1, 2. Epuluvi lipi akamba va Yehova va kuete?

 MANJI umue ukãi o tukuiwa hati Monika, wa popia hati: “Tunde eci tua kuela pa pita ale 35 kanyamo. Ame lulume wange tua li kũlĩha ciwa. Ndaño pa pita anyamo alua tunde eci tua kuela, pole, tu kasi oku amamako oku kũlĩha ovina viokaliye viatiamẽla komunu lomunu pokati ketu!” Cimuamue haico ci kasi oku pita lolohueli vina okuti, pokati kavo pali ukamba.

² Tu sanjukila oku lilongisa ovina via velapo viatiamẽla komanu vana tu sole. Ndaño okuti tu pondola oku linga ukamba lomanu valua, pole, ukamba wetu la Yehova owo wa velapo. Ka tu pondola oku kũlĩha ovina viosi viatiamẽla kokuaye. (Va Rom. 11:33) Voluali luokaliye, tu ka amamako oku lilongisa ovituwa via Yehova otembo ka yi pui.—Uku. 3:11.

3. Nye tu konomuisa vocipama cilo?

³ Ocipama ca pita, ca tu kuatisa oku sanjukila ocituwa ca Yehova coku lianja, kuenda oku yuvula ocame. Omo liaco, tu konomuisi ovituwa vivali ndeci: Ocali, kuenda esunguluko. Nda tua ci linga, tu limbuka okuti, “Yehova o kuetele ohenda omanu vosi. Ocisola caye ci limbukiwila kovina viosi a lulika.”—Osa. 145:9, NW.

4. Oku kala ukuacali ci lomboloka nye?

⁴ Ondaka ocali yi lomboloka nye? Tu sanga etambululo volondaka Yesu a tukula kelivulu Liovilinga 20:35 kuna a popia hati: “Esumũlũho li tunda koku eca olio lia lua, eli li tunda koku tambula li sule.” Olondaka via Yesu vi lekisa esilivilo lioku kala ukuacali. Omunu ukuacali, o pesela otembo yaye,  kuenda ovina a kuete oco a kuatise vakuavo olonjanja viosi. Oku kala ukuacali ka ci limbukiwila konjongo yombanjaile omunu a eca, pole, ci limbukiwila konjongole yoku eca lutima wosi. (Tanga 2 Va Korindo 9:7.) Yehova ‘Suku yetu yesanju,’ eye wa velapo koku eca.—1 Tim. 1:11.

5. Yehova wa siata oku lekisa ndati okuti ukuacali?

⁵ Yehova wa siata oku lekisa ndati ocali? Eye o ci linga poku eca komanu vosi ovina va sukila, oku kongelamo vana ka vo fendela. Yehova ‘uwa kovina viosi.’ Momo ‘o tundasaila ekumbi kolondingaiwa lo kolondingaĩvi; kuenda o lokasaila ombela vakuesunga la vakuevĩho.’ (Mat. 5:45) Eli olio esunga lieci upostolo Paulu a sapuilila vana ka va fendela Yehova poku popia hati, Yehova ‘wa linga ovina viwa poku u wĩhi ombela yi tunda kilu, wo muisi ovovo elau, kuenda wa yukisa ovitima viene lokulia kuenda esanju.’ (Ovil. 14:17) Omo liaco, Yehova wa siata oku eca komanu ovina viosi va sukila.—Luka 6:35.

6, 7. (a) Velie Yehova a sanjukila oku kuatisa? (b) Tukula ulandu umue u lekisa okuti Yehova wa siata oku kuatisa afendeli vaye.

⁶ Yehova o sanjukila oku eca kafendeli vaye ovina va sukila. Soma Daviti wa popia hati: ‘Nda kala umalẽhe, cilo nda kuka, pole, sia la mola ondingesunga ya yandulukiwa, pamue ombuto yaye yi pinga okulia.’ (Osa. 37:25) Akristão valua va limbuka ndomo Yehova a siata oku va kuatisa. Tu konomuisi ovolandu amue.

