1. (a) Katsakanya xifaniso xa koroni ni mfava. (b) Yesu u xi hlamusele njhani?

XIN’WANA xa swifaniso swa Yesu lexi vulavulaka hi Mfumo xi hlamusela hi murimi loyi a byaleke mbewu leyinene ya koroni kutani nala a fika a byala mfava exikarhi ka yona. Mfava wu kule ku tlula koroni, kambe murimi u byele mahlonga ya yena leswaku ma “swi [tshika] swi kula haswimbirhi kukondza ku fika ntshovelo.” Hi nkarhi wa ntshovelo, mfava wa hisiwa kutani koroni yi hlengeletiwa. Yesu u hlamusele xifaniso lexi. (Hlaya Matewu 13:24-30, 37-43.) Xifaniso lexi xi nga hi dyondzisa yini? (Hlaya chati leyi nge “Koroni Ni Mfava.”)

2. (a) I yini leswi fanekiseriwaka hi swiendlakalo leswi humelelaka ensin’wini ya murimi? (b) I xiphemu xihi xa xifaniso lexi hi nga ta xi kambisisa?

² Swiendlakalo leswi humeleleke ensin’wini ya murimi swi kombisa ndlela leyi Yesu a a ta va hlengeleta ha yona vanhu lava fanaka ni koroni, ku nga Vakreste lava totiweke lava nga ta fuma na yena eMfun’weni wakwe, ni leswaku a a ta va hlengeleta rini. Ku byala ku sungule hi Pentekosta ya 33 C.E. Ku hlengeleta ku ta hela loko vatotiwa lava nga ta va va ha hanya emakumu ya mafambiselo lawa ya swilo va funghiwa ro hetelela kutani va tekeriwa etilweni. (Mat. 24:31; Nhlav. 7:1-4) Loko munhu a ri ehenhla ka ntshava u kota ku vona ndhawu hinkwayo leyi n’wi rhendzeleke, hilaha ku fanaka xifaniso lexi xi hi endla hi swi twisisa kahle swiendlakalo leswi a swi ta humelela emalembeni ya kwalomu ka 2 000. Hi swihi swiendlakalo leswi hi swi twisisaka leswi fambisanaka ni Mfumo? Xifaniso lexi xi vulavula hi nkarhi wa ku byala, wa ku kula ni wa ku tshovela. Xihloko lexi xi ta dzika ngopfu eka nkarhi wa ku tshovela. *

3. (a) I yini leswi humeleleke endzhaku ka lembe-xidzana ro sungula? (b) Hi ku ya hi Matewu 13:28, hi xihi xivutiso lexi vutisiweke naswona xi vutise hi vamani? (Hlaya ni nhlamuselo ya le hansi.)

³ Eku sunguleni ka lembe-xidzana ra vumbirhi C.E., ‘ku  humelele mfava’ loko Vakreste va mavunwa va sungula ku vonaka emisaveni leyi fanaka ni nsimu. (Mat. 13:26) Hi lembe-xidzana ra vumune, Vakreste lava fanaka ni mfava se a va tale ku tlula Vakreste lava totiweke. Tsundzuka leswaku exifanisweni, mahlonga ma kombele n’wini wa wona leswaku a ma pfumelela ku tsuvula mfava. * (Mat. 13:28) N’wini wa wona u te yini?

4. (a) I yini leswi kombisiweke hi nhlamulo ya N’wini, ku nga Yesu? (b) Vakreste lava fanaka ni koroni va sungule rini ku vonaka?

⁴ Loko Yesu a vulavula hi koroni ni mfava u te: “Swi tshikeni swi kula haswimbirhi kukondza ku fika ntshovelo.” Xileriso lexi xi kombisa leswaku ku sukela hi lembe-xidzana ro sungula ku ta fikela namuntlha, a ku ri ni Vakreste vo karhi lava totiweke lava fanaka ni koroni laha misaveni. Mhaka yoleyo yi tiyisekisiwa hi leswi Yesu a swi byeleke vadyondzisiwa vakwe endzhakunyana a ku: “Ndzi na n’wina masiku hinkwawo ku fikela emakumu ka mafambiselo ya swilo.” (Mat. 28:20) Kutani Vakreste lava totiweke a va ta sirheleriwa hi Yesu masiku hinkwawo ku ya fika enkarhini wa makumu. Hambiswiritano, tanihi leswi Vakreste lava fanaka ni mfava va andzeke ngopfu ku va tlula, a hi tiyiseki leswaku i vamani lava a va wela eka vanhu lava fanaka ni koroni enkarhini wolowo wo leha. Kambe, loko ka ha sele makume ya malembe leswaku ku sungula nkarhi wo tshovela, vanhu lava fanaka ni koroni va ye va vonaka. Sweswo swi endlekise ku yini?

