1. (a) Sumaryuha ang ilustrasyon parte sa mga trigo kag mga gamhon. (b) Paano ginpaathag ni Jesus ang kahulugan sini?

ANG isa sa mga ilustrasyon ni Jesus parte sa Ginharian nagalaragway sang mangunguma nga nagsab-ug sing binhi sang trigo kag sang kaaway nga nagsab-ug sang gamhon sa tunga sang maayo nga binhi. Nalumsan sang mga gamhon ang mga trigo, pero ang agalon nagsugo sa iya mga ulipon nga pabay-an nga “magtubo anay ini sing dungan tubtob sa pag-ani.” Sa tig-alani, ang mga gamhon ginsunog kag ang mga trigo gintipon. Ginpaathag mismo ni Jesus ang ilustrasyon. (Basaha ang Mateo 13:24-30, 37-43.) Ano ang kahulugan sini nga parabola? (Tan-awa ang tsart nga “Ang mga Trigo kag ang mga Gamhon.”)

2. (a) Ano ang ginailustrar sang mga hitabo sa latagon sang mangunguma? (b) Ano nga bahin sang parabola ang aton binagbinagon?

² Ang mga hitabo sa latagon sang mangunguma nagailustrar kon paano kag kon san-o tipunon ni Jesus gikan sa tunga sang katawhan ang trigo nga klase—ang hinaplas nga mga Cristiano nga magagahom kaupod niya sa iya Ginharian. Ang pagsab-ug nagsugod sang Pentecostes 33 C.E. Ang pagpanipon matapos kon mabaton na sang mga hinaplas nga nagkalabilin sa katapusan sining sistema sang mga butang ang ila pat-in kag dayon dal-on sila sa langit. (Mat. 24:31; Bug. 7:1-4) Pareho sang isa ka tawo nga nagatindog sa ibabaw sang bukid kag nagatulok sa iya palibot, ini nga parabola nagahatag sa aton sing masangkad nga ihibalo sa mga hitabo sa sulod sang mga 2,000 ka tuig. Ano nga mga hitabo parte sa Ginharian ang aton nahangpan? Ang parabola nagalaragway sa tion sang pagsab-ug, pagtubo, kag pag-ani. Ini nga artikulo magabinagbinag sa pagpangani. *

3. (a) Ano ang natabo sang ikaduhang siglo? (b) Suno sa Mateo 13:28, ano nga pamangkot ang ginpautwas, kag ni sin-o? (Tan-awa man ang endnote.)

³ Sang panugod sang ikaduha nga siglo C.E., ­“nagtubo . . . ang mga gamhon” sang nagluntad ang butig nga mga Cristiano. (Mat. 13:26) Sang ikap-at nga siglo, mas nagdamo ang tulad-gamhon nga mga Cristiano sangsa mga hinaplas. Dumduma nga sa parabola, namangkot ang mga ulipon sa ila agalon kon bala gabuton nila ang mga gamhon. * (Mat. 13:28) Ano ang sabat sang agalon?

4. (a) Ano ang ginapakita sang sabat sang Agalon nga si Jesus? (b) San-o nakilal-an ang trigo nga klase?

⁴ Tuhoy sa mga trigo kag mga gamhon, si Jesus nagsiling: “Pabay-i nga magtubo anay ini sing dungan tubtob sa pag-ani.” Ini nga sugo nagapakita nga halin sang unang siglo tubtob karon, may ara gid pirme tulad-trigo nga mga hinaplas nga Cristiano sa duta. Ginpamatud-an ini sang ginsiling ni Jesus sang ulihi sa iya mga disipulo: “Ako kaupod ninyo sa tanan nga adlaw tubtob sa katapusan sang sistema sang mga butang.” (Mat. 28:20) Gani, ang hinaplas nga mga Cristiano proteksionan ni Jesus sa tanan nga adlaw tubtob sa tion sang katapusan. Pero bangod gintabunan sila sang tulad-gamhon nga mga Cristiano, indi naton mapat-od kon sin-o ang trigo nga klase sa sulod sinang malawig nga tion. Apang mga pila ka dekada antes magsugod ang tig-alani, nakilal-an ang trigo nga klase. Paano?

