Mu Tusiwe Ki Kelezo Ya Mi Fa Jehova

“U ka ni zamaisa ka kelezo ya hao, mi kwapili u ka ni amuhela mwa kanya.”—SAMU 73:24.

MU KONA KU ALABA CWAÑI?

Ki lika mañi ze bonisa kuli Jehova ha hapelezangi batu ku amuhela kelezo ya hae mi ha ketululi?

Ki kabakalañi ha ku li ko ku omba-omba ku ziba kuli Jehova fokuñwi wa swabanga?

Lu swanela ku ezañi Mulimu ha lu hakulula kamba ku lu fa kelezo?

1, 2. (a) Lu swanela ku ezañi kuli lu be ni bulikani bo bunde ni Jehova? (b) Lu ka tusiwa cwañi ka ku nyakisisa mitala ya mwa Bibele ya batu ba ne ba amuhezi kelezo ya naa ba file Mulimu? (Mu bone siswaniso se si fa likepe 24)

“NA, BUSWA bwa ka, ki ku sutelela ku Mulimu; ku Mulena Muñaa Bupilo, ki ko ni sabela.” (Samu 73:28) Ki kabakalañi walisamu ha naa bulezi manzwi ao a bonisa kuli naa sepile Mulimu? Walisamu ha naa boni kuli batu ba ba maswe ne ba pila mwa kozo, naa ikutwile bumaswe kwa makalelo. Naa bulezi kuli: “Ni ikatalezañi ka ku ipuluka ni nze ni kenile, ni si ka eza sibi.” (Samu 73:2, 3, 13, 21, Bibele ye Kenile, Hatiso ya 1984) Kono walisamu ha naa tile mwa “sibaka se si kenile sa mulimu,” naa cincize mubonelo wa hae mi naa zwezipili ku ba bukaufi ni Mulimu. (Samu 73:16-18) Walisamu naa itutile tuto ya butokwa. Naa itutile kuli haiba mutu u bata ku ba ni bulikani bo bu tiile ni Jehova, mutu yo u swanela ku ba yo muñwi wa batu ba Mulimu mi hape u swanela ku amuhela ni ku sebelisa kelezo ya fiwa.—Samu 73:24.

² Ni luna lu bata ku ba ni bulikani bo butuna ni Mulimu wa luna wa niti ili Mulimu ya pila. Ka libaka leo, lu tokwa ku amuhelanga kelezo kamba kalimelo ya lu fa. Haiba lu eza cwalo, fo Jehova u ka lu bupa, ili ku lu tusa ku ba batu baa tabela. Mwa linako za kwamulaho, Mulimu naa shemubile batu ba bañwi mi fokuñwi naa shemubile macaba kaufela ka ku ba fa kolo ya kuli ba amuhele kelezo ya hae. Mitala yeo i ñozwi mwa Bibele kuli lu ‘lutiwe’ ni ku ‘lemuswa’ mwa mazazi a maungulelo a. (Maro. 15:4; 1 Makor. 10:11) Mwa taba mo, lu ka nyakisisa ye miñwi kwa mitala yeo. Lu ka ituta mwa ngela lika Jehova mi lu ka nyakisisa mo lu kona ku tusezwa haiba lu tuhelela Jehova ku lu hakulula.

 JEHOVA U ITUSISA MAATA A HAE SINA MWA EZEZANGA MUBUPI WA LIZUPA

3. Kwa liñolo la Isaya 64:8 ni la Jeremia 18:1-6, Bibele i talusa cwañi maata a na ni ona Jehova fahalimwaa batu? (Mu bone siswaniso se si fa likepe 24)

³ Bibele i bulela kuli Jehova u swana sina mubupi wa lizupa kakuli u na ni maata fahalimwa batu ni linaha. Liñolo la Isaya 64:8 li bulela kuli: “Wena Muñaa Bupilo; luna lu lizupa, mi wena u mubupi wa luna; mi kaufelaa luna lu musebezi wa mazoho a hao.” Mubupi wa lizupa u kona ku bupa nto ifi kamba ifi fa lizupa la hae. Lizupa ha li koni ku bulelela mubupi za swanela ku bupa. Ki nto ye swana ni mwa inezi mutu ku Mulimu. Ha lu na maata a ku bulelela Mulimu mwa swanela ku lu fela kelezo, sina feela lizupa ha li sa koni ku bulelela mubupi wa lona kuli ki mupika, kamba pizana ye cwañi ya swanela ku bupa ku lona.—Mu bale Jeremia 18:1-6.

