1. U fana na vhaapostola, ri fhisetshela u ḓivha mini?

VHUḒINḒA ha Yesu kha ḽifhasi ho vha vhu tsini na u fhela, nahone vhafunziwa vhawe vho vha vha tshi fhisetshela u ḓivha uri vhumatshelo ho vha farela mini. Ngauralo maḓuvha a si gathi a sa athu u lovha, vhaapostola vhawe vhaṋa vho mu vhudzisa vha ri: “Izwi zwithu zwoṱhe zwi ḓo itea lini, nahone tshiga tsha u vha hone hau na tsha vhufhelo ha ano maitele a zwithu tshi ḓo vha tshifhio?” (Mat. 24:3; Marko 13:3) Yesu o fhindula nga u shumisa vhuporofita ho ṱanḓavhuwaho ho ṅwalwaho kha Mateo ndima 24 na 25. Kha honoho vhuporofita, Yesu o dzula o amba nga ha zwiitea zwinzhi zwo swayeaho. Maipfi awe ndi a ndeme kha riṋe ngauri na riṋe ri fhisetshela u ḓivha uri vhumatshelo ho ri farela mini.

2. (a) Kha yeneyi miṅwaha yoṱhe, ndi mini zwe ra ṱoḓa u zwi pfesesa? (b) Ndi mbudziso dzifhio tharu dzine ra ḓo dzi ṱolisisa?

² Kha yeneyi miṅwaha yoṱhe, vhashumeli vha Yehova musi vha tshi guda vho vha vha tshi rabela u itela u pfesesa vhuporofita ha Yesu nga ha maḓuvha a vhufhelo. Vho lwela u pfesesa zwavhuḓi tshifhinga tsha u ḓadzea ha maipfi a Yesu. U itela u sumbedza uri u pfesesa hashu ho bviselwa khagala, kha ri ṱolisise mbudziso tharu dzi tevhelaho. “Maṱungu mahulu” a ḓo thoma lini? Yesu u ḓo haṱula lini “nngu” na “mbudzi”? Yesu u ḓo swika kana u “ḓa” lini?—Mat. 24:21; 25:31-33.

3. Tshifhingani tsha kale, ro vha ri tshi humbula mini nga ha maṱungu mahulu?

³ Lwa miṅwaha minzhi, ro vha ri tshi humbula u nga maṱungu mahulu o thoma nga 1914 khathihi na Nndwa ya Shango ya u Thoma na uri “maḓuvha ayo a ḓo fhungudzwa”nga Yehova nga 1918 musi nndwa i tshi fhela u itela uri masalela a wane tshibuli tsha u huwelela mafhungo maḓifha kha tshaka dzoṱhe. (Mat. 24:21, 22) Musi mushumo wa u huwelela u tshi fhela, muvhuso wa Sathane u ḓo fheliswa. Nga zwenezwo, ho humbulwa uri maṱungu  mahulu a na zwipiḓa zwiraru: Hu ḓo vha na mathomo (1914-1918), maṱungu mahulu a ḓo thithiswa (u bva nga 1918 u ya phanḓa), nahone a ḓo fhela nga Haramagedo.

4. Ndi u pfesesa hufhio he ha bvisela khagala vhuporofita ha Yesu nga ha maḓuvha a vhufhelo?

⁴ Naho zwo ralo, musi hu tshi itwa ṱhoḓisiso yo engedzeaho nga ha vhuporofita ha Yesu, ro wana uri tshipiḓa tsha vhuporofita ha Yesu tshine tsha amba nga ha maḓuvha a vhufhelo tshi ḓadzea nga nḓila mbili. (Mat. 24:4-22) Ho vha na u ḓadzea ha u thoma ha honoho vhuporofita ngei Yudea ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha C.E., nahone hu ḓo vha na u ḓadzea ha vhuvhili shangoni ḽoṱhe zwifhingani zwashu. U pfesesa zwenezwo zwo bvisela zwithu zwinzhi khagala. *

5. (a) Ndi tshifhinga tshifhio tshi konḓaho tsho thomaho nga 1914? (b) Tshenetsho tshifhinga tsha maṱungu tshi tshimbidzana hani na tshifhinga tsha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha C.E.?

