Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

“Mutiphalire, Vinthu Ivi Vizamuŵako Pawuli?”

“Mutiphalire, Vinthu Ivi Vizamuŵako Pawuli?”

“Nchivici cizamuŵa cimanyikwiro ca kuŵapo kwinu na ca umaliro wa mgonezi?”—MAT. 24:3.

1. Nga mbapositole, kasi nase tikukhumba kumanya vici?

UTEŴETI wa Yesu wa pa caru capasi ukaŵa pafupi kumara, ndipo ŵasambiri ŵake ŵakaŵa ŵakukhumbisiska kuti ŵamanye ivyo vizenge munthazi. Ntheura mazuŵa ghacoko waka pambere wandafwe, ŵapositole ŵake ŵanayi ŵakamufumba kuti: “Vinthu ivi vizamuŵako pawuli, ndipo nchivici cizamuŵa cimanyikwiro ca kuŵapo kwinu na ca umaliro wa mgonezi?” (Mat. 24:3; Mrk. 13:3) Pakuzgora Yesu wakayowoya ucimi utali comene uwo uli pa Mateyu cipaturo 24 na 25. Mu ucimi uwu, Yesu wakayowoya vinthu vinandi vyakuzirwa. Mazgu ghake ghaliso na ng’anamuro likuru comene kwa ise cifukwa nase tikukhumba kumanya ivyo vizenge munthazi.

2. (a) Kwa vyaka vinandi, kasi ŵateŵeti ŵa Yehova ŵayezgayezga kuti ŵamanye makora vici? (b) Kasi tidumbiskanenge mafumbo wuli ghatatu?

2 Kwa vyaka vinandi, ŵateŵeti ŵa Yehova ŵalomba na kusanda ucimi wa Yesu wakukhwaskana na mazuŵa ghaumaliro. Ŵayezgayezga kuti ŵamanye makora nyengo iyo mazgu gha Yesu ghakufiskikira. Kuti tilongosore umo tawupulikiskira ucimi uwu, tiyeni tidumbiskane mafumbo ghatatu ghakwamba na mazgu ghakuti “pawuli.” Kasi mphawuli apo “suzgo yikuru” yizamwambira? Kasi mphawuli apo Yesu wazamweruzgira “mberere” na “mbuzi”? Kasi mphawuli apo Yesu ‘wizirenge’?—Mat. 24:21; 25:31-33.

KASI MPHAWULI APO SUZGO YIKURU YIZAMWAMBIRA?

3. Kasi kwa vyaka vinandi, tikaghanaghananga kuti suzgo yikuru yikamba pawuli, ndipo yizamumara pawuli?

3 Kwa vyaka vinandi, tikaghanaghananga kuti suzgo yikuru yikamba mu 1914 apo Nkhondo Yakwamba ya Caru Cose yikambira. Kweniso tikaghanaghananga kuti Yehova wakadumulizga “mazuŵa agho” mu 1918 apo nkhondo iyi yikamalira, mwakuti ŵakuphakazgika ŵaŵe na mpata wa kupharazga makani ghawemi ku mitundu yose. (Mat. 24:21, 22) Tikaghanaghanangaso kuti para mulimo wa kupharazga uwu wamara, muwuso wa Satana uparanyikenge. Ntheura, tikaghanaghananga kuti suzgo yikuru yili na vigaŵa vitatu ivi: Cigaŵa cakwamba (1914 mpaka 1918), ndipo yizamudumulizgika dankha (kwambira mu 1918 mpaka munthazi), ndipo yizamumara pa Haramagedoni.

4. Kasi tikamanya vici vyeneivyo vikawovwira kuti tipulikiske makora ucimi wa Yesu wakukhwaskana na mazuŵa ghaumaliro?

4 Ndipouli, tikati tasanda ucimi wa Yesu mwakupwelelera, tikamanya kuti cigaŵa cimoza ca ucimi wa Yesu wakukhwaskana na mazuŵa ghaumaliro cikufiskika kaŵiri. (Mat. 24:4-22) Kakwamba, mu Yudeya mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, ndipo kaciŵiri, pa caru cose mu nyengo yithu yino. Tikati tamanya fundo iyi, pakaŵa vinandi ivyo vikakhumbikwanga kuti vilongosoreke makora. *[1]

5. (a) Kasi ni nyengo wuli yakusuzga iyo yikamba mu 1914? (b) Kasi nyengo yakusuzga iyi yikuyana na nyengo wuli yakale?

