Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Ani Israelbii lɛ gbeɔ awuiyelɔi kɛtsɔ sɛŋmɔ ni amɛsɛŋɔ amɛ yɛ tso nɔ lɛ nɔ?

Yɛ blema lɛ, maji babaoo gbeɔ awuiyelɔi komɛi kɛtsɔ sɛŋmɔ ni amɛsɛŋɔ amɛ yɛ tso nɔ lɛ nɔ. Romabii lɛ fimɔɔ loo amɛkalaa awuiyelɔ lɛ amɛkpɛtɛɔ sɛŋmɔ tso lɛ he, ni ahaa eyaa nɔ ehiɔ tso lɛ nɔ kɛyashiɔ piŋmɔ, kumai, hɔmɔ, hulu, kɛ fɛ̃i gbeɔ lɛ. Romabii lɛ bu sɛŋmɔ ni asɛŋɔ mɛi lɛ akɛ toigbalamɔ ko ni yɔɔ hiɛgbele, ni awuiyelɔi ni abuɔ amɛ akɛ amɛhiii kwraa lɛ ji mɛi ni akɛ toigbalamɔ nɛɛ baa amɛnɔ.

Ni blema Israel maŋ lɛ hu? Ani Israelbii lɛ gbeɔ awuiyelɔi kɛtsɔ sɛŋmɔ ni amɛsɛŋɔ amɛ yɛ tsei anɔ lɛ nɔ? Mose Mla lɛ tsɔɔ akɛ: “Kɛji mɔ ko fee esha ko ní sa akɛ agbe lɛ, ni ogbe lɛ, ni osɛŋ lɛ yɛ sɛŋmɔ tso nɔ lɛ, kaaha egbonyo lɛ miihi sɛŋmɔ tso lɛ nɔ ni je miitsɛre nɔ, shi ja ofu lɛ nakai gbi lɛ nɔŋŋ.” (5 Mose 21:22, 23, NW) No hewɔ lɛ eyɛ faŋŋ akɛ, yɛ mɛi ni hi shi yɛ be ni aŋmala Hebri Ŋmalɛi lɛ abeaŋ lɛ, kɛ́ abu mɔ ko gbele fɔ lɛ, klɛŋklɛŋ lɛ agbeɔ lɛ, kɛkɛ lɛ no sɛɛ lɛ asɛŋ lɛ yɛ tso nɔ.

Awie bɔ ni esa akɛ agbe mɛi ni abuɔ amɛ gbele fɔ lɛ he yɛ 3 Mose 20:2 lɛ akɛ: “Mɔ fɛɛ mɔ ni ji Israelnyo loo gbɔ ni toɔ gbɔ yɛ Israel ni ŋɔɔ eseshibii lɛ eko ehaa Molek lɛ, gbe agbe lɛ; shikpɔŋ lɛ nɔ bii lɛ atswia lɛ tɛi.” Agbe mɛi hu ni ana akɛ ‘klamɔ mumɔ yɛ’ amɛmli loo amɛji ‘okɔmfoi’ lɛ. Mɛɛ gbɛ nɔ atsɔ agbe amɛ? ‘Atswia amɛ tɛi.’3 Mose 20:27.

Wɔkaneɔ yɛ 5 Mose 22:23, 24 lɛ akɛ: “Kɛji atsɛ oblayoo fro ko he baa aha nuu ko, ni nuu kroko na lɛ yɛ maŋ, ni ekɛlɛ wɔ lɛ, no lɛ nyɛkpalaa amɛyi enyɔ lɛ fɛɛ kɛyaa nakai maŋ lɛ agbó naa, ni nyɛtswiaa amɛ tɛi ni amɛgboi: yoo lɛ, ejaakɛ ebooo, tsɛ maŋ eyɔɔ, kɛ nuu lɛ, ejaakɛ efite enaanyo ŋa; ni nyɛjie mɔ fɔŋ lɛ kɛjɛ nyɛteŋ.” No hewɔ lɛ, yɛ mra be mli Israelbii lɛ ateŋ lɛ, gbɛ titri ni atsɔ nɔ agbe mɛi ni feɔ efɔŋ ni yɔɔ hiɛdɔɔ waa lɛ ji akɛ, atswiaa amɛ tɛi kɛyashiɔ amɛgboɔ. *

Eyɛ faŋŋ akɛ, yɛ mɛi ni hi shi yɛ be ni aŋmala Hebri Ŋmalɛi lɛ abeaŋ lɛ, kɛ́ abu mɔ ko gbele fɔ lɛ, klɛŋklɛŋ lɛ agbeɔ lɛ, kɛkɛ lɛ no sɛɛ lɛ asɛŋ lɛ yɛ tso nɔ

Ŋmalɛ ni yɔɔ 5 Mose 21:23 lɛ kɛɔ akɛ, “mɔ ni asɛŋ lɛ lɛ Nyɔŋmɔ loomɔ kã enɔ.” Eyɛ faŋŋ akɛ, kɛ́ Israelbii lɛ na ni asɛŋ efɔŋfeelɔ ni “Nyɔŋmɔ loomɔ kã enɔ” lɛ gbonyo yɛ tso nɔ lɛ, etsɔɔ amɛ nɔ ko diɛŋtsɛ. Anɔkwa, sɛŋmɔ ni asɛŋ efɔŋfeelɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ gbonyo yɛ tso nɔ lɛ bafeɔ kɔkɔbɔɔ kɛhaa Israelbii lɛ fɛɛ.

^ kk. 6 Woloŋlelɔi babaoo kpɛlɛɔ nɔ akɛ Mla lɛ ŋmɛ gbɛ ni agbe efɔŋfeelɔi komɛi dani asɛŋ amɛgbonyo lɛ yɛ tso nɔ. Kɛlɛ, odaseyeli yɛ ni tsɔɔ akɛ yɛ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli lɛ, Yudafoi lɛ sɛŋ efɔŋfeelɔi komɛi hiɛkalɔ yɛ tso nɔ, ni amɛgbo.