1, 2. (1) ¿Kasa naainjüinjatka wanee wayuu süpüla aleewain nia nümaa Maleiwa? (2) ¿Jameerü wakuwaʼipa wekirajaale nachiki na wayuu nüchiaakana Jeʼwaa?

«KAMALAINSÜ tamüin arütkawaa nünainmüin Maleiwa. Nia teʼitaaka anain taaʼin Jeʼwaa chi Senyot Pülashikai maʼin.» (Sal. 73:28, NM.) Chi ashajakai pütchikat tia, nüküjüin niʼitaain naaʼin nünain Maleiwa. ¿Jamüsü makaʼa nünüiki? Mojusü naaʼin sutuma niʼrüin anain nakuwaʼipa na kamaʼüraliikana, müshi nia: «Amülashi neʼe taya wulejüin aaʼin otta maainjalajüin neʼe» (Sal. 73:2, 3, 13, 21, NM). Sutuma nuʼunüin sünain aʼwaajaa Maleiwa, nnojoluitpa jülüjüin naaʼin tia otta ayatshia aleewain nümaa Jeʼwaa (Sal. 73:16-18). Eesü wanee kasa nnojotka motuin naaʼin chia wayuukai sünainjee tü alatakat nümüin: süpüla aleewainjachin wanee wayuu nümaa Jeʼwaa, aleewainjachi namaa na nuwalayuukana otta oonooinjachi nümaa Maleiwa (Sal. 73:24).

² Müshiʼiya wayakana, keeʼireesü waaʼin aleewain waya nümaa chi Maleiwa shiimainshikai. Makalaka nnojoluinjatüin alin wamüin nüchiaale waya. Waainjüle tia, talateerü naaʼin Maleiwa wamaa. Ashajünüsü suluʼu tü Wiwüliakat nachiki wainma wayuu nüchiaaka Jeʼwaa shiiʼiree nanoukteʼerüin nakuwaʼipa. Tia süpülajatü wekirajaajiraain sünain otta süpüla süchiajaainjanain waya (Roma 15:4; 1 Cor. 10:11). Wekirajaale sünain, weʼraajeechi Jeʼwaa otta aneerü wakuwaʼipa woonoole nümaa wanaa sümaa nüchiaain waya.

3. ¿Jamüsü sünüiki Isaías 64:8 otta Jeremías 18:6 süchiki nukuwaʼipa Jeʼwaa namaa na wayuukana? (Piiraka sümüin tü ayaakuaa iipünaakat.)

³ Müsü tü Wiwüliakat nüchiki Jeʼwaa sünain laülaain nia saaʼu tü wayuukalüirua: «Pia chi washikai  Jeʼwaa. Pootshi waya otta pia atükaka waya. Pukumala wayuu süpüshuaʼa» (Is. 64:8, NM). Nnojotsü laülaain sümüiwaʼa wanee pootshi, nia laülaaka saaʼu chi atüküikai. Müsia nukuwaʼipa Jeʼwaa namaa na wayuukana. Nnojoishii waya laülaain wamüiwaʼa, nia laülaaka waaʼu Jeʼwaa (paashajeʼera Jeremías 18:6, NM *).

4. ¿Jamüshii nnojoliika nüpüleeruain aaʼin Maleiwa na wayuukana süpüla nanouktüin nakuwaʼipa?

⁴ Tü naainjakat wanee atüküi sükajee tü pootshikat, naainjüin shia Jeʼwaa nakajee na israeliitakana. Shiajaʼa neʼe naatain sukuwaʼipa nutuma. Chi atüküikai, eesü süpüla nütüküin kasa eekai eein sükajee wanee pootshi. Akaajasaʼa Jeʼwaa nnojotsü müin nukuwaʼipa. Nnojoishii nüpüleeruain aaʼin na wayuukana süpüla anamiainjanain otta mojulaainjanain naya. Saashin tü Wiwüliakat nuuʼulaain naneeküin na wayuukana tü keeʼireekat naaʼin. Makalaka naneeküinjatüin namüiwaʼa na wayuukana sunoukteʼennüin nakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa (Jer. 18:7-10).

5. ¿Kasa naainjaka Jeʼwaa müleka nayouktüle na wayuukana nunoukteʼerüin nakuwaʼipa?

