1. (1) Yu tokbaot parabol blong gudfala sid mo rabis gras. (2) ?Jisas i eksplenem mining blong parabol ya olsem wanem?

WAN long ol parabol blong Jisas long saed blong Kingdom, hemia parabol we i tokbaot wan masta we i planem gudfala sid long garen blong hem, nao wan enemi i kam, i planem sid blong rabis gras. Taem tufala sid ya i gru, rabis gras i kavremap gudfala wan. Masta ya i talem long ol man blong wok blong hem blong oli livim tufala i stap blong “tufala i save gru wantaem gogo kasem taem blong tekemaot ol kakae long garen.” Long taem blong tekemaot kakae, ol man blong wok oli katemaot ol rabis gras mo oli karem ol gudfala kakae i go long haos. Jisas i talem mo i eksplenem mining blong parabol ya long Matiu 13:24-30, 37-43. (Ridim.) ?Parabol ya i soemaot wanem? (Yu lukluk smol plan ya “Gudfala Sid Mo Rabis Gras.”)

2. (1) ?Ol samting we oli hapen long garen blong masta ya, oli soemaot wanem? (2) ?Wanem haf blong parabol ya we stadi ya bambae i tokbaot moa?

² Ol samting we oli hapen long garen blong masta ya oli soemaot, olsem wanem mo wanem taem bambae Jisas i karem ol gudfala kakae. Ol gudfala kakae ya hemia ol tabu Kristin we bambae oli rul wetem hem long Kingdom. Wok ya blong planem ol sid i stat long taem blong Pentekos long yia 33. Wok ya blong karem ol gudfala kakae i go long haos, bambae i finis taem ol tabu Kristin we oli laef long en blong wol ya, oli kasem laswan mak blong olgeta mo oli go long heven. (Mat. 24:31; Rev. 7:1-4) Parabol ya i givhan long yumi blong luksave ol samting we bambae oli hapen blong samwe 2,000 yia. Hem i tokbaot taem we man i planem sid, taem we sid i gru, mo taem blong tekemaot kakae. Be stadi ya bambae i tokbaot moa, taem blong tekemaot kakae. *

3. (1) ?Wanem samting i kamaot afta long yia 100? (2) Folem Matiu 13:28, ?hu i askem kwestin long masta, mo wanem kwestin we oli askem? (Yu lukluk sam moa save.)

³ Afta long yia 100, ol giaman Kristin oli stat kamaot klia, olsem we “ol rabis gras oli gru, oli kam bigwan.” (Mat. 13:26) Afta long yia 300, namba blong ol Kristin we oli olsem rabis gras i plante moa i bitim ol tabu Kristin. Long parabol blong Jisas, ol man blong wok oli askem long masta sipos oli save go pulumaot ol rabis gras. * (Mat. 13:28) ?Masta i talem wanem?

4. (1) ?Tok blong Masta Jisas i soemaot wanem? (2) ?Wetaem yumi save luksave ol tabu Kristin?

⁴ Jisas i tokbaot gudfala sid mo rabis gras, i se: “Tufala i save gru wantaem gogo kasem taem blong tekemaot ol kakae long garen.” Tok ya i soemaot se stat long taem blong ol aposol i kam, i gat sam tabu Kristin long wol. Mo tu, Jisas i talem long ol disaepol blong hem se: “Mi bambae mi stap wetem yufala oltaem, gogo wol ya i finis.” (Mat. 28:20) Taswe Jisas bambae i lukaotgud long ol tabu Kristin oltaem, gogo kasem taem blong en. Be long ol yia ya, yumi no save stret se hu nao i stap long grup blong ol gudfala sid, from we ol giaman Kristin oli plante. Be samwe 30 yia bifo long taem blong tekemaot kakae long garen, yumi luksave klia se hu ya grup blong ol tabu Kristin. ?Yumi luksave samting ya olsem wanem?

5. ?Profet tok blong Malakae i kamtru olsem wanem taem Jisas i stap long wol?