4. Kana Jehova wa hakululanga batu ka ku ba hapeleza? Mu taluse.

⁴ Jehova naa bonisize maata a hae kwa Maisilaele sina mubupi mwa ezezanga kwa lizupa la hae. Kono Jehova u shutana cwañi ni mubupi wa lizupa? Jehova u file batu ni macaba kaufela mpo ye ipitezi ya ku ikezeza likatulo, ili ku tuhelela batu kuli ba iketele ze ba bata. Jehova ha tahisangi kuli batu ba bañwi ba eze ze nde mi ba bañwi ba eze ze maswe. Mi ha itusisangi maata a hae kuli a hapeleze batu ku mu utwa. Kono batu ki bona ba ba swanela ku iketela haiba ba bata ku tuhelela Mubupi wa bona, Jehova, kuli a ba hakulule.—Mu bale Jeremia 18:7-10.

5. Jehova u bonisanga cwañi maata a hae batu ha ba hana ku sikululwa ki yena?

⁵ Ku cwañi haiba mutu ha lati ku hakululwa ki Jehova, yena Muelezi yo Mutuna? Jehova u ka itusisa cwañi maata hae ka ku ba Muelezi? Haiba ku ba taata ku bupa mufuta wa mupika o muñwi fa lizupa, mubupi wa kona ku ikatulela ku bupa nto isili fateñi kamba mane ku yumba lizupa leo. Mubupi wa kona ku eza cwalo kakuli naa si ka bupa nto ya naa bata ku bupa ku likana ni mwa naa tabelela. Kono Jehova yena kamita u hakululanga batu ka nzila ye nde. (Deut. 32:4) Haiba mutu ha lati ku hakululwa ki Jehova, mulatu ki wa mutu yo ya hana ku hakululwa. Jehova u sikululanga batu ka ku ya ka mo ba ngela kelezo ya ba fa. Haiba batu ba utwa Jehova, ba ka ba ba butokwa ku yena. Ka mutala, Bakreste ba ba tozizwe ki “lipiza za sishemo” ze bupilwe kuli li be ‘lipiza ze kutekeha.’ Kono batu ba ba hana ku utwa kelezo ya Mulimu ba ka ba “lipiza za buhali” ili ze si ke za itusiswa hape.—Maro. 9:19-23.

6, 7. Mulena Davida ni Mulena Saule ne ba ngile cwañi kelezo ya naa ba file Jehova?

 ⁶ Nzila ye ñwi yeo Jehova a sikulula batu ka yona ki ka ku ba fa kelezo. Ka mutala, ha mu nyakisise mo Jehova naa sikululezi malena ba pili ba babeli ba Isilaele, ili Saule ni Davida. Mulena Davida ha naa bukile ni Bati-Sheba, naa tahisize kuli yena ni batu ba bañwi ba kene mwa butata. Nihaike kuli Davida ka nako ya naa fosize naa li mulena, Jehova naa mu file kelezo ye swanela. Mulimu a luma mupolofita wa hae Natani kuli a yo fa Davida kelezo ye swanela. (2 Sam. 12:1-12) Davida naa ngile cwañi kelezo yeo? Davida naa inyazize hahulu bakeñisa bufosi bwa hae. Bakeñisa kuli Davida naa bakezi bufosi bwa hae, Jehova naa mu shemubile.—Mu bale 2 Samuele 12:13.

 ⁷ Mulena Saule naa sa swani ni Davida. Naa si ka amuhela kelezo ya naa filwe. Jehova naa lumile Samuele ku Mulena Saule kuli a yo mu bulelela kuli a bulaye Maamaleke kaufela ni limunanu za bona. Kono Saule naa si ka latelela taelo ya Jehova. Saule naa si ka bulaya Mulena Agagi ni lifolofolo ze nde. (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12) Ka lona libaka leo, Jehova a luma Samuele kuli a yo fa Saule kelezo. Saule naa swanela ku latelela kelezo ya naa filwe ni ku lumela  ku sikululwa ki Jehova. Kono naa si ka eza cwalo. Naa nahana kuli keto ya naa ezize ya ku hana kelezo ya Jehova ne li ye nde. Naa bulezi kuli naa ka eza lifolofolo zeo sitabelo sina mpo ku Jehova. Mulimu naa hanile Saule ya naa li mulena, mi ku zwa feela hona fo, Saule naa sinyehezwi ki silikani se sinde sa naa na ni sona ni Jehova.—Mu bale 1 Samuele 15:13-15, 20-23.

