqtsu churarqan, o juk parlakïchöqa, manam Jehoväta kuyarqantsu. Jina manam yarpachakurqantsu akranqankuna mirëninkunata imaman chätsinampaq kaqta. Peru ¡imanö jukläyam Jacobqa karqan! Pëmi sïqa Jehovä qonqan herencianta precisaqpaq churarqan. Tsëtaqa rikätsikurqan, Diosta sirweq warmiwan casakunampaq teytan consejanqanta wiyakurninmi (Gen. 27:46–28:3). Akranqankunata ruranampaq sasaraq o ajaraq kaptimpis pëqa sinchikurqanmi, tsënöpam kastampita Mesias yurirqan. ¿Imanötaq Esaütawan Jacobta Jehovä rikarqan? Profeta Malaquïaswanmi kënö nir qellqatsirqan: “Jacobtam kuyarqö, y Esaütam chikirqö” (Mal. 1:2, 3).

11. a) ¿Imanirtaq Esaüta pasanqanqa kanan witsan cristiänukunapaq alläpa precisan? b) ¿Imanirtaq Pabluqa Esaü ruranqanta warmiwampis y ollquwampis lluta punukïtawan igualatsirqan?

11 ¿Imanirtaq Esaüta pasanqanqa kanan witsan cristiänukunapaq alläpa precisan? Apostol Pablum kënö nir cristiänu mayinkunata consejarqan: ‘Ama lluta pulicoq cayëtsu; ni Esaüno Diosta mana cäsucoqqa cayëtsu. Esaümi mayor que derechunta pachanrecur juc mati miquillawan troquecorqan’ (Heb. 12:16). Kë consëjuqa noqantsiktapis yanapamantsikmi. Jehoväpa kaqtam precisaqpaq churanantsik, tsënöpa mana alli munënintsikkuna venciramarnintsik Jehovä qomanqantsik herenciata mana oqraratsimänapaq. Peru ¿imanirtaq Pabluqa Esaü ruranqanta warmiwampis y ollquwampis lluta punukïtawan igualatsirqan? Porqui Esaü ruranqannömi, pipis munëninkuna vencinanta jaqirqa, Diospa kaqta mana kaqpaq churarnin, mana alli rurëkunata ruranqa o manaraq casakurnin piwampis punukïkunqa.

KANANLLAPITANA SHONQUNTSIKTA ALISTASHUN

12. a) ¿Imanötaq Satanas trampankunaman ishkitsimënintsikta munan? b) Imatapis imanö ruranapaq kaqpita Biblia willakunqampita parlakaramï.

12 Awmi, Diosta sirweqkunaqa manam piwampis punukï jutsaman chätsikoq rurëkunataqa ashintsiktsu. Tsëpa rantinqa, Jehovämanmi mañakuntsik pipis mana allikunata ruranapaq nimashqa jutsaman mana ishkinapaq (Mat. 6:13). Peru Satanasqa, Diospa kaqchö alli kënintsiktam kë patsachö rakcha rurëkunawan ushakätsita munan (Efes. 6:12). Kë mundupa diosnin karmi mana alli munënintsikta utilizarnin, munapätsimarnintsik puntantsikman imëka trampakunata churamun (1 Cor. 10:8, 13). Këllaman pensarishun, pillapis punukïkushun nishunkiman. ¿Imataraq rurankiman? ¿Esaünötsuraq: “¡Raslla, mana piñakushllapa [...] qarëkamë!” ninkiman, o alli tsarakurtsuraq Potifarpa warmin “punukïkushun” niptin Josë ruranqannö raslla ëwakunkiman? (Leyi Genesis 39:10-12 *.)

13. a) ¿Imanötaq mëtsikaq cristiänukuna Josë ruranqannö rurayashqa? ¿Y imanötaq wakinkunaqa Esaü ruranqanta rurayashqa? b) ¿Imatataq ruranantsik Esaü ruranqanta mana qatinapaq?

13 Mëtsikaq cristiänukunam Josënöpis yachëwan alli kaqta akrarnin Jehovä Diospa shonqunta kushitsiyashqa (Prov. 27:11). Peru wakinkunaqa Esaünömi mana alli kaqta akrayashqa, y tsënöpam Jehovä qonqan herenciankunata mana precisaqpaq churayashqa. Tsëmi, cada wata mëtsikaq Testïgukuna piwampis punukïkuyanqanrëkur o mana majanwan kakuyanqanrëkur piñapashqa o hasta Jehoväpa markampita qarqushqa kayashqa. Tsënö kaptinmi, Satanaspa trampankuna manaraq chämuptin, kananllapitana shonquntsikta alleq alistanantsik (Sal. 78:8). Tentacionkuna chämuptin alli tsarakunapaq y alli kaqta akranapaqqa kanampitanam ishkë rurëkunallatapis alleq ruranantsik.

ALLEQ YARPACHAKUSHUN Y SINCHI KANANTSIKPAQ ALISTAKUSHUN

Jehoväpa yachëninta imëpis ashirllam tentacionkunachö alli tsarakunapaqqa listu këkäshun

14. ¿Ima tapukïkunaman yarpachakunqantsiktaq yanapamäshun ‘mana alli rurecunata melanar’ jaqirinapaq y “alli caqllatana rureta” procuranapaq?