5. Paano ang tagna ni Malaquias natuman sang unang siglo?

 ⁵ Mga siniglo antes ginsugid ni Jesus ang ilustrasyon parte sa trigo kag mga gamhon, gin-inspirar ni Jehova si manalagna Malaquias nga isugid ang mga hitabo nga makita sa ilustrasyon ni Jesus. (Basaha ang Malaquias 3:1-4.) Si Juan nga Manugbawtismo amo ang manugbalita ukon mensahero nga ‘nag-aman sang dalan.’ (Mat. 11:10, 11) Sang nag-abot sia sang 29 C.E., nagahilapit na ang tion sang paghukom sa pungsod sang Israel. Si Jesus ang ikaduha nga mensahero. Duha ka beses nga gintinluan niya ang templo sang Jerusalem—una sa pagsugod sang iya ministeryo kag ikaduha sa hingapusan nga bahin sini. (Mat. 21:12, 13; Juan 2:14-17) Gani, ang pagpaninlo ni Jesus natabo sa isa ka hut-ong sang tion.

6. (a) Ano ang mas daku nga katumanan sang tagna ni Malaquias? (b) San-o gin-usisa ni Jesus ang espirituwal nga templo? (Tan-awa man ang endnote.)

 ⁶ Ano ang mas daku nga katumanan sang tagna ni Malaquias? Sa sulod sang mga dekada antes sang 1914, si C. T. Russell kag ang iya suod nga mga kaupod naghimo sing isa ka hilikuton kaangay ni Juan nga Manugbawtismo. Ining importante nga hilikuton nagalakip sang pagpasag-uli sang mga kamatuoran sa Biblia. Ang mga Estudyante sang Biblia nagtudlo sang matuod nga kahulugan sang halad-gawad ni Cristo, nagbuyagyag sang kabutigan parte sa kalayuhon nga impierno, kag nagpahayag sang nagahilapit nga katapusan sang Panag-on sang mga Gentil. Pero madamo gihapon nga grupo sang relihion ang nagapangangkon nga mga sumulunod ni Cristo. Gani ang importante nga pamangkot nga kinahanglan sabton amo: Sin-o sa sini nga mga grupo ang trigo? Para masabat ini, ginsugdan ni Jesus ang pag-usisa sang espirituwal nga templo sang 1914. Ina nga pag-usisa kag pagtinlo natabo sa isa ka hut-ong sang tion—sugod sang 1914 tubtob sa maaga nga bahin sang 1919. *

7. Sang ginsugdan ni Jesus ang iya pag-usisa sang 1914, ano ang iya nasapwan?

⁷ Sang ginsugdan ni Jesus ang iya pag-usisa, ano ang iya nasapwan? May isa ka gamay nga grupo sang mapisan nga mga Estudyante sang Biblia nga sa sulod sang sobra 30 ka tuig, naghatag sang ila kusog kag mga ­pagkabutang para sa aktibo nga pagbantala. * Pat-od nga nalipay gid si Jesus kag ang mga anghel nga makita ining diutay pero mabakod nga mga uhay sang trigo nga wala nalumos sang mga gamhon ni Satanas! Pero kinahanglan gihapon “putlion . . . ang mga anak ni Levi”—ang mga hinaplas. (Mal. 3:2, 3; 1 Ped. 4:17) Ngaa?

8. Ano ang mga natabo pagkatapos sang 1914?

⁸ Sa ulihi nga bahin sang 1914, ginluyahan ang pila ka Estudyante sang Biblia bangod wala sila nagpalangit. Sang 1915 kag 1916, naghinay ang pagbantala nga hilikuton bangod sang mga pagpamatok halin sa gua sang organisasyon. Ang mas malain pa, sang napatay si Brother Russell sang Oktubre 1916, ang mga pagpamatok naghalin sa sulod na mismo sang organisasyon. Ang apat sa pito ka direktor sang Watch Tower Bible and Tract Society nagpamatok sa desisyon nga si Brother Rutherford ang magapanguna. Nagtuga sila sing pagbinahinbahin sa tunga sang mga kauturan. Pero sang Agosto 1917, naghalin sila sa Bethel—isa gid ini ka pagtinlo! Subong man, ang pila ka Estudyante sang Biblia nagpadala sa kahadlok sa tawo. Pero sa kabilugan, ginbaton nila sing kinabubut-on ang pagtinlo ni Jesus kag naghimo sing mga pagbag-o. Gani, ginhukman sila ni Jesus subong matuod nga Cristiano nga trigo. Pero ginsikway niya ang butig nga mga Cristiano sa kongregasyon kag ang tanan nga miembro sang mga simbahan sang Cristiandad. (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19) Ano dayon ang natabo? Para mahibaluan ini, binagbinagon pa gid naton ang parabola parte sa mga trigo kag mga gamhon.

9, 10. (a) Ano ang binagbinagon naton karon parte sa tig-alani? (b) Ano ang una nga natabo sang tig-alani?