5 Tikamanyaso kuti cigaŵa cakwamba ca suzgo yikuru cikamba mu 1914 yayi. Cifukwa wuli? Cifukwa ucimi wa mu Baibolo ukuvumbura kuti suzgo yikuru yizamwamba na kuwukirana kwa mitundu yayi, kweni yizamwambira apo cisopa cautesi cizamuparanyikira. Ntheura, vinthu ivyo vikamba kucitika mu 1914, nkhwamba kwa suzgo yikuru yayi, kweni “nkhwamba kwa masoka.” (Mat. 24:8) “Masoka” agha ghakuyana na ivyo vikacitika mu Yerusalemu na mu Yudeya kwambira mu 33 C.E. mpaka mu 66 C.E.

6. Kasi nchivici ico cizamulongora kuti suzgo yikuru yamba?

6 Kasi nchivici cizamulongora kuti suzgo yikuru yamba? Yesu wakacima kuti: “Para mwawona cinthu cakuseluska ico cikucitiska phasulo, umo cikayowoyekera mwa Daniyeli nchimi, cikwimilira mu malo ghatuŵa, (uyo wakuŵazga wakukhumbikwira umanyi kuti wapulikiske,) penepapo awo ŵali mu Yudeya ŵambe kucimbilira ku mapiri.” (Mat. 24:15, 16) Pakufiskika kwakwamba, ‘kwimilira mu malo ghatuŵa’ kukacitika mu 66 C.E. apo ŵasilikari ŵa Ŵaroma (“cinthu cakuseluska”) ŵakawukira Yerusalemu na tempile lake (malo ghatuŵa ku Ŵayuda). Apo ucimi uwu uzamufiskira pa caru cose, ‘kwimilira’ mu malo ghatuŵa kuzamucitika para United Nations (“cinthu cakuseluska” ca mazuŵa ghano) wazakawukira Cikhristu (ico ni malo ghatuŵa ku ŵanthu awo ŵakujicema waka kuti Mbakhristu) na Babuloni Mukuru yose. Lemba la Uvumbuzi 17:16-18 likulongosora vya kuwukira uku. Uwu ndiwo uzamuŵa uyambiro wa suzgo yikuru.

7. (a) Kasi umoyo ‘ukaponoskeka’ wuli mu nyengo yakale? (b) Kasi tikulindizga kuti ni vinthu wuli ivyo vizamucitika munthazi?

7 Kweniso Yesu wakacima kuti: ‘Mazuŵa agho ghazamudumulizgika.’ Kakwamba, ivi vikafiskika mu 66 C.E. apo ŵasilikari ŵa Ŵaroma ‘ŵakadumulizga’ kuwukira Yerusalemu. Pamasinda, Ŵakhristu ŵakuphakazgika mu Yerusalemu na mu Yudeya ŵakacimbira kuti umoyo wawo ‘uponoskeke.’ (Ŵazgani Mateyu 24:22; Mal. 3:17) Ntheura, kasi tingalindizga kuti ni vinthu wuli ivyo vizamucitika pa suzgo yikuru iyo yikwiza? Para cisopa cautesi cazakawukilika na United Nations, Yehova ‘wazamudumulizga’ kuwukira uku. Wazamuzomerezga yayi kuti cisopa caunenesko cizakaparanyikire lumoza na cisopa cautesi. Ici cizamucitika kuti ŵanthu ŵa Ciuta ŵazakaponoskeke.

8. (a) Kasi ni vinthu wuli ivyo vizamucitika para cigaŵa cakwamba ca suzgo yikuru cajumpha? (b) Kasi vikulongora kuti mpha nyengo wuli apo wa 144,000 waumaliro wazamupokera njombe yake ya kucanya? (Wonani mazgu gha paumaliro.)

