Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Leka Madingi A Yehova Akubumbe

Leka Madingi A Yehova Akubumbe

Leka Madingi A Yehova Akubumbe

“Ukanombolanga ku ñeni yobe, kadi ebiya ukansepelela ku ntumbo.”​—MIT. 73:24.

USA KULONDOLOLA NAMANI?

Le i bika bilombola’mba Umbumbi Mukatampe kashiañanyangapo nansha kulēmeka’mba yeu ye yeu mu mwanda utala madingi?

Mwanda waka tubwanya kusangala pa ‘kwialakanya’ kubwanya kwialakanya Umbumbi wetu?

Le tufwaninwe kulonga namani pa madingi ne bulemununi bwa Yehova?

1, 2. (a) Le i bintu’ka bya mvubu byotufwaninwe kulonga pa kwikala mu kipwano kiyampe na Yehova? (b) Le i muswelo’ka otukamwena mu kubandaula nsekununi ya mu Bisonekwa isambila pa mwālongele bantu ku madingi a Yehova?

 MULEMBI wa mitōto wālombwele kikulupiji kyandi mudi Leza amba: “I kinengelele ami kufwena kudi Leza; namwene Mfumwami Leza, ke mumpakala mwami.” (Mit. 73:28) Le i ngikadilo’ka yāmutonwene afule ku kunena namino? Mulembi wa mitōto wāivwene dibajinji bululu ku mutyima pa kumona babi bekele mu ndoe. Wādidile amba: “Ke kya bitubitupu kyo natōkejeje mutyima wami, ne koija makasa āmi umbumpikwa mambo.” (Mit. 73:2, 3, 13, 21) Inoko, kitatyi kyaātwelele “mu njibo mipandulwemo ya Leza,” wāikele mu ngikadilo yāmukweshe ajadike milangwe yandi ne kulama kipwano kyandi na Leza. (Mit. 73:16-18) Uno mwanda mumweke ufundija muntu wakaminwe Leza amba: Kwikala mu bantu ba Leza, kwitabija madingi ne kwiengidija kudi na mvubu pa kwikala mu kipwano na Yehova.​—Mit. 73:24.

2 Netu tusakanga kwikala mu kipwano kya mpaninine na Leza mūmi ne wa bine. Pa kufikila pa kino kitungo, i biyampe tuleke madingi nansha bulemununi bwa Yehova bwitubumbe mwanda wa twikale bantu bamusangaja! Pa kala, Leza wāpele na lusa bantu ne mizo mikenga ya kwitabija madingi. Nsekununi ya mobalongele i misonekwe mu Bible “mwanda wa kwitufundija” ne “mwanda wa kwitudyumuna bātwe bakufikilwa na pa mfulo ya panopantanda.” (Loma 15:4; 1 Kod. 10:11) Kubandaula na katentekeji ino nsekununi kuketukwasha tujingulule bumuntu bwa Yehova ne kwitulombola muswelo otubwanya kumwena mu kubumbwa nandi.

MUSWELO WINGIDIJANGA UMBUMBI LUPUSA LWANDI

3. Le lupusa ludi na Yehova pa bantu lwelekejibwe namani mu Isaya 64:8 ne mu Yelemia 18:1-6? (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.)

3 Pa kwisambila mu muswelo wa kyelekejo pa lupusa ludi na Yehova pa bantu ne pa mizo, Isaya 64:8 unena amba: “A Yehova, abe wi tata; batwe twi dilongo, abe ye umbumbi wetu; kabidi batwe bonsololo twi mingilo ya makasa obe.” Umbumbi udi na lupusa lukatampe lwa kubumba dilongo mu kipungwa kyo-kyonso kyasaka. Dilongo kedibwanyapo kulombola mubumbi byakulonga . Ne muntu nandi kabwanyapo kulombola Leza bya kulonga. Muntu kabwanyapo kwikoka na Leza monka kemubwaninyapo dilongo kwikoka na makasa a umbumbi widibumba.​—Tanga Yelemia 18:1-6.

4. Le Leza ubumbanga bantu nansha mizo mu kavutakanya? Shintulula.

4 Yehova wālombwele Isalela wa kala bukomo bwandi bwa kulonga byobya biloñanga umbumbi na dilongo. Inoko padi kwishila kukatampe. Umbumbi ubwanya kubumba kipungwa kya muswelo o-onso kyabwanya kubumba ku mulwi wa dilongo. Le Yehova ubumbanga bantu ne mizo mu kavutakanya, kubumba bamo bayampe bakwabo nabo babi? Bible ulondolola amba mhm. Yehova wāpele bantu kyabuntu kilēme​—ke kyabuntu kya bwanapabo bwa kwitongela kadi. Kengidijangapo lupusa lwandi lwa bubikadi mu muswelo wa kutalula’ko kyabuntu kyandi. Bantu bafwaninwe kutonga kubumbwa na Yehova Umpangi.​—Tanga Yelemia 18:7-10.

