Zomerezgani Ulongozgi Waku Yehova Kuti Ukuwumbeni

“Mutindirongozga ndi chirunguchizgu chinu, ndipu pa umari mwa mkundironde ndi chitumbiku.”—SUMU 73:24.

KUMBI MUNGAMUKA WULI?

Nchinthu wuli cho chilongo kuti Muwumbi Mura wachita kusankha cha pamwenga kwanjiya pakupereka chilangu?

Nchifukwa wuli tikondwa kuti Muwumbi widu ‘wagowoka’?

Kumbi titenere kuchitanji asani tilonde chilangu pamwenga tichenyeka ndi Yehova?

1, 2. (a) Kumbi ndi vinthu nivi vakukhumbika kuti munthu waje pa ubwezi wamampha ndi Yehova? (b) Kumbi tingayanduwa wuli asani tisanda nkhani za m’Malemba za mo ŵanthu anguchitiya ŵati alonde ulongozgi wakutuliya kwaku Chiuta?

 “KWENI kwaku ini, awa, naku nkhuzirwa kuŵa pafupi ndi Chiuta: Mwa Ambuya Chiuta ndisaniya kuvikirika.” (Sumu 73:28) Pa lemba ili wakulemba sumu wangulongo kuti wagomezga Chiuta. Kumbi ndi vinthu nivi vo vingumuchitiska kuti waje ndi chigomezgu? Pakwamba, wakulemba sumu wangufya mtima wati wawona kuti ŵanthu aheni ŵenga pa chimangu. Iyu wangudandawula kuti: “Kumbi nkhwaŵaka viyo, kuti ndajisunga wambura kalema, manja ngangu ngakuphotoka ku kwananga?” (Sumu 73:2, 3, 13, 21) Kweni wati wasere ‘munyumba yakupaturika’ yaku Chiuta, vingumuwovya kusintha maŵanaŵanu ngaki ndipu wangulutirizga kuja pa ubwezi ndi Chiuta. (Sumu 73:16-18) Vo wanguchiwona vingumuwovya kuziŵa fundu yakukhumbika ukongwa yakuti: Kuwungana ndi ŵanthu aku Chiuta, kulonde ulongozgi ndipuso kuwugwiriskiya nchitu nkhwakukhumbika ukongwa kuti munthu waje pa ubwezi wakukho ndi Yehova.—Sumu 73:24.

² Nasi tikhumbika kuja pa ubwezi wakukho ndi Chiuta wauneneska kweniso wamoyu. Kuti tifiski venivi, tikhumbika kuzomerezga kuchenyeka pamwenga ulongozgi waki kutiwumba kuti tichitengi vinthu vakumukondwesa. Mu nyengu yakali, Chiuta wapaskanga weyosi pakuyija ndipuso mitundu mwaŵi wakusankha kuzomerezga pamwenga kukana asani watiŵachenya. Nkhani zenizi zikulembeka m’Bayibolo kuti ‘zitisambizi’ ndipuso ‘zitichenjezgi, paku isi wafikiya umari wa mgonezu.’ (Ŵar. 15:4; 1 Ŵakor. 10:11) Kusanda nkhani zenizi mwakuphwere, kutiwovyengi kuziŵa mijalidu yaku Yehova kweniso kuziŵa mo tingayanduliya asani watitiwumba.

 MO MUWUMBI WACHITIYA NDI UDINDU WAKI

3. Kumbi udindu waku Yehova pa ŵanthu wakonkhoskeka wuli pa lemba la Yesaya 64:8 ndi Yeremiya 18:1-6? (Wonani chithuzi cho che papeji lo payambiya nkhani yeniyi.)

³ Bayibolo likamba kuti Yehova we nge muwumbi chifukwa we ndi udindu pa munthu weyosi pakuyija kweniso mitundu ya ŵanthu. Lemba la Yesaya 64:8 likamba kuti: ‘Kweni Ambuya mwe, ndimwi Awuskefwi; te dongu ifwi, imwi mwe Muwumbi widu; ndipu tosi te nchitu ya janja linu.’ Muwumbi, we ndi udindu wakuwumba chiyaŵi chechosi cho iyu wangakhumba kutuliya ku dongu. Dongu lingamukambiya cha munthu vo likhumba kuti waliwumbi. Ndimu so viliri pakati paku Chiuta ndi ŵanthu. Munthu wangalimbana cha ndi Chiuta nge mo vijaliya ndi dongu mujanja la muwumbi.—Ŵerengani Yeremiya 18:1-6.