⁵ Ro dovha ra zwi pfesesa uri tshipiḓa tsha u thoma tsha maṱungu mahulu a tsho ngo thoma nga 1914. Ndi ngani? Ndi nga nṱhani ha uri vhuporofita ha Bivhili ho dzumbulula uri maṱungu mahulu a nga si thome nga nndwa vhukati ha dzitshaka, fhedzi a ḓo thoma musi hu tshi vutshelwa vhurereli ha mazwifhi. Nga zwenezwo, zwe zwa itea nga 1914, zwo vha zwi si u thoma ha maṱungu mahulu, fhedzi ho vha hu u “ranga ha maṱungu a fanaho na a u beba.” (Mat. 24:8) Enea “maṱungu a fanaho na a u beba” a tshimbidzana na zwe zwa itea ngei Yerusalema na Yudea u bva nga 33 C.E. u swika nga 66 C.E.

6. Ndi tshiga tshifhio tshine tsha ḓo sumbedza u thoma ha maṱungu mahulu?

⁶ Ndi tshiga tshifhio tshine tsha ḓo sumbedza u thoma ha maṱungu mahulu? Yesu o dzula o amba uri: “Musi ni tshi vhona tshithu tshi nengisaho tshi ḓisaho mutshinyalo, samusi zwo ambiwa nga muporofita Daniele, tshi fhethu hukhethwa (muvhali nga a shumise ṱhalukanyo), nga zwenezwo, vha re Yudea kha vha thome u shavhela dzithavhani.” (Mat. 24:15, 16) Kha u ḓadzea ha u thoma, “fhethu hukhethwa” ho vha hone nga 66 C.E. musi mmbi ya Vharoma (“tshithu tshi nengisaho”)  i tshi vutshela Yerusalema na thembele yayo (fhethu hukhethwa kha Vhayuda). Kha u ḓadzea nga nḓila khulwane ‘u vha fhethu’, zwi ḓo itea musi dzangano ḽa Yuno (ḽine musalauno ḽa vha “tshithu tshi nengisaho”) ḽi tshi vutshela ḽa Vhudzhagane (ḽine ḽa vha ḽikhethwa maṱoni a vhathu vhane vha ḓivhidza Vhakriste) na Babele Ḽihulu ḽoṱhe. U vutshela hu fanaho ho ṱaluswa kha Nzumbululo 17:16-18. Tshenetsho tshiitea tshi ḓo vha u thoma ha maṱungu mahulu.

7. (a) Vhathu vho tshidzwa hani ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha? (b) Ri nga lavhelela uri hu ḓo itea mini tshifhingani tshi ḓaho?

⁷ Yesu o dovha a amba hu tshee nga phanḓa uri: “Maḓuvha ayo a ḓo fhungudzwa.” Kha u ḓadzea ha u thoma, hezwi zwo itea nga 66 C.E. musi mmbi ya Vharoma i tshi ‘fhungudza’ u vutshela hayo. Zwenezwo zwo ita uri Vhakriste vho ḓodzwaho vha ngei Yerusalema na Yudea vha shavhe u itela uri ‘vha tshidzwe.’ (Vhalani Mateo 24:22; Mal. 3:17) Ngauralo, ndi mini zwine ra nga zwi lavhelela tshifhingani tsha u ḓa ha maṱungu mahulu? Yehova u ḓo ‘fhungudza’ u vutshela ha Yuno (United Nations) kha vhurereli ha mazwifhi, a tshi thivhela uri vhurereli ha ngoho vhu si fheliswe khathihi na ha mazwifhi. Zwenezwi zwi ḓo khwaṱhisedza uri vhathu vha Mudzimu vha tshidzwe.

8. (a) Ndi zwifhio zwine zwa ḓo itea musi maṱungu mahulu o no fhira? (b) Ndi tshifhinga tshifhio tshine muraḓo wa u fhedzisela wa vha 144 000 wa ḓo wana ngatsho malamba a ṱaḓulu? (Sedzani notsi dza u fhedzisela.)

 ⁸ Hu ḓo itea mini musi tshipiḓa tsha u thoma tsha maṱungu mahulu tsho no fhira? Maipfi a Yesu a sumbedza uri hu ḓo vha na tshifhinga tshine tsha ḓo vha hone u swikela u thoma ha Haramagedo. Hu ḓo itea mini nga tshenetsho tshifhinga? Phindulo i wanala kha Hesekiele 38:14-16 na kha Mateo 24:29-31. (Vhalani.) * Nga murahu ha zwenezwo, ri ḓo vhona Haramagedo, vhuimo ha nṱhesa ha maṱungu mahulu, ane a fana na u fheliswa ha Yerusalema nga 70 C.E. (Mal. 4:1) Musi nndwa ya Haramagedo i tshi vha hone, u ḓa ha maṱungu mahulu a ḓo vha tshiitea—tshi  ‘sa athu vhuya tsha vha hone u bva tshee shango ḽa sikwa.’ (Mat. 24:21) Musi yo no fhira, Muvhuso wa Kristo wa Miṅwaha ya Ḽikhulu u ḓo thoma.

