1. (a) Isalaysay iti ababa ti pangngarig maipapan kadagiti trigo ken dakes a ruot. (b) Kasano nga inlawlawag ni Jesus ti kaipapananna?

TI MAYSA kadagiti pangngarig ni Jesus maipapan iti Pagarian ket maipanggep iti mannalon a nagimula iti nasayaat a bin-i ti trigo ken ti kabusor a nagimula iti dakes a ruot iti nagbabaetan dagiti nasayaat a bin-i. Ad-adu ti nagtubo a dakes a ruot, ngem imbilin ti mannalon kadagiti adipenna: “Bay-anyo nga agpadpadada a dumakkel agingga iti panagani.” Kabayatan ti panawen ti panagani, mapuoran dagiti ruot ken maurnong dagiti trigo. Inlawlawag a mismo ni Jesus ti kaipapanan ti pangngarig. (Basaen ti Mateo 13:24-30, 37-43.) Ania ti ipalgak daytoy a pangngarig? (Kitaenyo ti tsart a “Dagiti Trigo ken Dagiti Dakes a Ruot.”)

2. (a) Ania ti iladawan dagiti pasamak iti talon? (b) Ania a paset ti pangngarig ti usigentayo?

² Iyilustrar dagiti pasamak iti talon no kasano ken no kaano nga urnongen ni Jesus manipud iti sangatauan ti intero a klase trigo—dagiti napulotan a Kristiano a makipagturay kenkuana iti Pagarianna. Nangrugi ti panagmula idi Pentecostes 33 C.E. Malpas ti panagurnong inton dagiti napulotan a sibibiag iti panungpalan daytoy a sistema ti bambanag maawatda ti maudi a pannakaselioda ket kalpasanna maipanda idiay langit. (Mat. 24:31; Apoc. 7:1-4) Kas iti disso iti bantay a pagtannawagan iti buya iti aglawlaw, daytoy a pangngarig ipanayagna kadatayo dagiti pasamak kabayatan ti periodo ti agarup 2,000 a tawen. Ania dagiti makitatayo a pasamak a nainaig iti Pagarian? Ti pangngarig deskribirenna ti tiempo ti panagmula, idadakkel, ken panagani. Kangrunaanna a naipamaysa daytoy nga artikulo iti tiempo ti panagani. *

3. (a) Ania a kasasaad ti timmanor kalpasan ti umuna a siglo? (b) Sigun iti Mateo 13:28, ania ti naisaludsod, ken siasino dagiti nagsaludsod? (Kitaenyo met ti footnote iti ngudo ti artikulo.)

³ Idi rugrugi ti maikadua a siglo C.E., ‘nagparang dagiti  dakes a ruot’ idi timmaud dagiti sinsinan Kristiano ditoy lubong. (Mat. 13:26) Idi maikapat a siglo, dagiti Kristiano nga arig-dakes a ruot ket ad-adun ngem dagiti napulotan a Kristiano. Iti pangngarig, insaludsod dagiti adipen iti apoda no mabalinda a paruten dagiti dakes a ruot. * (Mat. 13:28) Ania ti sungbat ti apo?

4. (a) Ania ti ipakita ti sungbat ti Apo a ni Jesus? (b) Kaano a mailasinen no siasino dagiti arig-trigo a Kristiano?

⁴ Maipapan iti trigo ken dagiti dakes a ruot, kinuna ni Jesus: “Bay-anyo nga agpadpadada a dumakkel agingga iti panagani.” Ipakita dayta a bilin a manipud idi umuna a siglo agingga ita, kanayon nga adda dagiti napulotan nga arig-trigo a Kristiano ditoy daga. Dayta a konklusion ket pasingkedan ti imbaga ni Jesus idi agangay kadagiti pasurotna: “Addaak kadakayo iti amin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mat. 28:20) No kasta, salakniban ni Jesus dagiti napulotan a Kristiano iti amin nga al-aldaw agingga iti tiempo ti panungpalan. Ngem gapu ta ad-adu dagiti arig-dakes a ruot a Kristiano ngem kadagiti napulotan, ditay masinunuo no siasino ti klase trigo iti las-ud dayta naunday a periodo ti tiempo. Nupay kasta, sumagmamano a dekada sakbay a nangrugi ti panagani, mailasinen no siasino ti klase trigo. Kasano a kasta?