5. Vuprofeta bya Malakiya byi hetiseke njhani hi lembe-xidzana ro sungula?

 ⁵ Loko ka ha sele malembe-xidzana yo tala Yesu a nga si vulavula hi xifaniso xa koroni ni mfava, Yehovha u huhutele muprofeta wa yena Malakiya leswaku a profeta hi swiendlakalo leswi fambisanaka ni xifaniso xa Yesu. (Hlaya Malakiya 3:1-4.) Yohane lowo Khuvula a ku ri ‘murhumiwa loyi a basiseke ndlela.’ (Mat. 11:10, 11)  Loko a fika hi 29 C.E., nkarhi wo avanyisa tiko ra Israyele a wu tshinerile. Yesu a a ri murhumiwa wa vumbirhi. U basise tempele ya le Yerusalema kambirhi—ro sungula loko a sungula vutirheli byakwe naswona ra vumbirhi loko vutirheli bya yena byi ri kusuhi ni ku hela. (Mat. 21:12, 13; Yoh. 2:14-17) Hikwalaho, ntirho wa Yesu wo basisa a wu ta teka nkarhi wo leha.

6. (a) Hi kwihi ku hetiseka lokukulu ka vuprofeta bya Malakiya? (b) Yesu u yi kambele rini tempele ya moya? (Hlaya ni nhlamuselo ya le hansi.)

 ⁶ Hi kwihi ku hetiseka lokukulu ka vuprofeta bya Malakiya? Eka makume ya malembe ya le mahlweni ka 1914, C. T. Russell ni vamakwerhu lava a va tirha na yena va endle ntirho wo fana ni wa Yohane lowo Khuvula. Ntirho wolowo wa nkoka a wu katsa ku lulamisa tidyondzo ta Bibele leti a ti soholotiwile. Swichudeni swa Bibele swi dyondzise leswi gandzelo ra Kreste ra nkutsulo ri vulaka swona hakunene, swi paluxe leswaku dyondzo ya ndzilo wa tihele i mavunwa naswona swi chumayele leswaku Minkarhi ya Vamatiko yi hela rini. Hambiswiritano, a ku ri ni mintlawa yo hlayanyana ya vukhongeri lebyi tivulaka valandzeri va Kreste. Kutani xivutiso xa nkoka lexi a xi lava ku hlamuriwa hi lexi: I vamani lava a va ri koroni yo fanekisela exikarhi ka mintlawa yoleyo? Leswaku a hlamula xivutiso xexo, Yesu u sungule ku kambela tempele ya moya hi 1914. Ntirho wolowo wo kambela ni wo basisa wu sungule hi 1914 ku ya fika eku sunguleni ka 1919. *

7. I yini leswi Yesu a swi kumeke loko a sungula ku kambela hi 1914?

⁷ Loko Yesu a sungula ku kambela, u kume yini? U kume ntlawa lowutsongo wa Swichudeni swa Bibele leswi hisekaka leswi a swi tirhisa matimba ni mali ya swona leswaku swi endla ntirho wa nkoka wo chumayela malembe yo tlula 30. * Yesu ni tintsumi va fanele va tsake swinene loko va kuma leswaku ntlawa wolowo lowutsongo  lowu fanaka ni koroni a wu kamanyetiwanga hi mfava wa Sathana! Hambiswiritano, a ku ri ni xilaveko xo ‘tengisa vana va Levhi,’ ku nga vatotiwa. (Mal. 3:2, 3; 1 Pet. 4:17) Ha yini?

