Kẹalọyi Anademẹ Jehovah Tọn
Kẹalọyi Anademẹ Jehovah Tọn
“Hiẹ na yí hónamẹ towe do dó aliho hia mi, to godo hiẹ nasọ yí mi do gigo mẹ.”—PS. 73:24.
NAWẸ HIẸ NA NA GBLỌNDO GBỌN?
Na nuhe dù lehe Zẹ́ndotọ Daho lọ nọ deanana gbẹtọvi lẹ do, etẹwẹ dohia dọ ewọ ma nọ homẹnukuntapọn bo masọ nọ hẹnmẹ gánnugánnu?
Naegbọn e do yin homẹhunnu na mí dọ Zẹ́ndotọ mítọn sọgan “diọlinlẹn”?
Nawẹ mí dona nọ yinuwa hlan ayinamẹ kavi mẹplọnlọ Jehovah tọn gbọn?
1, 2. (a) Etẹlẹ wẹ mí dona wà nado sọgan tindo haṣinṣan dagbe de hẹ Jehovah? (b) Ale tẹlẹ wẹ mí na mọyi sọn dogbigbapọnna kandai Owe-wiwe tọn he dọhodo lehe gbẹtọ lẹ yinuwa hlan anademẹ Jiwheyẹwhe tọn do ji lẹ mẹ?
“EYIN yẹn tọn wẹ, e yọ́n na mi nado sẹpọ Jiwheyẹwhe: Yẹn ko sọ hẹn OKLUNỌ Jiwheyẹwhe zun fibẹtado ṣie.” (Ps. 73:28) Tofi, Psalm-kantọ lọ to jide he e tindo to Jiwheyẹwhe mẹ dohia. Ninọmẹ tẹlẹ wẹ hẹn ẹn nado wá tadona ehe kọ̀n? To whenue Psalm-kantọ lọ doayi jijọho mẹylankan lẹ tọn go, e doadi na ẹn to tintan whenu. E wule dọmọ: “Ovọ́ wẹ yẹn klọ ayiha ṣie, bosọ klọ [alọ] ṣie to homẹvọ mẹ.” (Ps. 73:2, 3, 13, 21) Ṣigba, to whenue e yì “fiwiwe Jiwheyẹwhe tọn mẹ,” e mọ ede to ninọmẹ de mẹ he gọalọna ẹn nado jla pọndohlan etọn do bo hẹn haṣinṣan pẹkipẹki de go hẹ Jiwheyẹwhe. (Ps. 73:16-18) Psalm-kantọ lọ plọn onú titengbe de sọn ehe mẹ: Eyin mẹde jlo na tindo haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ Jehovah, mẹlọ dona nọ nọ̀ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn, nọ kẹalọyi ayinamẹ etọn lẹ bosọ nọ yí yé do yizan mẹ.—Ps. 73:24.
2 Mílọsu jlo na tindo haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ Jiwheyẹwhe nugbo ogbẹ̀nọ lọ. Nado jẹ yanwle enẹ kọ̀n, dandannu wẹ e yin dọ mí ni nọ kẹalọyi ayinamẹ kavi mẹplọnlọ etọn nado sọgan nọ hẹn homẹ etọn hùn. To hohowhenu, Jiwheyẹwhe hùn dotẹnmẹ dote na gbẹtọ lẹ podọ na akọta lẹ nado kẹalọyi anademẹ etọn. Lehe yé yinuwa hlan anademẹ lọ do yin kinkandai to Biblu mẹ “na oplọn mítọn” podọ “taidi avase de na míwlẹ, mẹhe ji opodo titonu lẹ tọn ko wá.” (Lom. 15:4; 1 Kọl. 10:11) Dogbigbapọnna kandai enẹlẹ po sọwhiwhe po na gọalọna mí nado mọnukunnujẹ jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ mẹ podọ nado yọ́n lehe mí sọgan mọaleyi sọn anademẹ etọn mẹ do.
LEHE ZẸ́NDOTỌ LỌ NỌ YÍ AṢẸPIPA ETỌN ZAN DO
3. Nawẹ aṣẹpipa he Jehovah tindo do gbẹtọ lẹ ji yin didohia to Isaia 64:8 po Jelemia 18:1-6 po mẹ gbọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ lọ tọn.)