⁹ “Ang tig-alani amo ang katapusan sang sistema sang mga butang,” siling ni Jesus. (Mat. 13:39) Nagsugod ini sang 1914. Binagbinagon naton ang gintagna ni Jesus nga lima ka hitabo sa sina nga tion.

¹⁰ Una, ang paggabot sa mga gamhon. Si Jesus nagsiling: “Sa tig-alani suguon ko ang mga mangangani, Gabuta anay ang mga gamhon kag hugpunga ini.” Pagkatapos sang 1914, ‘gingabot’ sang mga anghel ang tulad-gamhon nga mga Cristiano paagi sa pagpain sa ila gikan sa hinaplas nga mga “anak sang ginharian.”—Mat. 13:30, 38, 41.

11. Ano ang nagapatuhay sa matuod nga mga Cristiano gikan sa mga butig?

¹¹ Samtang nagapadayon ang paggabot sa mga gamhon, amat-amat nga nag-athag ang kinatuhayan sining duha ka grupo. (Bug. 18:1, 4) Sang 1919, nangin maathag nga ang Babilonia nga Daku napukan. Ano ang nagpatuhay sa matuod nga mga Cristiano gikan sa mga butig? Ang pagbantala nga hilikuton. Ginpadaku sang mga nagapanguna sa mga Estudyante sang Biblia kon daw ano ka importante ang pagpakigbahin sa pagbantala sang Ginharian. Halimbawa, ang pampleta nga To Whom the Work Is Entrusted, nga ginbalhag sang 1919, nagpalig-on sa tanan nga hinaplas nga Cristiano nga magbantala sa mga pamalay. Ini nagasiling: “Tuman ka daku ang hilikuton, pero iya ini sang Ginuo, kag paagi sa iya kusog himuon naton ini. Pribilehiyo mo nga makigbahin sa sini.” Ano ang resulta? Sugod sadto, siling sang The Watch Tower sang 1922, ginpasangkad sang mga Estudyante sang Biblia ang ila hilikuton sa pagbantala. Wala magdugay, ang pagbantala sa mga pamalay nangin tanda sang matutom nga mga Cristiano asta subong.

12. San-o nagsugod ang pagtipon sang trigo nga klase?

¹² Ikaduha, ang pagtipon sa mga trigo. Ginsugo ni Jesus ang iya mga anghel: “Tipuna ang mga trigo sa akon tambubo.” (Mat. 13:30) Sugod sang 1919, gintipon ang mga hinaplas sa ginpasag-uli nga Cristianong kongregasyon. Para sa hinaplas nga mga Cristiano nga nagakabuhi sa katapusan sining sistema sang mga butang, ang katapusan nga pagtipon matabo kon mabaton na nila ang ila langitnon nga padya.—Dan. 7:18, 22, 27.

13. Ano ang ginapakita sang Bugna 18:7 parte sa panimuot karon sang makihilawason ukon Babilonia nga Daku, lakip ang Cristiandad?

 ¹³ Ikatlo, ang paghibi kag pagbagrot. Pagkatapos mahugpong sang mga anghel ang mga gamhon, ano ang matabo? Ginapatuhuyan ang kahimtangan sang gamhon nga klase, si Jesus nagsiling: “Didto magahibi sila kag magapabagrot sang ila mga ngipon.” (Mat. 13:42) Nagakatabo na bala ini subong? Wala pa. Sa karon, ang Cristiandad, nga bahin sang makihilawason, nagasiling gihapon parte sa iya kaugalingon: “Nagalingkod ako nga isa ka reyna, kag indi ako balo, kag indi gid ako maglalaw.” (Bug. 18:7) Huo, ang Cristiandad nagapati nga kontrolado gid niya ang mga butang, nga daw ‘nagalingkod sia nga isa ka reyna’ sang mga lider sang pulitika. Sa karon, ang mga gamhon nga klase wala nagahibi kundi nagapahambog. Pero magabag-o ina nga kahimtangan.

14. (a) San-o kag ngaa ang butig nga mga Cristiano “magapabagrot sang ila mga ngipon”? (b) Paano ang aton bag-o nga paghangop sa Mateo 13:42 nagahisanto sa ideya sang Salmo 112:10? (Tan-awa ang endnote.)

¹⁴ Sa tion sang dakung kapipit-an, pagkatapos malaglag ang tanan nga butig nga relihion, ang mga miembro sini magapanago pero indi sila makakita sing dalangpan. (Luc. 23:30; Bug. 6:15-17) Bangod marealisar nila nga indi sila makapalagyo sa kalaglagan, magahibi sila sa kalugaw-an kag “magapabagrot sang ila mga ngipon” sa kaakig. Subong sang gintagna ni Jesus parte sa dakung kapipit-an, sa sinang madulom nga sitwasyon “magapukpok [sila] sang ila kaugalingon sa kalisod.” *—Mat. 24:30; Bug. 1:7.

