1. (a) Isumaryo an ilustrasyon mahitungod han mga trigo ngan han mga banwa. (b) Paonan-o iginsaysay ni Jesus an kahulogan hito?

USA han mga ilustrasyon ni Jesus mahitungod ha Ginhadian an naghuhulagway hin parauma nga nagsabwag hin mag-opay nga binhi han trigo ngan hin kaaway nga nagsabwag hin mga banwa ha butnga han mag-opay nga binhi. An mga banwa tinubo ngan mas nagdamu kay han mga trigo, kondi an parauma nagsugo ha iya mga uripon nga ‘pasagdan la nga dungan nga tumubo ito tubtob ha pag-ani.’ Durante han pag-ani, an mga banwa susunugon ngan an mga trigo titirukon. Iginsaysay ni Jesus an kahulogan hini nga ilustrasyon. (Basaha an Mateo 13:24-30, 37-43.) Ano an igintututdo ha aton hini nga ilustrasyon? (Kitaa an tsart nga “An mga Trigo Ngan an mga Banwa.”)

2. (a) Ano nga mga panhitabo an iginhuhulagway han ilustrasyon mahitungod han mga trigo ngan han mga banwa? (b) Ano nga bahin han ilustrasyon an aton hihisgotan?

² An mga panhitabo hini nga ilustrasyon nagpapakita kon paonan-o ngan kon san-o titirukon ni Jesus tikang ha katawohan an bug-os nga trigo nga klase—an dinihogan nga mga Kristiano nga magmamando kaupod niya ha iya Ginhadian. An pagsabwag nagtikang han Pentekostes 33 C.E. An pagtirok matatapos kon makarawat na han mga dinihogan nga buhi pa ha kataposan hini nga sistema an ultimo nga pagselyo ha ira ngan katapos babanhawon hira ngadto ha langit. (Mat. 24:31; Pah. 7:1-4) Sugad la nga tikang ha hitaas nga bahin han bukid makikita an bug-os nga palibot, ini nga ilustrasyon nabulig ha aton nga mas masabtan an mga mahitatabo ha sulod hin mga 2,000 ka tuig. Ha aton panahon yana, ano nga mga panhitabo may kalabotan ha Ginhadian an aton nakikita? An ilustrasyon naghuhulagway hin panahon han pagsabwag, pagtubo, ngan pag-ani. Ini nga artikulo maghihisgot labi na mahitungod han panahon han pag-ani. *

3. (a) Ano an nahitabo katapos han siyahan nga siglo? (b) Ha Mateo 13:28, ano an iginbangon nga pakiana, ngan hin-o an nagpakiana? (Kitaa liwat an endnote.)

³ Ha tinikangan han ikaduha ka siglo C.E., “tinubo . . . an mga banwa” han nagkaada diri tinuod nga mga Kristiano. (Mat. 13:26) Han ikaupat ka siglo, mas damu na an sugad-banwa nga mga Kristiano kay ha dinihogan nga mga Kristiano. Hinumdumi nga ha parabola, an mga uripon nagsarit ha ira agaron nga gabuton an mga banwa. * (Mat. 13:28) Ano an ginsiring han agaron?

4. (a) Ano an iginpapakita han baton han Agaron, hi Jesus? (b) Kakan-o nagin posible nga makilala kon hin-o an sugad-trigo nga mga Kristiano?

⁴ May kalabotan han mga trigo ngan han mga banwa, hi Jesus nagsiring: “Pasagdi la niyo nga dungan nga tumubo ito tubtob ha pag-ani.” Ini nga sugo nagpapakita nga tikang han siyahan nga siglo tubtob yana, pirme may-ada sugad-trigo nga dinihogan nga mga Kristiano. Ginpapamatud-an ini han ginsiring ni Jesus ha urhi ha iya mga disipulo: “Kaupod niyo ako ha ngatanan nga adlaw tubtob ha ikatarapos hini nga sistema.” (Mat. 28:20) Salit an dinihogan nga mga Kristiano papanalipdan ni Jesus ha ngatanan nga adlaw tubtob ha panahon han kataposan. Kondi tungod kay an sugad-banwa nga mga Kristiano mas nagdamu kay ha ira, diri kita maaram kon hin-o gud an kaapi han trigo nga klase durante hiton hilawig nga panahon. Pero pipira ka dekada antes magtikang an panahon han pag-ani, nagin posible nga makilala kon hin-o an trigo nga klase. Paonan-o ito nahitabo?