⁷ Manji umue ukundi wotembo yosi o tukuiwa hati Nancy, wa liyaka locitangi cimue. Eye wa popia hati: “Nda sukilile olombongo vi soka $66, oco ndi fetele onjo nda kala. Pole, sia kũlĩhĩle ndomo ndi sanga olombongo viaco. Kuenje, nda likutilila ku Yehova catiamẽla kocitangi caco oco ndi sange upange. Noke, nda fetika oku talavaya kupange woku teleka okulia. Pole, sia kũlĩhĩle nda kesulilo liosemana ndi fetiwa, momo ka kua kaile omanu valua va landa okulia. Eteke liaco koñolosi kueya omanu valua va landa okulia. Eci nda mala upange waco, nda tambula olombongo vi soka $66 okuti ovio nda sukilile.” Omo liaco, manji Nancy wa limbuka okuti, Yehova ukuacali, momo wo wĩha ekuatiso a sukilile.—Mat. 6:33.

8. Ombanjaile yipi ya velapo Yehova a eca?

⁸ Yehova o pondola oku kuatisa omanu vosi. Ndamupi? Wa ci linga poku lumba Omõlaye ndocisembi. Yesu wa popia hati: ‘Omo okuti Suku wa sola oluali, wa eca Omõlaye wongunga okuti wosi u kolela ka fi, pole, o kuata omuenyo ko pui.’ (Yoa. 3:16) Vulandu owu ondaka “oluali,” yi lomboloka omanu. Yehova o lekisa ocali caye komanu vana va nõlapo oku u vumba. Omanu vana va kolela ku Yesu, va ka tambula omuenyo ko pui! (Yoa. 10:10) Uvangi upi u lekisa okuti Yehova ukuacali?

9. Tu kuama ndati ongangu ya Yehova yoku kala vakuacali?

 ⁹ Tu kuama ndati ongangu ya Yehova yoku kala ukuacali? Omo okuti Yehova ‘wa siata oku tu ĩha ovina viosi vi tu nenela esanju,’ tu sukila oku ‘kuatisa’ vakuetu oco va kuate esanju. (1 Tim. 6:17-19) Tu pondola oku eca olombanjaile kakamba vetu lo kepata lietu, kuenda komanu vana va sukila ekuatiso. (Tanga Esinumuĩlo 15:7.) Nye ci tu kuatisa oku ivaluka oku kala vakuacali? Vamanji vamue nda va tambula ombanjaile, va siata oku sanda epuluvi lioku ecavo ombanjaile komunu ukuavo. Koloneke vilo, vocisoko ca Yehova muli vamanji valua va kuete ocituwa coku eca olombanjaile ku vakuavo.

10. Nye tu sukila oku linga oco tu kale vakuacali?

¹⁰ Tu pondola oku lekisa okuti tuakuacali poku sapela la vakuetu kuenda kovilinga vietu. Tu ci linga ndati? Tu ci linga poku sanda otembo yoku va kuatisa kuenda oku sapela lavo ovina vi pamisa ekolelo liavo. (Va Gal. 6:10) Oco tu limbuke nda tu kasi oku tẽlisa ovina viaco, tu sukila oku lipula ndoco: ‘Anga hẽ omanu va limbuka okuti nda siata oku va kuatisa, kuenda nda kapako ovisimĩlo viavo? Nda umue wa pinga oco ndu u kuatise oku linga ocina cimue anga hẽ ndi tava kepingilo liaye? Eteke lipi nda pandiyile umue ukuepata liange ale manji umue?’ Nda tu kuete ‘ocituwa coku eca,’ tu pamisa ukamba wetu la Yehova, kuenda lakamba vetu.—Luka 6:38; Olosap. 19:17.

11. Tu pondola ndati oku lekisa ocali ku Yehova?

 ¹¹ Tu pondolavo oku kala vakuacali ku Yehova. Embimbiliya li tu vetiya hati, tu sukila oku ‘vumba Yehova lovina via velapo tu kuete.’ (Olosap. 3:9) Vovina viaco ‘via velapo’ mua kongela otembo yetu, ongusu, kuenda ovina tu kuete oco tu kuatise kupange waye. Omãla va pondolavo oku lekisa ocali ku Yehova.  Olonjali viomõla umue o tukuiwa hati Jason via popia hati: “Eci epata lietu li eca olombanjaile Vonjango Yusoma, tu ecelela okuti omãla vetu va kapavo olombongo volokasia. Ovo va sanjukila oku eca olombanjaile viavo, momo poku ci linga, va limbuka okuti, va kasi oku eca cimue ku Yehova.” Nda omãla va lekisa ocituwa coku eca olombanjaile ku Yehova osimbu va kasi amalẽhe, eci va linga akulu, va amamako locituwa coku eca.—Olosap. 22:6.