5. Le Yehova wingidijanga lupusa lwandi pa bantu namani kitatyi kyobapela kubumbwa nandi?

5 Le bikekala namani shi bantu abapele pelē kubumbwa na Umbumbi Mukatampe? Penepa, wingidijanga lupusa lwandi lwa bu Leza namani? Langa’po bidi mobikekadila shi dilongo dibabipa pa kufikila pa kitungo. Bine, umbumbi ubwanya kubumba kipungwa kya muswelo mukwabo ku dilongo dingi nansha kwela’dyo! Inoko, divule dine umbumbi ukomenwanga shi dilongo i dityani. Umbumbi wetu kadipo namino. (Kup. 32:4) Shi muntu ketabijepo Yehova amubumbe, kilubo kidi nyeke na muntu. Yehova wingidijanga lupusa na lwa umbumbi pa bantu na kushinta muswelo waikele nabo kukwatañana na muswelo obetabija ebabumbe. Boba betabija biyampe babumbwanga mu muswelo umwenwa’mo. Kimfwa, bene Kidishitu bashingwe māni i “bintu bya lusa” bibumbwe bu ‘bintu bilēme bulēme.’ Pakwabo kadi, boba balwa na Leza bya mwiko bafulanga ku kwikala “bintu bya bukalabale, bilongwe bya kukonakanya.”​—Loma 9:19-23.

6, 7. Le Mulopwe Davida ne Mulopwe Solo bādi beshile namani mu mwanda utala kwitabija madingi a Yehova?

 6 Muswelo umo ubumbanga Yehova bantu i kupityila ku madingi nansha bulemununi. Tubwanya kumona muswelo waingidijanga lupusa lwandi pa boba babumba na kulangulukila pa balopwe babidi babajinji ba Isalela​—ke ba Solo ne Davida kadi. Kitatyi kyālongele Mulopwe Davida makoji na Bafesheba, bilongwa byandi byāikele na lupusa padi ne pa bantu bakwabo. Nansha Davida byaādi mulopwe, Yehova kālekelepo kumudingila bisumininwe. Leza wātumine mupolofeto Natana kudi Davida na musapu mukomo. (2 Sam. 12:1-12) Le Davida wālongele’po namani? Wātenekelwe ku mutyima ne kwisāsa wesāsa. Leza wamufwila lusa.​—Tanga 2 Samwele 12:13.

 7 Inoko, Solo Mulopwe wābadikidile Davida, kāitabijepo madingi. Yehova wāpele Solo musoñanya kupityila kudi mupolofeto Samwele amba: Onakanya bene Amaleke ne bimunanwa byabo. Solo kākōkelepo musoñanya wa Leza. Wapandija mulopwe Akaka ne kutonga’mo bimunanwa. Mwanda waka? Dibajinji bidi, wāsakile kwitumbija aye mwine. (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12) Kitatyi kyaādingilwe, Solo wadi ufwaninwe kunekenya mutyima wandi ne kuleka Umbumbi Mukatampe amubumbe. Inoko, Solo wāpelele kubumbwa. Wābingije mwiendelejo wandi. Wālangile amba byaālongele byādi byendele’mo, mwanda bimunanwa byādi bibwanya kwingidijibwa bu bitapwa, ebiya wafutulula madingi a Samwele. Yehova wāpelele Solo bu mulopwe, kadi Solo kājokejepo nansha dimo kipwano kyandi kiyampe na Leza wa bine.​—Tanga 1 Samwele 15:13-15, 20-23.

LEZA KADIPO AMBA YEU YE YEU

8. Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku muswelo wāitabije muzo wa Isalela kubumbwa na Yehova?

8 Yehova kapengapo enka bantu mukenga wa kubumbwa nandi, ino upanga’o ne mizo. Mu 1513 K.K.K., bana ba Isalela bānyongolwelwe mu bupika mu Edipito ne kutwela mu kipwano na Leza. Isalela wādi muzo wandi mutongwe, kadi wādi na dyese dya kubumbwa nandi, pamo bwa abo badi mu kininga kya Umbumbi Mukatampe. Inoko, bantu bāendelele kulonga bibi ku meso a Yehova, enka ne kuzunzula butōtyi bwa baleza ba mizo yādi ibajokolokele. Yehova wādi utuma kitatyi ne kitatyi bapolofeto ba kwibaluja, ino Isalela kāivwenepo. (Yel. 35:12-15) Byaāumije mutyima, Isalela wādi ufwaninwe kudingilwa madingi masumininwe. Pamo bwa kintu kifwaninwe konakanya, bulopwe bwa kutunduka bwa bisaka dikumi bwāshindilwe na bene Ashidia, bulopwe bwa kunshi bwa bisaka bibidi nabo bwashindwa na bene Babiloni. Bine, ino i ñeni mikatampe yotuboila’ko! Kubumbwa na Yehova kuketukwasha enka shi tubaitabija biyampe kubumbwa nandi.