5. Kasano a natungpal ti padto ni Malakias idi umuna a siglo?

 ⁵ Ginasut a tawen sakbay nga inted ni Jesus ti pangngarig maipapan kadagiti trigo ken dakes a ruot, pinaltiingan ni Jehova ni propeta Malakias a mangipakpakauna kadagiti pasamak a naipasimudaag iti pangngarig ni Jesus. (Basaen ti Malakias 3:1-4.) Ni Juan a Mammautisar ti ‘mensahero a nangwaknit iti dalan.’ (Mat. 11:10, 11) Idi dimteng idi 29 C.E., asideg idin ti tiempo ti pannakaukom ti nasion  ti Israel. Ni Jesus ti maikadua a mensahero. Namindua a dinalusanna ti templo idiay Jerusalem—umuna, iti rugi ti ministeriona ken maikadua, idi dandanin agpatingga ti ministeriona. (Mat. 21:12, 13; Juan 2:14-17) No kasta, ti panagdalus ni Jesus ket maaramid iti maysa a periodo ti tiempo.

6. (a) Ania ti dakdakkel a kaitungpalan ti padto ni Malakias? (b) Kabayatan ti ania a periodo ti tiempo a sinukimat ni Jesus ti naespirituan a templo? (Kitaenyo met ti footnote iti ngudo ti artikulo.)

 ⁶ Ania ti dakdakkel a kaitungpalan ti padto ni Malakias? Kabayatan dagiti pinullo a tawen sakbay ti 1914, ti trabaho nga inaramid ni C. T. Russell ken dagiti kakabsat a nakipagtrabaho kenkuana ket kas iti inaramid ni Juan a Mammautisar. Inadalda ti Biblia tapno ammuenda no ania a talaga ti isursurona. Kas pagarigan, insuro dagiti Estudiante ti Biblia ti pudno a kaipapanan ti daton a subbot ni Kristo, imbutaktakda a kinaulbod ti umap-apuy nga impierno, ken inwaragawagda ti umad-adani idin a panagpatingga ti Panawen dagiti Gentil. Nupay kasta, adu idi a narelihiosuan a grupo ti agkunkuna a pasurot ni Kristo. Ti ngarud napateg a saludsod ket: Kadagita a grupo, asino ti trigo? Tapno masungbatan dayta, rinugian ni Jesus a sukimaten ti naespirituan a templo idi 1914. Dayta a trabaho a panagsukimat ken panagdalus ket maaramid iti maysa a periodo ti tiempo—manipud 1914 agingga iti nasapa a paset ti 1919. *

7. Idi rinugian ni Jesus ti panagsukimatna idi 1914, ania ti nasarakanna?

⁷ Idi rinugian ni Jesus ti panagsukimatna, ania ti nasarakanna? Maysa a bassit a grupo dagiti naregta nga Estudiante ti Biblia nga, iti nasurok a 30 a tawen, inusarda ti pigsa ken kinabaknangda a mangisayangkat iti naganetget a kampania a panangasaba. * Naragsakan la ketdi ni Jesus ken dagiti anghel a nakakita  iti sumagmamano ngem naandur nga arig-trigo nga ungkay a di nabaelan a leppesen dagiti dakes a ruot ni Satanas! Ngem nasken a ‘madalusan dagiti annak ni Levi,’ dagiti napulotan. (Mal. 3:2, 3; 1 Ped. 4:17) Apay?