 8 Kasi nchivici ico cizamucitika para cigaŵa cakwamba ca suzgo yikuru cajumpha? Mazgu gha Yesu ghakulongora kuti pazamuŵa nyengo kufuma apo cigaŵa cakwamba ca suzgo yikuru cizamumalira mpaka apo Haramagedoni yizamwambira. Kasi ni vinthu wuli ivyo vizamucitika pa nyengo iyi? Zgoro tikulisanga pa Ezekiel 38:14-16 na pa Mateyu 24:29-31. (Ŵazgani.) *[2] Kufuma apo, Haramagedoni, iyo nchinyina ca suzgo yikuru, yizamurweka, ndipo Haramagedoni yikuyana na pharanyiko la Yerusalemu mu 70 C.E. (Mal. 4:1) Pakuti cinyina ca suzgo yikuru iyo yikwiza ni nkhondo ya Haramagedoni, suzgo iyi yizamuŵa suzgo iyo “yindacitikepo yantheura kufuma ku mtendeko wa caru.” (Mat. 24:21) Para yajumpha, Muwuso wa Khristu wa Vyaka Cikwi uzamwamba.

9. Kasi ucimi wa Yesu wakukhwaskana na suzgo yikuru ukutovwira wuli taŵanthu ŵa Yehova?

9 Ucimi uwu wakukhwaskana na suzgo yikuru ukutikhozga. Cifukwa wuli? Cifukwa ukutisimikizgira kuti nanga tingakumana na masuzgo wuli, taŵanthu ŵa Yehova, nga gulu tizamufuma mu suzgo yikuru. (Uvu. 7:9, 14) Cikuru pa vyose nchakuti tikukondwa cifukwa pa Haramagedoni, Yehova wazamulongora kuti muwuso wake ndiwo ngwakwenelera nadi kuwusa ndiposo wazamutuŵiska zina lake lituŵa.—Sal. 83:18; Ezek. 38:23.

KASI MPHAWULI APO YESU WAZAMWERUZGIRA MBERERE NA MBUZI?

10. Kasi kale tikaghanaghananga kuti ŵanthu ŵeruzgikenge pawuli kuti ni mberere panji mbuzi?

10 Sono tiyeni tiwone nyengo iyo cigaŵa cinyake ca ucimi wa Yesu cizamufiskikira. Cigaŵa ici ni ntharika ya kweruzga mberere na mbuzi. (Mat. 25:31-46) Kale tikaghanaghananga kuti ŵanthu ŵeruzgikenge kuti ni mberere panji mbuzi mu mazuŵa ghaumaliro agha kwambira mu 1914 kuya munthazi. Tikaghanaghananga kuti ŵanthu awo ŵakana uthenga wa Ufumu na kufwa pambere suzgo yikuru yindambe ŵazamufwa kuti ni mbuzi, kwambura cilindizga ca ciwuka.

11. Cifukwa wuli kweruzga ŵanthu kuti ni mberere panji mbuzi kukaŵa kuti kundambe mu 1914?

11 Mukatikati mwa vyaka vya m’ma 1990, Gongwe la Mulinda likasandaso lemba la Mateyu 25:31, ilo likuti: “Para Mwana wa munthu wakwiza mu ucindami wake, na ŵangelo wose pamoza nayo, penepapo wazamukhala pa cizumbe cake caucindami.” Vikamanyikwa kuti Yesu wakaŵa Themba la Ufumu wa Ciuta mu 1914, kweni ‘wakakhala pa cizumbe cake caucindami’ yayi pakuŵa Mweruzgi wa “mitundu yose.” (Mat. 25:32; yaniskani na Daniel 7:13.) Ndipouli, ntharika ya mberere na mbuzi yikulongora kuti Yesu ni Mweruzgi. (Ŵazgani Mateyu 25:31-34, 41, 46.) Pakuti mu 1914 Yesu wakaŵa kuti wandambe kweruzga mitundu yose, mulimo wake wa kweruzga ŵanthu kuti ni mberere panji mbuzi ukaŵa kuti undambe mu caka ici. *[3] Ipo kasi mphawuli apo Yesu wazamwambira kweruzga ŵanthu kuti ni mberere panji mbuzi?

