Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

¿Baʼax kʼiin ken úuchuk le baʼaloʼobaʼ?

¿Baʼax kʼiin ken úuchuk le baʼaloʼobaʼ?

«[¿]Baʼax chíikulal ken u yeʼes way yanecheʼ yéetel táan u taal u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ?» (MAT. 24:3)

1. Jeʼex le apostoloʼoboʼ, ¿baʼax taak k-ojéeltik?

LE TAʼAYTAK u tsʼoʼokol u kʼaʼaytaj Jesús way Luʼumeʼ, u disipuloʼobeʼ taakchaj u yojéeltikoʼob baʼax ku taal u kʼiin. Le oʼolal maʼ yaʼab kʼiinoʼob ku bineltik u kíimil Jesuseʼ, kantúul u apostoloʼobeʼ tu kʼáatoʼobtiʼ: «¿Baʼax kʼiin ken úuchuk le baʼaloʼobaʼ, yéetel baʼax chíikulal ken u yeʼes way yanecheʼ yéetel táan u taal u tsʼoʼokol tiʼ le yóokʼol kaabaʼ?» (Mat. 24:3; Mar. 13:3). Letiʼeʼ tu núukaj yéetel le profecía ku chíikpajal tiʼ u tsʼíib Mateo capítulo 24 yéetel 25. Teʼ profecíaoʼ tʼaanaj tiʼ nukuch baʼaloʼob kun úuchul. Le baʼax tu yaʼaloʼ jeʼel xan u yáantkoʼoneʼ tumen taak k-ojéeltik baʼax ku taal u kʼiin.

2. 1) Jeʼex u máan le jaʼaboʼoboʼ, ¿baʼax tsʼoʼok u yilaʼal u maas naʼataʼal? 2) ¿Máakalmáak le óoxpʼéel kʼáatchiʼ ken k-xakʼaltoʼ?

2 Desde úuchjeakileʼ yaan sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob ku xakʼalxoktikoʼob le profecía tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u tsʼook kʼiinoʼoboʼ yéetel ku kʼáatkoʼob u yáantaj Jéeoba utiaʼal u maas naʼatkoʼob. ¿Baʼaxten? Utiaʼal u yojéeltikoʼob baʼax kʼiin u béeytal baʼaxoʼob u yaʼalmaj. Koʼoneʼex ilik bix tsʼoʼok u bin u maas naʼataʼal óoxpʼéel baʼal: ¿Baʼax kʼiin u káajal le «nojoch muʼyajil[oʼ]»? ¿Baʼax kʼiin u juzgartaʼal le «tamanoʼob» yéetel le «chivoʼob» tumen Jesusoʼ? ¿Baʼax kʼiin u kʼuchul wa u taal Jesús? (Mat. 24:21; 25:31-33.)

¿BAʼAX KʼIIN U KÁAJAL LE «NOJOCH MUʼYAJIL[Oʼ]»?

3. ¿Baʼax k-tuklik kaʼach yoʼolal le «nojoch muʼyajil[oʼ]»?

3 Kaʼacheʼ k-tuklikeʼ le «nojoch muʼyajil[oʼ]» káaj tu jaʼabil 1914 ka yanchaj le Yáax Nojoch Baʼateltáambaloʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu kóomkintaj wa tu beetaj u xuʼulul tu jaʼabil 1918, utiaʼal u kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsil tiʼ tuláakal yóokʼol kaab tumen u yalab le yéeyaʼanoʼoboʼ (Mat. 24:21, 22). Ken tsʼoʼokok túun le kʼaʼaytajoʼ ku xuʼulsaʼal u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanás. Jeʼex k-ilkoʼ k-tuklik kaʼach óox jaats yaan tiʼ le nojoch muʼyajiloʼ: u káajal (tu jaʼabil 1914 tak 1918), u jeʼelel (káaj desde tu jaʼabil 1918) yéetel u tsʼoʼokol (ken taalak Armagedón).

4. ¿Baʼax maas naʼataʼab yoʼolal u profecía Jesús?