8. I yini leswi endlekeke endzhaku ka 1914?

⁸ Loko lembe ra 1914 ri ya eku heleni, Swichudeni swin’wana swa Bibele swi hele matimba hileswi swi nga yangiki etilweni. Hi 1915 ni hi 1916, nkaneto lowu humaka ehandle ka nhlengeletano wu kamanyete ntirho wo chumayela. Leswi nyanyiseke swilo, endzhaku ka loko Makwerhu Russell a file hi October 1916, ku ve ni nkaneto endzeni ka nhlengeletano. Vakongomisi va mune eka va nkombo va Watch Tower Bible and Tract Society va lwisane ni xiboho xa leswaku Makwerhu Rutherford a va murhangeri. Va ringete ku vanga ku avana exikarhi ka vamakwerhu, kambe hi August 1917, va sukile eBethele—sweswo a ku ri ku basisiwa hakunene! Nakambe, Swichudeni swin’wana swa Bibele swi sungule ku chava vanhu. Hambiswiritano, hinkwaswo swi pfumerile ku basisiwa hi Yesu swi tlhela swi endla ku cinca loku a ku laveka. Hikwalaho, Yesu u swi avanyise tanihi Vakreste va ntiyiso lava fanekiseriwaka hi koroni, kambe u fularhele Vakreste hinkwavo va mavunwa, ku katsa ni vanhu hinkwavo lava nga etikerekeni ta Vujagana. (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19) I yini leswi landzeleke? Leswaku hi kuma nhlamulo a hi tlheleleni eka xifaniso xa koroni ni mfava.

9, 10. (a) I yini leswi hi nga ta swi kambisisa sweswi malunghana ni nkarhi wo tshovela? (b) I yini leswi rhangeke swi endleka hi nkarhi wo tshovela?

⁹ Yesu u te: “Ntshovelo i makumu ya mafambiselo lawa ya swilo.” (Mat. 13:39) Ntshovelo wolowo wu sungule hi 1914. Hi ta kambisisa swilo swa ntlhanu leswi Yesu a profeteke leswaku swi ta endleka hi nkarhi wolowo.

¹⁰ Xo sungula, ku hlengeleta mfava. Yesu u te: “Hi nguva ya ntshovelo ndzi ta byela vatshoveri ndzi ku, Sungulani hi ku hlengeleta mfava mi wu boha wu va tinyandza.” Endzhaku ka 1914, tintsumi ti sungule ku “hlengeleta” Vakreste lava fanaka ni mfava hi ku va hambanisa ni vatotiwa, ku nga “vana va mfumo.”—Mat. 13:30, 38, 41.

11. I yini leswi endleke leswaku Vakreste va ntiyiso va hambana ni va mavunwa ku ta fikela namuntlha?

¹¹ Loko ntirho wo hlengeleta wu ri karhi wu ya emahlweni, ku hambana exikarhi ka mintlawa leyimbirhi ku ye ku vonaka swinene. (Nhlav. 18:1, 4) Hi 1919, swi ve erivaleni leswaku Babilona Lonkulu se a a wile. I yini leswi ngopfu-ngopfu a swi hambanisa Vakreste va ntiyiso eka va mavunwa? I ntirho wo chumayela. Lava a va rhangela exikarhi ka Swichudeni swa Bibele va sungule ku swi veka erivaleni leswaku hinkwavo evandlheni va fanele va chumayela hi Mfumo. Hi xikombiso, xiphephana lexi nge To Whom the Work Is Entrusted, lexi kandziyisiweke hi 1919, xi khutaze Vakreste hinkwavo lava totiweke leswaku va chumayela hi yindlu ni yindlu. Xi te: “Ntirho lowu wu tikomba wu ri wukulu, kambe i wa Hosi naswona hi ta kota ku wu endla hi ku pfuniwa hi yona. U ni lunghelo ro hlanganyela eka wona.” Xana swi angule njhani? Xihondzo xo Rindza xa 1922, xi vike leswaku ku sukela hi nkarhi wolowo ku ya emahlweni Swichudeni swa Bibele swi tirhe hi matimba swinene entirhweni wa swona wo chumayela. Swi nga si ya kwihi, ku chumayela hi yindlu ni yindlu ku ve mfungho wa Vakreste volavo vo tshembeka—hilaha swi nga hakona ninamuntlha.