12. Oku lekisa esunguluko ci lomboloka nye?

¹² Ocituwa cikuavo ci komõhisa ca Yehova, esunguluko. Oku lekisa esunguluko ci lomboloka nye? Kelimi liatete, ondaka ya pongoluiwa hati “esunguluko,” vo Tradução do Novo Mundo, yi lomboloka “oku lianja.” (Tito 3:1, 2) Omunu wa sunguluka, ka kakatela lika kovisimĩlo viaye okuti ka yevelela vakuavo. Pole, o lekisa esunguluko poku sapela la vakuavo, kuenda o kapako ovisimĩlo viavo. O yevelela vakuavo, kuenda o tava kovina va popia.

13, 14. (a) Yehova wa lekisa ndati esunguluko? (b) Esunguluko Yehova a lekisa ku Lote li tu longisa nye?

¹³ Yehova wa siata oku lekisa ndati esunguluko? Eye wa siata oku kapako ovisimĩlo viafendeli vaye, kuenda olonjanja vimue ecelela okuti va linga ovina ndomo va yongola. Tu konomuisi ndomo Yehova a lekisa esunguluko ku Lote, ulume umue ukuesunga. Eci a linga esokiyo lioku nyõla olupale luo Sodoma kuenda luo Gomora, wa eca ku Lote onumbi yoku tilila kolomunda. Pole, Lote wa pinga oco a tilile kocitumãlo cikuavo. Omo liaco, Lote wa pinga ku Yehova oco a pongolole olonumbi viaye!—Tanga Efetikilo 19:17-20.

¹⁴ Ca leluka omunu oku popia hati, Lote wa kuata usumba, ale ka pokuile kolonumbi via Yehova. Ndaño okuti Yehova wa kuatele unene woku popela Lote, pole, Lote ka kala lusumba. Ndaño okuti Lote wa kuata usumba, pole, Yehova wa tava kepingilo liaye. Kuenje, wa ecelela okuti o tilila volupale luna a yonguile oku nyõla. (Tanga Efetikilo 19:21, 22.) Yehova ka kakatela kovisimĩlo viaye okuti ka yevelela afendeli vaye. Eye wa lianja lomanu, kuenda wa sunguluka.

15, 16. Vocihandeleko Yehova a ecele ku Mose wa lekisa ndati okuti wa sunguluka? (Tala ociluvialuvia ci kasi kefetikilo liocipama cilo.)

¹⁵ Tu konomuisi ulandu ukuavo u situlula esunguluko Yehova a lekisa ndomo ca tukuiwa Vocihandeleko a ecele ku Mose. Nda umue pokati ka va Isareli ohukũi okuti ka pondola oku eca ombanjaile yomeme ale yohombo, citava okuti eca olopomba vivali, ale olonende vivali. Pole, nda ka kuete olonende vivali, ale olopomba vivali, nye a sukila oku eca? Yehova wa tavele okuti, olohukũi vi eca osema. Pole, wa kisikile okuti, omunu waco eca ‘osema yina ya yela’ ndeyi a sanjukila oku eca kakombe vana a sumbila. (Efet. 18:6) Momo lie ulandu owu u kuetele esilivilo?—Tanga Ovisila 5:7, 11.

¹⁶ Sokolola ndeci okuti ove u Isareli umue ohukũi. Eci o pitĩla vonembele losema yove yoku eca ombanjaile o limbuka okuti vakuene va nena ovinyama. Vepuluvi liaco o kuata osõi omo liombanjaile yove yosema wa nena. Noke, ivaluka okuti Yehova wa kapako ombanjaile yove. Momo lie? Momo Yehova o yongola okuti, olohukũi vi eca osema yimue ya yela. Omo liaco, Yehova wa sapuila va Isareli olohukũi hati: ‘Nda limbuka okuti, ku pondola oku eca olombanjaile vialua ndeci vakuene va linga.  Momo nda kũlĩha okuti, o kasi oku eca ovina via velapo o kuete.’ Yehova wa lekisa esunguluko kafendeli vaye olohukũi, momo ka va kisikile oku eca ovina ka va kuete.—Osa. 103:14.