4 Ka t-maas xakʼaltaj le profecía tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u tsʼook kʼiinoʼoboʼ, t-naʼateʼ u jaats tiʼ le profecíaaʼ kaʼapʼéel bix u béeytal (Mat. 24:4-22). Yáaxeʼ béeychaj tu luʼumil Judea teʼ yáax siglooʼ. U kaʼapʼéeleʼ yaan u béeytal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab teʼ kʼiinoʼobaʼ. Lelaʼ bey tu jóoʼsoʼon tiʼ sáasil utiaʼal k-naʼatik uláakʼ baʼaloʼob tiʼ le profecía tu yaʼalaj Jesusoʼ. *

5. 1) ¿Baʼax káaj tu jaʼabil 1914? 2) ¿Baʼax kʼiin ka yáax béeychaj le yaayaj baʼaloʼob kun muʼyajtbiloʼ?

5 T-naʼataj xaneʼ u yáax jaats le nojoch muʼyajiloʼ maʼ káaj tu jaʼabil 1914. ¿Baʼaxten k-aʼalik? Tumen le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan u káajal ken líikʼik le gobiernoʼob tu contra le maʼ jaajil religionoʼoboʼ, maʼ ken baʼatelnak luʼumiloʼobiʼ. Le oʼolaleʼ le baʼaxoʼob káaj u yúuchul tu jaʼabil 1914, chéen «u káajbal le yaayaj baʼaloʼob kun muʼyajtbil» tumen wíinikoʼ (Mat. 24:8). Le «yaayaj baʼaloʼob kun muʼyajtbiloʼ» yáax béeychaj Judea yéetel tu kaajil Jerusalén tu jaʼabil 33 yéetel 66 tsʼoʼokok u taal Jesús.

6. ¿Baʼax kun eʼesik tsʼoʼok u káajal le nojoch muʼyajiloʼ?

6 ¿Baʼax kun eʼesik tsʼoʼok u káajal le nojoch muʼyajiloʼ? Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Ken a wileʼex le pʼekbeʼen baʼal ku xuʼulsaj tu yaʼalaj profeta Daniel, tiʼ waʼalakbal tiʼ junpʼéel kiliʼich kúuchileʼ (le máax xokik lelaʼ meyajnak u tuukul utiaʼal u naʼatik), le máaxoʼob yanoʼob Judeaoʼ púutsʼkoʼob utiaʼal ka xiʼikoʼob teʼ puʼukoʼoboʼ» (Mat. 24:15, 16). Le profecíaaʼ yáax béeychaj tu jaʼabil 66. U soldadoiloʼob Roma («le pʼekbeʼen baʼa[loʼ]») waʼalaj «tiʼ junpʼéel kiliʼich kúuchil» ka baʼatelnaj tu contra Jerusalén yéetel u temploil (kiliʼich u yilaʼal tumen le judíoʼoboʼ). Yaan u kaʼa béeytal ken waʼalak le Organización tiʼ le Naciones Unidas («le pʼekbeʼen baʼal» yaan bejlaʼoʼ) «tiʼ junpʼéel kiliʼich kúuchil». Lelaʼ letiʼe ken líikʼik tu contra le maʼ jaajil religionoʼob (kiliʼich u yilaʼaloʼob tumen le maʼ jaajil cristianoʼoboʼ) yéetel tu contra u maasil religionoʼob yaan ichil le Nojoch Babiloniaoʼ. Ken béeychajak baʼax ku yaʼalik Apocalipsis 17:16 tak 18, letiʼe ken káajak le nojoch muʼyajiloʼ.

7. 1) Teʼ yáax siglooʼ, ¿bix úuchik u salvarkuba jujuntúul «máak» jeʼex aʼalaʼaniloʼ? 2) Tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal k-páaʼtikeʼ?