4. Kumbi Yehova ndiyu wasankha kuwumba ŵanthu kuti anyaki aje amampha ndipu anyaki aje aheni? Konkhoskani.

⁴ Yehova wakulongo mo muwumbi wachitiya ndi dongu pa vo wanguchita ndi Ayisraele. Kweni pe kupambana kukulu. Muwumbi wangawumba chiyaŵi chechosi cho iyu wangakhumba kuti wawumbi kutuliya ku dongu. Kumbi venivi ving’anamuwa kuti Yehova ndiyu wasankha kuwumba ŵanthu kuti anyaki aje amampha ndipu anyaki aje aheni? Bayibolo likana fundu yeniyi. Iyu wakupaska ŵanthu chawanangwa chakuzirwa ukongwa, wanangwa wakusankha vo akhumba. Yehova wachichizga ŵanthu cha kuti amuvwiyengi. M’malu mwaki, ŵanthu akhumbika kusankha ŵija kuti Mulengi wawu Yehova, waŵawumbi.—Ŵerengani Yeremiya 18:7-10.

5. Kumbi Yehova wagwiriskiya wuli nchitu udindu waki asani ŵanthu akana kuwumbika ndi iyu?

⁵ Kumbi Chiuta wagwiriskiya wuli nchitu udindu waki asani ŵanthu akana kuwumbika ndi iyu, yo ndi Muwumbi Mura? Ŵanaŵaniyani vo vichitika asani muwumbi watondeka kuwumba chiyaŵi cho iyu wakhumbanga chifukwa chakuti dongu ndamampha cha. Muwumbi wakhoza kuwumba chiyaŵi chinyaki pamwenga kutaya ŵaka dongu lo. Asani dongu ndiheni, kanandi suzgu yituŵa ndi wakuwumba. Kweni ivi vipambana ndi Muwumbi widu. (Mar. 32:4) Asani munthu wasintha cha po Yehova watimuwumba, nyengu zosi munthu yo ndiyu waja wakusuzga. Yehova wagwiriskiya nchitu udindu waki pa ŵanthu nge mo wachitiya wakuwumba viyaŵi, iyu wasintha kachitiru ka vinthu mwakukoliyana ndi mo ŵanthu achitiya asani awumbika. Ŵanthu wo azomerezga kuwumbika ayanduwa ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, Akhristu akusankhika, ‘mbanthu wo akuronde lisungu’ wo awumbika kuti aje ‘viyaŵi vakugwiriya nchitu yakutumbikika.’ Kweni ŵanthu wo asuska Chiuta ŵe mu gulu la ‘ŵanthu wo arongosoleke ku wanangiku.’—Ŵar. 9:19-23.

6, 7. Kumbi Fumu Davidi ndi Fumu Sauli angupambana wuli mo anguchitiya Yehova wati waŵachenya?

 ⁶ Kuchenya pamwenga kulanga ndi nthowa yimoza yo Yehova wawumbiya ŵanthu. Tingawona mo iyu wagwiriskiya nchitu udindu waki pa ŵanthu wo watiŵawumba, mwakukambiskana vo nganguchita mafumu nga Yisraele ngaŵi ngakwamba, Sauli ndi Davidi. Fumu Davidi yati yachita ureŵi ndi Betesheba, vo yinguchita vingukwaska so ukongwa ŵanthu anyaki. Chinanga kuti Davidi wenga fumu, Yehova wanguleka cha kumupaska chilangu. Chiuta wangutuma mchimi waki Natani kwaku Davidi kuti wakamukambiyi uthenga wanthazi. (2 Sam. 12:1-12) Kumbi Davidi wanguchita wuli? Iyu vingumuŵaŵa mumtima ndipu wangulapa. Chiuta wangumuchitiya lisungu Davidi.—Ŵerengani 2 Samuele 12:13.