⁵ ¿Kasa naainjaka Jeʼwaa müleka nayouktüle na wayuukana nunoukteʼerüin nakuwaʼipa? Mojule sütükia wanee amüchi nujuichijaain shia chi atüküikai süpüla nütüküin wanee shiiʼiraka. Alatsü tia süka isain shia nüchiki chi atüküikai. Nnojotpejeʼe alatüin tia nümüin Jeʼwaa, chi Atüjakai atükaa (Deut. 32:4). Shiyouktüle wanee wayuu sunouktünüin sukuwaʼipa nutuma Jeʼwaa, süchajaala sooʼomüin. Nnojotsü nüpüleeruain aaʼin Jeʼwaa wanee wayuu süpüla sunouktaainjatüin sukuwaʼipa. Pansaasü tia sümaa tü nümakat chi aluwataaushikai Pablo nachiki na anoujüshii aluwataainjanakana nümaa Kürisüto. Naashin Pablo müshii aka saaʼin wanee «iita [atüküüshi] eekai anain maʼi». Aluʼusaʼa na eʼrakana wayumüin nümüin Jeʼwaa, ajaʼttinneena naya nutuma (Roma 9:19-23).

6, 7. ¿Jamüsü naataka nukuwaʼipa David nuulia Saúl wanaa sümaa nüchiaanüin?

 ⁶ Wanee sukuwaʼipa sütükia wayuu nutuma Jeʼwaa shia nüchiajaain shia. Wekirajaale süchiki nakuwaʼipa na aluwataakana chaa Israel, maʼaka naaʼin Saúl nümaa David, wayaawateerü aaʼu tü naainjakat Jeʼwaa wanaa sümaa nunoukteʼerüin sukuwaʼipa wayuu. Wanaa sümaa kaainjalain David sümaa Bat-seba, numojujüin nukuwaʼipa otta sukuwaʼipa waneeirua wayuu. Mayaainjeʼe nuluwataain saaʼu Israel, achiaanüshi nia nutuma Jeʼwaa nükajee Natán (2 Sam. 12:1-12). ¿Kasa naainjaka David süchikijee tia? Mojusü naaʼin saalii tü naainjalakat otta nnojotsü naainjüin shia piantua. Anashiisü tia nümüin Jeʼwaa (paashajeʼera 2 Samuel 12:13, NM *).

 ⁷ Eetaayaai müin nukuwaʼipa Saúl wanaa sümaa nüchiaanüin saaliinjee naainjala. Aküjünüsü nümüin nutuma Samuel chi nünüikimaajachikai Jeʼwaa, nnojoluinjatüin kasain apütaain nutuma chaa Amaleq. Müsü jalapünaakai nuulia Saúl tia pütchikat, nükaʼalirajüin tü mürütkalüirua otta nnojoishi nuʼutüin aaʼin Agag chi sülaülakai Amaleq. ¿Jamüsü naainjaka tia? Shia sutuma niʼraajüneein maʼin sutuma wayuu (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12). Yootopa Samuel nümaa, macheʼesai nia; nnojotsü antapünaain nünain tü pütchi münakat nümüin. Niyoukta  achikirü sunoukteʼennüin nukuwaʼipa. Naashin Saúl, nükaʼalirajüin tü mürütkalüirua süpüla süsülajünüin nümüin Jeʼwaa. Ayüülajünüshi nia nutuma Jeʼwaa, müichimaʼaleʼeya ayouktünüin süpüla aluwatawaa saaʼu Israel (paashajeʼera 1 Samuel 15:23, NM *).

8. ¿Kasa shikirajaka anain waya nakuwaʼipa na israeliitakana wanaa sümaa nachiaanüin?

⁸ Eesü süpüla nunoukteʼerüin Jeʼwaa nakuwaʼipa na wayuukana jaʼitainna wattain naalii maʼaka naaʼin na israeliitakana otta na kepiakana suluʼu Nínive. Soʼu juyaka 1513 süpülapünaa wakalia, pansaasü nanüiki na israeliitakana nümüin Jeʼwaa. Aneekünüshii naya süpüla nupueulosein otta anoukteʼennüsü nakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa. Shiasaʼa müin macheʼein naya, naʼwaajüin wanee maleiwa naata. Kojuyatua nuluwataain Jeʼwaa na nünüikimaajanakana süpüla nanoukteʼerüin nakuwaʼipa, eetaayaai jooin naaʼin (Jer. 35:12-15). Süsalaka naya naainjala nutuma Jeʼwaa. Wulereʼeshiʼiya naya natuma na asiriokana otta na kepiakana Babilonia. Ajaʼttinnüsü Israel sümaa Judá. ¿Kasa shikirajaka anain waya? Süpüla anain wakuwaʼipa, nnojolinjachi weʼrüin amüin Jeʼwaa müleka nüchiaale waya.

9, 10. ¿Kasa naainjaka na ninivitakana wanaa sümaa nachiaanüin nutuma Maleiwa?