7 Jesuseʼ tu yaʼalaj xan: ‹Le kʼiinoʼob jeʼeloʼ yaan u kóomkintaʼaloʼob›. Lelaʼ yáax béeychaj tu jaʼabil 66, ka tu kóomkintaj wa ka tu xotʼaj u baʼateʼel le romanoʼob tu contra Jerusalenoʼ. Teʼ súutuk jeʼeloʼ le yéeyaʼanoʼob kajaʼanoʼob Jerusalén yéetel Judeaoʼ púutsʼoʼob utiaʼal u salvarkubaʼob (xok Mateo 24:22; Mal. 3:17). Kux túun tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal k-páaʼtikeʼ? Jéeobaeʼ yaan u kóomkintik wa u xotʼik u baʼateʼel le Naciones Unidas tu contra le maʼ jaajil religionoʼoboʼ, utiaʼal maʼ u xuʼulsaʼal xan u jaajil religión. Beyoʼ yaan u salvarkuba u kaajal Dios.

8. 1) ¿Baʼax kun úuchul ken tsʼoʼokok u yáax jaats le nojoch muʼyajiloʼ? 2) Maʼ xaaneʼ, ¿baʼax kʼiin ken bisaʼak kaʼan u yalab le 144,000? (Ilawil le tsolajil yaan tu tsʼoʼokbal le xookaʼ.)

 8 ¿Baʼax kun úuchul ken tsʼoʼokok u yáax jaats le nojoch muʼyajiloʼ? Le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ ku yeʼesik yaan u máan tsʼeʼetsʼek kʼiin, tsʼoʼoleʼ ku káajal le Armagedonoʼ. Baʼaleʼ, ¿baʼax kun úuchul teʼ tsʼeʼetsʼek kʼiinoʼoboʼ? U núukileʼ k-ilik tiʼ u tsʼíib Ezequiel 38:14 tak 16 yéetel Mateo 24:29 tak 31 (xokeʼ). * Ken tsʼoʼokkeʼ ku káajal Armagedón, jeʼex ka xuʼulsaʼab tiʼ Jerusalén tu jaʼabil 70 (Mal. 4:1). Le baʼax kun úuchul tu kʼiinil Armagedón, u tsʼoʼokbal le nojoch muʼyajiloʼ, «mix juntéen ilaʼak desde ka káaj yóokʼol kaab tak bejlaʼeʼ» (Mat. 24:21). Ken tsʼoʼokkeʼ Cristoeʼ yaan u káajal u reinar ich mil jaʼaboʼob.

9. ¿Bix k-uʼuyikba ken k-naʼat le profecía ku tʼaan tiʼ le nojoch muʼyajiloʼ?

9 Le profecía ku tʼaan tiʼ le nojoch muʼyajiloʼ jach ku líiʼsik k-óol. ¿Baʼaxten? Tumen ku yeʼesikeʼ jeʼel baʼaxak ka u aktáant u kaajal Dioseʼ maʼ kun xuʼulsbil tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ (Apo. 7:9, 14). Baʼaleʼ maas kiʼimak k-óol k-ojéeltik tu kʼiinil Armagedoneʼ, Jéeobaeʼ yaan u yeʼesik chéen letiʼ yaan u derechoil u gobernar yéetel yaan u kiliʼichkúuntik u kʼaabaʼ (Sal. 83:18; Eze. 38:23).

¿BAʼAX KʼIIN U JUZGARTAʼAL LE «TAMANOʼOB» YÉETEL LE «CHIVOʼOB» TUMEN JESUSOʼ?

10. ¿Baʼax kʼiin k-tuklik kaʼach ken juzgartaʼak le tamanoʼob yéetel le chivoʼoboʼ?