8. Ania dagiti napasamak kalpasan ti 1914?

⁸ Idi arinunos ti 1914, adda dagiti Estudiante ti Biblia a naupay gapu ta saanda a naipan idiay langit. Idi 1915 ken 1916, bimmannayat ti trabaho a panangasaba gapu iti ibubusor dagiti adda iti ruar ti organisasion. Nakarkaro pay, kalpasan ti ipapatay ni Kabsat Russell idi Oktubre 1916, adda dagiti bimmusor manipud iti mismo nga uneg ti organisasion. Uppat kadagiti pito a direktor ti Watch Tower Bible and Tract Society ti kimmontra iti desision a ni Kabsat Rutherford ti napili a mangidaulo iti trabaho. Pinadasda ti mangpataud iti panagsisina, ngem idi Agosto 1917, pimmanawda iti Bethel. Pudno a maysa daytoy a panangdalus! Adda met dagiti Estudiante ti Biblia a simmardeng gapu iti panagbutengda iti tao. Ngem ti kaaduan ket situtulok a nagbalbaliw tapno agbalinda a nadalus iti imatang ti Dios. Gapuna, inkeddeng ni Jesus nga isuda dagiti pudno a Kristiano a trigo, ngem linaksidna dagiti amin a sinsinan Kristiano, a pakairamanan ti amin nga adda kadagiti relihion ti Kakristianuan. (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19) Ania ti simmaruno a napasamak? Tapno maammuantayo, subliantayo ti pangngarig maipapan kadagiti trigo ken dakes a ruot.

9, 10. (a) Ania ti usigentayo ita maipapan iti panawen ti panagani? (b) Ania ti napasamak kabayatan ti panawen ti panagani?

⁹ Kinuna ni Jesus a “ti panagani ket panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mat. 13:39) Nangrugi idi 1914 dayta a panawen ti panagani. Usigentayo ti impadto ni Jesus a lima a pasamak iti dayta a tiempo.

¹⁰ Umuna, panangummong kadagiti dakes a ruot. Kinuna ni Jesus: “Iti panawen ti panagani ibagakto kadagiti managani, Umuna nga ummongenyo dagiti dakes a ruot ket reppetenyo ida iti pinungpungngo.” Kalpasan ti 1914, rinugian dagiti anghel nga ‘ummongen’ dagiti arig-dakes a ruot a Kristiano babaen ti panangisinada kadakuada kadagiti napulotan nga “annak ti pagarian.”—Mat. 13:30, 38, 41.

11. Agingga ita, ania ti nakaidumaan dagiti pudno a Kristiano kadagiti sinsinan Kristiano?

¹¹ Bayat nga agpatpatuloy ti trabaho a panangummong, mas limmawag ti nagdumaan dagiti dua a grupo. (Apoc. 18:1, 4) Idi 1919, nabatad a natnagen ti Babilonia a Dakkel. Ania ti kangrunaan a nakaidumaan dagiti pudno a Kristiano kadagiti sinsinan Kristiano? Ti trabaho a panangasaba. Dagiti mangidadaulo kadagiti Estudiante ti Biblia inrugida nga ipaganetget ti kinapateg ti pannakipaset ti tunggal maysa iti trabaho a panangikasaba iti Pagarian. Kas pagarigan, ti pampleta a To Whom the Work Is Entrusted, a naipablaak idi 1919, ginutugotna ti amin a napulotan a Kristiano a mangasaba iti binalaybalay. Kinunana: “No ar-arigen, nagdakkel ti trabaho, ngem trabaho dayta ti Apo, ket pabilgennatayo a mangitungpal iti dayta. Addaankayo iti pribilehio a makiraman iti dayta.” Ania ngay ti inaramidda? Sigun iti The Watch Tower idi 1922, manipud idi 1919, pinarayray dagiti Estudiante ti Biblia ti trabahoda a panangasaba. Di nagbayag, ti panangasaba iti binalaybalay ket nagbalinen a pakabigbigan dagiti matalek a Kristiano iti daydi a tiempo ken uray agingga ita.