17. O kolela ndati okuti Yehova wa kapako upange wove?

 ¹⁷ Tu pondola oku tambula elembeleko poku limbuka okuti, Yehova o tava upange tu u lingila lutima wosi omo liesunguluko liaye. (Va Kol. 3:23) Manji umue wa kuka o kasi ko Italia o tukuiwa hati Constance wa popia hati: “Ndi sole oku vangula la vakuetu ovina viatiamẽla Kululiki wange. Eli olio esunga lieci ndi li tumbikila kupange woku kunda loku longisa omanu Embimbiliya. Olonjanja vimue si tẽla oku ci linga omo lioku vela. Pole, nda limbuka okuti Yehova wa kũlĩha epondolo liange, o ndi sole kuenda o sanjukila ovina ndi linga.

18. Olonjali vi pondola ndati oku kuama ongangu ya Yehova?

¹⁸ Tu kuama ndati ongangu ya Yehova yoku lekisa esunguluko? Sokolola vali ndomo Yehova a lekisa esunguluko ku Lote. Ndaño okuti Yehova wa kuata omoko yoku nõla kocitumãlo Lote a sukilile oku enda, pole, wa yevelela ovisimĩlo viaye. Yehova wa tava kepingilo lia Lote. Nda ove unjali, o pondola hẽ oku kuama ongangu ya Yehova? O yevelela hẽ epingilo liomãla vove okuti nda lia sunguluka o tava? Utala Wondavululi 1, Wenyenye Linene wo 2007, wa lekisa ndomo olonjali vimue via siata oku sapela lomãla vavo catiamẽla kovihandeleko vio vonjo. Citava okuti olonjali vi kapa ocihandeleko cowola yoku pitĩla konjo. Pole, vi pondola oku yevelela ovisimĩlo viomãla vavo viatiamẽla kowola yoku pitĩla konjo. Citava okuti olonjali vi tumbika ocihandeleko cimue okuti ka ci pisiwa lolonumbi Viembimbiliya. Olonjali vi pondola oku limbuka okuti, nda vi yevelela ovisimĩlo viomãla vavo catiamẽla kovihandeleko vio konjo, va kuata elomboloko liovihandeleko viaco, kuenje va pokola.

19. Akulu vekongelo va pondola ndati oku kuama ongangu ya Yehova yoku lekisa esunguluko?

¹⁹ Akulu vekongelo va pondolavo oku kuama ongangu ya Yehova yoku lekisa esunguluko poku kũlĩhĩsa ekalo lia vamanji. Ivaluka okuti, Yehova wa kapeleko olombanjaile via va Isareli vana va kala olohũkui. Cimuamue haico ci kasi oku pita la vamanji vamue okuti, ka va pondola oku kala otembo yalua kupange woku kunda omo lioku vela, ale oku kuka. Nye tu sukila oku linga nda tua limbuka okuti, vamanji yaco va sumua omo liovitangi viaco? Akulu vekongelo va pondola oku va sapuila vati, Yehova o va sole omo lielikolisilo liavo kupange woku kunda.—Mar. 12:41-44.

20. Oku lekisa esunguluko ci lomboloka hẽ oku tepulula ombili yetu kupange wa Yehova? Ci lombolola.

²⁰ Ka tu ka simi okuti, oku lekisa esunguluko ci lomboloka oku tepulula otembo yoku linga upange wa Yehova, oco tu likuatele ohenda etu muẽle. (Mat. 16:22) Ka tu ka lingi lika upange utito osimbu okuti, tu pondola oku linga ovina vialua vocisoko ca Yehova. Pole, vosi yetu tu sukila oku ‘likolisilako’ oku kuatisa kupange wa Yehova. (Luka 13:24) Tu kũlĩhĩsi olonumbi vivali ndeci: Yatete, tu sukila oku likolisilako okuti ka tu tepulula ombili yetu kupange wa Yehova. Yavali, tu sukila oku ivaluka okuti, Yehova ka tu kisika oku linga upange ka tu pondola oku tẽlisa. Nda tua likolisilako oku tẽlisa upange waye, eye o kuata esanju. Anga hẽ ka tu sanjukila oku vumba Cime cetu wa siata oku lekisa esunguluko? Vocipama ci kuãimo, tu ka konomuisa ovituwa vivali via Yehova vi komõhisa.—Osa. 73:28.