10 Koʼoneʼex xakʼaltik baʼax kʼiin u béeytal uláakʼ u jaats le profecía tu yaʼalaj Jesusoʼ: u juzgartaʼal le tamanoʼob yéetel le chivoʼoboʼ (Mat. 25:31-46). K-tuklik kaʼacheʼ le juicio utiaʼal u jaʼatsal le máakoʼob bey tamanoʼob yéetel le bey chivoʼoboʼ, yaan u béeytal tuláakal le tiempo ku xáantal u tsʼook kʼiinoʼoboʼ, desde tu jaʼabil 1914 tak tu kʼiinil Armagedón. K-tuklik kaʼacheʼ le máaxoʼob maʼ tu kʼamkoʼob u maʼalob péektsilil le Reino yéetel ku kíimloʼob táanil tiʼ u káajal le nojoch muʼyajiloʼ, letiʼe chivoʼoboʼ yéetel junpuliʼ maʼ kun kaʼa kuxkíintbiloʼob.

11. ¿Baʼaxten k-aʼalik maʼ káaj u juzgartaʼal le tamanoʼob yéetel le chivoʼob tu jaʼabil 1914?

11 Tu jaʼabil 1995, U Pʼíich Tulumil Kanan ich españoleʼ tu maas tsolaj baʼax ku yaʼalik Mateo 25:31, tuʼux ku yaʼalik: «Ken nojbeʼenkúuntaʼak u Paal máak yéetel ken yanak yéetel tuláakal le angeloʼoboʼ, yaan u kutal tu kiʼichkelem trono». Tu yeʼeseʼ tu jaʼabil 1914 Jesuseʼ kʼuch u beet u Reyil tiʼ u Reino Dios, baʼaleʼ maʼ kulaj «tu kiʼichkelem trono» bey u Juezil «tuláakal kaajoʼobeʼ» (Mat. 25:32; ket yéetel Daniel 7:17). Baʼaleʼ u kettʼaanil le tamanoʼob yéetel le chivoʼoboʼ, ku tʼaan tiʼ le kʼiin ken u beet u Juezil Cristooʼ (xok Mateo 25:31-34, 41, 46). Jesuseʼ maʼ kulaj u juzgart tuláakal le kaajoʼob tu jaʼabil 1914, le oʼolal le u jaʼatsal le tamanoʼob tiʼ le chivoʼoboʼ maʼ káaj teʼ jaʼab jeʼeloʼ. * ¿Baʼax kʼiin túun ken káajak?

12. 1) ¿Baʼax kʼiin u káajal u beetik u Juezil Jesús tiʼ tuláakal kaajoʼob? 2) ¿Baʼax ku yaʼalik Mateo 24:30 yéetel 31 bey xan Mateo 25:31 tak 33 yéetel 46 kun úuchul? (Ilawil xan le tsolajil yaan tu tsʼoʼokbal le xookaʼ.)

 12 U profecía Jesús yoʼolal u tsʼook kʼiinoʼobeʼ ku yeʼesik yaan u káajal u beetik u Juezil tiʼ tuláakal kaajoʼob ken xuʼulsaʼak le maʼ jaajil religionoʼoboʼ. Jeʼex t-ilil teʼ  xóotʼol 8, Mateo 24:30 yéetel 31, ku yaʼalik jujunpʼéel tiʼ le baʼaloʼob kun úuchul teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ. Ken k-xakʼalt le tekstoʼobaʼ k-ilkeʼ Jesuseʼ tʼaanaj tiʼ baʼaloʼob kun úuchul chíikaʼan xan tiʼ baʼax tu yaʼalaj tu kettʼaanil le tamanoʼob yéetel le chivoʼoboʼ. Ku yaʼalikeʼ ken nojbeʼenkúuntaʼak u Paal máak yéetel ken yanak yéetel le angeloʼoboʼ, yaan u muʼuchʼul tuláakal kaajoʼob tu táan. Le máaxoʼob kun juzgartbiloʼob bey tamanoʼobeʼ yaan u ‹líiʼsik u pooloʼob› tumen yaan u tsʼaʼabaltiʼob «kuxtal minaʼan u xuul». * Le máaxoʼob kun juzgartbiloʼob bey chivoʼobeʼ yaan «u loxik u tseemoʼob» ken u yojéeltoʼob «yaan u xuʼulsaʼaltiʼob» (Mat. 25:31-33, 46).

