1. Liema sitwazzjonijiet inkwetanti sab Neħemija meta reġaʼ lura Ġerusalemm? (Ara l-istampa tal-bidu.)

IN-NIES taʼ Ġerusalemm jinsabu maħsudin. Għala? Opponent magħruf taʼ Ġeħova qed jitħalla joqgħod f’kamra fit-tempju. Il-Leviti qed jitilqu l-inkarigu tagħhom. Minflok ma qed jieħdu t-tmexxija fil-qima, il-mexxejja Lhud qed jinnegozjaw fis-Sabat. Ħafna Iżraelin qegħdin jiżżewġu lil dawk li mhumiex Lhud. Dawn huma biss ftit mis-sitwazzjonijiet inkwetanti li Neħemija jsib meta jerġaʼ lura Ġerusalemm xi żmien wara s-sena 443 Q.E.K.—Neħ. 13:6.

2. Iżrael kif sar qaddis u separat minn ġnus oħra?

² Iżrael kien ġens dedikat lil Alla. Fis-sena 1513 Q.E.K., l-Iżraelin kienu ħerqanin li jimxu skont ir-rieda taʼ Ġeħova. Huma qalu: “Aħna lesti li nagħmlu l-kliem kollu li qal Ġeħova.” (Eżo. 24:3) Alla għażilhom biex ikunu l-poplu tiegħu u riedhom ikunu qaddisin u separati minn ġnus oħra. Xi privileġġ kien dan! Erbgħin sena wara, Mosè fakkarhom: “Int poplu qaddis għal Ġeħova Alla tiegħek. Lilek għażel Ġeħova Alla tiegħek biex issir il-poplu tiegħu, proprjetà speċjali, mill-popli kollha li hemm fuq wiċċ l-art.”—Dt. 7:6.

3. X’kien l-istat spiritwali tal-Lhud meta Neħemija ġie lura Ġerusalemm għat-tieni darba?

³ B’sogħba, l-entużjażmu li Iżrael kellu fil-bidu dwar li jkun ġens qaddis ma damx wisq. Għalkemm dejjem kien hemm xi individwi li qdew lil Alla, spiss il-Lhud inġenerali iżjed kien ħsiebhom biex jidhru qaddisin, jew devoti, milli jagħmlu r-rieda t’Alla. Sa meta Neħemija ġie Ġerusalemm għat-tieni darba, laħqu għaddew madwar mitt sena minn meta fdal leali kien ġie lura minn Babilonja biex tiġġedded il-qima vera. Għal darb’oħra, iż-żelu tal-ġens għal affarijiet spiritwali kien qed ibatti.

4. Liema fatturi li jistgħu jgħinuna nibqgħu poplu qaddis se nikkunsidraw?

⁴ Bħall-Iżraelin, ix-Xhieda taʼ Ġeħova llum ġew imqaddsin minn Alla f’sens ġenerali. Kemm il-Kristjani midlukin u kemm dawk tal-“folla kbira” huma  qaddisin, magħżulin għal servizz sagru. (Riv. 7:9, 14, 15; 1 Kor. 6:11) Ħadd minna ma jrid jitlef il-waqfa qaddisa li għandu quddiem Alla, bħalma ġara lill-Iżraelin. X’jistaʼ jgħinna nevitaw li jiġrilna dan, biex b’hekk inkunu nistgħu nibqgħu qaddisin u utli fis-servizz taʼ Ġeħova? F’dan l-istudju, se nikkunsidraw erbaʼ fatturi enfasizzati f’Neħemija kapitlu 13: (1) evita sħubija ħażina; (2) appoġġa l-arranġamenti teokratiċi; (3) poġġi l-affarijiet spiritwali l-ewwel; u (4) ipproteġi l-identità Kristjana tiegħek. Issa ejja neżaminaw kull wieħed minn dawn il-punti.

5, 6. Min kienu Eljasib u Tobija, u għala għandu mnejn Eljasib kien qed jissieħeb maʼ Tobija?