 ⁷ Mwakupambana ndi Davidi, Fumu Sauli yinguvwiya cha ulongozgi. Yehova wangulanguriya Sauli kuporote mwa mchimi Samuele kuti, wanangi mtundu wosi wa Amaleke kweniso viŵetu vawu. Sauli wanguvwiya cha dangu lenili. Iyu wangumubaya cha Agagi, yo wenga fumu yawu ndipuso wangusunga viŵetu  vo iyu wanguwona kuti venga vamampha. Nchifukwa wuli Sauli wanguchita viyo? Panyaki wakhumbanga kuti ŵanthu amutumbikengi. (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12) Wati wachenyeka, Sauli wakhumbikanga kuworoŵa kuti wawumbiki ndi Muwumbi Mura. M’malu mwaki, Sauli wangukana kuwumbika. Iyu wanguwona kuti pengavi cho wangunanga. Sauli wangukamba kuti vo wanguchita venga vamampha chifukwa viŵetu vo wanguto, vatingi vigwiriskikiyengi nchitu pakupereka sembi. Iyu wangupepuwa ulongozgi waku Samuele. Yehova wangukana kuti Sauli wangajanga so fumu cha, ndipu iyu wanguja so cha pa ubwezi wamampha ndi Chiuta wauneneska.—Ŵerengani 1 Samuele 15:13-15, 20-23.

CHIUTA WALIVI SANKHU

8. Kumbi tingasambiranjipu pa vo Ayisraele anguchita Yehova wati waŵachenya?

⁸ Yehova waperekanga so mwaŵi ku mitundu ya ŵanthu kuti amuvwiyengi. Mu 1513 B.C.E., Ayisraele ŵati afwatulika ku ukapolu ku Egipiti, angupanga phanganu kuti ajengi pa ubwezi ndi Chiuta. Mtundu wa Ayisraele wenga wakusankhika ndipu ŵenga ndi mwaŵi wakuwumbika ndi Chiuta, nge Muwumbi Mura. Kweni ŵanthu angulutirizga kuchita vinthu viheni pa masu paku Yehova, yiwu angwamba kusopa achiuta aboza wo mitundu yinyaki yasopanga. Yehova waŵatumiyanga achimi mwakuwerezgawerezga kuti asinthi, kweni Ayisraele avwiyanga cha. (Yer. 35:12-15) Chifukwa chakuleka kuvwa kwawu, Ayisraele angupaskika vilangu vinandi. Nge chiyaŵi cho chakhumbikanga kuchiswa, ufumu wa mafuku 10 wa kunkhondi ungubwangandulika ndi Asiriya ndipu ufumu wa mafuku ngaŵi wa kumwela ungubwangandulika ndi Ababiloni. Lenili ndi sambiru likulu ukongwa kwaku isi. Kuti Yehova watiwumbi, tikhumbika kugwiriskiya nchitu vo watitikambiya.

9, 10. Kumbi ŵanthu a ku Nineve anguchitanji Chiuta wati waŵatcheŵeska?

 ⁹ Yehova wangupaska so mwaŵi ŵanthu a ku Asiriya, wo ajanga mumsumba wa Nineve kuvwiya vo iyu waŵatcheŵeskanga. Iyu wangukambiya Yona kuti: “Soka, ruta ku Nineve, msumba ukuru, ndi ukadanirizgi kuwususka, pakuti uheni wawu wakwere paurongo pangu.” Msumba wa Nineve wakhumbikanga kubwangandulika.—Yona 1:1, 2; 3:1-4.

¹⁰ Yona wati wapharazga uthenga wacheruzgu “ŵanthu a ku Nineve angugomezga Chiuta; ndi anguwandiska kufunga kurya, ndi kuvwala vigudulu, kwamba ku akuzirwa wosi mpaka ku ambula kuzirwa.” Karonga wawu ‘wangusoka pa chitengu chaki, ndi wanguzuwa munjilira waki, ndi wangudika chigudulu, ndipu wanguja mu vyotu.’ Ŵanthu a ku Nineve anguzomerezga kuwumbika ndi Yehova ndipu angulapa. Pakumaliya, Yehova wanguŵabaya cha.—Yona 3:5-10.

11. Ndi jalidu nili lo Yehova wangulongo pa vo wanguchitiya Ayisraele ndi ŵanthu a ku Nineve?

¹¹ Chinanga kuti Ayisraele ŵenga akusankhika, Yehova wanguŵalanga mbwenu. Ŵanthu a ku Nineve ŵengavi kupanga phanganu kuti ajengi pa ubwezi ndi Chiuta. Kweni Yehova wangutuma munthu kuti wakaŵapharazgiyi uthenga wa cheruzgu ndipu wanguŵachitiya lisungu ŵati alongo kuti ŵenga nge dongu lamampha. Vakuwoniyapu viŵi ivi, vilongole limu kuti Yehova Chiuta widu “walereska chisku cha munthu cha.”—Mar. 10:17.