3 Biblu dohia dọ Jehovah taidi zẹ́ndotọ de, na e tindo aṣẹpipa do gbẹtọ lẹ po akọta lẹ po ji wutu. Isaia 64:8 dọmọ: “OKLUNỌ E, hiẹ wẹ otọ́ mítọn, okò wẹ míwlẹ, hiẹ wẹ zẹ́ndotọ; alọnuzọ́n towe wẹ mí omẹ pó.” Zẹ́ndotọ de tindo aṣẹ nado yí okò do basi núzinzan wunmẹ depope he jlo e. Okò ma nọ dọ nuhe zẹ́ndotọ na yí i do basi. Mọdopolọ wẹ e te na gbẹtọ po Jiwheyẹwhe po do. Kẹdẹdile okò ma sọgan dọ nuhe zẹ́ndotọ na yí i do basi do, mọ wẹ mílọsu ma tindo jlọjẹ depope nado dọ lehe Jiwheyẹwhe na deanana mí do niyẹn.—Hia Jelemia 18:1-6.
4. Be Jehovah nọ deanana gbẹtọ lẹ kavi akọta lẹ gánnugánnu wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.
4 Jehovah dohia to nuyiwa etọn hẹ Islaeli hohowhenu tọn mẹ dọ emi tindo nugopipe lọ nado yí aṣẹpipa emitọn zan dile zẹ́ndotọ de nọ wà do. Etomọṣo, vogbingbọn ayidego tọn de tin to Jehovah po zẹ́ndotọ paa lẹ po ṣẹnṣẹn. Zẹ́ndotọ de sọgan yí okò do basi núzinzan wunmẹ depope he jlo e. Ṣigba, be Jehovah nọ deanana gbẹtọ lẹ kavi akọta lẹ do lehe e jlo e do bo nọ hẹn mẹdelẹ zun mẹdagbe podọ mẹdevo lẹ zun mẹylankan wẹ ya? Lala wẹ yin gblọndo Biblu tọn. Jehovah na gbẹtọvi lẹ nunina họakuẹ de—enẹ wẹ mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn. E ma nọ yí aṣẹpipa etọn zan nado hẹn gbẹtọ lẹ gánnugánnu nado setonuna ẹn gba. Kakatimọ, gbẹtọvi lẹ lọsu wẹ dona de nado yin anadena gbọn Mẹdatọ lọ, Jehovah dali.—Hia Jelemia 18:7-10.
5. Nawẹ Jehovah nọ yí aṣẹpipa etọn zan do mẹhe gbẹ́ ma nado kẹalọyi anademẹ etọn lẹ ji gbọn?
5 Eyin gbẹtọvi lẹ gbọn tasinsinyẹn dali gbẹ́ ma nado kẹalọyi anademẹ Zẹ́ndotọ Daho lọ tọn, nawẹ ewọ nọ yí aṣẹpipa etọn zan gbọn? Lẹnnupọndo ehe ji: Etẹwẹ zẹ́ndotọ de sọgan wà eyin okò de ma wá na nuhe zẹ́ndotọ lọ jlo? Zẹ́ndotọ lọ sọgan yí i do basi núzinzan wunmẹ devo kavi ze e dlan. To paa mẹ, eyin okò de ma yọ́n-na-yizan, zẹ́ndotọ lọ go wẹ owhẹ̀ lọ nọ sọn. Ṣigba, e ma nọ yinmọ na Zẹ́ndotọ mítọn pọ́n gbede. (Deut. 32:4) Eyin mẹde ma kẹalọyi anademẹ Jehovah tọn, owhẹ̀ mẹlọ lọsu tọn wẹ e nọ yin. Lehe Jehovah nọ yinuwa hẹ gbẹtọ lẹ do nọ sinai do lehe yé yinuwa hlan anademẹ etọn do ji. Mẹhe kẹalọyi anademẹ etọn lẹ nọ mọaleyi sọn e mẹ. Di apajlẹ, Klistiani yiamisisadode lẹ yin “núzinzan lẹblanu tọn lẹ” he Jiwheyẹwhe yí do basi ‘núzinzan lẹ na yizan yẹyi tọn.’ To alọ devo mẹ, mẹhe gbọn tasinsinyẹn dali diọnukunsọ Jiwheyẹwhe lẹ nọ wá lẹzun “núzinzan homẹgble tọn lẹ he jẹna vasudo.”—Lom. 9:19-23.
6, 7. Vogbingbọn tẹwẹ tin to aliho he mẹ Ahọlu Davidi po Ahọlu Sauli po yinuwa hlan ayinamẹ Jehovah tọn te mẹ?
