Ñawpa tiempopiqa askha llaqtakunan huchallikuq runakunata k’aspipi warkuspa wañuchiqku. Romanokunan huchallikuq runata k’aspipi wataqku otaq clavokunawan takaqku, hinan askha p’unchaykuna ruphaypi parapi kaq, nanayta, ch’akiyta, yarqayta muchuspataq wañuq. Chay hinata wañuyqa sinchi p’enqakunapaqmi karqan, chaymi sinchi huchallikuq runakunata chhaynata wañuchiqku.

¿Chay hinatachu israelitakunapas millay runakunata wañuchiqku? Manan, Kamachikuy Simin nirqan: “Pipas sinchi huchallikusqanrayku wañuchinapaq huchachasqa kaspa, wañuchisqa kanqa, hinaspa sach’aman warkusqa kanqa chayqa, aman ayanta tutantin sach’api warkurayachinkichischu, aswanpas chay kikin p’unchaymi p’ampapunkichis”, nispa (Deut. 21:22, 23). Arí, manaraq kay pachaman Jesús hamushaqtinqa, ñawpaqtan wañuchiqku sinchi huchallikuq runataqa chay qhepamantaq k’aspipi otaq sach’api warkuqku.

Levítico 20:2 texton nillantaq: “Mayqen Israel runapas, Israelpi tiyaq mayqen wak llaqtayoqpas mayqen wawantapas Moloc diosman haywanqa chayqa, wañuchisqapunin kanqa. Llaqta runakunan payta rumiwan ch’aqenqa”, nispa. Llaqtapi kaq layqa runatapas rumiwan ch’aqespan wañuchinanku karqan (Lev. 20:27).

Deuteronomio 22:23, 24 texton nillantaq: “Huk doncella sipas huk qhariwan casarakunanpaq rimaykusqa kashaqtin, llaqtapi wak qhari paywan tupaspa puñunman chayqa, iskayninta llaqta haykunaman horqospa chaypi ch’aqespa wañuchinkichis. Sipasqa wañunqa llaqta runakunata hark’akunanpaq mana waqyakusqanmanta, qharitaq wañunqa runamasinpa warminta violasqanmanta. Chay hinapin chay huchata qankuna ukhumanta ch’usaqyachinkichis”, nispa. Chay textokunapi rikusqanchis hina, ñawpa tiempopi israelitakunaqa rumiwan ch’aqespan sinchi huchallikuq runakunata wañuchiqku. *

Deuteronomio 21:23 texton nin: “Sach’api wañusqa warkurayaqqa Diospa ñakasqanmi”, nispa. ¿Imaraykun sinchi huchallikuqpa cuerponta k’aspipi otaq sach’api warkuqku? Llapa runakuna chayta rikuspa ama huchallikunankupaqmi.