12. Ntlawa wa koroni wu sungule rini ku hlengeletiwa?

¹² Xa vumbirhi, ku hlengeleta koroni. Yesu u lerise tintsumi takwe a ku: “Mi hlengeleta koroni mi yi nghenisa exitlatini xa mina.” (Mat. 13:30) Ku sukela hi 1919, vatotiwa va hlengeletiwe evandlheni ra Vukreste leri basisiweke. Ku hlengeletiwa ko hetelela ka Vakreste volavo lava totiweke lava nga ta va va ha hanya emakumu ka mafambiselo lawa ya swilo, ku ta endleka loko va kuma hakelo ya vona ya le tilweni.—Dan. 7:18, 22, 27.

13. I yini leswi Nhlavutelo 18:7 yi swi vulaka malunghana ni langutelo leri nghwavava kumbe Babilona Lonkulu ku katsa ni Vujagana swi nga na rona namuntlha?

¹³ Xa vunharhu, ku rila ni ku getsela ka meno.  Ku ta humelela yini endzhaku ka loko tintsumi ti bohe mfava wu va tinyandza? Loko Yesu a vulavula hi xiyimo xa ntlawa lowu fanekiseriwaka hi mfava u te: “Kwalaho hi laha ku rila ni ku getsela ka meno ya vona ku nga ta va kona.” (Mat. 13:42) Xana sweswo swi le ku endlekeni sweswi? Doo! Namuntlha, Vujagana lebyi nga xiphemu xa nghwavava, byi hambeta byi ku: “Ndzi tshama ndzi ri hosi ya xisati, a ndzi noni, naswona a ndzi nge pfuki ndzi kolorile.” (Nhlav. 18:7) Hakunene, Vujagana byi titwa byi ri eku lawuleni, byi tlhela byi vula leswaku byi ‘tshame tanihi hosi ya xisati’ byi lawula varhangeri va tipolitiki. Hikwalaho, vanhu lava fanekiseriwaka hi mfava va le ku tibumeni, a va le ku rileni. Kambe sweswo swi ta kuma ndzhuti swi yima ku nga ri khale.

14. (a) Vakreste va mavunwa va ta ma ‘getserisa rini meno’ naswona ha yini? (b) Nhlamuselo leyintshwa ya Matewu 13:42 yi fambisana njhani ni mhaka leyi hlamuseriwaka eka Pisalema 112:10? (Hlaya nhlamuselo ya le hansi.)

¹⁴ Hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu, endzhaku ka loko vukhongeri bya mavunwa byi lovisiwile, lava a va ri swirho swa vukhongeri byolebyo va ta tsutsuma va lava vutumbelo kambe a va nge yi kumi ndhawu leyi sirhelelekeke yo tumbela eka yona. (Luka 23:30; Nhlav. 6:15-17) Kutani, loko va xiya leswaku a va nge swi koti ku balekela ku lovisiwa, va ta rila hikwalaho ko chava va tlhela va ‘getserisa meno’ hikwalaho ko hlundzuka. Hilaha Yesu a profeteke hakona eka vuprofeta bya yena lebyi vulavulaka hi nhlomulo lowukulu, enkarhini wolowo wa maxangu, va ta “tiba hi xirilo.” *—Mat. 24:30; Nhlav. 1:7.

15. Ku ta endleka yini hi mfava naswona sweswo swi ta endleka rini?

¹⁵ Xa vumune, ku hoxiwa ekheleni ra ndzilo. Ku ta endleka yini hi tinyandza leti bohiweke ta mfava? Tintsumi ti ta ti “hoxa ekheleni ra ndzilo lowu pfurhaka.” (Mat. 13:42) Sweswo swi vula ku loviseriwa makumu. Hikwalaho, lava a va seketela minhlangano ya vukhongeri bya mavunwa va ta lovisiwa exiphen’wini xo hetelela xa nhlomulo lowukulu, ku nga Armagedoni.—Mal. 4:1.

16, 17. (a) Hi xihi xiendlakalo xo hetelela lexi Yesu a vulavulaka ha xona exifanisweni xakwe? (b) Hi swi tivisa ku yini leswaku xiendlakalo xexo xi ta endleka enkarhini lowu taka?