12. Manipud kaano a naurnongen ti klase trigo?

¹² Maikadua, panangurnong kadagiti trigo. Imbilin ni Jesus kadagiti anghelna: “Inkay urnongen dagiti trigo iti kamaligko.” (Mat. 13:30) Manipud idi 1919, naurnongen dagiti napulotan iti nadalusanen a kongregasion Kristiano. Para kadagiti napulotan a Kristiano a sibibiagto pay inton agpatingga daytoy a sistema ti bambanag, ti maudi a panangurnong ket mapasamak inton awatenda ti nailangitan a gunggonada.—Dan. 7:18, 22, 27.

13. Ania ti ipalgak ti Apocalipsis 18:7 maipapan iti agdama a kababalin ti balangkantis, wenno Babilonia a Dakkel, a pakairamanan ti Kakristianuan?

¹³ Maikatlo, panagsangit ken panagngaretnget.  Kalpasan a mareppet dagiti anghel dagiti dakes a ruot, ania ti mapasamak? Maipapan iti kasasaad dagiti klase ruot, kinuna ni Jesus: “Sadiay addanto panagsangitda ken panagngaretnget dagiti ngipenda.” (Mat. 13:42) Mapaspasamak kadi daytan? Saan pay. Ngamin, ti Kakristianuan, kas paset ti balangkantis, ibagbagana pay laeng iti bagina: “Agtugtugawak a maysa a reyna, ken saanak a balo, ket saankonto a pulos makita ti panagleddaang.” (Apoc. 18:7) Wen, iti panagriknana, naan-anay ti pannakabalinna, ta ipapanna pay ketdi nga ‘agtugtugaw a kas reyna’ iti ngatuen ti amin a napolitikaan a lider. Iti agdama, dagidiay iladladawan ti dakes a ruot ket agpampannakkel, saan nga agsangsangit. Ngem dandanin agbaliw dayta.

14. (a) Kaano ken apay nga ‘agngaretnget dagiti ngipen’ dagiti sinsinan Kristiano? (b) Kasano a ti nabalbaliwan a pannakaawattayo iti Mateo 13:42 ket maitunos iti kababagas ti Salmo 112:10? (Kitaenyo ti footnote iti ngudo ti artikulo.)

¹⁴ Kabayatan ti dakkel a rigat, kalpasan a nadadaelen ti amin nga organisado a palso a relihion, aglemmengto dagiti dati a pasurotda ngem awan masarakanda a natalged a disso. (Luc. 23:30; Apoc. 6:15-17) Kalpasanna, inton maamirisda a saanda a maliklikan ti pannakadadael, agsangitda gapu ta awanen ti maaramidanda ken ‘agngaretngetda’ gapu iti pungtot. Kas impakpakauna ni Jesus iti padtona maipapan iti dakkel a rigat, iti dayta a nakaam-amak a kanito, “saplitendanto ti bagbagida iti panagun-unnoy.” *—Mat. 24:30; Apoc. 1:7.

15. Ania ti mapasamak kadagiti dakes a ruot, ken kaano a mapasamak dayta?

¹⁵ Maikapat, pannakaipuruak iti urno. Ania ti mapasamak kadagiti pinungpungngo a dakes a ruot? Dagiti anghel “ipuruakdanto ida iti umap-apuy nga urno.” (Mat. 13:42) Kaipapanan dayta ti naan-anay a pannakadadael. Gapuna, dagiti dati a pasurot dagiti palso a narelihiosuan nga organisasion ket madadaelto kabayatan ti maudi a paset ti dakkel a rigat, inton Armagedon.—Mal. 4:1.

16, 17. (a) Ania ti maudi a pasamak a dinakamat ni Jesus iti pangngarigna? (b) Apay a maikunatayo nga iti masanguananto pay laeng a matungpal dayta?