6 Dopo to aliho he mẹ Jehovah nọ deanana gbẹtọ lẹ te lẹ mẹ wẹ gbọn ayinamẹ kavi mẹplọnlọdidomẹgo dali. Dogbigbapọnna lehe ewọ yinuwa hẹ ahọlu Islaeli tọn awe tintan lọ lẹ, yèdọ Sauli po Davidi po do na gọalọna mí nado mọ aliho he mẹ ewọ nọ yí aṣẹpipa etọn zan do mẹhe e nọ deanana lẹ ji te. To whenue Ahọlu Davidi deayọ hẹ Bati-ṣẹba, nuyiwa etọn hẹn awugble wá ewọ po mẹdevo lẹ po ji. Dile etlẹ yindọ Davidi yin ahọlu, Jehovah ma whleawu nado do mẹplọnlọ sinsinyẹn e go. Jiwheyẹwhe do yẹwhegán etọn Natani hlan nado do owẹ̀n sinsinyẹn de na Davidi. (2 Sam. 12:1-12) Nawẹ Davidi yinuwa gbọn? Nuhe e wà lọ vẹna ẹn taun bọ e lẹnvọjọ. Enẹwutu, Jiwheyẹwhe do lẹblanu hia Davidi.—Hia 2 Samuẹli 12:13.
7 To vogbingbọn mẹ, Ahọlu Sauli he nọ ofìn ji jẹnukọnna Davidi ma kẹalọyi ayinamẹ paali. Gbọn yẹwhegán Samuẹli gblamẹ, Jehovah degbena Sauli nado và Amalẹkinu lẹpo sudo gọna kanlin-yìnyìn yetọn lẹ. Ṣigba, Sauli vẹtolina gbedide Jiwheyẹwhe tọn enẹ. E pò Agagi, ahọlu lọ po kanlin dojó lẹ po dogbẹ̀. Etẹwutu? Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ e to gbégbò dín na ede. (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12) To whenue Sauli mọ ayinamẹ yí, e dona ko whiwhẹ ede bo dike Zẹ́ndotọ Daho lọ ni deanana ẹn. Ṣigba, Sauli ma kẹalọyi ayinamẹ he yin nina ẹn lọ. E dín whẹjijọ na nuyiwa etọn bo dohia dọ nuhe emi wà lọ ma ylan, na kanlin lọ lẹ sọgan yin yiyizan nado sanvọ́ hlan Jiwheyẹwhe; podọ e yí nukunpẹvi do pọ́n ayinamẹ Samuẹli tọn. Jehovah gbẹ́ Sauli dai taidi ahọlu, podọ e blawu dọ Sauli ma vọ́ haṣinṣan dagbe he e tindo hẹ Jiwheyẹwhe nugbo lọ jlado gbede.—Hia 1 Samuẹli 15:13-15, 20-23.
JIWHEYẸWHE MA NỌ HOMẸNUKUNTAPỌN
8. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn lehe akọta Islaeli tọn yinuwa hlan anademẹ Jehovah tọn do mẹ?
8 Gbọnvona dọ Jehovah nọ na dotẹnmẹ mẹdopodopo nado kẹalọyi anademẹ etọn, e sọ nọ wàmọ na gbẹtọ lẹ to pọmẹ taidi akọta de. To 1513 J.W.M, Islaelivi he yin tuntundote sọn kanlinmọgbenu to Egipti lẹ biọ alẹnu de mẹ hẹ Jiwheyẹwhe. Taidi akọta dide Jiwheyẹwhe tọn, Islaelivi lẹ tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado yin anadena gbọn Zẹ́ndotọ Daho lọ lọsu dali. Ṣigba, akọta lọ zindonukọn nado to nuhe ma sọgbe to nukun Jehovah tọn mẹ lẹ wà, bo tlẹ nọ sẹ̀n yẹwhe akọta he lẹdo yé lẹ tọn. Whlasusu wẹ Jehovah do yẹwhegán lẹ hlan Islaelivi lẹ, na yé nido gọ̀ biọ yede mẹ, ṣigba akọta lọ ma tuntoai. (Jel. 35:12-15) Na tasinsinyẹn Islaelivi lẹ tọn wutu, yé dona mọ mẹplọnlọ sinsinyẹn yí. Taidi núzinzan homẹgble tọn de he jẹna vasudo, ahọluduta whẹndo ao Islaeli tọn he tin to agewaji yin hihòyi gbọn Assilianu lẹ dali, podọ ahọluduta whẹndo awe Juda tọn he tin to hùwaji lọ yin hihòyi gbọn Babilọninu lẹ dali. Ehe plọn mí onú titengbe de. Mí na mọaleyi sọn anademẹ Jehovah tọn mẹ kiki eyin mí kẹalọyi anademẹ lọ.