9. Vhuporofita ha Yesu nga ha maṱungu mahulu vhu kwama hani vhathu vha Yehova?

⁹ Honovhu vhuporofita nga ha maṱungu mahulu vhu a ri khwaṱhisa. Ndi ngani zwo ralo? Ndi nga nṱhani ha uri vhu a ri khwaṱhisedza uri naho ra sedzana na vhuleme vhungafhani, vhathu vha Yehova, sa tshigwada, vha ḓo tshidzwa maṱunguni mahulu. (Nzumb. 7:9, 14) Zwihuluhulu, ri a takala ngauri nga Haramagedo, Yehova u ḓo lwela vhuvhusahoṱhe hawe nahone u ḓo ita uri dzina ḽawe ḽikhethwa ḽi ḓivhiwe.—Ps. 83:18; Hesek. 38:23.

10. Mathomoni, ro vha ri tshi pfesesa mini malugana na tshifhinga tsha u haṱulwa ha nngu na mbudzi?

¹⁰ Dovhani ni ṱhogomele tshiṅwe tshipiḓa tsha vhuporofita ha Yesu—tshifanyiso tsha u haṱula nngu na mbudzi. (Mat. 25:31-46) Mathomoni, ro vha ri tshi humbula uri vhathu vha ḓo haṱulwa sa nngu kana mbudzi tshifhingani tsha maḓuvha a vhufhelo u bva nga 1914 u ya phanḓa. Ro phetha nga uri vhoṱhe vhane vha landula mulaedza wa Muvhuso na vhe vha lovha nga phanḓa ha musi maṱungu mahulu a sa athu u thoma vha ḓo fa sa mbudzi—vhe si na fulufhelo ḽa u vuswa.

11. Ndi ngani u haṱula ha vhathu sa nngu na mbudzi hu songo thoma nga 1914?

¹¹ Vhukatini ha vho-1990, Tshiingamo tsho dovha tsha ṱolisisa Mateo 25:31, ine ya ri: “Musi Murwa-muthu a tshi ḓa e kha vhugala hawe e na vharuṅwa vhoṱhe, ndi hone a tshi ḓo dzula kha khuluṋoni yawe ya vhugala.” Ho ambiwa uri Yesu o vha Khosi ya Muvhuso wa Mudzimu nga 1914, fhedzi ho ngo “dzula kha khuluṋoni yawe ya vhugala” sa Muhaṱuli wa “tshaka dzoṱhe.” (Mat. 25:32; vhambedzani Daniele 7:13.) Naho zwo ralo, tshifanyiso tsha nngu na mbudzi tshi ṱalusa Yesu sa Muhaṱuli. (Vhalani Mateo 25:31-34, 41, 46.) Sa izwi Yesu o vha a sa athu u vha Muhaṱuli wa tshaka dzoṱhe nga 1914, o vha a sa athu thoma u haṱula vhathu sa nngu kana mbudzi nga wonoyo ṅwaha. * Zwenezwo ha, Yesu o vha tshi ḓo thoma lini u haṱula?

12. (a) Yesu u ḓo vha Muhaṱuli wa tshaka dzoṱhe lini lwa u tou thoma? (b) Ndi zwifhio zwiitea zwine zwa sumbedzwa kha Mateo 24:30, 31 na kha Mateo 25:31-33, 46?

 ¹² Vhuporofita ha Yesu nga ha maḓuvha a vhufhelo vhu dzumbulula uri u ḓo dzhia vhukando sa Muhaṱuli wa tshaka dzoṱhe lwa u thoma musi hu tshi fheliswa vhurereli ha mazwifhi. Samusi zwo sumbedzwa kha  phara 8, zwiṅwe zwa zwiitea zwine zwa ḓo vha hone nga tshenetsho tshifhinga zwo ṅwalwa kha Mateo 24:30, 31. Musi ni tshi ṱolisisa dzenedzi ndimana, ni ḓo ṱhogomela uri Yesu henefho o dzula o amba nga zwiitea zwine zwa fana na zwe a zwi amba kha tshifanyiso tsha nngu na mbudzi. Sa tsumbo, Murwa-muthu u ḓa na vhugala na vharuṅwa; tshitshavha na tshaka dzoṱhe zwi a kuvhanganywa; vhane vha haṱulwa sa nngu vha ḓo vha “na maanḓa na tshivhindi” ngauri vha ḓo wana “vhutshilo vhu sa fheli.” * Vhane vha haṱulwa sa mbudzi vha ‘ḓo lila vho ṱungufhala,’ vha tshi humbula uri “vha ḓo fheliswa tshoṱhe.”—Mat. 25:31-33, 46.