13. 1) ¿Baʼax kʼiin u yaʼalik Jesús máax bey taman wa chivoeʼ? 2) ¿Baʼax ku yeʼesiktoʼon lelaʼ?

13 ¿Baʼax ku yeʼesiktoʼon le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilkaʼ? Ku yeʼesikeʼ ken taalak Jesús tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ yaan u juzgartik tuláakal kaajoʼob, yaan u yaʼalik máax bey taman wa chivoeʼ. Tu kʼiinil Armagedón, ken tsʼoʼokok le nojoch muʼyajiloʼ, yaan u xoʼotʼol wa u xuʼulsaʼal tiʼ le chivoʼob utiaʼal mantatsʼoʼ. ¿Baʼax ku yeʼesiktoʼon lelaʼ? Ku yeʼesik unaj k-aʼalik tiʼ le máakoʼob baʼax ku taal u kʼiinoʼ, tumen yaan tiempo u kʼexik u kuxtaloʼob utiaʼal u binoʼob teʼ bej «ku bisik máak tiʼ kuxtaloʼ» (Mat. 7:13, 14). Kex bejlaʼa yaʼab máax bey taman wa bey chivoeʼ, maʼ u tuʼubultoʼoneʼ tu kʼiinil le nojoch muʼyajil kun aʼalbil máax taman wa máax chivooʼ. Le oʼolal u kʼiinil k-tsʼáaik k-óol kʼaʼaytaj. Unaj k-kʼaʼaytaj tiʼ tuláakal máak utiaʼal u yantal u páajtalil u yuʼubikoʼob yéetel u kʼamkoʼob le maʼalob péektsiloʼ.

Mientras maʼ káajak le nojoch muʼyajiloʼ yaan tiempo u kʼexik u kuxtal le máakoʼoboʼ (Ilawil xóotʼol 13)

¿BAʼAX KʼIIN U TAAL WA U KʼUCHUL JESÚS?

14, 15. ¿Máakalmáak le kanpʼéel tekstoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ u taal wa u kʼuchul Jesús bey Juezeʼ?

14 K-aʼalmaj xan baʼax kʼiin ka béeychaj uláakʼ baʼaloʼob. Ken k-maas xakʼalt le profecía tu yaʼalaj Jesusoʼ, ¿ku yeʼesik wa unaj k-kʼexik le baʼax k-aʼalmoʼ? Utiaʼal k-ilkeʼ koʼoneʼex xakʼaltik uláakʼ baʼaloʼob tu yaʼalaj Jesús.

15 Tiʼ u tsʼíib Mateo 24:29 tak 25:46, Jesuseʼ tʼaanaj tiʼ baʼaxoʼob kun úuchul tu tsʼook kʼiinoʼob yéetel tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ. Ocho u téenel tʼaanaj tiʼ u taal wa u kʼuchul. * Yoʼolal le nojoch muʼyajiloʼ, tu yaʼalaj: «Yaan u yilkoʼob u Paal máak táan u taal yóokʼol le múuyaloʼob[oʼ]». Tu yaʼalaj xan: «Maʼ a wojleʼex baʼax kʼiin ken taalak a Yuumtsileʼexiʼ». Bey xan tu yaʼalaj: «U Paal máakeʼ yaan u kʼuchul tiʼ junpʼéel hora maʼ táan a páaʼtkeʼexiʼ». Tsʼoʼoleʼ tu kettʼaanil le tamanoʼob yéetel le chivoʼoboʼ le Biblia El Nuevo Testamento de Nuestro Señor Jesucristo ich Maya, ku yaʼalik: «Ken taalak u Paal Máak jeʼel bix [Reyeʼ]» (Mat. 24:30, 42, 44; 25:31). Le kanpʼéel tekstoʼobaʼ ku tʼaanoʼob tiʼ le kʼiin ken taalak Jesús u beet u Jueziloʼ. ¿Máakalmáak le uláakʼ kanpʼéel tekstoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ u taal wa u kʼuchul Jesusoʼ?