9, 10. Nawẹ Ninevenu lẹ yinuwa hlan avase Jehovah tọn gbọn?
9 Jehovah hùn dotẹnmẹ dote na mẹhe tin to Nineve, yèdọ tatọ́-tònọ Assilia tọn lẹ lọsu nado kẹalọyi avase etọn. Jehovah dọna Jona dọmọ: “Tite, yì jẹ Nineve, tòdaho gbó nẹ, bo dawhá do oji na ẹn; na yè hẹn yinylan yetọn hẹji wá nukọn ṣie.” E họnwun dọ Nineve jẹna vasudo.—Jona 1:1, 2; 3:1-4.
10 Ṣigba, to whenue Jona lá owẹ̀n vasudo tọn lọ, “omẹ Nineve tọn lẹ bosọ yí Jiwheyẹwhe sè; yé bosọ de mìselú na nùbibla de, bosọ yí odẹ́vọ̀ do ogo, sọn mẹho yetọn lẹ ji yèdọ jẹ mẹpẹvi yetọn lẹ ji.” Ahọlu yetọn “tite sọn ofìn etọn ji, bo de tewu etọn sọn [ogo], bo yí odẹ́vọ̀ ṣinyọ́n ede, bosọ sin afín mẹ.” Ninevenu lẹ kẹalọyi anademẹ Jehovah tọn bo lẹnvọjọ. Enẹwutu, Jehovah ma và yé sudo ba.—Jona 3:5-10.
11. Jẹhẹnu Jehovah tọn tẹwẹ sọawuhia to aliho he mẹ ewọ yinuwa hẹ Islaelivi lẹ po Ninevenu lẹ po te mẹ?
11 Mahopọnna dọ Islaelivi lẹ yin akọta dide Jiwheyẹwhe tọn, ewọ domẹplọnlọ yé go. Ṣigba, dile etlẹ yindọ Ninevenu lẹ ma tin to alẹnu de mẹ hẹ Jiwheyẹwhe, ewọ domẹhlan nado lá owẹ̀n whẹdida tọn etọn na yé. Podọ na yé kẹalọyi anademẹ Jehovah tọn bo lẹnvọjọ wutu, ewọ do lẹblanu hia yé. Apajlẹ awe ehelẹ dohia hezeheze dọ Jehovah, Jiwheyẹwhe mítọn ‘ma nọ homẹnukuntapọn.’—Deut. 10:17.
JEHOVAH YIN LẸNPỌN DAGBENỌ BOSỌ NỌ DIỌADA
12, 13. (a) Naegbọn Jiwheyẹwhe nọ diọlinlẹn to whenue gbẹtọvi lẹ kẹalọyi anademẹ etọn lẹ? (b) Etẹwẹ yin kọdetọn ‘linlẹn didiọ’ Jehovah tọn to whẹho Sauli tọn mẹ? to whẹho Ninevenu lẹ tọn mẹ?
12 Jehovah sọgan diọ nudide etọn lẹ gando gbẹtọvi lẹ go sọgbe hẹ aliho he mẹ yé yinuwa te. Di apajlẹ, Biblu dohia mí dọ Jehovah diọlinlẹn, enẹ wẹ yindọ e vẹna ẹn dọ emi ze Sauli nado yin ahọlu do Islaeli ji. (1 Sam. 15:11) To whenue Ninevenu lẹ lẹnvọjọ bo diọ sọn aliho ylankan yetọn lẹ mẹ, Biblu dọ dọ: “Jiwheyẹwhe bosọ diọlinlẹn oylan lọ tọn, he e dọ [emi na] wà hlan yé; podọ ewọ masọ wà ẹ gba.”—Jona 3:10.