MULIMU HA KETULULI

8. Lu kona ku itutañi kwa Maisilaele ka mo ne ba ngezi kelezo ya naa ba file Jehova?

⁸ Jehova u file batu kaufela kolo ya ku mu utwa. Jehova ha saa lukuluzi Maisilaele ku zwa mwa Egepita ka silimo sa 1513 B.C.E., Maisilaele ba ba sicaba sa Jehova se si ipitezi. Jehova naa ba sepisize kuli naa ka ba fa likelezo ze ne ka ba tusa. Kono batu ne ba hanile ku sikululwa ki Mulimu mi ne ba zwezipili ku eza lika ze maswe mwa meeto a Jehova. Mane Maisilaele ne ba lapezi milimu ya buhata ye ne lapelwa ki macaba a mañwi. Jehova hañata naa lumanga bapolofita kuli ba yo tusa Maisilaele kuli ba cince mikwa ya bona, kono Maisilaele ne ba hananga ku latelela likelezo ze ne ba fiwa. (Jer. 35:12-15) Bakeñisa kuli Maisilaele ne ba si ka utwa Mulimu, Jehova a ba fa koto ye tuna. Maasirya ne ba sinyize mubuso wa Maisilaele wa kwa mutulo. Mi ku zwa fo, Mababilona ba tula mubuso wa Juda o ne u li kwa mboela. Taba yeo i lu luta tuto ya butokwa hahulu. Lu kona feela ku tusiwa ki litaelo za Jehova haiba lu zwelapili ku latelela likelezo za lu fa.

9, 10. Batu ba mwa Ninive ne ba ezize cwañi Jehova ha naa ba file temuso?

⁹ Jehova hape naa file batu ba mwa Ninive  ona muleneñi wa Maasirya kolo ya ku amuhela temuso ya hae. Jehova naa bulelezi Jonasi kuli: “Nanuha, u ye kwa munzi o mutuna wa Ninive, u yo tabela mwateñi mukosi; kakuli bumaswe bwa ona bu kambamezi ku na.” Jehova naa atuzi kuli muleneñi wa Ninive ne u tokwa ku sinyiwa kakuli batu ba mwateñi ne li batu ba ba maswe.—Jona. 1:1, 2; 3:1-4.

¹⁰ Jonasi ha naa bulelezi batu lika za naa bulezi Mulimu, batu “ba lumela ku Mulimu.” Kaufelaa bona baa bata ku bonisa kuli ba bakile, kamukwaocwalo, ba kala ku itima lico ni ku apala masila a masaka. Mane ni mulena “a nanuha fa lubona lwa hae, a tubula kubo ya hae ya bulena, a apala lisila la saka, mi a ina mwa mulola.” Batu ba mwa Ninive ne ba utwile kelezo ya Jehova mi ne ba bakile. Bakeñisa kuli ne ba latelezi kelezo ya hae, Jehova naa si ka sinya muleneñi wo.—Jona. 3:5-10.

11. Lu kona ku itutañi ka mo Jehova naa ezelize Maisilaele ni batu ba mwa Ninive?

¹¹ Nihaike kuli Maisilaele ne ba li batu ba Jehova ba ba ipitezi, ne ba saa tokwa ku elezwa ki Jehova. Batu ba mwa Ninive niha ne ba si sicaba se si ipitezi sa Mulimu, ne ba utwile likelezo za hae. Kamukwaocwalo, Jehova naa ba shemubile mi naa si ka ba yundisa. Jehova ha ketululi, kono u atulanga batu ka ku ya ka mo ba ngela likelezo za ba fa.—Deut. 10:17.

JEHOVA WA ZIBA FA SWANELA KU CINCEZA LIKATULO ZA HAE

12, 13. (a) Ki kabakalañi Jehova ha cincanga likatulo za hae kwa batu haiba batu ba amuhela kelezo ya hae? (b) Ki lika mañi ze ne ezahezi ku Saule ni kwa batu ba mwa Ninive hamulaho wa Jehova ku ikutwa ku ‘swaba’?