⁵ Aqra Neħemija 13:4-9. Aħna mdawrin b’influwenzi mhux nodfa, allura mhuwiex faċli għalina li nibqgħu qaddisin, jew nodfa. Ikkunsidra lil Eljasib u lil Tobija. Eljasib kien il-qassis il-kbir, u Tobija kien Għammoni u x’aktarx uffiċjal fl-amministrazzjoni Persjana tal-Lhudija. Tobija u sħabu kienu opponew l-isforzi taʼ Neħemija biex dan jibni mill-ġdid is-swar taʼ Ġerusalemm. (Neħ. 2:10) L-Għammonin ma tħallewx jidħlu fit-tempju. (Dt. 23:3) Mela l-qassis il-kbir għala pprovda spazju fis-sala tal-ikel tat-tempju għal raġel bħal Tobija?

⁶ Tobija sar ħabib tal-qalb taʼ Eljasib. Tobija u ibnu Ġeħoħanan kienu żżewġu nisa Lhud, u ħafna Lhud kienu jitkellmu affarijiet tajbin dwar Tobija. (Neħ. 6:17-19) Wieħed min-neputijiet taʼ Eljasib kien miżżewweġ lil bint Sanballat, gvernatur tas-Samarija, li kien wieħed mill-iktar ħbieb tal-qalb taʼ Tobija. (Neħ. 13:28) Dawn ir-rabtiet għandhom mnejn jispjegaw għala l-Qassis il-Kbir Eljasib ħalla lil wieħed li ma kienx Iżraeli u li kien jopponi biex jinfluwenzah. Iżda Neħemija wera lealtà maʼ Ġeħova billi rema l-għamara kollha barra mis-sala tal-ikel.

7. L-anzjani u oħrajn kif jevitaw li jniġġsu l-pożizzjoni qaddisa tagħhom quddiem Ġeħova?

⁷ Bħala poplu dedikat lil Alla, l-ewwel m’għandna nkunu leali hu lejn Ġeħova. Iżda, kultant għandna mnejn niġu ttantati biex ninjoraw prinċipji Bibliċi minħabba li rridu nkunu leali lejn il-familja tagħna. Imma jekk aħna ma ngħixux skont il-prinċipji Bibliċi, Ġeħova jibda jqisna bħala li m’aħniex qaddisin. L-anzjani Kristjani huma gwidati bil-ħsibijiet taʼ Ġeħova, mhux bl-opinjonijiet jew bis-sentimenti tagħhom stess. (1 Tim. 5:21) L-anzjani joqogħdu b’sebaʼ għajnejn biex ma jagħmlux xi ħaġa li tistaʼ tikkomprometti l-waqfa tagħhom m’Alla.—1 Tim. 2:8.

8. Il-qaddejja dedikati kollha taʼ Ġeħova x’għandhom jiftakru dwar is-sħubija tagħhom?

⁸ Nagħmlu tajjeb niftakru li “kumpanija ħażina tħassar id-drawwiet siewja.” (1 Kor. 15:33) Xi wħud minn qrabatna għandhom mnejn ma jkollhomx effett tajjeb fuq ħajjitna. Eljasib kien t’eżempju tajjeb għan-nies billi appoġġa bis-sħiħ lil Neħemija fil-bini mill-ġdid tas-swar taʼ Ġerusalemm. (Neħ. 3:1) Madankollu, maż-żmien, l-influwenza ħażina taʼ Tobija u oħrajn milli jidher wasslet lil Eljasib biex jagħmel affarijiet li għamluh imniġġes quddiem Ġeħova. Ħbieb tajbin jinkuraġġuna nieħdu sehem f’miri Kristjani utli, bħall-qari tal-Bibbja, l-attendenza għal-laqgħat, u l-parteċipazzjoni tagħna fis-servizz tal-għalqa. Membri tal-familja li jinfluwenzawna biex nagħmlu t-tajjeb huma speċjalment maħbubin u apprezzati.

9. (a) X’kienet is-sitwazzjoni fit-tempju? (b) X’għamel Neħemija biex jirranġa s-sitwazzjoni?