⁵ Plante yia bifo we Jisas i talem parabol blong gudfala sid mo rabis gras, Jehova i pulum profet Malakae blong i talemaot sam samting we oli sem mak long parabol blong  Jisas. (Ridim Malakae 3:1-4.) Jon Baptaes i ‘man blong karem tok we i mekemrere rod.’ (Mat. 11:10, 11) Taem hem i kamtru long yia 29, taem blong jajem ol man Isrel i kam klosap. Jisas i namba tu man blong karem tok. Hem i klinim haos blong God long Jerusalem, tu taem. Faswan, hemia taem hem i stat blong prij. Mo seken wan, hemia klosap long taem we hem i finisim wok blong hem long wol. (Mat. 21:12, 13; Jon 2:14-17) Taswe, wok ya we Jisas i mekem blong klinim haos blong God, i no hapen long wan sot taem.

6. (1) ?Profet tok blong Malakae i kamtru olsem wanem long wan fasin we i bigwan moa? (2) ?Wetaem Jisas i jekem haos blong God long saed blong spirit? (Yu lukluk sam moa save.)

⁶ ?Profet tok blong Malakae i kamtru olsem wanem long wan fasin we i bigwan moa? Long ol yia bifo long 1914, C. T. Russell mo ol fren blong hem, oli mekem wok olsem Jon Baptaes. Oli stadi long Baebol blong faenemaot samting we Baebol i tijim. Oli faenemaot mining blong sakrefaes blong Jisas, oli faenemaot se tijing blong helfaea i giaman, mo oli talemaot se bambae taem blong ol hiten man i finis. Be i gat plante skul tu we oli talem se oli biaen long Jisas. Taswe, ?hu long ol grup ya i gudfala sid? Blong faenemaot samting ya, Jisas i stat blong jekem haos blong God long saed blong spirit long 1914. Wok ya blong jekem mo klinim, i stat long 1914 go kasem fashaf blong 1919. * Wok ya i tekem taem, i no hapen wantaem nomo.

7. Taem Jisas i stat blong mekem wok ya blong jekem haos blong God long 1914, ?hem i faenem wanem?

⁷ Taem Jisas i stat blong mekem wok ya blong jekem haos blong God, ?hem i faenem wanem? Hem i faenem se wan smol grup  blong ol Baebol Studen, oli wantem tumas blong yusum paoa mo olting blong olgeta blong mekem wan bigfala wok blong prij. * Oli mekem samting ya blong bitim 30 yia finis. !I sua se Jisas mo ol enjel oli harem gud tumas blong luk se ol rabis gras blong Setan, oli no jokem ol gudfala sid! Be nating se i olsem, Jisas i luk se i nidim blong mekem ‘ol pris oli klin long fes blong Hae God.’ Ol pris ya hemia ol tabu Kristin. (Mal. 3:2, 3; 1 Pita 4:17) ?From wanem?

8. ?Wanem i hapen afta long 1914?

⁸ Long en blong 1914, sam Baebol Studen oli harem nogud from we oli no go long heven. Long 1915 mo 1916, ol man oli agensem ol Baebol Studen, ale oli no moa prij plante. Samting we i moa nogud se, afta we Brata Russell i ded long Oktoba 1916, fasin agens i kamaot insaed long grup ya blong ol Baebol Studen. Fo long ol seven brata we oli lidim wok long Watch Tower Bible and Tract Society, oli no agri se Brata Rutherford bambae i lukaot long ol wok. Olgeta ya oli traem mekem ol brata oli seraot, be long Ogis 1917, oli aot long Betel. Sam Baebol Studen oli lego trutok from we oli fraet long man. Nating se i olsem, smol grup we i stap i agri blong Jisas i klinim olgeta, mo oli lego ol fasin we oli no stret. Jisas i luksave olgeta se oli ol tru Kristin, mo hem i sakemaot ol giaman Kristin wetem ol skul we oli giaman se oli Kristin. (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19) ?Wanem i hapen afta? Blong faenem ansa, bambae yumi tokbaot bakegen parabol blong gudfala sid mo rabis gras.

9, 10. (1) ?Bambae yumi tokbaot wanem samting? (2) ?Wanem faswan samting we i hapen long taem blong tekemaot kakae?

⁹ Jisas i talem se: “Taem blong tekem kakae i kam, hemia en blong wol ya.” (Mat. 13:39) Taem blong tekem kakae i stat long 1914. Bambae yumi tokbaot faef samting we Jisas i talem se bambae oli kamaot long taem blong tekemaot kakae.