12. (a) Kasi mphawuli apo Yesu wazamuŵa Mweruzgi wa mitundu yose? (b) Kasi ni vinthu wuli ivyo vikulongosoreka pa Mateyu 24:30, 31 na Mateyu 25:31-33, 46?

 12 Ucimi wa Yesu wakukhwaskana na mazuŵa ghaumaliro ukulongora kuti iyo wazamuŵa Mweruzgi wa mitundu yose para cisopa cautesi cazakaparanyika. Nga umo  ndime 8 yalongosolera, vinthu vinyake ivyo vizamucitika pa nyengo iyi vili kulembeka pa Mateyu 24:30, 31. Para mungasanda mavesi agha, muwonenge kuti Yesu wakacima vinthu ivyo vikuyana na ivyo wakazunura mu ntharika ya mberere na mbuzi. Mwaciyelezgero, Mwana wa munthu wakwiza mu ucindami na ŵangelo; mafuko ghose na mitundu yose yizamuwungana; awo ŵazamweruzgika kuti ni mberere ‘ŵazamwinuska mitu yawo’ cifukwa “umoyo wamuyirayira” uzamuŵa kuti ukuŵalindilira. *[4] Awo ŵazamweruzgika kuti ni mbuzi ‘ŵazamujipamantha cifukwa ca kutengera,’ pakumanya kuti ‘ŵadumulikenge kwamuyirayira.’—Mat. 25:31-33, 46.

13. (a) Kasi mphawuli apo Yesu wazamweruzgira ŵanthu kuti ni mberere panji mbuzi? (b) Kasi fundo iyi yikutovwira kuti tiwuwonenge wuli uteŵeti withu?

13 Ntheura, kasi pa nkhani iyi tikutorapo fundo wuli? Yesu wazamweruzga ŵanthu ŵa mitundu yose kuti ni mberere panji mbuzi apo wizirenge pa nyengo ya suzgo yikuru. Para ivi vyajumphapo, pa Haramagedoni, ico nchinyina ca suzgo yikuru, ŵanthu awo ŵazamweruzgika kuti ni mbuzi ‘ŵazamudumulika’ kwamuyirayira. Kasi fundo iyi yikutovwira kuti tiwuwonenge wuli uteŵeti withu? Yikutovwira kuti tiwonenge kuti mulimo withu wa kupharazga ngwakuzirwa comene. Mpaka apo suzgo yikuru yizamwambira, ŵanthu ŵacali na nyengo yakuti ŵasinthire maghanoghano ghawo na kwamba kwenda pa nthowa yifinyi “yakulongozgera ku umoyo.” (Mat. 7:13, 14) Unenesko ngwakuti, pa nyengo yasono ŵanthu ŵangalongora mikhaliro ya mberere panji ya mbuzi. Ndipouli, tikwenera kukumbuka kuti ceruzgo caumaliro ca ŵanthu awo ni mberere panji mbuzi cizamucitika pa nyengo ya suzgo yikuru. Ntheura, tili na cifukwa ciwemi cakulutililira kupharazgira ŵanthu ŵanandi uthenga wa Ufumu mwakuti ŵawupulike na kucitapo kanthu.

Mpaka apo suzgo yikuru yizamwambira, ŵanthu ŵacali na nyengo yakuti ŵasinthire maghanoghano ghawo (Wonani ndime 13)

KASI MPHAWULI APO YESU WIZIRENGE?

14, 15. Kasi ni mavesi ngani ghanayi agho ghakuyowoya vya nyengo ya munthazi apo Khristu wizirenge kuzakeruzga?

14 Kasi tikwenera kusintha nyengo iyo tikaghanaghananga kuti vinthu vinyake vifiskikirenge cifukwa ca umo tasandiraso ucimi wa Yesu? Ucimi uwu ukupeleka zgoro. Tiyeni tiwone.