YEHOVA NGWAKOROŴA NDIPUSO WASINTHA MAŴANAŴANU

12, 13. (a) Nchifukwa wuli Chiuta wasintha vo wakhumbanga kuchita asani ŵanthu azomerezga kuti waŵawumbi? (b) Kumbi po Yehova wangukamba kuti wanguchita chitima wang’anamuwanganji pa nkhani yaku Sauli? Nanga pa nkhani ya ŵanthu a ku Nineve?

¹² Chifukwa chakuti Chiuta ngwakunozgeka kutiwumba, vilongo kuti ngwakoroŵa ndipuso wasintha maŵanaŵanu. Ivi viwoneka pa vakuchitika vinyaki, po Yehova wakhumbanga kuzisa cheruzgu chifukwa cha vinthu viheni vo ŵanthu achitanga kweni pavuli paki wangusintha maŵanaŵanu chifukwa cha mo ŵanthu anguchitiya. Malemba ngakonkhoska za fumu yakwamba ya Ayisraele kuti, ‘vingumupaska chitima [Yehova] kuti wangutondo Sauli kuŵa karonga.’ (1 Sam. 15:11) Ŵanthu a ku Nineve ŵati alapa ndi kusiya nthowa zawu ziheni, Bayibolo likamba kuti: “Chiuta wangugowoka kureka kuchita uheni wo wangunena kuti wachitengi kwaku iwu; ndipu kuti wanguchita cha.”—Yona 3:10.

¹³ Mazu nga Chiheberi ngo ngakufwatulikiya kuti “wangugowoka” ngang’anamuwa kuti wangusintha maŵanaŵanu. Nyengu yinyaki, Yehova wangusankha Sauli kuja fumu kweni Sauli wati waleka kuvwiya, Yehova wangumukana. Ichi chenga chifukwa chakuti Yehova wangunangisa cha kusankha Sauli kweni chifukwa chakuti Sauli wanguvwiya cha. Chiuta wauneneska wangugowoke ŵanthu a ku Nineve, kung’anamuwa kuti wangusintha maŵanaŵanu pa vo wakhumbanga kuŵachitiya. Ivi vakuchiska ukongwa kuziŵa kuti Yehova, Muwumbi widu ngwakoroŵa kweniso wasintha maŵanaŵanu, ngwakupaska ndipuso ngwalisungu, ngwakunozgeka kusintha vo wangakhumba kuchita asani ŵanthu alapa nadi!

TINGAKANANGA CHA ULONGOZGI WAKU YEHOVA

14. (a) Kumbi Yehova watitiwumba wuli mazuŵa nganu? (b) Kumbi titenere kuchitanji asani Chiuta watitiwumba?

¹⁴ Mazuŵa nganu Yehova watitiwumba kuporote m’Mazu ngaki Bayibolo kweniso gulu laki. (2 Tim. 3:16, 17) Mwaviyo, tikhumbika kuvwisiya asani tichenyeka ndipuso tipaskika chilangu kuporote mu vinthu venivi. Kaya tikubatizika kali pamwenga te ndi maudindu nganandi, tikhumbika kulutirizga kuzomerezga kuchenyeka ndi Yehova, kuti tisinthi, tije viyaŵi vakugwiriya nchitu yakutumbikika.

15, 16. (a) Kumbi ndi maŵanaŵanu wuli ngaheni ngo munthu watuŵa nangu asani udindu wamala chifukwa cha chilangu cho amupaska? Konkhoskani. (b) Nchinthu wuli cho chingatiwovya kuti tikunthiyepu maŵanaŵanu ngaheni ngo ngatuza chifukwa chakupaskika chilangu?

 ¹⁵ Chilangu chingaza nge ulongozgi pamwenga kuchenya. Nyengu zinyaki tingakhumbika kuchenyeka chifukwa chakuti tachita ubudi. Chilangu cha viyo, chingatichitiska kuti atilekeski kuja ndi udindu. Ŵanaŵaniyani chakuwoniyapu chaku Dennis a yo wateŵetiyanga nge mura. Iyu wanguchita vinthu viheni chifukwa chambula kusankha vinthu umampha pa nkhani ya bizinesi, venivi vinguchitiska kuti amuchenyi. Kumbi Dennis wanguvwa wuli pa zuŵa lo angupharazga mu mpingu kuti ndi mura so cha? Iyu wangukamba kuti: “Ndinguwona kuti ndenga wakutondeka ukongwa. Kwa vyaka 30 vajumpha ndenga ndi maudindu nganandi. Ndenga mpayiniya wanyengu zosi, ndingudanika kuchiteŵete pa Beteli, angundisankha kuja muteŵeti wakovya ndipu pavuli paki angundisankha kuja mura. Pangujumpha nyengu yitali cha kutuliya po ndingukambiya nkhani yangu yakwamba pa unganu wachigaŵa. Vosi vingumala kwa nyengu yimanavi. Ndenga ndi soni ndipuso chitima ndipu ndaŵanaŵananga kuti anditoliyengi so kanthu cha mu gulu laku Yehova.”

