1, 2. Ko e heigoa ka maeke ia tautolu ke taute tukulagi?

 KO E matakainaga fifine ne higoa ko Monika ne mau ke teitei 35 e tau ne pehē: “Ko e taane haaku mo au ne feiloaaki mitaki lahi. Ka e, he mole e tau tau loga, ne fakaako agaia a maua ke he loga e tau mena hagaao ki a maua ni ne nakaila iloa e maua!” Tokologa ia tautolu kua maeke ke talahau pihia hagaao ke he tau taane, tau hoana, po ke tau kapitiga ha tautolu.

² Kua fiafia a tautolu he fakaako fakalahi hagaao ki a lautolu ne ofania e tautolu. Ka e foaki ai ki a tautolu e fiafia lahi mahaki ke fakaako hagaao ki a Iehova, ko e Kapitiga mua ue atu ha tautolu. Kua nakai maeke ke iloa oti e tau mena hagaao ki a ia. (Roma 11:33) Maeke ia tautolu ke tumau e fakaako he tau mahani ha Iehova mo e tokiofa fakalahi ai.​​—Fakama. 3:11.

3. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu ki ai he vala tala nei?

³ Lagomatai he vala tala fakahiku a tautolu ke loto fakaaue lahi ke he ua e mahani ha Iehova. Fakaako e tautolu kua mukamuka ke o atu ki ai mo e nakai fakamailoga tagata a ia. He vala tala nei, to fakaako a tautolu ke he tau mahani fakamokoi mo e totonu ha Iehova. Ti lagomatai ai a tautolu ke mahino e maamaaga “kua mahani mitaki mai a Iehova ke he tau mena oti, ko e hana fakaalofa hofihofi foki kua hoko ia ke he hana tau mena oti kana ne eke e ia.”​​—Sala. 145:9.

4. Ko e heigoa e kakano he fakamokoi?

⁴ Ko e heigoa e kakano ke fakamokoi? Ko e tau kupu ha Iesu ne fakamau ia Gahua 20:35 kua lagomatai a tautolu ke moua e tali: “Kua mua e monuina hana ke foaki atu, ke he monuina hana ke talia mai.” Ti ko e tagata fakamokoi ko e taha kua fiafia ke foaki e magaaho, malolō, mo e tau mena haana ke lagomatai e falu. Kua  mahani fakamokoi e tagata, nakai he foaki e ia e tau mena fakaalofa tauuka, ka e he foaki ai mai he loto. (Totou 2 Korinito 9:7.) Nakai ha i ai taha ne lahi e fakamokoi ke tuga a Iehova, ko e ha tautolu a ‘Atua fiafia.’​​—1 Timo. 1:11.

5. Fakakite fēfē e Iehova kua fakamokoi a ia?

⁵ Fakakite fēfē e Iehova kua fakamokoi a ia? Pehē e Tohi Tapu: “Kua mahani mitaki mai a Iehova ke he tau mena oti.” Foaki e ia ke he tau tagata oti e mena kua lata ma lautolu pihia foki a lautolu ne nakaila tapuaki ki a ia. Ne “fakahake ne ia hana la kia lautolu kua mahani kelea katoa mo lautolu kua mahani mitaki, kua fakato hifo foki e ia e uha kia lautolu kua tututonu katoa mo lautolu kua nakai tututonu.” (Mata. 5:45) Ko e kakano anei kua tala age e Paulo ke he falu ne nakai ko e tau Kerisiano ko Iehova kua “totonu mai, mo e foaki mai e tau uha mai he lagi kia tautolu, mo e tau tau ke tupu ai e tau fua, he fakamakona foki e ia e tau loto ha tautolu ke he tau mena kai mo e fiafia.” (Gahua 14:17) Maaliali ai, kua fakamokoi a Iehova ke he tau tagata oti.​​—Luka 6:35.

6, 7. (a) Ko hai ne fiafia pauaki a Iehova ke lagomatai? (e) Ko e heigoa e fakataiaga kua fakakite kua leveki he Atua e tau manako he tau fekafekau haana?

⁶ Kua fiafia pauaki a Iehova ke foaki ke he tau fekafekau haana e mena kua lata ma lautolu. Pehē e Patuiki ko Tavita: “Ne fuata au, ka kua motua tuai au ainei; ka e nakai kitia e au ha tagata tututonu kua tiaki, po ke hana fanau kua ole mena kai.” (Sala. 37:25) Tokologa e Kerisiano tua fakamooli ne kitia he tau momoui ni ha lautolu e puhala kua leveki e Iehova a lautolu.