¹⁶ Xa vuntlhanu, ku voninga ngopfu. Yesu u gimete vuprofeta byakwe hi marito lawa: “Enkarhini wolowo lava va lulameke va ta voninga ngopfu kukota dyambu emfun’weni wa Tata wa vona.” (Mat. 13:43) Sweswo swi ta endleka rini naswona kwihi? Swi ta hetiseka enkarhini lowu taka. Yesu u profete hi xiendlakalo xa le nkarhini lowu taka lexi nga ta endleka etilweni ku nga ri ntirho lowu endlekaka sweswi laha misaveni. * Xiya swivangelo swimbirhi leswi hi endlaka hi gimeta hi ndlela yoleyo.

¹⁷ Xo sungula, xana leswi a swi ta endleka “rini”? Yesu u te: “Enkarhini wolowo lava va lulameke va ta voninga.” Xiga lexi nge “enkarhini  wolowo” entiyisweni xi kombetela eka xiendlakalo lexi Yesu a ha ku xi boxa, ku nga ‘ku hoxiwa ka mfava ekheleni ra ndzilo lowu pfurhaka.’ Sweswo swi ta endleka exiphen’wini xo hetelela xa nhlomulo lowukulu. Xisweswo, ku “voninga ngopfu” ka vatotiwa na kona ku fanele ku humelela enkarhini lowu taka. Xa vumbirhi, xana leswi a swi ta endleka “kwihi”? Yesu u vule leswaku lavo lulama va ta ‘voninga emfun’weni.’ Sweswo swi vula yini? Vatotiwa hinkwavo vo tshembeka lava nga ta va va ha ri laha misaveni endzhaku ka loko ku hundze xiyenge xo sungula xa nhlomulo lowukulu, va ta va se va funghiwile ro hetelela. Kutani, hilaha swi kombisiweke hakona eka vuprofeta bya Yesu lebyi vulavulaka hi nhlomulo lowukulu, va ta hlengeleteriwa ku ya etilweni. (Mat. 24:31) Kwalaho va ta voninga “emfun’weni wa Tata wa vona,” kutani endzhakunyana ka nyimpi ya Armagedoni, va ta hlanganyela eka “nkhuvo wa vukati bya Xinyimpfana” tanihi mutekiwa la tsakeke wa Yesu.—Nhlav. 19:6-9.

18, 19. Ndlela leyi hi xi twisisaka ha yona xifaniso xa Yesu xa koroni ni mfava yi hi vuyerisa njhani?

¹⁸ Hi vuyeriwa njhani eka leswi hi swi dyondzeke eka xifaniso lexi? A hi kambisiseni tindlela tinharhu. Yo sungula, yi kurisa ku twisisa ka hina. Xifaniso lexi xi hlamusela xivangelo xa nkoka lexi endleke leswaku Yehovha a pfumelela vubihi. U “tiyiselele . . . swibya swa vukarhi” leswaku a lunghiselela “swibya swa tintswalo”—ku nga ntlawa lowu fanekiseriwaka hi koroni. * (Rhom. 9:22-24) Ya vumbirhi, yi tiyisa ntshembo wa hina. Leswi makumu ma yaka ma tshinela, valala va hina va ta lwisana na hina swinene, “kambe a va nge [hi] hluli.” (Hlaya Yeremiya 1:19.) Tanihi leswi Yehovha a sirheleleke ntlawa lowu fanekiseriwaka hi koroni ku ringana malembe yo tala, kutani Tata wa hina loyi a nga le tilweni u ta va na hina “masiku hinkwawo” lama ha taka hi ku tirhisa Yesu ni tintsumi.—Mat. 28:20.

¹⁹ Xa vunharhu, xifaniso lexi xi hi pfuna leswaku hi tiva ntlawa lowu fanekiseriwaka hi koroni. Ha yini sweswo swi ri swa nkoka swinene? Leswaku hi kuma nhlamulo ya xivutiso lexi Yesu a xi tlakuseke eka vuprofeta byakwe byo tala bya malunghana ni masiku ya makumu, i swa nkoka ku tiva leswaku i vamani Vakreste lava fanekiseriwaka hi koroni. U vutisile a ku: “Kahle-kahle i mani hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha?” (Mat. 24:45) Swihloko swimbirhi leswi landzelaka swi ta hlamula xivutiso lexi hi ndlela leyi enerisaka.