1, 2. (a) Ania dagiti napateg a banag a mangpasayaat iti relasiontayo ken Jehova? (b) Kasanotay a magunggonaan no adalentayo dagiti salaysay iti Biblia maipapan iti reaksion dagiti tattao iti disiplina ti Dios?

“NO MAIPAPAN kaniak, ti iyaadani iti Dios naimbag kaniak. Iti Soberano nga Apo Jehova insaadko ti kamangko.” (Sal. 73:28) Apay a nayebkas ti salmista ti kasta a panagtalekna iti Dios? Napaliiwna ti talna dagiti nadangkes a tattao ket nagsakit ti nakemna idi damo. Insennaayna: “Kinaubbaw ti panangdalusko iti pusok ken ti panangbuggok kadagiti imak iti mismo a kinaawan basol.” (Sal. 73:2, 3, 13, 21) Ngem idi napan iti “naindaklan a santuario ti Dios,” nabigbigna a di umiso ti panangmatmatna isu nga inlintegna dayta. Iti kasta, napagtalinaedna a nasinged ti relasionna iti Dios. (Sal. 73:16-18) Kastoy ti nasursuro daytoy a managbuteng iti Dios iti dayta a kapadasanna: Napateg ti pannakikadua iti ili ti Dios, panangawat iti balakad, ken panangyaplikar iti dayta tapno agtalinaed a nasinged ken Jehova.—Sal. 73:24.

² Kayattayo met ti agbalin a nasinged iti pudno ken sibibiag a Dios. Tapno maaramidantayo dayta, nasken nga agpasukogtayo iti balakad wenno disiplinana, iti kasta agbalintayo a makaay-ayo kenkuana! Idi un-unana, ti Dios siaasi nga impaayanna dagiti indibidual ken nasion iti gundaway a mangawat iti disiplinana. Nailanad iti Biblia dagiti tignayda agpaay a “pakasursuruantayo” ken “pammakdaar kadatayo a nadatngan dagiti panungpalan dagiti sistema ti bambanag.” (Roma 15:4; 1 Cor. 10:11) No adalentayo a naimbag dagitoy a salaysay, ad-adda a maam-ammotayo ni Jehova ken makitatayo no kasano a magunggonaantayo iti panangsukogna.

3. Kasano a nailadawan iti Isaias 64:8 ken iti Jeremias 18:1-6 ti autoridad ni Jehova kadagiti tattao? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

³ Kastoy ti panangiladawan ti Isaias 64:8 iti autoridad ni Jehova kadagiti indibidual ken nasion: “O Jehova, sika ti Amami. Dakami ti pila, ket sika ti Managdamilimi; ket dakami amin aramidnakami ta imam.” Ti agdamdamili sukogenna ti pila wenno pitak sigun iti kayatna. Saan a mabalin nga ibaga ti pila ti aramiden ti agdamdamili. Umasping iti dayta, saan a mabalin nga ibaga dagiti tattao ti aramiden ti Dios. Awan kalintegantayo a mangdiktar iti Dios, no kasano a ti pila saanna a madiktaran ti agdamdamili.—Basaen ti Jeremias 18:1-6.

4. Sukogen kadi lattan ni Jehova dagiti tattao ken nasion sigun iti kayatna? Ilawlawagmo.

⁴ Impakita ni Jehova iti nagkauna nga Israel a kaslada iti pila iti ima ti agdamdamili. Ngem adda dakkel a nakaidumaan ni Jehova. Makaaramid ti agdamdamili iti nadumaduma a basehas manipud iti pila. Ngem sukogen latta ngatan ni Jehova dagiti tattao ken nasion sigun iti kayatna, a pagbalinenna a naimbag ti dadduma ken dakes met ti sabsabali? Ti sungbat ti Biblia ket saan. Inikkan ni Jehova dagiti tattao iti nakapatpateg a sagut—ti wayawaya nga agpili. Saanna nga usaren ti autoridadna kas Soberano tapno pilitennatayo nga agtulnog kenkuana. Dagiti tattao ti agpili no kayatda ti agpasukog iti Namarsua, ni Jehova.—Basaen ti Jeremias 18:7-10.