16. ¿Máakalmáak le uláakʼ kanpʼéel tekstoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ u taal wa u kʼuchul Jesusoʼ?

16 Yoʼolal le palitsil chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼatoʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «¡Kiʼimak u yóol le palitsilaʼ, wa ken kʼuchuk u Tsʼuulileʼ ku yilik táan u beetik le baʼax tu kʼubéentajtiʼoʼ!». Tu kettʼaanil xan le x-chʼúupalaloʼoboʼ, tu yaʼalaj: «Le bijaʼan u manoʼob le aceiteoʼ kʼuch le noviotsiloʼ [‹taal le noviooʼ›, Le Tumben Nuptʼan (LTN)]». Tu kettʼaanil le talentosoʼ, tu yaʼalaj xan: «Ka máan yaʼab kʼiinoʼobeʼ, taal u tsʼuulil le palitsiloʼoboʼ». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj: «Ken kʼuchkeneʼ [«ken taalakeneʼ», LTN] yaan kaʼach in kʼamik in taakʼin» (Mat. 24:46; 25:10, 19, 27). ¿Baʼax kʼiin ken taalak wa ken kʼuchuk Jesús jeʼex u yaʼalik le kanpʼéel tekstoʼobaʼ?

17. ¿Baʼax k-aʼalmaj kaʼach yoʼolal le u kʼuchul Jesús ku yaʼalik Mateo 24:46?

17 Kaʼacheʼ k-aʼalikeʼ le u tsʼook kanpʼéel tekstoʼobaʼ, ku yeʼesik kʼuch wa taal Jesús tu jaʼabil 1918. Koʼoneʼex ilik bix k-naʼatik kaʼach le baʼax tu yaʼalaj Jesús yoʼolal «le palitsil chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat[oʼ]» (xok Mateo 24:45 tak 47). K-tuklik kaʼacheʼ le versículo 46, ku yeʼesik kʼuch Jesús tu jaʼabil 1918 utiaʼal u yilik bix u meyajtaʼal Dios tumen le yéeyaʼanoʼoboʼ. K-tuklik kaʼach xaneʼ tu jaʼabil 1919 tsʼaʼab tiʼ le palitsil u kanáant tuláakal baʼax yaan tiʼ le Tsʼuuloʼ (Mal. 3:1). Baʼaleʼ tumen tsʼoʼok k-maas naʼatik le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ, k-tsʼáaik cuenta maʼ jeʼex k-tuklik kaʼachoʼ. ¿Baʼaxten?

18. ¿Baʼax tsʼoʼok k-naʼatik yoʼolal u taal wa u kʼuchul Jesús beora tsʼoʼok k-láaj k-xakʼaltik le profecíaoʼ?

18 Le jejeláas bix u meyaj le tʼaan kʼuchul yéetel taal teʼ tekstoʼob yaan táanil tiʼ Mateo 24:46, táan u tʼaanoʼob tiʼ le kʼiin ken taalak Jesús u juzgart yéetel u xuʼuls le máakoʼob tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ (Mat. 24:30, 42, 44). Jeʼex tsʼoʼok k-ilik xan teʼ  xóotʼol 12, u taal Jesús ku chʼaʼchiʼitaʼal tu tsʼíib Mateo 25:31, láayliʼ táan u tʼaan tiʼ le kʼiin ken taalak Jesús juzgaroʼ. Le oʼolaleʼ le u kʼuchul Jesús utiaʼal u tsʼáaik kanáantbil tuláakal baʼax yaantiʼ tumen le palitsil jeʼex u yaʼalik Mateo 24:46 yéetel 47, táan u tʼaan tiʼ le ken taalak tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ. * Ken k-xakʼalt tuláakal le profecía tu yaʼalaj Jesusoʼ k-ilkeʼ le ocho u téenel tuʼux ku chíikpajal le tʼaan taal wa u kʼuchloʼ táan u tʼaan tiʼ le juicio ken u beet tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ.