¹² Jehova wa kona ku cinca likatulo za hae kwa batu haiba batu ba cinca mo ba ezeza lika. Ka mutala, Bibele i lu bulelela kuli Jehova naa ‘swabile bakeñisa ku beya Saule fa bulena.’ (1 Sam. 15:11) Mi batu ba mwa Ninive ha ne ba bakile ni ku tuhela likezo za bona ze maswe, Bibele i bulela kuli: “Mulimu ni yena a tuhela koto ye taata yaa naa bulezi kuli u ka ba nata ka yona; mi haa si ka i eza.”—Jona. 3:10.

¹³ Bibele ha i bulela kuli Jehova naa ‘swabile,’ i talusa kuli naa cincize mwa naa ikutwela ka za batu kamba naa cincize katulo ya hae. Jehova naa shemubanga Saule. Kono Saule ha naa si ka utwa Mulimu, Jehova naa hanile kuli Saule a be Mulena. Mulimu naa hanile kuli Saule a be mulena isi ka libaka la kuli Jehova naa ezize mafosisa ha naa ketile Saule kuli a be mulena, kono ka bakeñisa kuli Saule naa si ka utwa Mulimu. Mi batu ba mwa Ninive ha ne ba bakile, Jehova naa itatezi ku cinca katulo ya hae ni ku ba tuhela kuli ba pile. Kwa lu omba-omba ku ziba kuli Jehova u na ni musa ni sishemo ni kuli wa lata ku cinca likatulo za hae haiba batu ba cinca mo ba ezeza lika.

MU SI KE MWA HANA KELEZO YA MI FA JEHOVA

14. (a) Jehova u itusisañi kwa ku hakulula batu kacenu? (b) Lu swanela ku ezañi ha lu hakululwa ki Mulimu?

¹⁴ Kacenu, Jehova u itusisa Bibele ni kopano ya hae kwa ku lu hakulula. (2 Tim. 3:16, 17) Lu swanela ku tabela ku amuhela kelezo kaufela ye lu fumana mwa Bibele ni mwa kopano ya Jehova. Ku si na taba kuli se ku fitile nako ye telele ku zwa fo ne lu kolobelelizwe, kamba lu na ni buikalabelo bo buñata mwa puteho, lu swanela ku zwelapili ku utwa kelezo ya lu fa Jehova. Haiba lu eza cwalo, Jehova u ka lu tabela.

15, 16. (a) Mutu u kona ku ikutwa cwañi haiba a latehelwa ki matohonolo a mañwi mwa puteho? Mu fe mutala. (b) Ki lika mañi ze kona ku lu tusa ku tiyela maikuto a ku ikutwa ku swaba ha lu fiwa kelezo?

¹⁵ Jehova u lu kalimelanga cwañi? U lu lutanga za bata kuli lu eze, mi u hakululanga mibonelo ya luna ya lika. Fokuñwi, lu kana lwa tokwa ku fiwa kelezo ye tiile bakeñisa kuli lu ezize bufosi bo  butuna hahulu. Bakeñisa kuli lu ezize bufosi bo butuna bo, lu kana lwa amuhiwa matohonolo a luna mwa puteho. Mu nyakisise mutala wa muzwale ya naa banga muuna-muhulu ya bizwa Dennis. * Muzwale yo naa nyazizwe bakeñisa kuli naa si ka eza katulo ye swanela ye ama lipisinisi. Bo Dennis ne ba ikutwile cwañi ka nako ye ne ku zibisizwe mwa puteho kuli ha ba saa sebeza sina baana-bahulu? Bo Dennis ba bulela kuli ne ba ikutwile inge kuli ba palezwi ku kondisa mwa bupilo. Ba li: “Mwa lilimo ze fitelela 30 ze felile, ne ni na ni buikalabelo bo buñata. Ne ni li paina wa kamita, ne ni izo sebeleza fa mutai, ne ni ketilwe sina sikombwa sa puteho, mi hamulaho ne ni ketilwe sina muuna-muhulu. Ku zwa fo, kihona ha ne ni sa zo fa ngambolo ya ka ya pili fa mukopano wa sikiliti. Kono ka sipundumukela, na latehelwa ki matohonolo ao kaufela.” Muzwale yo naa ikutwile maswabi mi naa kakanya ka za haiba naa ka kona ku itusiswa mwa kopano hape.