 ⁹ Naapirüin Jeʼwaa na Ninivitakana shiiʼiree nanoukteʼerüin nakuwaʼipa. Müshi Jeʼwaa nümüin Jonás: «Pütamaa, puʼuna Nínivemüin, tü pueulo miyoʼusükat otta püküja namüin wainmain maʼin tü kasa mojusü naainjakat». Anashii süpüla noʼutünüin naaʼin süka neʼrüliin wayumüin (Jon. 1:1, 2, NM; 3:1-4).

¹⁰ Nüküjapa Jonás pütchikat tia, «nanoujakalaka nünain Maleiwa na chajanakana Nínive otta naamajakalaka sümaa naʼatüin nanain wanee kuluulu shiyaawase mojuu aaʼin, naainjüin shia na miyoʼuyuukana otta na tepichikana. Naapapa chi aluwataakai saaʼu Nínive süchiki tia, nütamaakalaka saaʼujee niinase, naakatakalaka tü nüsheʼin nuluwataayakat jee naʼatakalaka nünain wanee kuluulu shiyaawase mojuu aaʼin otta nüikkalaakalaka saʼaka paliʼi». Nnojoishii ouktüin naya nutuma Jeʼwaa süka nanoukteʼerüin nakuwaʼipa otta nooʼulaain suulia aainjaa kasa mojusü (Jon. 3:5-10).

11. ¿Kasa weʼraka sünainjee tü naainjakat Jeʼwaa nakajee na israeliitakana otta na ninivitakana?

¹¹ Mayaainjeʼe nupueulosein Jeʼwaa na israeliitakana, nnojoliishii nükaʼalirajüin. Aluʼusaʼa na ninivitakana, na nnojoliikana nupueulosein Jeʼwaa, nümülialüin naaʼin süka nanoukteʼerüin nakuwaʼipa. Shiiʼiyatüin tia, nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Maleiwa sümüin wayuu (Deut. 10:17).

12, 13. (1) ¿Jamüsü nnojotka naainjüin Maleiwa tü naainjüinjatkat paala nüka wanee wayuu niyaawajaale suulia naainjala? (2) ¿Jamaluʼulu mojuin naaʼin Jeʼwaa saaliijee tü naainjakat Saúl otta na chajanakana Nínive?

¹² Wanaa sümaa nüchiaain waya Jeʼwaa, nnojoishi macheʼein nia süchiirua tü nümakat. Jaʼitairü nüküjüin paala naainjüinjatüin wanee kasa, eesü süpüla nnojoluin naainjüin shia. Saashin tü Wiwüliakat, mojusü maʼin naaʼin süka nüneeküin Saúl süpüla nuluwataainjachin (1 Sam. 15:11). Otta wanaa sümaa nayaawajaain suulia naainjala na ninivitakana, mojusü maʼin naaʼin Maleiwa saaliijee tü nümakat paala namüin, nnojoliika najaʼttirüin naya (Jon. 3:10).

¹³ Tü aküjüneekalü achiki suluʼu hebreo sükajee tü pütchikat mojusü maʼin naaʼin, shia nuʼwanajaain tü jülüjakat naaʼin otta tü naainjüinjatkat. Aʼwanajaasü tü jülüjakat naaʼin Jeʼwaa nüchiki Saúl, nüneeküin paala nia süpüla nuluwataainjachin saaʼu Israel; shiasaʼa mapa niyouktaka nia süpüla aluwatawaa. Nnojotsü nuʼtchejaain amaa Jeʼwaa tü naainjakat sünain aneeka Saúl, nia Saúl eʼraka wayumüin nümüin Maleiwa. Wanaa sümaa nayaawajaain na ninivitakana suulia naainjala, nuʼwanajaain Jeʼwaa tü naainjüinjatkat paala naka. Talatsü waaʼin sutuma watüjaain saaʼu sünain nnojolin macheʼein Jeʼwaa süchiirua tü nümakat, nümüliajüin wayuu otta nnojoluin naainjüin tü naainjüinjatkat paala nüka wanee wayuu niyaawajaale suulia naainjala.

14. (1) ¿Kasa nunoukteʼeraka aka wakuwaʼipa Jeʼwaa? (2) ¿Kasa waainjüinjatka nunoukteʼerüle wakuwaʼipa Jeʼwaa?

¹⁴ Nunoukteʼerüin wakuwaʼipa Jeʼwaa sükajee tü Wiwüliakat otta sükajee tü nupueulosekat (2 Tim. 3:16, 17). Makalaka woonooinjanain sümaa tü nümakat wamüin sükajee tia. Jaʼitainna kakaliainnain waya woutiisain otta wainmain tü waʼyataakalü anain nümüin Maleiwa, woonooinjachi amaa nia otta  wooʼulaainjatü nunoukteʼerüin wakuwaʼipa.