13. (a) Yesu u ḓo haṱula lini vhathu sa nngu na mbudzi? (b) U pfesesa honohu hu kwama hani nḓila ine ra dzhia ngayo vhuḓinḓa hashu?

¹³ Nga zwenezwo, ri nga phetha nga ḽifhio? Yesu u ḓo haṱula vhathu vha tshaka dzoṱhe sa nngu kana mbudzi musi a tshi ḓa nga tshifhinga tsha maṱungu mahulu. Nga Haramagedo, vhuimo ha nṱhesa ha maṱungu mahulu, vhathu vhane vha nga mbudzi “vha ḓo fheliswa tshoṱhe.” U pfesesa zwenezwo zwi kwama hani nḓila ine ra dzhia ngayo vhuḓinḓa hashu? Zwi ri thusa u vhona uri mushumo washu wa u huwelela ndi wa ndeme lungafhani. U swika maṱungu mahulu a tshi thoma, vhathu vha kha ḓivha na tshifhinga  tsha u shandula mahumbulele avho nahone vha thoma u tshimbila kha nḓila tsekene “i yaho vhutshiloni.” (Mat. 7:13, 14) Zwi re zwone ndi uri, vhathu vha nga kha ḓi sumbedza uri vha nngu kana mbudzi. Naho zwo ralo, ri fanela u humbula uri vhathu vha ḓo haṱulwa lwa u fhedza uri vha nngu kana mbudzi tshifhingani tsha maṱungu mahulu. Nga zwenezwo, ri na tshiitisi tshi pfalaho tsha u bvela phanḓa ri tshi ṋea vhathu vhanzhi tshibuli tsha u thetshelesa na u aravha mulaedza wa Muvhuso.

14, 15. Ndi afhio maṅwalo maṋa ane a ambela kha u ḓa ha Kristo sa Muhaṱuli tshifhingani tshi ḓaho?

 ¹⁴ Naa u ṱolisisa vhuporofita ha Yesu nga ho engedzeaho hu dzumbulula uri u pfesesa hashu zwiṅwe zwiitea zwa ndeme hu tea u khwiniswa? Vhuporofita vhu ṋea phindulo. Kha ri vhone uri nga nḓila-ḓe.

¹⁵ Kha tshipiḓa tsha vhuporofita hawe he ha ṅwalwa kha Mateo 24:29–25:46, Yesu o livhisa ṱhogomelo khulwane kha zwine zwa ḓo itea tshifhingani tsha enea maḓuvha a vhufhelo na tshifhingani tsha maṱungu mahulu a ḓaho. Henefho, Yesu u amba lwa malo malugana na u “ḓa” kana u swika hawe. * A tshi amba nga ha maṱungu mahulu, o ri: Vha “ḓo vhona Murwa-muthu a tshi ḓa e kha makole a ṱaḓulu.” “A ni ḓivhi ḓuvha ḽine Murena waṋu a ḓo ḓa ngaḽo.” “Murwa-muthu u ḓo ḓa nga tshifhinga tshine ni si tshi humbulele.” Malugana na tshifanyiso tsha nngu na mbudzi, Yesu o amba uri: ‘Murwa-muthu u ḓa e kha vhugala hawe.’ (Mat. 24:30, 42, 44; 25:31) Fhethu hu nṋa hu ambela kha u ḓa ha Kristo sa Muhaṱuli tshifhingani tshi ḓaho. Ndi ngafhi kha vhuporofita ha Yesu hune ra wana hone fhethu hu nṋa ho salaho?

16. U ḓa ha Yesu zwi dovha zwa sumbedzwa kha maṅwalo afhio?

¹⁶ Malugana na mulanda a fulufhedzeaho na wa vhuṱali, Yesu o ri: “Mulanda onoyo u ḓo takala musi Muṋe wawe a tshi swika a mu wana a tshi khou ita nga u ralo.” Kha tshifanyiso tshawe nga ha vhasidzana, Yesu o ri: “Musi vho ya u renga, mukwasha a swika.” Kha tshifanyiso tshawe tsha dzitalente, Yesu o ri: “Nga murahu ha tshifhinga tshilapfu, muṋe wa vhenevho vhalanda a vhuya.” Kha tshenetsho tshifanyiso, muṋe o ri: “Musi ndi tshi vhuya ndi kone u wana tshelede yanga.” (Mat. 24:46; 25:10, 19, 27) Zwenezwi zwiitea zwa u ḓa ha Yesu zwi ambela kha tshifhinga tshifhio?