15. Ano ang himuon sa mga gamhon, kag san-o ini matabo?

¹⁵ Ikap-at, ang pagdap-ong sa hurno. Ano ang matabo sa ginhugpong nga mga gamhon? “Idap-ong” sila sang mga anghel sa “kalayuhon nga hurno.” (Mat. 13:42) Ini nagakahulugan sing bug-os nga kalaglagan. Gani, ang mga miembro anay sang butig nga relihion pagalaglagon sa katapusan nga bahin sang dakung kapipit-an, sa Armagedon.—Mal. 4:1.

16, 17. (a) Ano ang katapusan nga hitabo nga ginsambit ni Jesus sa iya ilustrasyon? (b) Ngaa makahinakop kita nga sa palaabuton pa ini matabo?

¹⁶ Ikalima, ang pagsilak sing masanag. Gintapos ni Jesus ang iya tagna sa pagsiling: “Sa amo nga tion ang mga matarong magasilak sing masanag kaangay sang adlaw sa ginharian sang ila Amay.” (Mat. 13:43) San-o kag diin ini matabo? Ang katumanan sini yara pa sa palaabuton. Gintagna ni Jesus, indi ang nagakatabo karon sa duta, kundi ang matabo sa langit sa palaabuton. * Binagbinaga ang duha ka rason kon ngaa.

¹⁷ Una, kon san-o ini matabo. Si Jesus nagsiling: “Sa amo nga tion ang mga matarong magasilak sing masanag.” Ang prase nga “sa amo nga tion” nagapatuhoy sa hitabo nga ginsambit anay ni Jesus, nga amo ang ‘pagdap-ong sa mga gamhon sa kalayuhon nga hurno.’ Matabo ina sa katapusan nga bahin sang dakung kapipit-an. Gani, ang ‘pagsilak sing masanag’ sang mga hinaplas matabo man sa palaabuton. Ikaduha, kon diin ini matabo. Si Jesus nagsiling nga ang mga matarong ‘magasilak sa ginharian.’ Ano ang buot silingon sini? Ang tanan nga matutom nga hinaplas nga ari pa sa duta pagkatapos sang una nga bahin sang dakung kapipit-an makabaton na sang ila katapusan nga pat-in. Dayon, kaangay sang ginsiling ni Jesus sa tagna parte sa dakung kapipit-an, tipunon sila sa langit. (Mat. 24:31) Didto magasilak sila “sa ginharian sang ila Amay,” kag sa indi madugay pagkatapos sang Armagedon, mangin malipayon sila nga nobya ni Jesus sa “kasal sang Kordero.”—Bug. 19:6-9.

18, 19. Paano kita personal nga makabenepisyo sa paghangop sa parabola ni Jesus parte sa mga trigo kag mga gamhon?

¹⁸ Paano kita personal nga makabenepisyo sa masangkad nga ihibalo sa sini nga parabola? Talupangda ang tatlo ka paagi. Una, magapadalom ini sang aton paghangop. ­Ginapakita sang parabola ang importante nga rason kon ngaa ginatugutan ni Jehova ang kalautan. “Ginbatas” niya ang “mga suludlan sang kasingkal” para mahanda ang “mga suludlan sang kaluoy”—ang trigo nga klase. * (Roma 9:22-24) Ikaduha, magapabakod ini sang aton pagsalig. Samtang nagahilapit ang katapusan, magabaskog pa gid ang pagsalakay sang aton mga kaaway, “apang indi sila makadaug.” (Basaha ang Jeremias 1:19.) Subong nga gin-amligan ni Jehova ang trigo nga klase sa sulod sang mga tinuig, ang aton Amay sa langit, paagi kay Jesus kag sa mga anghel, magaupod sa aton “sa tanan nga adlaw” nga magaabot.—Mat. 28:20.

¹⁹ Ikatlo, paagi sa parabola nakilala naton ang trigo nga klase. Ngaa importante ini? Ang pagkilala sa tulad-trigo nga mga Cristiano importante para masapwan ang sabat sa pamangkot ni Jesus sa iya masangkad nga tagna parte sa katapusan nga mga adlaw. Sia namangkot: “Sin-o gid ang matutom kag mainandamon nga ulipon?” (Mat. 24:45) Ang masunod nga duha ka artikulo magasabat sa sina nga pamangkot.