¹⁶ Maikalima, panagsilnag a siraraniag. Ingngudo ni Jesus ti padtona kadagitoy a sasao: “Iti dayta a tiempo, dagiti nalinteg agsilnagdanto a siraraniag a kas iti init iti pagarian ni Amada.” (Mat. 13:43) Kaano ken sadinonto dayta? Matungpalto pay laeng dagita a sasao iti masanguanan. Ti impadto ni Jesus ket saan a mapaspasamak ita ditoy daga, no di ket mapasamakto pay laeng idiay langit. * Usigentayo ti dua a rason no apay a kasta ti konklusiontayo.

¹⁷ Umuna, ti saludsod a “kaano.” Kinuna ni Jesus: “Iti dayta a tiempo, dagiti nalinteg agsilnagdanto a siraraniag.” Ti sasao nga “iti dayta a tiempo” nabatad a tuktukoyenna ti pasamak  a kadakdakamat ni Jesus—ti ‘pannakaipuruak dagiti dakes a ruot iti umap-apuy nga urno.’ Mapasamak dayta kabayatan ti maudi a paset ti dakkel a rigat. No kasta, ti ‘panagsilnag a siraraniag’ dagiti napulotan ket mapasamak la ketdi iti dayta met laeng a masanguanan a tiempo. Maikadua, ti saludsod a “sadino.” Kinuna ni Jesus a dagiti nalinteg ‘agsilnagdanto iti pagarian.’ Ania ti kaipapanan dayta? Amin a matalek a napulotan nga addanto pay laeng ditoy daga kalpasan ti umuna a paset ti dakkel a rigat naawatdanton ti maudi a pannakaselioda. Kalpasanna, kas naipasimudaag iti padto ni Jesus maipapan iti dakkel a rigat, maurnongdanto idiay langit. (Mat. 24:31) Sadiay nga agsilnagdanto “iti pagarian ni Amada,” ken di agbayag kalpasan ti gubat ti Armagedon, agbalindanto a paset ti naragsak a nobia ni Jesus iti “panagkasar ti Kordero.”—Apoc. 19:6-9.

18, 19. Kadagiti ania a pamay-an a magunggonaan ti tunggal maysa kadatayo no ammotayo ti kaipapanan ti pangngarig ni Jesus maipapan kadagiti trigo ken dakes a ruot?

¹⁸ Kasano a magunggonaan ti tunggal maysa kadatayo iti naadaltayo maipapan iti daytoy a pangngarig? Usigentayo ti tallo a pamay-an. Umuna, paunegenna ti pannakatarustayo. Ipalgak ti pangngarig ti maysa a napateg a rason no apay nga ipalpalubos ni Jehova ti kinadakes. ‘Pinanuynoyanna dagiti basehas ti pungtot’ tapno isaganana “dagiti basehas ti asi”—ti klase trigo. * (Roma 9:22-24) Maikadua, pabilgenna ti panagtalektayo. Bayat nga umas-asideg ti panungpalan, dagiti bumusbusor degdeganda ti ibubusorda kadatayo, “ngem saanda nga agballigi.” (Basaen ti Jeremias 1:19.) No kasano a nabayagen a salsalakniban ni Jehova ti klase trigo, ti nailangitan nga Amatayo babaen ken Jesus ken dagiti anghel ket addanto met kadatayo “iti amin nga al-aldaw” agingga iti panungpalan.—Mat. 28:20.

¹⁹ Maikatlo, ti pangngarig tulongannatayo a mangammo no siasino ti klase trigo. Apay a nagpateg dayta? Ti pannakaammotayo no siasino dagiti arig-trigo a Kristiano ket napateg tapno maammuantayo ti sungbat ti insaludsod ni Jesus iti nalawa ti saklawenna a padtona maipapan iti maudi nga al-aldaw. Insaludsodna: “Siasino a pudpudno ti matalek ken masirib nga adipen?” (Mat. 24:45) Mangipaay ti sumaganad a dua nga artikulo iti makapnek a sungbat iti dayta a saludsod.