¹⁰ Faswan samting se, oli katem ol rabis gras. Jisas i talem se: “Long taem ya, bambae mi save talem long ol man we oli go blong tekemaot ol gudfala kakae ya, blong oli go katem ol rabis gras ya fastaem, oli fasem long bandel.” Afta long 1914, ol enjel oli stat blong “katem” rabis gras, hemia ol giaman Kristin. Oli seraotem olgeta long “ol pikinini blong kingdom.”—Mat. 13:30, 38, 41, NW.

11. ?Wanem i mekem se ol tru Kristin oli defren long ol giaman Kristin?

¹¹ Taem wok ya blong katem ol rabis gras i stap gohed, i kam moa klia se hu ya ol tabu Kristin mo hu ya ol giaman Kristin. (Rev. 18:1, 4) Long 1919, Bigfala Babilon i foldaon. ?Wanem i mekem se ol tru Kristin oli defren long ol giaman Kristin? Hemia wok blong prij. Olgeta we oli lidim wok blong ol Baebol Studen, oli talemaot se i impoten blong joen long wok blong talemaot Kingdom. Wan buklet (To Whom the Work Is Entrusted) we oli wokem long 1919, i talem se olgeta tabu Kristin oli mas go prij long ol haos wanwan. Buklet ya i gohed i se: “I luk olsem se wok ya i bigwan tumas, be hem i wok blong Masta, mo hem bambae i givim paoa long yumi blong mekem wok ya. Yu yu mas harem gud blong joen long wok ya.” ?Ol Baebol Studen oli mekem wanem? Wajtaoa blong 1922 i talem se, stat long taem ya, ol Baebol Studen oli wok strong long wok blong prij. Mo tu, stat long taem ya, ol man oli luksave olgeta from wok blong prij we oli mekem long ol haos wanwan. Tede yet, ol man oli save yumi from wok ya.

12. ?Wetaem oli tekemaot ol tabu Kristin i kam?

¹² Namba tu samting se, oli tekemaot ol gudfala kakae. Jisas i talem long ol enjel blong hem se: “Oli save go tekemaot ol gudfala kakae blong karem i kam long haos.” (Mat. 13:30) Stat long 1919, oli tekemaot ol tabu Kristin mo karem olgeta i kam insaed long haos ya, hemia Kristin kongregesen we naoia hem i klin. ?Olsem wanem long ol tabu Kristin we oli laef long en blong wol? Taem olgeta ya oli go long heven, hemia en blong  taem ya we oli tekemaot ol gudfala kakae i kam.—Dan. 7:18, 22, 27.

13. ?Revelesen 18:7 i soemaot wanem long saed blong woman ya blong rod no Bigfala Babilon, mo ol skul we oli talem se oli Kristin?

¹³ Namba tri samting se, oli krae mo oli kakae tut blong olgeta. Afta we ol enjel oli fasem ol rabis gras, ?wanem i hapen? Jisas i tokbaot ol rabis gras, i se: “Bambae olgeta oli stap krae, mo oli stap harem nogud tumas, oli stap kakae tut blong olgeta.” (Mat. 13:42) ?Olsem wanem? ?Samting ya i stap hapen tede? Nogat. Tede, ol skul we oli talem se oli Kristin, we oli haf blong woman ya blong rod, oli stap talem se: “Mi mi kwin. Mi mi gat bigfala jea blong mi i stap. Mi mi no wan widowoman, mo mi no gat man blong mi, we bambae mi krae from.” (Rev. 18:7) Tru ya, ol skul ya oli ting se oli bos long evri samting, mo oli ‘sidaon olsem kwin,’ antap long ol lida blong politik. Tede, olgeta ya we oli olsem rabis gras oli no krae, be oli tok flas. Be samting ya bambae i jenis yet.

14. (1) ?Wetaem ol giaman Kristin bambae oli ‘kakae tut blong olgeta,’ mo from wanem? (2) ?Niufala save we yumi gat long Matiu 13:42, i joen olsem wanem wetem ol tok blong Ol Sam 112:10? (Yu lukluk sam moa save.)

¹⁴ Long taem blong bigfala trabol, afta we olgeta giaman skul oli lus, ol memba blong olgeta bambae oli resis olbaot blong traem faenem wan ples blong haed. (Luk 23:30; Rev. 6:15-17) Be biaen, taem oli luksave se oli no save ronwe, bambae oli harem nogud from we oli wari, mo bambae ‘oli kakae tut blong olgeta’ from we oli kros. Long taem ya “bambae oli krae.” *—Mat. 24:30; Rev. 1:7.