5. Paonan-o natuman an tagna ni Malakias ha siyahan nga siglo?

⁵ Mga siglo antes ihatag ni Jesus an ilustrasyon mahitungod han mga trigo ngan han mga banwa, gin-giyahan ni Jehova an iya propeta nga hi Malakias ha pagtagna hin mga panhitabo nga aada liwat  ha ilustrasyon ni Jesus. (Basaha an Malakias 3:1-4.) Hi Juan nga Parabaptis an ‘mensahero nga nag-andam han dalan.’ (Mat. 11:10, 11) Han inabot hiya han 29 C.E., hirani na an panahon han paghukom ha nasud han Israel. Hi Jesus an ikaduha nga mensahero. Iya ginlimpyohan an templo ha Jerusalem hin makaduha—an siyahan ha tinikangan han iya ministeryo ngan an ikaduha ha ikatarapos hito. (Mat. 21:12, 13; Juan 2:14-17) Salit an paglimpyo ni Jesus nahitabo ha sulod hin usa ka peryodo han panahon.

6. (a) Ano an mas daku nga katumanan han tagna ni Malakias? (b) Durante han ano nga peryodo han panahon gin-usisa ni Jesus an espirituwal nga templo? (Kitaa liwat an endnote.)

 ⁶ Ano an mas daku nga katumanan han tagna ni Malakias? Durante han mga dekada antes han 1914, ginbuhat ni C. T. Russell ngan han iya mga kaupod an pariho han ginbuhat ni Juan nga Parabaptis. Ira gin-adman an Biblia basi hibaroan kon ano gud an igintututdo hito. Pananglitan, igintutdo han mga Estudyante han Biblia an tinuod nga kahulogan han halad lukat han Kristo, iginbuhayhag nga diri tinuod an naglalaga nga impyerno, ngan iginpasamwak nga matatapos na an Panahon han mga Hentil. Kondi damu nga grupo hin relihiyon an nag-aangkon nga mga sumurunod hira han Kristo. Salit usa nga importante nga pakiana an kinahanglan mabaton: Hin-o hito nga mga grupo an trigo nga klase? Basi mabaton ito, hi Jesus nagtikang pag-usisa ha espirituwal nga templo han 1914. Ito nga pag-usisa ngan paglimpyo nahitabo ha sulod hin usa ka peryodo han panahon—tikang han 1914 tubtob ha temprano nga bahin han 1919. *

7. Ano an nakita ni Jesus han gintikangan niya an iya pag-usisa han 1914?

⁷ Han gintikangan ni Jesus an iya pag-usisa, ano an iya nakita? Usa nga gutiay nga grupo han madasigon nga mga Estudyante han Biblia nga sobra 30 ka tuig na nga nagamit han ira kusog ngan kwarta ha pagsangyaw han maopay  nga sumat. * Sigurado nga nalipay gud hi Jesus ngan an mga anghel nga makita iton pipira nga magrig-on nga uhay han trigo nga waray mataboni han mga banwa ni Satanas! Bisan pa hito, ginkinahanglan an ‘pag-uray ha mga anak nga kalalakin-an ni Lebi,’ an mga dinihogan. (Mal. 3:2, 3; 1 Ped. 4:17) Kay ano?

8. Ano an nahitabo katapos han 1914?

⁸ Ha ikatarapos han 1914, nanluya an pipira nga Estudyante han Biblia kay waray hira mahingadto ha langit. Durante han 1915 ngan 1916, an pagkontra tikang ha gawas han organisasyon nagpaluya han pagsangyaw nga buruhaton. Mas maraot pa gud, han namatay hi Brother Russell han Oktubre 1916, nagkaada pagkontra ha sulod mismo han organisasyon. Upat han pito nga direktor han Watch Tower Bible and Tract Society an nagrebelde han hi Brother Rutherford an ginpili nga manguna ha organisasyon. Nangalimbasog hira nga magkabahin-bahin an kabugtoan, kondi han Agosto 1917, binaya hira ha Bethel—usa gud nga paglimpyo! Sugad man, an pipira nga Estudyante han Biblia nagpadaog ha kahadlok ha tawo. Kondi damu nga Estudyante han Biblia an kinaburut-on nga nagkarawat han paglimpyo nga ginbuhat ni Jesus ngan naghimo han ginkikinahanglan nga mga pagbag-o. Salit naghukom hi Jesus nga hira an tinuod nga Kristiano nga mga trigo, kondi ginsalikway niya an ngatanan nga diri tinuod nga Kristiano, pati an ngatanan nga membro han Kakristianohan. (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19) Ano an sunod nga nahitabo? Basi aton hibaroan, hisgotan naton utro an parabola mahitungod han mga trigo ngan han mga banwa.

9, 10. (a) Ano an aton hihisgotan may kalabotan ha panahon han pag-ani? (b) Ano an siyahan nga nahitabo ha panahon han pag-ani?

⁹ “An pag-ani amo an ikatarapos hini nga sistema,” siring ni Jesus. (Mat. 13:39) Ito nga panahon han pag-ani nagtikang han 1914. Aton hihisgotan an lima nga panhitabo nga igintagna ni Jesus nga mahitatabo hito nga panahon.