9, 10. Le bene Nineva bāitabile namani ku kidyumu kya Leza?

9 Kadi Yehova wāpēle bantu ba Nineva mwipata mwa Ashidia mukenga wa kwitabija kidyumu kyandi. Kinenwa kyandi kyāile kudi Yona amba: “Taluka bidi, enda ku Nineva, kyokya kibundi kikatampe’kya, wele lubila pa akyo; mwanda bupupakane bwabo i bukande kumeso ami.” Nineva wadi ufwaninwe konakanibwa.​—Yona 1:1, 2; 3:1-4.

10 Inoko, Yona pa kusapula uno musapu wa malwa, “bantu ba Nineva baitabija Leza; kabidi baela lubila lwa kushikilwa na nzala, bevwika makōlwa, kushilwila ku batabuke bukatampe kutūla ne batabuke butyetye.” Mulopwe wabo “wataluka ku kipona kyandi, ne kuvūla mutwelo wandi, wepūta nkōlwa kashikete mu buto.” Bene Nineva bāitabije kubumbwa na Yehova ne kwisāsa. O mwanda Yehova kāletelepo kyamalwa.​—Yona 3:5-10.

11. Le i ngikadilo’ka yālombwele Yehova mu muswelo waādi wikele na Isalela ne Nineva?

11 Kwikala muzo mutongwe kekwālengejepo bene Isalela baleke kudingilwa. Ino bene Nineva kebādipo mu kipwano kya pa bula na Leza. Inoko, Yehova webāsapwidile musapu wa butyibi ne kwibafwila lusa kitatyi kyobēlombwele bu dilongo dinekena didi mu makasa andi. Bine, bino bimfwa bibidi bilombola’mba Yehova Leza wetu “kabangilepo bantu amba yeu e yeu”!​—Kup. 10:17.

YEHOVA UDI NA BUJALALE KADI UYUKANGA NGIKADILO IDI’MO BANTU

12, 13. (a) Mwanda waka Leza witabijanga kushinta byaadi usaka kulonga kitatyi kitabija bantu kubumbwa nandi? (b) Le ‘kwialakanya’ kwa Yehova kwadi kushitulula bika pa mwanda utala Solo? ne Nineva?

12 Muswelo usaka Leza kwitubumba ulombola’mba udi na bujalale ne amba uyukanga ngikadilo idi’mo bantu. Kino i kimweke mu myanda yāsumininwe Yehova kulonga bintu mungya butyibi bwandi boloke pa bantu, ino washinta milangwe yandi pa mwanda wa kushinta kobāshintyile. Bisonekwa binena pangala pa mulopwe mubajinji wa Isalela amba, Yehova ‘wēalakenye kyaābikikile Solo bu mulopwe.’ (1 Sam. 15:11) Kitatyi kyēsāshile bantu ba Nineva ne kuvundamina mashinda abo mabi, Bible unena’mba: “Leza [wa bine] wamona mingilo yabo, byo baalamuka ku dishinda dyabo dibi; kabidi Leza waleka, kyamalwa kyānene kukebalonga’kya; ino kalongele’kyopo, ehe.”​—Yona 3:10.

13 Kishima kya Kihebelu kyalamwinwe bu “kwialakanya” kifunkila pa kushinta mumweno nansha milangwe. Mumweno wādi umwene Yehova Solo wāshintyile pa kumutonga bu mulopwe kupwa wamupela. Wāshintyile uno muswelo, ke kunenapo amba wālongele kilubo pa kutonga Solo, ino i pa mwanda wa Solo wālongele bintu pampikwa lwitabijo ne kwikala wampikwa kikōkeji. Leza wa bine wēalakenye pa bene Nineva; ko kunena amba, wāshintyile milangwe yandi pobadi. Bine, tubasengibwa’po kashā pa kuyuka’mba, Yehova Umbumbi wetu udi na bujalale ne kadi uyukile ngikadilo idi’mo bantu, wa buntu ne lusa, witabija kushinta byaadi usaka kulonga shi banonga-bibi abashinta!

KETWAKAPELA MADINGI A YEHOVA

14. (a) Le Yehova witubumbanga namani dyalelo? (b) Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kusaka Leza etubumbe?

14 Dibajinji, Yehova witubumbanga dyalelo kupityila ku Bible Kinenwa kyandi ne ku bulongolodi bwandi. (2 Tem. 3:16, 17) Le tubulwe’po kwitabija madingi nansha bulemununi botutambula kupityila ku bino bintu? Ekale ketudi beje mu kubatyijibwa nansha shi twibapebwe madyese mavule a mingilo, tufwaninwe kwendelela kwitabija madingi a Yehova ne kwialeka etubumbe bu bintu bilēme bulēme.