13 Na taun tọn, hogbe Heblu tọn he yin lilẹdo “diọlinlẹn” nọ gando diọdo nuyiwa kavi linlẹn tọn go. Na linlẹn Jehovah tọn diọ gando Sauli he e de taidi ahọlu go wutu, e gbẹ́ ẹ dai. E ma yindọ Jehovah ṣì nudide basi to whenue e de Sauli wẹ zọ́n bọ e do wá diọlinlẹn gba, ṣigba na Sauli yinuwa po yise matindo po bo vẹtoli wutu wẹ. To whẹho Ninevenu lẹ tọn mẹ, na Jiwheyẹwhe diọlinlẹn wutu, e masọ và yé sudo ba. Homẹmiọnnamẹnu nankọ die nado yọnẹn dọ Jehovah, Zẹ́ndotọ mítọn yin lẹnpọn dagbenọ bosọ nọ diọada, yin homẹdagbenọ podọ lẹblanunọ, bosọ nọ wleawufo nado diọlinlẹn eyin mẹhe ṣinuwa lẹ diọ sọn aliho ylankan yetọn lẹ mẹ!
MA GBẸ́ MẸPLỌNLỌ JEHOVAH TỌN DAI BLO
14. (a) Nawẹ Jehovah nọ deanana mí gbọn to egbehe? (b) Etẹwẹ dona yin nuyiwa mítọn gando anademẹ Jiwheyẹwhe tọn go?
14 Jehovah nọ deanana mí to egbehe gbọn Ohó etọn po titobasinanu etọn po gblamẹ. (2 Tim. 3:16, 17) Be e ma jẹ dọ mí ni nọ kẹalọyi ayinamẹ kavi mẹplọnlọ depope he mí mọyi sọn awuwledainanu enẹlẹ mẹ ya? Mahopọnna owhe he mí ko yizan to nugbo lọ mẹ kavi lẹblanulọkẹyi susu he mí tindo to titobasinanu lọ mẹ lẹ, mí dona zindonukọn nado nọ kẹalọyi ayinamẹ Jehovah tọn lẹ bo dike ewọ ni deanana mí nado lẹzun núzinzan lẹ na yizan yẹyi tọn.
15, 16. (a) Numọtolanmẹ tẹlẹ wẹ mẹde sọgan tindo to whenue e hẹn lẹblanulọkẹyi etọn lẹ bu to agun mẹ? Na apajlẹ. (b) Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado duto numọtolanmẹ flumẹjijẹ tọn lẹ ji to whenue mẹplọnlọ yin dido mí go?
15 Nawẹ Jehovah nọ domẹplọnlọ mí go gbọn? E nọ plọn mí nuhe yin nubiọtomẹsi etọn lẹ bosọ nọ jla pọndohlan mítọn do. To whedelẹnu, e sọgan biọ dọ yè ni domẹplọnlọ sinsinyẹn mí go na mí wà ylando sinsinyẹn wutu. Podọ taidi kọdetọn de, mí sọgan hẹn lẹblanulọkẹyi delẹ bu to agun mẹ. Lẹnnupọndo apajlẹ Dennis a he ko wadevizọn taidi mẹho agun tọn de pọ́n tọn ji. E jẹ ylando mẹ na nugbonọ-mayin etọn to whẹho ajọwiwa tọn mẹ wutu bo mọ wọhẹ nuglọ tọn yí. Etẹwẹ yin numọtolanmẹ Dennis tọn to whenue nulila yin bibasi na agun lọ dọ e masọ yin mẹho agun tọn ba? E dọmọ: “N’jẹflumẹ taun. Na owhe 30 he wayi lẹ, n’mọ lẹblanulọkẹyi susu yí. N’sẹ̀n taidi gbehosọnalitọ whepoponu tọn, n’sẹ̀n to Bẹtẹli, yin pipà taidi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn, podọ taidi mẹho agun tọn. Podọ e ma tlẹ dẹn he n’na hodidọ ṣie tintan to plidopọ agbegbe tọn de ji. Ṣigba to ajiji mẹ, n’hẹn lẹblanulọkẹyi ehe lẹpo bu. Gbọnvona dọ winyan nọ hù mi bọ n’ma nọ voawu, n’sọ nọ lẹndọ n’ma gán sọ yọ́n-na-yizan na titobasinanu lọ ba.”