14 Puntataqa, akranqantsikkuna imakunaman chätsimänantsikpaq kaqmanmi alleq yarpachakunantsik. Jehoväta mas kuyarninmi, herenciantsiktapis mas kuyashun. Rasumpa kaqchöqa, pitapis kuyarninqa manam llakitsita munantsiktsu. Tsëpa rantinqa, mas kuyamänapaqmi imëkatapis rurantsik. Tsëmi, mana alli munënintsikrëkur mana allikunata rurarishqa kastantsikkunata y amïguntsikkunata llakitsinampaq kaqman yarpachakunantsik. Kënömi tapukunantsik: “¿Imatapis kikï kushikunällapaq ruraptïqa imanöraq Jehovä sientikunqa? ¿Imanöraq kastäkuna y cristiänu mayïkuna sientikuyanqa? ¿Mana alli ruranqäta rikartsuraq wakinkunapis mana alliman ishkiriyanqa?” (Filip. 1:10). Jina kënöpis tapukunantsikmi: “¿Rasumpatsuraq alli kanqa jutsata rurarnin juk ratu kushikurinqä y tsëpita tsërëkur llapan kawënïchö llakikur kanä? ¿Esaünöku ruranqäkunapita llakikur y waqarnin llapan kawënïta pasëta munä?” (Heb. 12:17). Kë tapukïkunaman yarpachakunqantsikmi yanapamäshun ‘mana alli rurecunata melanar’ jaqirinapaq y “alli caqllatana rureta” procuranapaq (Rom. 12:9). Y masqa, Jehoväta kuyanqantsikmi yanapamäshun herenciantsikta alleq cuidanapaq (Sal. 73:28).

15. ¿Imataq yanapamäshun kë mundupa trampankunaman mana ishkinapaq?

15 Ishkë kaqqa, alli tsarakunantsikpaq alistakunqantsikmi yanapamäshun. Jehoväqa atska yanapakïkunatam qomarquntsik kë mana alli mundu imëka trampakunata churamuptin alli sinchi kanantsikpaq. Tsë yanapakïkunachömi këkan Bibliata estudië, reunionkunaman ëwë, yachatsikoq yarqï y Diosman mañakïpis (1 Cor. 15:58). Jehoväman shonqupita patsë cada mañakunqantsik höra y Diospita yachatsikoq cada yarqunqantsik höram, mas sinchi tikrantsik Satanaspa trampankunaman mana ishkinapaq (leyi 1 Timotëu 6:12, 19). Sinchi kanantsikqa kikintsik kallpachakunqantsikpitam kanqa (Gäl. 6:7). Tsënö kanqantam rikätsikun Proverbius librupa ishkë kaq capïtulun.

ASHIR SÏGUISHUN

16, 17. ¿Imanötaq alli kaqta akrëta yachakushun?

16 Proverbius librupa ishkë kaq capïtulunmi yachëta y alli pensëta ashinapaq animamantsik. Kë ishkanmi yanapamantsik alli kaqta y mana alli kaqta akranapaq, sujetakïta o munënintsikta rurakïta akranapaq. Tsënö kaptimpis, kikintsik alli kaq rurëta kallpachakur-ran alli kaqtaqa akrashun. Tsëmi Bibliaqa kënö nin: “Wamrallä, parlanqäta chaskikurqa y noqa ninqäta shonqïkichö katsirqa, y rinrikiwan yachëta wiyakurqa, tantiaq këman shonqïkita churarqa; jina musyaq këpaq mañakurqa y alli kaqman qaqarqa, këkunata qellëtanö, y pakashqa tesörukunatanö imëpis ashirqa, Jehoväta mantsëtam yachakunki, y kikin Diospa musyaq kënintam tarinki. Porqui kikin Jehovämi yachëta qokun, pëpa shimimpitam yarqamun musyaq kë y tantiaq kë” (Prov. 2:1-6).

17 Clärum këkan, allikunata akrëta yachakunapaqqa Proverbius textukuna ninqantam alleq cumplinantsik. Satanaspa trampankunaman mana ishkinapaqqa, imanö nuna kënintsikta Jehovä mandakunqankuna alliyätsinantam jaqinantsik, mana jaqitam Dios pushamänapaq mañakunantsik y imëka pakarëkaq tesörutanömi Diospa musyaq këninta ashinantsik.

18. ¿Imata ruranëkipaqtaq churakarqunki, y imanir?

18 Alleq sinchikushqallam Jehoväqa musyaq këta, entiendeq këta, tantiaq këta y yachaq këta qomäshun. Këkunata mana jaqita ashirllam Jehoväman mas witishun. Dioswan alli amïgu kënintsikmi, tentacionkuna chämuptin alli tsarakunapaq yanapamäshun. Diosman mas witinqantsik y pëta mana llakitsita munanqantsikmi jutsa rurëpita tsapämäshun (Sal. 25:14; Sant. 4:8). Dioswan amïgu kanqantsikta precisaqpaq churar y consejamanqantsikta wiyakurqa, pëta kushitsinqan rurëkunatam akrashun y qomanqantsik herenciatam cuidashun.

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 7 Genesis 26:3: “Forastërunö kë markachö tärë, y noqam qamwan këkäshaq y bendicishqëkim, porqui qamta y mirënikitam kë patsakunata qoshaq, y rasumpëpam teytëki Abrahanta juramentuta rurar kënö nir awninqäta cumplishaq”.

^ par. 12 Genesis 39:10-12: “Punukïkuyänampaq, cada junaq warmi tsënö parlapaptimpis pëqa manam cäsurqantsu. Peru tsë junaqqa wakin junaqkuna ruranqannömi trabäjunta ruranampaq wayiman yëkurirqan y wayichö kaqkunapita manam pipis karqantsu. Tsënam warmiqa Josëta röpampita tsarikurkur, kënö nirqan: ‘¡Punukïkushun!’. Peru pëqa röpantapis jaqirïkurmi escapar ëwakurqan”.