¹⁶ Dennis wakhumbikanga kusintha jalidu laki kweniso kuchenyeka kuti waleki kuchita vinthu viheni. Nchinthu wuli cho chingumuwovya kuti wakunthiyepu maŵanaŵanu ngaheni ngo wenga nangu? Iyu wangukamba kuti: “Ndinguyesesa kulutirizga kuchita vinthu vo vatingi vindiwovyengi kuja pa ubwezi wamampha ndi Chiuta. Abali ndi azichi ndipuso mabuku ngidu, vingundichiska ukongwa. Nkhani yakuti, ‘Ngati Munatumikirapo pa Udindo Wina Mumpingo, Kodi Mungatumikirenso?’ yo ye mu Chigongwi cha Alinda cha Chichewa cha August 15, 2009, yenga nge kalata yo yingumuka marombu ngangu. Ulongozgi wo ndinguwuyanja ukongwa wenga wakuti, ‘Asani mulivi maudindu nganyaki mu mpingu, yesesani kuti ubwezi winu uje wakukho ndi Chiuta.’” Kumbi Dennis wanguyanduwa wuli ndi chilangu cho wangupaskika? Pati pajumpha vyaka, wangukamba kuti, “Yehova wanditumbika so mwakundipaska mwaŵi wakuja muteŵeti wakovya.”

17. Kumbi kusezgeka kungamuwovya wuli munthu yo wabuda kuti wawere so kwaku Chiuta? Konkhoskani.

¹⁷ Kusezgeka, nchilangu so chinyaki cho Yehova wapereka. Kusezgeka kuvikiliya mpingu kuti ŵanthu aleki kuja ndi mijalidu yiheni ndipu kungawovya ukongwa munthu yo wabuda kuti wasinthi. (1 Ŵakor. 5:6, 7, 11) Robert wangusezgeka kwa vyaka pafupifupi 16. Pa nyengu yeniyi, apapi ŵaki ndipuso aku ŵaki atatu ndi mvurwa waki yumoza angusintha cha, angulondo ulongozgi wa m’Mazu ngaku Chiuta. Yiwu anguleka kuchitiya nayu limoza vinthu, chinanga nkhumupaska moni. Pajumpha vyaka kutuliya po Robert wakuwezgeke mu mpingu, iyu waluta panthazi. Ŵati amufumba vo vingumuwovya kuti wawere kwaku Yehova kweniso ŵanthu ŵaki pati pajumpha nyengu yitali viyo, iyu wangumuka kuti vo a m’banja laki achitanga vingumukwaska ukongwa, ndipu wangukamba kuti: “Asani a m’banja langu achezanga nani kamanavi, kundipaska moni, kuchita vinthu venivi kwatingi kundichitiskengi kuti ndileki kuchita phukwa ndipuso ndatingi ndikhumbengi cha kuwere kwaku Chiuta.”

18. Kumbi tikhumbika kuja dongu la mtundu wuli m’manja mwa Muwumbi Mura?

¹⁸ Tingakhumbika chilangu chakuyanana cha, kweni kumbi tijengi dongu la mtundu wuli m’manja mwa Muwumbi Mura? Kumbi tingachita wuli asani tapaskika chilangu? Kumbi tijengi nge Davidi pamwenga Sauli? Yehova, Muwumbi Mura ndiwu Ada ŵidu. Mungaluwanga cha kuti, “Ambuya achenya mweniyo atanja, nge ndi wiski pa mwana mwaku mweniyo wakondwere.” Mwaviyo, tingakananga cha chilangu chaku Yehova ndipuso tingakananga cha asani watitichenya.—Nthanthi 3:11, 12.

[Mazu ngam’mphata]

[Mafumbu]

[Chithuthuzi papeji 24]

[Chithuthuzi papeji 26]

Sauli wangupepuwa ulongozgi ndipu wangukana kuchenyeka. Iyu wangukana kuwumbika!

(Wonani pa  ndimi 7)

Davidi wangusintha ndipu wanguzomera kuchenyeka. Iyu wanguzomerezga kuwumbika ndi Chiuta. Nanga imwi?

(Wonani pa  ndimi 6)