15, 16. (1) ¿Jamüsü naaʼin wanee wayuu amülouire nutuma tü niʼyataainkat nümüin Maleiwa? (2) ¿Kasa waainjüinjatka mojule waaʼin sutuma wachiaanüin?

¹⁵ Nüchiajaain waya Jeʼwaa wanaa sümaa nüküjüin wamüin tü waainjüinjatkat jee shiale nüküjüin wamüin weeʼiratüinjatüin tü jülüjakat waaʼin. Akatsaʼa eein süpüla naatain sukuwaʼipa nutuma Jeʼwaa waainjüle wanee kasa mojusü. Maʼaka saaʼin tü alatakat nümüin Dennis. * Laülaapuʼushi nia suluʼu tü outkajaaleekat. Shiasaʼa nüchiaanüin sünainjee mojukuwaʼipalüin nutuma wanee nneerü. ¿Jamüsü naaʼin süküjünapa namüin na wawalayuukana nnojoluichipain laülaashin nia? Müshi nia: «Mojusü maʼin taaʼin. Wainmairü tü kasa taʼyataapuʼukalü anain nümüin Maleiwa. Pürekutsootpuʼushi taya, aʼyataapuʼushi taya suluʼu Betel, laülaapuʼushi taya suluʼu tü outkajaaleekat. Aneekünüshi taya süpüla tekirajüin sünain wanee outkajawaa miyoʼu apünüinka kaʼi. Amülouiraʼa müsü toulia süpüshuaʼa tia. Japüishi taya otta jülüjüsü taaʼin nnojolin kasain anain apüla taya sümüin nupueulose Jeʼwaa».

¹⁶ Ayaawajaainjachi Dennis suulia naainjala. ¿Kasa shipika nutuma tü mojuukalü aaʼin? Müshi nia: «Aʼyataashi maʼin taya sünain tanoula. Nakaaliinjüin taya na tawalayuukana otta tü karaloukta naapakat chi achepchieekai». Antüsü suluʼumüin naaʼin tü pütchi suluʼukat Aapiria Wayuu ojuʼitaka akoosütoʼu 15, 2009. Naashajeʼerüin suluʼu tü rewiisütakat eein süpüla ichein nutuma nunoula süka nnojoluitpain wainmain tü kasa naainjakat suluʼu tü outkajaaleekat. ¿Jamüsü nukuwaʼipa Dennis sutuma nüchiaanüin? Müshi nia: «Anasü takuwaʼipa nutuma Jeʼwaa otta aneekünüshi taya tachikuaʼa süpüla taʼyataain neʼipajee na laülaashiikana».

17. ¿Jamüshi niyaawajaaka wanee wayuu suulia naainjala müleka nujuʼitinnüle?

¹⁷ Nüchiaain Jeʼwaa na wayuukana wanaa sümaa nojuʼitinnüin naʼakajee na anoujüshiikana. Aainjünüsü tia suulia sumojujaain nakuwaʼipa na anoujüshiikana otta süpüla niyaawajaain suulia naainjala chi ojuʼitinnakai (1 Cor. 5:6, 7, 11, NM). Ojuʼitinnüshi Robert naʼakajee na anoujüshiikana otta alatsü poloo akaratshimüin juya süpüla niitaain nüchikuaʼa. Suʼunnaa tia, nnojoishi jamajachin nia namüin na nüpüshikana. Alatüirü kojuya juya süchikijee niiteʼennüin nüchikuaʼa. Asakinnüshi nia sünain jamüin niitaaka nüchikuaʼa süchikijee wainma juya. Naashin niakai shia süka nnojolin jamajachin nia sümüin tü nüpüshikat. Müshi nia: «Yootowaireje taya namaa na tapüshikana, anasüje taaʼin. Nnojoishije taya eitaain tachikuaʼa. Nnojoishii tanainpünaain na tapüshikana jaʼitairü kasain alatüin tamüin».

18. ¿Kasa waainjüinjatka nüchiaale waya Jeʼwaa?

¹⁸ Eeshii süpüla nnojoliin wojuʼitinnüin naʼakajee na anoujüshiikana. ¿Kaseerü paainjaka nüchiaapa pia Jeʼwaa? ¿Püshateerü nukuwaʼipa David, niyataapa püshateechin akuwaʼipa Saúl? Jeʼwaa müshi aka naaʼin wanee atüküi. Otta nüchiaain waya süka alin waya nüpüla maʼaka naainjüin shia wanee wayuu nükajee chi nüchon aikai nüpüla. Nnojo alin wamüin nüchiaale waya Jeʼwaa otta jüüjüü waya nümüin nunoukteʼerüle wakuwaʼipa (Prov. 3:11, 12).