⁷ Ma e fakatai, falu tau kua mole ko e paionia ne higoa ko Nancy ne haia he tuaga uka. Lata a ia ke moua $66 ke totogi aki e kaina haana he aho hake. Ka e nakai moua e ia e tupe. Pehē a ia: “Liogi au hagaao ke he lekua, ti fano au ke he gahua haaku ko e tagata tufa kai he fale kai. Nakai amanaki au ke lahi e tupe moua noa he afiafi ia ha ko e magaaho he faahi tapu ne nakai fa lavelave lahi. Ofo lahi au, tokologa e tagata ne o mai ke he fale kai he pō ia. He oti e gahua haaku ti lafilafi ai e tupe moua noa ne ha ha ai $66 he katoa.” Iloa e Nancy ko Iehova ne lagomatai a ia ke moua e tupe ne latatonu mo ia.​​—Mata. 6:33.

8. Ko e heigoa e mena fakaalofa fakamokoi ne mua ha Iehova?

⁸ Ko e mena fakaalofa fakamokoi ne mua ha Iehova kua foaki ke lata mo e tau tagata oti. Ko e heigoa a ia? Ko e poa lukutoto he Tama haana. Ne pehē a Iesu: “Nukua pihia e fakaalofa mai he Atua ke he lalolagi, kua ta mai ai hana Tama fuataha, kia nakai mate taha ne tua kia ia, ka kia moua e ia e moui tukulagi.” (Ioane 3:16) Ko e “lalolagi” kua kakano ko e tau tagata oti. Ti foaki e Iehova e mena fakaalofa fakamokoi ne mua haana ke he tau tagata oti kua fifili ke talia ai. Ko e ha tagata kua fakakite e tua ki a Iesu to moua e moui tukulagi! (Ioane 10:10) Ko e fakamooliaga ne mua atu anei kua fakamokoi a Iehova.

9. Maeke fēfē a tautolu ke fakamokoi tuga a Iehova?

 ⁹ Maeke fēfē a tautolu ke fakamokoi tuga a Iehova? Tuga ni he foaki e Iehova e tau mena loga ke fakafiafia a tautolu, kua lata foki a tautolu ke manako ke foaki ke he falu e tau mena ke fakafiafia ai a lautolu. (1 Timo. 6:17-19) Kua fiafia a tautolu ke foaki e tau mena fakaalofa ke he tau kapitiga mo e magafaoa ha tautolu ti lagomatai a lautolu kua lata ki ai. (Totou Teutaronome 15:7.) Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke manatu ke mahani fakamokoi? Falu ne fifili ka moua e mena fakaalofa, to kumi e lautolu e magaaho ke foaki e mena fakaalofa ke he taha foki. Tokologa he tau tagata a Iehova he vahā nei ko e tau fakafifitakiaga mitaki he mahani fakamokoi.

10. Ko e heigoa e taha puhala mitaki lahi mahaki ka fakamokoi a tautolu?

¹⁰ Taha he tau puhala mitaki lahi mahaki ke mahani fakamokoi a tautolu ko e fakaaoga e magaaho mo e malolō ke lagomatai mo e atihake e falu. (Kala. 6:10) Fakamokoi nakai a koe ke he puhala nei? Liga hūhū hifo a koe: ‘Fakakite nakai e au kua makai au ke fanogonogo ke he falu? Ka hūhū taha tagata ki a au ke lagomatai a ia ke taute e taha mena po ke moua taha mena ma haana, makai nakai au ke lagomatai? Magaaho fakahiku fe ne nava atu au ke he taha he magafaoa po ke taha he fakapotopotoaga?’ Ka mahani a tautolu ke “foaki atu,” to logona hifo e tata lahi ki a Iehova mo e tau kapitiga ha tautolu.​​—Luka 6:38; Fakatai 19:17.

11. Ko e heigoa e falu puhala ka fakamokoi a tautolu ki a Iehova?

 ¹¹ Maeke foki a tautolu ke fakamokoi ki a Iehova. Kua fakamalolō he Tohi Tapu a tautolu ke fakaheke a Iehova ke he ha tautolu a “tau koloa.” (Fakatai 3:9) Ko e “tau koloa” ia kua putoia e magaaho, malolō, mo e tupe ka fakaaoga e tautolu ke he fekafekauaga haana. Maeke foki he tau tama ikiiki ke  fakamokoi ki a Iehova. Pehē e matua taane ne higoa ko Jason: “Ka tuku he magafaoa ha mautolu e mena fakaalofa he Fale he Kautu, kua fakaatā e maua e tau tama ke tuku e tupe he puha mena fakaalofa. Kua fiafia a lautolu kakano, tuga ne talahau e lautolu, ‘kua foaki e taha mena ki a Iehova.’” Ka mailoga he fanau he mogo ne ikiiki ai e foaki ki a Iehova kua fakafiafia ki a lautolu, to matutaki a lautolu ke fakamokoi ki a Ia ka lalahi hake.​​—Fakatai 22:6.