15 Mu cigaŵa ca ucimi wake, ico cili kulembeka pa Mateyu 24:29–25:46, Yesu wakudidimizga comene pa ivyo vikucitika mu mazuŵa ghaumaliro agha na ivyo vizamucitika pa suzgo yikuru. Mu cigaŵa ici ca ucimi, Yesu wakayowoya kankhondi na katatu mazgu ghakuti “wakwiza,” panji ghakuti kufika. *[5] Pakuyowoya za suzgo yikuru, wakati: “Ŵazamuwona Mwana wa munthu wakwiza pa mabingu.” “Mukumanya cara zuŵa ilo Fumu yinu yikwizira.” “Pa ora ilo mukughanaghana kuti ndilo cara, Mwana wa munthu wakwiza.” Ndipo mu ntharika yake ya mberere na mbuzi, Yesu wakati: “Mwana wa munthu wakwiza mu ucindami wake.” (Mat. 24:30, 42, 44; 25:31) Mavesi ghose ghanayi agha ghakuyowoya vya nyengo ya munthazi apo Khristu wizirenge kuzakeruzga. Kasi ni mpha panyake panayi mu ucimi wa Yesu apo tikusanga mazgu ghakuti “wakwiza”?

16. Kasi ni mavesi ngani ghanyake ghanayi agho ghakuyowoya vya kwiza kwa Yesu?

16 Pakuyowoya vya muzga wakugomezgeka na wakucenjera, Yesu wakati: “Ngwakukondwa muzga uyo usange fumu yake pakufika yizamumusanga wakucita ntheura.” Mu ntharika ya ŵamwali, Yesu wakati: “Apo ŵakalutanga kukagura, mwenenthengwa wakafika [“wakiza,” Tumbuka Bible].” Mu ntharika ya matalente, Yesu wakati: “Yikati yajumphapo nyengo yitali, fumu ya ŵazga ŵara yikiza.” Mu ntharika yeneyiyi, fumu yikuti: “Pakwiza mphanyi napokera ico nchane.” (Mat. 24:46; 25:10, 19, 27) Kasi mavesi ghanayi agha, agho ghakuyowoya vya kwiza kwa Yesu, ghakuyowoya vya nyengo njini?

17. Kasi tikatenge mazgu ghakuti kufika agho ghakuzunulika pa Mateyu 24:46 ghakuyowoya vya nyengo wuli?

17 Kumasinda uku, mu mabuku ghithu tikalembanga kuti mavesi ghanayi ghakuumaliro agha, ghakuyowoya vya kwiza panji kufika kwa Yesu mu 1918. Mwaciyelezgero, wonani mazgu gha Yesu ghakukhwaskana na “muzga wakugomezgeka na wakucenjera.” (Ŵazgani Mateyu 24:45-47.) Tikatenge mazgu ghakuti “pakufika” agho ghali mu vesi 46 ghakafiskika pa nyengo iyo Yesu wakizira kuzakaskolera umoyo wauzimu wa Ŵakhristu ŵakuphakazgika mu 1918 ndiposo kuti muzga wakimikika pa vinthu vyose vya Fumu mu 1919. (Mal. 3:1) Ndipouli, pakuwonaso ucimi wa Yesu, tikuwona kuti tikwenera kusintha pa umo tikuwonera nyengo iyo vinthu vinyake mu ucimi wa Yesu vikufiskikira. Cifukwa wuli?

18. Kasi ucimi wose wa Yesu uwo tadumbiskana ukutovwira kuti tifike pa fundo wuli yakukhwaskana na kwiza kwa Yesu?

18 Mu mavesi ghakwambilira agho ghali pamoza na Mateyu 24:46, lizgu lakuti ‘kwiza’ likuyowoya vya nyengo iyo Yesu wakwizira kuzakeruzga ŵanthu pa suzgo yikuru. (Mat. 24:30, 42, 44) Kweniso, nga umo tawonera mu  ndime 12, mazgu ghakuti Yesu “wakwiza” agho ghali pa Mateyu 25:31 ghakuyowoya vya nyengo ya munthazi yeneyiyi ya ceruzgo. Ntheura nchamahara kudumura kuti mazgu agho ghali pa Mateyu 24:46, 47 ghakuti Yesu wakwiza kuzakimika muzga wakugomezgeka pa vyake vyose, nagho ghakuyowoya vya kwiza kwa munthazi, pa nyengo ya suzgo yikuru. *[6] Nadi, ucimi wose wa Yesu uwo tadumbiskana ukulongora makora kuti mavesi ghose ghankhondi na ghatatu agha, gheneagho ghakuyowoya vya kwiza kwa Yesu, ghakuyowoya vya nyengo ya munthazi yakweruzgira, apo mpha suzgo yikuru.