5. No saan a kayat dagiti tattao ti agpasukog ken Jehova, kasano nga aramatenna ti autoridadna kadakuada?

⁵ Kasanon no sipapakinakem a di kayat dagiti tattao ti agpasukog iti Naindaklan nga Agdamdamili? Kasano ngata nga usarenna ti autoridadna? Panunotem no ania ti mapasamak no narigat a sukogen ti pila para iti maysa a kita ti basehas. Mabalin nga usaren dayta ti agdamdamili iti sabali a kita ti basehas, wenno ibellengna lattan! No saan a masukog ti pila, kaaduanna a kamali dayta ti agdamdamili. Ngem saan a kasta iti biang ti Naindaklan nga Agdamdamili. (Deut. 32:4) No saan nga agpasukog ken Jehova ti maysa a tao, dayta a tao ti makimbasol. Suksukogen ni Jehova dagiti tattao sigun iti reaksionda. Dagidiay mangipangag kenkuana masukogda iti makagunggona a pamay-an. Kas pagarigan, dagiti napulotan a Kristiano ket ‘basbasehas ti asi’ a nasukog kas ‘basbasehas a maipaay iti nadayaw a pakausaran.’ Iti sabali a bangir, dagidiay sipapakinakem a sumupiat iti Dios agbalinda laeng a ‘basbasehas ti pungtot a naaramid a maikari iti pannakadadael.’—Roma 9:19-23.

6, 7. Ania ti nagduma a reaksion da Ari David ken Ari Saul iti balakad ni Jehova?

 ⁶ Ti maysa a pamay-an a suksukogen ni Jehova dagiti tattao ket babaen ti balakad wenno disiplina. Makitatayo no kasano nga aramatenna ti autoridadna kadagidiay sukogenna babaen ti panangusigtayo iti umuna a dua nga ari ti Israel—da Saul ken David. Idi nagbasol ni Ari David iti pannakikamalala ken Bat-seba, mismo a sinagabana ti epekto ti inaramidna ken nagsagaba met ti sabsabali. Nupay maysa nga ari ni David, saan nga inliklik ni Jehova iti nainget a disiplina. Imbaon ti Dios ti propetana a ni Natan a mangtubngar ken David. (2 Sam. 12:1-12) Ania ti reaksion ni David? Inaminna ti basolna ket nagbabawi. Iti kasta, impaayan ti Dios iti asi.—Basaen ti 2 Samuel 12:13.

 ⁷ Ngem saan a kasta ti reaksion ni Ari Saul, ti sinunuan ni David, iti balakad a naipaay kenkuana. Babaen ken propeta Samuel, sibabatad nga imbilin ni Jehova ken Saul a dadaelenna ti amin nga Amalekita ken dagiti tarakenda nga animal. Sinukir ni Saul daytoy a bilin ti Dios. Inispalna ni Agag, ti ari, ken ti nasasayaat a tarakenda. Apay? Nalabit kayatna a padayawan ti bagina. (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12) Idi nabalakadan,  pinalukneng koma ni Saul ti pusona ken impalubosna a sukogen ti Naindaklan nga Agdamdamili. Ngem saan a nagpasukog ni Saul. Inkalinteganna ti inaramidna. Impambarna nga awan pagdaksan ti inaramidna ta mabalin a maidaton dagidiay nga animal, ket tinagibassitna ti balakad ni Samuel. Inlaksid ni Jehova ni Saul kas ari, ket saannan a naisubli ti nasayaat a relasionna iti pudno a Dios.—Basaen ti 1 Samuel 15:13-15, 20-23.

8. Ania ti masursurotayo iti reaksion ti nasion ti Israel iti panangsukog ni Jehova?

⁸ Saan laeng a dagiti indibidual no di pay ket dagiti nasion ti ipapaayan ni Jehova iti gundaway nga agtulnog iti panangsukogna. Idi 1513 B.C.E., kalpasan a nawayawayaan ti Israel manipud pannakaadipen idiay Egipto, pinili ida ni Jehova kas naisangsangayan nga ilina. Addaanda iti pribilehio nga agpasukog iti Dios. Ngem intultuloyda nga aramiden ti dakes iti imatang ni Jehova, a nagdaydayawda pay ketdi iti didios dagiti nasion iti aglawlawda. Maulit-ulit a nangibaon ni Jehova kadagiti propeta tapno agbalbaliwda, ngem saan a dimngeg ti Israel. (Jer. 35:12-15) Masapul a maipaayan ti Israel iti nadagsen a disiplina gapu iti kinasukirda. Kas iti basehas a maikari a madadael, ti makin-amianan a sangapulo-tribu a pagarian ket pinarmek dagiti Asirio ken ti makin-abagatan a dua-tribu a pagarian dinadael met dagiti Babilonio. Adda nakapatpateg a leksion a maadaltayo iti dayta. Magunggonaantay laeng iti panangsukog ni Jehova no agtulnogtayo iti dayta.

9, 10. Ania ti reaksion dagiti taga-Nineve iti pakdaar ti Dios?