15, 16. (a) Le i milangwe’ka mibi ibwanya kwikala na muntu shi wapebwa madingi a kujimija madyese? Leta kimfwa. (b) Le i bika bibwanya kwitukwasha tulwe na milangwe mibi mu mwanda utala madingi?

15 Madingi amo abwanya kwikala pamo bwa bulombodi nansha bulemununi. Inoko, bitatyi bikwabo tubwanya kudingilwa mwanda wa kubulwa kulonga byoloke. Ano madingi abwanya kwikala a kujimija madyese. Langulukila pa kimfwa kya Dennis * wāingile bu mukulumpe. Wālongele bilongwa bibi mwanda wa mumweno mubi mu mwanda utala bya busunga, ne kudingilwa madingi a pafula. Le Dennis wēivwene namani paēlelwe musapu mu kipwilo amba kakidipo mukulumpe? Unena’mba, “nēmwene bu muntu wa kubulwa mvubu. Mu bula bwa myaka 30 yāpityile, nādi na madyese mavule. Nādi pania wa lonso, naingila ku Betele, natongwa bu mwingidi wa mingilo kupwa naikala mukulumpe. Kadi ami’tu mpwa kunena mwisambo wami mubajinji ku kitango kya distrike, madyese onso apwa na mu kitulumukila. Nansha byonāivwene bumvu ne kuvutakanibwa ñeni, nālangile’mba nkyākidipo kadi na kifuko mu bulongolodi.”

16 Dennis wāshintyile mwiendelejo wandi ne kwaluka ku bibi byālengeje bamulemunune. Ino i bika byāmukweshe alwe na milangwe mibi? Unena amba: “Nādi nsumininwe kulama kibidiji kiyampe kya ku mushipiditu. Kadi kintu kya mvubu nakampata, i kukwatakanibwa na banabetu bene Kidishitu ne kukankamikwa na mabuku etu. Kishinte kinena amba, ‘Pouvez-vous de nouveau exercer des responsabilités ?’ kidi mu Kiteba kya Mulami kya Falanse kya 15 Kweji 8, 2009 kyadi pamo bwa mukanda wāuntuminwe mwanda wa kulondolola milombelo yami. Madingi onāsenswe bininge i a amba, ‘shi kudipo na madyese a ntentekelo mu kipwilo, imanina pa kukomeja kipwano kyobe na Leza.’” Le Dennis wāmwenine namani mu madingi? Unena myaka kampanda pa kupita’po amba, “Yehova waumpele monka madyese a kwingila bu mwingidi wa mingilo.”

17. Le kupangwa kubwanya kukwasha nonga-bibi namani ealuje? Leta kimfwa.

17 Kupangwa nako i muswelo mukwabo wa kudingilwa na Yehova. Kukiñanga kipwilo ku lupusa lubi, kadi kubwanya kukwasha nonga-bibi ealuje. (1 Kod. 5:6, 7, 11) Robert wapangilwe, walonga kubwipi kwa myaka 16, kadi mu kino kitatyi bambutwile bandi ne banababo baingidije na kusumininwa ne dikōkeji bulombodi budi mu Kinenwa kya Leza bwa kuleka kupwana na banonga-bibi ne kuleka kwibemuna kwine. Robert wajokejibwe pano kepadi myaka mityetye’tu, kadi wendelelanga biyampe ku mushipiditu. Pobamwipangwile byamutonwene ajokele kudi Yehova ne kudi bantu Bandi pa kupwa kwa kino kitatyi kilampe kupita’po, walondolwele amba, mwimanino wa kyabo kisaka wamutengele. “Shi kisaka kyapwene nami nansha bityetye ne kukimba kuyuka mongikadile, longa kino kyādi kya kunsangaja ne kukankaja padi mutyima wami wa kusaka kupwana uleke kuntonona njokele kudi Leza.”

18. Le tufwaninwe kwilombola bu dilongo dya muswelo’ka mu makasa a Umbumbi mukatampe?

18 Ketusakilwapo padi madingi a uno muswelo, ino le tukelombola bu dilongo dya muswelo’ka mu makasa a Umbumbi Mukatampe? Le tukalonga namani shi abetudingila? Le tukekala pamo bwa Davida’ni nansha pamo bwa Solo? Umbumbi Mukatampe i Tata wetu. Kokelwa nansha dimo amba, “yewa musanshibwe na Yehova umudindilanga, pamo’nka bwa shamuntu ne mwanandi waloelelwe.” Nanshi, “kokafutulula madingi a Yehova; nansha kukōka ku matope andi.”​—Nk. 3:11, 12.

[Kunshi kwa dyani]

^ Majina i mashintwe.

[Bipangujo bya Kifundwa]