17. Ndi zwifhio zwe ra zwi amba nga ha u swika ha Yesu ho ambiwaho kha Mateo 24:46?

 ¹⁷ Mathomoni, ro amba kha khandiso dzashu uri enea maambiwa maṋa o salaho a ambela kha u ḓa kana u swika ha Yesu nga 1918. Sa tsumbo, ṱhogomelani zwe zwa ambiwa nga Yesu nga ha “mulanda a fulufhedzeaho na wa vhuṱali.” (Vhalani Mateo 24:45-47.) Ro vha ri tshi pfesesa uri u “swika” he ha ambiwa kha ndimana 46 hu tshimbidzana na tshifhinga tshee Yesu a ḓa u ṱola vhumuya ha vhaḓodzwa nga 1918 na uri u vhewa ha mulanda u itela uri a lange thundu dzawe dzoṱhe dza Muṋe zwo itea nga 1919. (Mal. 3:1) Naho zwo ralo, u ṱolisisa vhuporofita ha Yesu nga ho engedzeaho zwi sumbedza uri hu tea u khwiniswa u pfesesa hashu maṅwe masia a vhuporofita ha Yesu. Ndi ngani?

18. U ṱhogomela vhuporofita ha Yesu zwi ri sudzulusela uri ri phethe nga uri mini nga ha u ḓa ha Yesu?

¹⁸ Kha ndimana dza u bva mathomoni u swika kha Mateo 24:46, ipfi u “ḓa” ḽi ambela kha tshifhinga tshine Yesu a ḓo ḓa u ḓivhadza na u haṱula nga tshifhinga tsha maṱungu mahulu. (Mat. 24:30, 42, 44) Zwiṅwe hafhu, samusi ro zwi ṱhogomela kha  phara 12, u “ḓa” ha Yesu ho ambiwaho kha Mateo 25:31 hu ambela kha tshifhinga tshithihi tsha u haṱula tshifhingani tshi ḓaho. Ngauralo, zwi a pfala u phetha nga ḽa uri u swika ha Yesu a tshi ḓa u khetha mulanda a fulufhedzeaho uri a lange thundu dzawe dzoṱhe, ho ṅwalwaho kha Mateo 24:46, 47, hu dovha ha ambela kha u ḓa hawe tshifhingani tshi ḓaho, nga maṱungu mahulu. * I ngoho, vhuporofita ha Yesu a sumbedza zwavhuḓi uri enea maambiwa a malo oṱhe nga ha u ḓa hawe e ra a ṱhogomela, a ambela tshifhinga tshi ḓaho tsha u haṱula tsha maṱungu mahulu.

19. Ndi u khwiniswa hufhio he ra hu ṱhogomela, nahone ndi mbudziso dzifhio dzine ra ḓo dzi fhindula theroni dzi tevhelaho?

¹⁹ Ndi zwifhio zwe ra zwi guda musi ri tshi khou vusulusa? Kha tshiṱoho tsha u thoma, ro amba nga ha mbudziso tharu. Ro thoma nga u ṱhogomela uri maṱungu mahulu ho ngo thoma nga 1914, fhedzi a ḓo thoma musi Yuno i tshi vutshela Babele Ḽihulu. Nga murahu, ra vusulusa uri ndi ngani Yesu a songo thoma u haṱula nngu na mbudzi nga 1914, fhedzi a tshi ḓo haṱula tshifhingani tsha maṱungu mahulu. Tsha u fhedza, ra ṱolisisa uri ndi ngani Yesu musi a tshi swika a songo khetha mulanda a fulufhedzeaho uri a lange thundu dzawe dzoṱhe nga 1919, fhedzi a tshi ḓo zwi ita tshifhingani tsha maṱungu mahulu. Ngauralo, dzenedzo mbudziso tharu dzi ambela kha tshifhinga tshi fanaho tshine tsha khou ḓa—tsha maṱungu mahulu. U khwinisa honohu hu kwama hani u pfesesa hashu tshifanyiso tsha mulanda a fulufhedzeaho? Zwiṅwe hafhu, zwi kwama hani u pfesesa hashu zwiṅwe zwifanyiso zwa Yesu zwine zwa khou ḓadzea tshifhingani tsha zwino tsha vhufhelo? Dzenedzi mbudziso dza ndeme dzi ḓo fhindulwa kha thero dzi tevhelaho.