⁹ Impaayan met ni Jehova dagiti umili iti  Nineve a kabesera ti Asiria iti gundaway a mangipangag iti pakdaarna. Kinunana ken Jonas: “Tumakderka, mapanka idiay Nineve a dakkel a siudad, ket iwaragawagmo maibusor kenkuana a ti kinadakesda dimmanon iti sanguanak.” Inkeddeng ni Jehova a dadaelen ti Nineve gapu iti kinadakesda.—Jon. 1:1, 2; 3:1-4.

¹⁰ Nupay kasta, idi inwaragawag ni Jonas ti mensahe ti pannakadadael, “dagiti tattao ti Nineve nangrugida a maaddaan iti pammati iti Dios, ket nangiwaragawagda iti panagayunar ken nangikawesda iti tinakpil, manipud iti daydiay kadadakkelan kadakuada agingga a mismo iti daydiay kanunumuan kadakuada.” Ti arida “timmakder manipud tronona ket inuksobna iti bagina ti opisial a kawesna ket inabbungotanna ti bagina iti tinakpil ket nagtugaw iti dapdapo.” Nagpasukog dagiti taga-Nineve ken Jehova ket nagbabawida. Kas resultana, saan a dinadael ni Jehova ti siudad.—Jon. 3:5-10.

11. Ania a kualidad ni Jehova ti nabatad iti pannakilangenna iti Israel ken iti Nineve?

¹¹ Nupay pinili ni Jehova ti Israel kas naisangsangayan nga ilina, saanna nga inliklik kadakuada ti disiplina. Iti sabali a bangir, awan ti naisangsangayan a relasion dagiti taga-Nineve iti Dios. Kaskasdi, pinakdaaranna ida ket impakitaanna ida iti asi idi nangipangagda wenno nagpasukogda kenkuana. Nabatad nga ipakita dagitoy a pagarigan a ti Dios “awan tratuenna buyogen ti panangidumduma”!—Deut. 10:17.

12, 13. (a) Apay a baliwan ti Dios ti pangngeddengna no situtulok nga agpasukog kenkuana dagiti indibidual? (b) Ania ti kaipapanan ti ‘panagladingit’ ni Jehova iti kaso ni Saul, ken iti kaso ti Nineve?

¹² Ipakita ti wagas a panangsukog kadatayo ti Dios nga isu ket nainkalintegan ken sidadaan a makibagay. Baliwanna ti pangngeddengna no makitana nga agbaliw ti tignay dagiti tattao. Kas pagarigan, ‘nagladingitan ni Jehova a pinagturayna ni Saul kas ari.’ (1 Sam. 15:11) Idi nagbabawi dagiti taga-Nineve ken naglikudandan dagiti dakes nga aramidda, kuna ti Biblia: “Nagladingitan ti pudno a Dios ti didigra a sinaona nga ipagtengna kadakuada; ket saanna nga impagteng dayta.”—Jon. 3:10.

¹³ Ti Hebreo a sao a naipatarus a “nagladingitan” literal a kaipapananna ti panangbaliw iti panangmatmat wenno desision. Kas pagarigan, pinili ni Jehova ni Saul kas ari ngem idi agangay, inlaksidna gapu ta nagsukir. Nagladingitan met ti Dios ti didigra nga ipagtengna koma kadagiti taga-Nineve, ket saanna ida a dinadael gapu ta nagbabawida. Anian a makapabang-ar a maammuan a ni Jehova, ti Naindaklan nga Agdamdamili, ket nainkalintegan ken sidadaan a makibagay, naparabur ken naasi, sidadaan a mangbaliw iti pangngeddengna gapu iti positibo a panagbalbaliw ti maysa a nagbasol!

14. (a) Kasano a suksukogennatayo ita ni Jehova? (b) Ania koma ti reaksiontayo iti panangsukog ti Dios?

¹⁴ Suksukogennatayo ita ni Jehova kangrunaanna babaen ti Saona, ti Biblia, ken ti organisasionna. (2 Tim. 3:16, 17) Saan kadi a rumbeng nga awatentayo ti aniaman a balakad wenno disiplina babaen kadagita? Kasano man kabayagtayon a nabautisaran wenno addaantay man iti adu a pribilehio, itultuloytay koma nga ipangag ti balakad ni Jehova, ket agpasukogtayo kas basbasehas maipaay iti nadayaw a pakausaran.

15, 16. (a) Ania dagiti mabalin a marikna ti maysa no mapukaw dagiti pribilehiona? Mangted iti pagarigan. (b) Ania ti makatulong kadatayo a mangdaer kadagiti negatibo a rikrikna a resulta ti pannakadisiplina?