15. ?Wanem bambae i hapen long ol rabis gras, mo wetaem samting ya bambae i kamtru?

¹⁵ Namba fo samting se, oli go long bigfala faea. ?Wanem bambae i hapen long ol rabis gras ya we oli fasem? Bambae ol enjel oli “sakem olgeta i go long bigfala faea.” (Mat. 13:42) Hemia i minim se bambae oli lus blong olwe. Tru ya, ol memba blong ol giaman skul bambae oli lus blong olwe, long en blong bigfala trabol, hemia Amagedon.—Mal. 4:1.

16, 17. (1) ?Wanem namba faef samting we Jisas i talem long parabol blong hem? (2) ?From wanem yumi talem se samting ya bambae i kamtru yet long fiuja?

¹⁶ Namba faef samting se, oli saen olsem san. Jisas i talem se: “Nao biaen, ol stret man bambae oli go long niufala wol ya we Papa blong olgeta i king long hem [“kingdom blong Papa blong olgeta,” NW], nao long ples ya bambae oli saen olsem san.” (Mat. 13:43) ?Samting ya bambae i hapen wetaem mo long weples? Ol tok ya bambae oli kamtru yet long fiuja. Jisas i no stap tokbaot wan wok we i stap hapen naoia long wol, be hem i stap tokbaot wan samting we bambae i hapen long heven. * Bambae yumi tokbaot tu risen from wanem yumi talem olsem.

¹⁷ Fastaem, i gud yumi tingbaot kwestin ya se, ?samting ya bambae i hapen wetaem? Jisas i talem se: ‘Nao biaen, ol stret man bambae  oli saen olsem san.’ Tok ya se “nao biaen,” i blong tokbaot se, biaen long taem ya we oli ‘sakem ol rabis gras i go long bigfala faea.’ Samting ya i hapen long en blong bigfala trabol. Taswe, taem ya we ol tabu Kristin oli ‘saen olsem san,’ hem tu i mas kamaot yet long fiuja. Naoia i gud blong tingbaot kwestin ya se, ?samting ya bambae i hapen long weples? Jisas i talem se ol stret man ‘bambae oli go long kingdom, nao oli saen olsem san.’ ?Hemia i minim wanem? Hemia i minim se olgeta tabu Kristin we oli stap yet long wol afta long fashaf blong bigfala trabol, bambae oli kasem finis laswan mak blong olgeta. Nao bambae oli go long heven, olsem we Jisas i talem long parabol blong hem long saed blong bigfala trabol. (Mat. 24:31) Long ples ya bambae oli saen ‘long kingdom blong Papa blong olgeta.’ Olgeta ya oli olsem woman blong Kraes, taswe smoltaem afta long faet blong Amagedon, bambae oli joen long ‘mared blong Smol Sipsip.’—Rev. 19:6-9.

18, 19. ?Save long saed blong parabol blong gudfala sid mo rabis gras, i givhan long yu olsem wanem?

¹⁸ ?Save we yumi kasem long parabol ya i givhan long yumi olsem wanem? Save ya i givhan long yumi long tri rod. Faswan se, hem i givim moa save long yumi. Parabol ya i soemaot wan impoten risen from wanem Jehova i letem ol rabis fasin i stap. Hem i gat longfala tingting mo i no kwik blong panisim ol man we oli mekem sin, from we hem i wantem mekem ol man we oli olsem gudfala sid oli rere blong kasem laef. (Rom 9:22-24) Nambatu rod se, hem i mekem yumi gat moa bilif. From we en i stap kam klosap moa, ol enemi blong yumi bambae oli strong moa blong agensem yumi, be “bambae oli no save winim” yumi. (Ridim Jeremaea 1:19.) Jehova i lukaotgud long grup we i olsem gudfala sid. Long sem fasin, Jisas mo ol enjel bambae oli lukaotgud long yumi “oltaem.”—Mat. 28:20.

¹⁹ Nambatri rod se, parabol ya i givhan long yumi blong yumi luksave grup we i olsem gudfala sid. ?From wanem save ya i impoten tumas? Hemia from we taem yumi luksave grup ya, bambae yumi faenem ansa blong kwestin blong Jisas se: “?Hu ya slef we i stret mo waes?” (Mat. 24:45, NW) Tufala stadi we i kam biaen, bambae i givim ansa long kwestin ya.