¹⁰ Siyahan, an paggabot han mga banwa. Hi Jesus nagsiring: “Ha pag-ani akon sisidngan an mga mag-arani: Gabota anay an mga banwa ngan pamutka.” Katapos han 1914, gintikangan han mga anghel an ‘paggabot’ ha sugad-banwa nga mga Kristiano pinaagi ha pagbulag ha ira ha dinihogan nga “mga anak han Ginhadian.”—Mat. 13:30, 38, 41.

11. Tubtob yana, ano an kaibahan han tinuod nga mga Kristiano ha diri tinuod nga mga Kristiano?

¹¹ Samtang nagpapadayon an paggabot han mga banwa, mas nagtikaklaro an kaibahan han duha nga grupo. (Pah. 18:1, 4) Han 1919, nagin matin-aw nga narumpag na an Babilonya nga Gamhanan, ha paagi nga an tinuod nga mga Kristiano nakagawas na tikang hito. Ano an nangunguna nga kaibahan han tinuod nga mga Kristiano ngan hadton diri tinuod? An pagsangyaw nga buruhaton. Ginpabug-atan hadton nangunguna ha mga Estudyante han Biblia nga an ngatanan ha kongregasyon kinahanglan magsangyaw mahitungod han Ginhadian. Pananglitan, an bokleta nga To Whom the Work Is Entrusted, nga iginpublikar han 1919, nag-aghat ha ngatanan nga dinihogan nga Kristiano nga magsangyaw ha balay-balay. Nagsiring ito: “Baga hin imposible mahimo ito nga buruhaton, pero kanan Ginoo ito, ngan pinaagi han iya bulig bubuhaton naton ito. May pribilehiyo ka nga makigbahin hito.” Ano an resulta? An The Watch Tower han 1922 nagsiring nga tikang hito nga panahon, mas nangalimbasog gud an mga Estudyante han Biblia ha ira pagsangyaw. Waray pag-iha, iton magtinumanon nga Kristiano nagin kilala tungod han pagsangyaw ha balay-balay, ngan tubtob yana kilala kita tungod hito nga buruhaton.

12. Tikang kakan-o gintitirok an trigo nga klase?

¹² Ikaduha, an pagtirok han mga trigo. Hi Jesus nagsugo ha iya mga anghel: “Tiroka an mga trigo ngadto ha akon bodega.” (Mat. 13:30) Tikang han 1919, an mga dinihogan gintitirok ngadto ha nalimpyohan na nga Kristiano nga kongregasyon. Para ha dinihogan nga mga Kristiano nga buhi pa ha kataposan hini nga sistema, an ultimo nga pagtirok mahitatabo kon makarawat na nira an ira balos ha langit.—Dan. 7:18, 22, 27.

13. Ano an iginpapakita han Pahayag 18:7 mahitungod han disposisyon yana han puta, o Babilonya nga Gamhanan, pati han Kakristianohan?

 ¹³ Ikatulo, an panangis ngan pangigot. Katapos butkon han mga anghel an mga banwa, ano an mahitatabo? May kalabotan ha kahimtang han banwa nga klase, hi Jesus nagsiring: “Didto hira mananangis ngan mangingigot an ira mga ngipon.” (Mat. 13:42) Nahitatabo ba ito yana? Diri. Yana, an Kakristianohan, sugad nga bahin han puta, nasiring pa gihapon mahitungod ha iya kalugaringon: “Nalingkod ako sugad nga rayna, ngan diri ako balo, ngan diri gud ako makakaeksperyensya hin kabido.” (Pah. 18:7) Oo, inaabat han Kakristianohan nga kontrolado niya an mga butang ngan nangangalimbasog pa ngani nga magin sugad hin “rayna” nga may awtoridad ha mga lider ha politika. Yana, an ginrirepresentaran han mga banwa naghahambog, diri nananangis. Kondi hirani na ito magbag-o.

14. (a) San-o ‘mangingigot an mga ngipon’ han mga nasuporta hadto ha mga organisasyon han buwa nga relihiyon, ngan kay ano? (b) Paonan-o an aton bag-o nga pagsaysay han Mateo 13:42 nauyon ha ginsisiring ha Salmo 112:10? (Kitaa an endnote.)

¹⁴ Durante han daku nga kasakitan, katapos bungkagon an ngatanan nga buwa nga relihiyon, an mga nasuporta hito hadto mamimiling hin talwas nga lugar nga matatagoan kondi waray hira mabibilngan. (Luc. 23:30; Pah. 6:15-17) Katapos, masasantop nira nga diri hira makakalikay ha kabungkagan salit mananangis hira tungod ha kawaray paglaom ngan “mangingigot an ira mga ngipon” tungod ha kasina. Sugad han ginsiring ni Jesus ha iya tagna mahitungod han daku nga kasakitan, hiton makasurubo nga panahon, hira “magpupukpok han ira dughan tungod ha kasubo.” *—Mat. 24:30; Pah. 1:7.