16 Dennis dona lẹnvọjọ bo dealọ sọn nuyiwa ylankan he wutu e do yin wiwọhẹ lọ mẹ. Ṣigba, etẹwẹ gọalọna ẹn nado duto numọtolanmẹ flumẹjijẹ tọn he e tindo lẹ ji? E dọmọ: “N’magbe ma nado gbẹkọ gbigbọnu lẹ go. Godonọnamẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po tọn, gọna tulinamẹ he n’mọyi sọn owe mítọn lẹ mẹ sọ gọalọna mi taun. Hosọ lọ ‘Be Hiẹ Ko Duvivi Lẹblanulọkẹyi de Tọn Pọ́n? Be Hiẹ Sọgan Gọ̀ Ẹ Mọyi Ya?’ he tọ́n to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 août 2009 mẹ, taidi wekanhlanmẹ de he yin kinkan na mi tlọlọ nado na gblọndo na odẹ̀ ṣie lẹ. Ayinamẹ he n’yiwanna hugan to e mẹ wẹ, ‘Todin he a ma tindo azọngban devo lẹ to agun mẹ, ze ayidonugo towe do lehe a sọgan hẹn haṣinṣan towe hẹ Jehovah lodo do ji.’” Nawẹ Dennis mọaleyi sọn mẹplọnlọ he yin dido e go lọ mẹ gbọn? To owhe delẹ godo, e dọ dọ, “Jehovah dona mi whladopo dogọ bọ n’tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado to sinsẹ̀n taidi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn.”
17. Nawẹ mẹdidesẹ sọn agun mẹ sọgan gọalọna ylanwatọ de gbọn? Na apajlẹ.
17 Mẹdidesẹ sọn agun mẹ yin mẹplọnlọ wunmẹ devo sọn Jehovah dè. E nọ basi hihọ́na agun lọ sọn nuyiwadomẹji ylanwatọ lọ tọn si bosọ sọgan gọalọna ylanwatọ lọ nado lẹnvọjọ. (1 Kọl. 5:6, 7, 11) Robert yin mẹdesẹ sọn agun mẹ na nudi owhe 16, podọ to owhe enẹ lẹpo gblamẹ mẹjitọ etọn lẹ po nọvisunnu etọn ẹnẹ lẹ po gbọn nugbonọ-yinyin dali setonu mlẹnmlẹn na gbedide Biblu tọn he biọ dọ yè ma dona dogbẹ́ hẹ mẹdepope he yin ylanwatọ, kavi tlẹ dọnudo omẹ mọnkọtọn. E ko yì owhe delẹ todin he Robert yin gigọyí bo to dagbe wà to gbigbọ-liho. To whenue yè kanse e nado dọ nuhe whàn ẹn nado lẹkọwa Jehovah po omẹ Etọn lẹ po dè to owhe enẹ lẹpo godo, e gblọn dọ, gbemima whẹndo emitọn tọn ma nado dogbẹ́ hẹ emi wẹ yinuwado emi ji taun. E dọmọ: “Eyin hagbẹ whẹndo tọn ṣie lẹ tlẹ ko kọnawudopọ hẹ mi jẹ obá kleun de mẹ wẹ, etlẹ yin nado kàn lehe n’te do sè mi, enẹ na ko pé mi podọ e yọnbasi dọ n’ma na ko vọ́ haṣinṣan ṣie hẹ Jiwheyẹwhe jlado.”
18. Okò wunmẹ tẹwẹ mí dona yin to alọ Zẹ́ndotọ Daho lọ tọn lẹ mẹ?
18 Mí sọgan nọma mọ mẹplọnlọ mọnkọtọn yí, ṣigba mí dona nọ lẹnnupọndo nuhe mí na wà to whenue Jiwheyẹwhe deanana mí bo domẹplọnlọ mí go ji. Nawẹ mí na yinuwa gbọn? Be mí na yinuwa taidi Davidi wẹ ya kavi taidi Sauli? Flindọ, Otọ́ wẹ Zẹ́ndotọ Daho lọ yin na mí. Humọ, ma wọn gbede blo dọ “mẹhe OKLUNỌ yiwanna wẹ e nọ kọhona, kẹdẹdile otọ́ nọ kọhona ovi he go homẹ etọn hùn do.” Enẹwutu, “a vlẹ wọhẹ OKLUNỌ tọn blo; mọ a dike nudikọna we na hokọnamẹ etọn blo.”—Howh. 3:11, 12.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Yinkọ lẹ ko yin didiọ.
[Kanbiọ hukan lẹ tọn]
[Yẹdide to weda 26]
Sauli yí nukunpẹvi do pọ́n ayinamẹ. E ma kẹalọyi anademẹ! (Pọ́n hukan 7tọ)
[Yẹdide to weda 26]
Nuhe Davidi wà lọ vẹna ẹn. E kẹalọyi anademẹ Jiwheyẹwhe tọn. Be hiẹ nọ wàmọ ya? (Pọ́n hukan 6tọ)