¹⁶ Bo Dennis ne ba cincize mo ne ba ngela lika. Kono ki lika mañi ze ne ba tusize ku tiyela muinelo wa bona wa ku ikutwa maswabi? Bo Dennis ne ba balanga Bibele, ne ba yanga mwa bukombwa ka nako kaufela, mi ne ba fumanehanga kwa mikopano kaufela. Hape ne ba itumezi kwa susuezo ye ne ba fiwanga ki mizwale ni likaizeli hamohocwalo ni litaba ze susueza za mwa lihatiso za luna. Bo Dennis ba li: “Taba ye li, ‘Kana mu Kile Mwa ba ni Buikalabelo? Kana Mwa Kona ku bu Fumana Hape?’ ye mwa Tawala ya Mulibeleli ya August 15, 2009 ne i swana feela inge liñolo le ne li ñolezwi na ili ku alaba litapelo za ka.” Hamulaho wa ku bala taba yeo bo Dennis ne ba itutile kuli ne ba tokwa ku itusisa nako ya bona kwa ku tiisa silikani sa bona ni Jehova. Bo Dennis ne ba tusizwe ki kelezo ye ne ba filwe mi hasamulaho wa lilimo, bo Dennis ba ketiwa sina sikombwa sa puteho hape.

17. Ku zwisa mutu ya ezize sibi mwa puteho ku kona ku mu tusa cwañi? Mu fe mutala.

¹⁷ Nzila ye ñwi ya elezanga ka yona Jehova ki ka ku zwisa mutu ya ezize sibi mwa puteho. Haiba mutu a zwiswa mwa puteho, puteho i ka silelezwa kwa kukuezo ye maswe ya muezalibi yo, mi kelezo i kona ku tusa mutu ya fosize ku baka. (1 Makor. 5:6, 7, 11) Bo Robert ne ba zwisizwe mwa puteho ka lilimo ze fitelela 16. Ka nako yeo, bashemi ba bo Robert, bahulwani ba hae, ni munyanaa bona ne ba latelezi kelezo ya mwa Bibele mi ne ba si ka swalisana ni bo Robert, mi ne ba sa ba lumelisangi. Bo Robert ba kutile mwa puteho mi se ba na ni bulikani bo bunde ni Jehova. Ba talusa kuli libaka le liñwi ha ne ba kutile mwa puteho hamulaho wa lilimo ze ñata ne li la kuli lubasi lwa bona ne lu hanile ku swalisana ni bona. Bo Robert ba bulela kuli kambe lubasi lwa bona ne lu swalisana ni bona nihaiba feela hanyinyani kamba kambe lubasi lwa bona ne lu ba buzanga kuli bupilo bu ba zamaela cwañi, bo Robert ne ba si ke ba ikutwa kuli ba tonda lubasi lwa bona inge mo ne ba ikutwezi. Bakeñisa kuli lubasi lwa bona ne lu hanile ku swalisana ni bona, bo Robert ne ba bile ni takazo ya ku kutela ku Jehova hape ni ku ba mwahalaa batu ba Jehova.

18. Lu swanela ku ezañi Mulimu ha lu hakulula?

¹⁸ Mwendi luna ha lu na ku tokwa ku fiwa kelezo ye tiile. Kono lu tokwa ku nahana ze lu ka eza Mulimu ha ka lu hakulula kamba ku lu fa kelezo. Lu ka eza cwañi? Kana lu ka amuhela kelezo sina mwa naa ezelize Davida? Kamba kana lu ka hana kelezo yeo sina mwa naa ezelize Saule? Jehova, yena Muelezi yo Mutuna, ki Ndataa luna. Ka libaka leo, mu si ke mwa libala kuli “Muñaa Bupilo u sikulula baa lata, sina mushemi haa sikulula mwana ya itumba ka yena.”—Liprov. 3:11, 12, Bibele ye Kenile, Hatiso ya 1984.

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 26]

Saule naa hanile kelezo ya naa filwe mi naa hanile ku hakululwa! (Mu bone  paragilafu 7)

Davida naa ikutwile bumaswe ka za libi za naa ezize mi naa amuhezi kelezo. Naa tuhelezi Mulimu ku mu hakulula. Mina bo? (Mu bone  paragilafu 6)