15. Ano an mahitatabo ha mga banwa, ngan san-o ito mahitatabo?

¹⁵ Ikaupat, an paglabog ha hudno. Ano an mahitatabo ha ginbutok nga mga banwa? An mga anghel ‘maglalabog ha ira ha naglalaga nga hudno.’ (Mat. 13:42) Nangangahulogan ito hin bug-os nga kabungkagan. Salit an mga nasuporta hadto ha mga organisasyon han buwa nga relihiyon bubungkagon durante han ultimo nga bahin han daku nga kasakitan, an Armagedon.—Mal. 4:1.

16, 17. (a) Ano an ultimo nga panhitabo nga gin-unabi ni Jesus ha iya ilustrasyon? (b) Kay ano nga makakasiring kita nga ha tidaraon pa ito mahitatabo?

¹⁶ Ikalima, an pagsanag hin malamrag. Gintapos ni Jesus an iya tagna pinaagi ha pagsiring: “Hito nga panahon an magtadong masanag hin sugad kalamrag han adlaw ha Ginhadian han ira Amay.” (Mat. 13:43) San-o ngan diin ini mahitatabo? An katumanan hini ha tidaraon pa. Igintagna ni Jesus, diri an buruhaton nga nahitatabo yana ha tuna, kondi an usa nga tidaraon nga panhitabo ha langit. * Hisgotan naton an duha nga rason kon kay ano nga ini an aton pagsabot hini nga tagna.

 ¹⁷ Siyahan, san-o ito mahitatabo? Hi Jesus nagsiring: “Hito nga panahon an magtadong masanag.” An mga pulong nga “hito nga panahon” matin-aw nga nagtutudlok ha panhitabo nga gin-unabi pa la ni Jesus, an ‘paglabog ha mga banwa ha naglalaga nga hudno.’ Mahitatabo ito ha ultimo nga bahin han daku nga kasakitan. Salit, an ‘pagsanag hin malamrag’ han mga dinihogan sigurado nga mahitatabo hito liwat nga panahon. Ikaduha, diin ito mahitatabo? Hi Jesus nagsiring nga an magtadong ‘masanag ha Ginhadian.’ Ano an karuyag sidngon hito? Nagpapasabot ito nga an ngatanan nga matinumanon nga dinihogan nga aanhi pa ha tuna katapos han siyahan nga bahin han daku nga kasakitan nakakarawat na han ultimo nga pagselyo ha ira. Katapos, sugad han igintagna ni Jesus, titirukon hira ngadto ha langit. (Mat. 24:31) Didto masanag hira “ha Ginhadian han ira Amay,” ngan diri mag-iiha katapos han girra han Armagedon, magigin bahin hira han malipayon gud nga maarasawa ni Jesus ha “kasal han Kordero.”—Pah. 19:6-9.

18, 19. Paonan-o kita nagpapahimulos ha pagsabot ha parabola ni Jesus mahitungod han mga trigo ngan han mga banwa?

¹⁸ Paonan-o kita nagpapahimulos ha aton hinbaroan mahitungod hini nga parabola? Tagda an tulo nga kapulsanan. Siyahan, nagpapahilarom ito han aton pagsabot. Iginpapakita ha parabola an usa nga importante nga hinungdan kon kay ano nga gintutugotan ni Jehova an karaotan. Hiya ‘nagpailob ha mga surudlan nga angay kumarawat han kangalas’ basi iandam an “mga surudlan nga angay kumarawat han kalooy”—an trigo nga klase. * (Roma 9:22-24) Ikaduha, nagpaparig-on ito han aton pagsarig. Samtang nagtitikahirani an kataposan, an aton mga kaaway mas maniniguro ha pakig-away ha aton, ‘kondi diri hira magdadaog.’ (Basaha an Jeremias 1:19.) Sugad la nga damu na ka tuig nga ginpapanalipdan ni Jehova an trigo nga klase, an aton Amay ha langit, upod hi Jesus ngan an mga anghel, makakaupod naton “ha ngatanan nga adlaw” tubtob ha kataposan.—Mat. 28:20.

¹⁹ Ikatulo, an parabola nabulig ha aton nga makilala an trigo nga klase. Kay ano nga importante gud ito? An paghibaro kon hin-o an sugad-trigo nga mga Kristiano importante gud basi hibaroan an baton ha pakiana nga iginbangon ni Jesus ha iya tagna mahitungod ha kataposan nga mga adlaw. Hiya nagpakiana: “Hin-o gud an matinumanon ngan maaramon nga uripon?” (Mat. 24:45) Ito nga pakiana babatunon ha sunod nga duha nga artikulo.