19. Kasi tasambira vinthu wuli vyeneivyo vyasintha, ndipo ni mafumbo wuli agho ghazgolekenge mu nkhani zakulondezgapo?

19 Kasi tasambira vici mu nkhani iyi? Kukwambilira kwa nkhani iyi tanguyowoya kuti tidumbiskanenge mafumbo ghatatu ghakwamba na mazgu ghakuti “pawuli?” Cakwamba tangudumbiskana kuti suzgo yikuru yikamba mu 1914 yayi kweni yizamwamba apo wupu wa United Nations uzamuwukira Babuloni Mukuru. Kufuma apo, tanguwona cifukwa ico tikuwonera kuti Yesu wakamba kweruzga mberere na mbuzi mu 1914 yayi, kweni wazamweruzga pa suzgo yikuru. Paumaliro, tasanda cifukwa ico tayowoyera kuti Yesu wakiza na kwimika muzga wakugomezgeka pa vyake vyose mu 1919 yayi kweni wazamumwimika pa suzgo yikuru. Ntheura zgoro la mafumbo ghose ghatatu ghakwamba na mazgu ghakuti “pawuli,” ndakuti vyose vizamucitika pa nyengo yimoza ya munthazi, pa suzgo yikuru. Kasi vinthu ivi, vyeneivyo vyasintha, vikukhwaska wuli kapulikiskiro kithu ka ntharika yakukhwaskana na muzga wakugomezgeka? Kweniso, kasi vikukhwaska wuli kapulikiskiro kithu ka ntharika zinyake za Yesu izo zikufiskika mu nyengo iyi yaumaliro? Mafumbo ghakuzirwa agha ghazgolekenge mu nkhani zakulondezgapo.

 

^ ndime 4 Ndime 4: [1] Kuti mumanye vinandi, wonani Gongwe la Mulinda, la Ciceŵa la Febuluwale 15, 1994, pa mutu wakuti “Kodi Nchiyani Chidzakhala Chizindikiro cha Kukhalapo Kwanu”?, na wakuti, “Tiuzeni, Zinthu izi Zidzachitika Liti?” na la Meyi 1, 1999, pa mutu wakuti, “Kuyenera Kuti Izi Zioneke” na mutu wakuti, “Iye Amene Aŵerenga M’kalata Azindikire

^ ndime 8 Ndime 8: [2] Cinthu cinyake ico cikuzunulika mu mavesi agha ‘nkhuwunganya pamoza ŵakusoleka.’ (Mat. 24:31) Ntheura, vikulongora kuti ŵakuphakazgika wose awo ŵacali pa caru capasi ŵazamuluta kucanya para cigaŵa cakwamba ca suzgo yikuru cajumpha, kweni pambere nkhondo ya Haramagedoni yindambe. Fundo iyi yikusintha ivyo vikayowoyeka pa nkhani iyi mu nkhani ya “Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi” mu Gongwe la Mulinda la Ciceŵa la Ogasiti 15, 1990, peji 30.

^ ndime 11 Ndime 11: [3] Wonani Gongwe la Mulinda la Ciceŵa la Okutobala 15, 1995, pa mutu wakuti Kodi Mudzaima Motani ku Mpando wa Chiweruzo? na wakuti, Kodi Nkhosazo ndi Mbuzizo Zili ndi Mtsogolo Motani?

^ ndime 12 Ndime 12: [4] Wonani nkhani yakuyana na iyi pa Luka 21:28.

^ ndime 15 Ndime 15: [5] Mazgu ghakuti “wakwiza” na ghakuti ‘kufika’ ghali kung’anamulika kufuma ku verebu limoza Lacigiriki lakuti erʹkho·mai.

^ ndime 18 Ndime 18: [6] Nga umo tayowoyera kale, verebu Lacigiriki ilo pa Mateyu 24:46 lili kung’anamulika kuti “pakufika” ndilo lili kung’anamulikaso kuti “wakwiza” pa Mateyu 24:30, 42, 44.