12. Ko e heigoa e kakano ke totonu?

¹² Taha mahani homo ue atu foki ha Iehova ko e haana a mahani totonu. Ko e heigoa e kakano ke totonu? (Tito 3:1, 2) Ko e tagata totonu kua fakamakai ke fakatokatoka atu. Nakai muitua tumau a ia ke he matafakatufono. Nakai pāpā maō po ke vale a ia. Kua fakaalofa hofihofi a ia ke he tau tagata mo e lali mooli ke maama e tau tuaga ha lautolu. Makai a ia ke fanogonogo ke he falu ti ka lata mogoia, fakaatā a lautolu ke moua po ke taute e mena ne manako a lautolu ki ai.

13, 14. (a) Fakakite fēfē e Iehova kua totonu a ia? (e) Ko e heigoa haau kua fakaako ke he puhala he Atua ne totonu ki a Lota?

¹³ Fakakite fēfē e Iehova kua totonu a ia? Manamanatu a ia ke he tau logonaaga he tau fekafekau haana, ti fakaatā e ia a lautolu he falu mogo ke taute e mena ne manako a lautolu ki ai. Ma e fakatai, manamanatu ke he puhala ne taute e Iehova e tagata tututonu ko Lota. He fifili a Iehova ke moumou e tau maaga ha Sotoma mo Komora, ne tala age fakamahino a ia ki a Lota ke hola ke he tau mouga. Ka e fai kakano ai, ne ole a Lota ki a Iehova ke fakaatā a ia ke fano ke he taha matakavi foki. Manamanatu la! Ne ole a Lota ki a Iehova ke hiki e tau poakiaga Haana.​​—Totou  Kenese 19:17-20.

¹⁴ Ka totou e koe e tala ia, liga manatu a koe kua lolelole e tua ha Lota po ke nakai omaoma a ia. Mooli, na maeke a Iehova ke fakamoui a ia he ha matakavi. Ti nakai fai kakano a Lota ke matakutaku. Ka e matakutaku agaia a Lota. Ne fakalilifu e Iehova e puhala ne logona hifo a Lota ti fakaatā a ia ke hola ke he taha maaga, pete ne manako a Iehova ke moumou e maaga ia foki. (Totou Kenese 19:21, 22.) Mahino ai ne nakai pāpā maō po ke vale a Iehova. Kua totonu tumau a ia.

15, 16. Fakakite fēfē he Fakatufono ne age e Iehova ki a Isaraela kua totonu mooli a ia? (Kikite e fakatino he kamataaga.)

¹⁵ Ko e Fakatufono ne age e Iehova ki a Isaraela kua fakakite foki e totonu haana. Ma e fakatai, ka nofogati lahi e tagata Isaraela ke tamai e mamoe po ke koti mo poa, maeke a ia ke poa ua e kulukulu po ke ua e punua lupe. Ka e kua ka nakai maeke e tagata Isaraela ke fakatau ua foki e punua lupe? Ne fakaatā e Iehova a ia ke foaki e falaoa. Ka e nakai manako a Iehova ke he ha falaoa noa ni. Pehē e Fakatufono kua lata mo e “falaoa mitaki,” ko e falaoa ne fakaaoga he tau Isaraela ma e tau tagata talahaua ne uiina. (Kene. 18:6) Fakakite fēfē he fakataiaga nei kua totonu a Iehova?​​—Totou  Levitika 5:7, 11.

¹⁶ Manamanatu la ko koe e tagata Isaraela ti nofogati lahi a koe. He tamai e koe e poa falaoa haau ke he faituga, ti kitia e koe e falu Isaraela ne loga e tupe ia koe ne tamai e tau manu mo poa. Liga fuafuakelea a koe ke he poa tote haau. Ka e manatu e koe mogoia kua uho lahi e poa haau ki a Iehova. Ko e ha? Kua manako e Fakatufono ha Iehova ke tamai e koe e “falaoa mitaki.” Tuga kua pehē a Iehova ki a koe: ‘Mailoga e au kua nakai lahi e mena ne tuku e koe tuga e falu, ka e iloa foki e au kua mitaki lahi mahaki e mena ne foaki mai e koe ki a au.’ Ko e fakataiaga nei ne fakakite mooli kua totonu a Iehova. Nakai lahi e mena ne ole a ia ke he tau fekafekau haana ke he mena kua fahia a lautolu ki ai.​​—Sala. 103:14.