19. 1) ¿Baʼaxoʼob tsʼoʼok u maas tsolik le xookaʼ? 2) ¿Baʼax kʼáatchiʼob kun núukbil tuláakʼ xookoʼoboʼ?

19 Koʼoneʼex kʼaʼajsik baʼax t-ilaj. Tu káajbal le xookaʼ t-beetaj óoxpʼéel kʼáatchiʼob utiaʼal k-ojéeltik baʼax kʼiin u béeytal óoxpʼéel baʼal. T-ileʼ le nojoch muʼyajiloʼ maʼ káaj tu jaʼabil 1914, baʼaxeʼ yaan u káajal ken líikʼik le Naciones Unidas tu contra le Nojoch Babiloniaoʼ. T-ilaj xan baʼaxten u kʼiinil u juzgartik Jesús le tamanoʼob yéetel le chivoʼoboʼ maʼ káaj tu jaʼabil 1914, baʼaxeʼ yaan u béeytal tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ. U tsʼookeʼ t-ileʼ Jesuseʼ maʼ tu tsʼáaj tiʼ le palitsil chúukaʼan u yóol u kanáant baʼax yaantiʼ tu jaʼabil 1919, baʼaxeʼ yaan u tsʼáaik tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ. U núukil le óoxpʼéel kʼáatchiʼoboʼ junpʼéeliliʼ: Tu yóoxpʼéelal kun béeytal tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ. Lelaʼ ¿bix u yáantkoʼon utiaʼal k-maas naʼatik uláakʼ baʼaloʼob yoʼolal u kettʼaanil le palitsil chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼatoʼ? Yéetel ¿bix u yáantkoʼon k-naʼat uláakʼ kettʼaanoʼob tu yaʼalaj Jesús yoʼolal u tsʼook kʼiinoʼob? Lelaʼ yaan k-kanik tuláakʼ xookoʼob.

 

^ xóot’ol 4 Xóotʼol 4: Utiaʼal a wojéeltik u maasileʼ ilawil U Pʼíich Tulumil Kanan ich español 15 tiʼ febrero tiʼ 1994, táan juʼun 8 tak 21, yéetel U Pʼíich Tulumil Kanan ich español 1 tiʼ mayo tiʼ 1999, táan juʼun 8 tak 20.

^ xóot’ol 8 Xóotʼol 8: Le tekstoʼobaʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ yaan u túuxtik u angeloʼob utiaʼal «u muchʼkíintoʼob [...] máaxoʼob u yéeymaj» (Mat. 24:31). Leloʼ ku yeʼesikeʼ tuláakal le yéeyaʼanoʼob pʼaatloʼob way Luʼum ken tsʼoʼokok u yáax jaats le nojoch muʼyajiloʼ yaan u kʼuchul u súutukil u bisaʼaloʼob kaʼan táanil tiʼ u káajal Armagedón. Lelaʼ ku jeelintik baʼax tsoʼol tiʼ le xook ku kʼaabaʼtik: «Kʼáatchiʼob ku beetaʼal» jóokʼ tiʼ U Pʼíich Tulumil Kanan ich español 15 tiʼ agosto tiʼ 1990, táan juʼun 30.

^ xóot’ol 11 Xóotʼol 11: Ilawil U Pʼíich Tulumil Kanan ich español 15 tiʼ octubre tiʼ 1995, táan juʼun 18 tak 28.

^ xóot’ol 12 Xóotʼol 12: Ilawil xan Lucas 21:28.

^ xóot’ol 15 Xóotʼol 15: Utiaʼal u suʼutul le tʼaan griego érkjomai meyajnaj le tʼaan taal yéetel kʼuchul.

^ xóot’ol 18 Xóotʼol 18: Le tʼaan ku suʼutul «ken kʼuchuk» yaan tu tsʼíib Mateo 24:46, láayliʼ letiʼe tʼaan ich griego ku suʼutul «u taal», «ken taalak» yéetel «u kʼuchul» ku chíikpajal tiʼ Mateo 24:30, 42, 44.