¹⁵ Maipapaay kadatayo ti dadduma a  disiplina babaen ti instruksion wenno panangilinteg. Ngem no dadduma, kasapulantay ti disiplina gapu ta ditay inaramid ti umiso. Ti kasta a disiplina mabalin a ramanenna ti pannakaikkat dagiti pribilehio. Usigentayo ti kapadasan ni Dennis * a nagserbi idi kas panglakayen. Nakaaramid iti dakes gapu iti di umiso a desisionna mainaig iti negosio, ket natubngar iti pribado. Ania ti narikna ni Dennis iti daydi rabii a naipakaammo iti kongregasion a naikkaten a panglakayen? “Nariknak ti kasta unay a pannakapaay,” kunana. “Iti nasurok a 30 a tawen, naaddaanak iti adu a pribilehio. Napadasak ti nag-regular pioneer, nagserbi iti Bethel, ken nadutokanak a ministerial nga adipen sa panglakayen idi agangay. Kaiparparangko met ti damo a palawagko iti kombension distrito. Idi kuan, napukaw a namimpinsan dagita. Napalalo ti bainko, ket impagarupko nga awanen ti serbik iti organisasion.”

¹⁶ Kasapulan ni Dennis a balbaliwan ti kababalinna. Ngem ania ti nakatulong kenkuana a mangdaer iti napalalo a bainna? Inlawlawagna: “Inkagumaak a pagtalinaeden ti nasayaat a naespirituan a rutina. Ket dakkel met ti naitulong ti suporta dagiti kakabsat ken ti pammaregta manipud kadagiti publikasiontayo. Kasla personal a surat kaniak a sungbat dagiti kararagko ti artikulo nga ‘Adda Kadi Pribilehiom Idi? Mabalinmo Kadi Manen ti Agserbi?’ iti Agosto 15, 2009 a Ti Pagwanawanan. Ti magustuak a balakad ket, ‘Bayat nga awananka pay kadagiti kanayonan nga annongen iti kongregasion, ipamaysam a pabilgen ti espiritualidadmo.’” Kasano a nagunggonaan ni Dennis iti dayta a disiplina? Kinunana kalpasan ti sumagmamano a tawen, “Inikkannak manen ni Jehova iti pribilehio nga agserbi kas ministerial nga adipen.”

17. Kasano a ti pannakailaksid matulonganna ti maysa a nagbasol? Mangted iti pagarigan.

¹⁷ Ti sabali pay a disiplina manipud ken Jehova ket ti pannakailaksid. Dayta ti mangsalaknib iti kongregasion manipud iti dakes nga impluensia ken matulonganna met nga agbabawi ti nagbasol. (1 Cor. 5:6, 7, 11) Nailaksid ni Robert iti gistay 16 a tawen, nga iti dayta a tiempo sisusungdo nga inyaplikar dagiti nagannak ken kakabsatna ti bilin ti Sao ti Dios nga isardeng ti makikadkadua kadagiti agar-aramid iti dakes, uray kablaawan man la koma ida. Sumagmamano a tawen itan a naisubli ni Robert ket rumangrang-ay ti espiritualidadna. Idi naisaludsod no ania ti nakatignayanna nga agsubli ken Jehova ken iti ilina kalpasan ti nabayag a tiempo, kinunana a gapu dayta iti saan a pannakilangen kenkuana ti pamiliana. “No koma nakilangen kaniak ti pamiliak iti uray apagbiit, wenno kinomustadak laeng, umanay koman dayta a nangpennek iti tarigagayko a makilangen kadakuada. Ket nalabit diak koma natignay nga agsubli iti Dios.”

18. Aniatay koma a kita ti pila kadagiti ima ti Naindaklan nga Agdamdamili?

¹⁸ Nalabit ditay kasapulan ti kasta a disiplina, ngem aniatayo ngata a kita ti pila kadagiti ima ti Naindaklan nga Agdamdamili? Ania ngata ti reaksiontayo no madisiplinatayo? Agbalintay kadi a kas ken David wenno kas ken Saul? Ti Naindaklan nga Agdamdamili ket isu ti Amatayo. Ditay liplipatan a “daydiay ayaten ni Jehova tubngarenna, kas met laeng iti panangtubngar ti maysa nga ama iti anak a pakasarakanna iti ragsak.” Gapuna, ‘saantayo koma a laksiden ti disiplina ni Jehova, ken saantayo a karurod ti pannubngarna.’—Prov. 3:11, 12.