17. Ko e vahega tapuaki fe ne talia e Iehova?

  ¹⁷ Kua mafanatia ki a tautolu ke iloa kua totonu a Iehova ti talia e ia e tapuakiaga ha tautolu ka foaki katoatoa e tautolu ki a ia. (Kolo. 3:23) Ko e matakainaga fifine motua Italia ne higoa ko Constance ne pehē: “Ko e tutala ke he falu hagaao ke he Tufuga haaku ko e mena ne fiafia tumau au ke taute. Ko e kakano haia ne matutaki au ke fakamatala mo e taute e tau fakaakoaga Tohi Tapu. Falu mogo ne tokihala au ha kua nakai lahi e mena ka taute ha ko e malolō tino haaku. Ka e mailoga e au kua iloa e Iehova e tau kūkū haaku ti ofania e ia au mo e loto fakaaue ke he mena ne maeke ia au ke taute.”

18. Ko e heigoa taha puhala ka muitua he tau matua e fakafifitakiaga ha Iehova?

¹⁸ Maeke fēfē a tautolu ke totonu tuga a Iehova? Liu manamanatu ke he puhala ne taute e Iehova a Lota. Ne ha ha mooli ia Iehova e pule ke tala age ki a Lota e mena ke fano a ia ki ai. Ka e totonu a Iehova; ti fanogonogo a ia he fakamaama e Lota e tau logonaaga haana, ti fakaatā e ia a Lota ke fano ke he mena ne manako a ia ki ai. Ka fai tama a koe, maeke nakai a koe ke muitua e fifitakiaga ha Iehova? Liga maeke a koe ke fanogonogo ke he mena ne manako e tau tama haau ki ai, ti ka latatonu, hikihiki e puhala kua manako a koe ke taute. Maeke fēfē a koe ke taute e mena nei? Ne talahau he Ko e Kolo Toko ha Sepetema 1, 2007, ka amanaki e falu matua ke taute e tau matafakatufono ma e magafaoa, fanogonogo a lautolu ke he tau mena ka talahau he tau tama ha lautolu. Ma e fakatai, liga manako e tau matua ke taute e matafakatufono ke he magaaho kua lata e tau tama ke liliu mai ki kaina he mogo afiafi. Ha ha i ai mooli he tau matua e pule ke taute e mena nei, ka e liga tutala a laua ke he tau tama hagaao ki ai ato fifili e magaaho tonu. He falu tuaga, liga fifili e tau matua ka nakai taute e lautolu ha mena ne totoko ke he Tohi Tapu, kua nakai hepe ke hikihiki e magaaho kua lata he tau tama ke liliu ki kaina. Ka tutala e tau matua ke he tau fanau ha lautolu ato taute e tau matafakatufono, to maama mitaki he tau fanau e tau matafakatufono ti makai lahi ke omaoma ki ai.

19. Maeke fēfē e tau motua ke lali ke totonu tuga a Iehova?

¹⁹ Kua lata he tau motua he fakapotopotoaga ke lali ke totonu tuga a Iehova. Maeke a lautolu ke taute e mena nei he nakai amanaki lahi mahaki mai he tau matakainaga ha lautolu. Manatu kua uho ki a Iehova e tau poa he tau tagata Isaraela ne nonofogati lahi. He puhala taha, maeke he falu matakainaga ke fakaaoga e tama magaaho tote he gahua he fonua liga ha ko e tau lekua malolō tino po ke kua fuakau a lautolu. Ka e kua ka logona hifo e lautolu e fakalolelole he nakai maeke a lautolu ke lahi e mena ke taute tuga he manako a lautolu ki ai? Maeke he tau motua ke lagomatai a lautolu ke mailoga kua fakaalofa a Iehova ki a lautolu ha kua foaki katoatoa a lautolu ke he haana a fekafekauaga.​​—Mare. 12:41-44.

20. Ko e heigoa e kakano ke totonu he fekafekauaga he Atua?

²⁰ Mooli, ko e totonu kua nakai kakano ke tote e mena ke taute he fekafekauaga he Atua ha ko e fakaalofa ki a tautolu ni. (Mata. 16:22) Nakai manako a tautolu ke taute e mena tote ka maeke ia tautolu ke lahi e mena ke taute. Ka kua lata ia tautolu oti ke manatu e tau kupu ha Iesu: “Kia eke taha a [ta]utolu.” (Luka 13:24) Ti lata ia tautolu ke lagotatai. Kua foaki katoatoa e tautolu ke lata mo e fekafekauaga he Atua ti he magaaho taha, manatu kua nakai ole a Iehova ke he mena ne nakai fahia a tautolu ke foaki. Ka foaki e tautolu ki a ia e tau mena oti kua maeke ia tautolu, to fakafiafia mooli e tautolu a ia. Ko e mena homo ue atu ke fekafekau ke he Atua totonu pihia! He vala tala ka mui mai, to tutala a tautolu ke he ua foki e mahani fulufuluola ha Iehova.​​—Sala. 73:28.