⁹ Aqra Neħemija 13:10-13. Il-Leviti ma kinux qed jagħmlu x-xogħol inkarigat lilhom fit-tempju. Għala? In-nies kienu qed  jagħtu ftit li xejn flus għat-tempju, għalhekk il-Leviti kellhom jaħdmu fl-għelieqi tagħhom stess biex jieħdu ħsieb il-familji tagħhom. U l-mexxejja li kienu inkarigati biex jiġbru l-għexur jew ma kinux qed jiġbruhom jew inkella ma kinux qed jibagħtuhom għat-tempju. (Neħ. 12:44) Neħemija għamel ċert li dawn il-kontribuzzjonijiet kienu qed jinġabru u ħatar irġiel leali biex jagħtu l-għexur lil-Leviti.

10, 11. Liema privileġġ għandu l-poplu t’Alla f’li jappoġġa l-qima vera?

¹⁰ Hemm xi lezzjoni f’dan għalina? Iva, għaliex aħna qed niġu mfakkrin li għandna l-privileġġ li nonoraw lil Ġeħova bl-affarijiet prezzjużi tagħna. (Prov. 3:9) Meta nagħtu kontribuzzjonijiet biex nappoġġaw ix-xogħol tiegħu, aħna sempliċement inkunu qed nagħtu lil Ġeħova dak li diġà huwa tiegħu. (1 Kron. 29:14-16) Jistaʼ jkun li naħsbu li m’għandniex wisq x’nagħtu, iżda jekk għandna x-xewqa, ilkoll kemm aħna nistgħu nagħtu milli għandna.—2 Kor. 8:12.

¹¹ Għal ħafna snin, familja kbira stiednet lil koppja anzjana li kienu pijunieri speċjali biex jieklu magħhom darba fil-ġimgħa. Għalkemm il-ġenituri kellhom tmint itfal, l-omm kienet tgħid, “X’inhuma żewġ platti oħra fuq mejda preparata għal għaxra?” Ikla fil-ġimgħa ma tantx tidher li hi xi ħaġa kbira, imma kemm kienu grati dawn il-pijunieri għall-ospitalità li ntwerew! Min-naħa tagħhom, il-pijunieri wrew li kienu barka għall-mistidnin tagħhom. Il-kliem u l-esperjenzi inkuraġġanti tal-koppja għenu biex iqanqlu lit-tfal ħalli jagħmlu progress spiritwali. Iktar tard, ilkoll kemm huma bdew jaqdu fil-ministeru full-time.

12. L-anzjani u l-qaddejja ministerjali liema eżempju mill-aħjar qed jagħtu fil-kongregazzjoni?

¹² Lezzjoni oħra hi din: Bħal Neħemija, l-anzjani u l-qaddejja ministerjali llum jieħdu t-tmexxija f’li jappoġġaw l-arranġamenti teokratiċi. Oħrajn fil-kongregazzjoni jibbenefikaw mill-eżempju tagħhom. F’dan ir-rigward, l-anzjani jimitaw ukoll lill-appostlu Pawlu. Hu appoġġa l-qima vera u ta direzzjoni t’għajnuna. Pereżempju, hu ta diversi suġġerimenti prattiċi dwar kif nikkontribwixxu.—1 Kor. 16:1-3; 2 Kor. 9:5-7.

13. Xi Lhud kif ma kinux qed jirrispettaw is-Sabat?

¹³ Aqra Neħemija 13:15-21. Jekk inħallu lilna nfusna nsiru preokkupati b’affarijiet materjali, nistgħu nitilfu r-relazzjoni  tagħna maʼ Ġeħova. Skont Eżodu 31:13, is-Sabat taʼ kull ġimgħa kellu jfakkar lill-Iżraelin li kienu poplu mqaddes. Il-ġurnata tas-Sabat kellha titħalla għall-qima tal-familja, għat-talb, u għall-meditazzjoni fuq il-Liġi t’Alla. Iżda għal uħud mill-Iżraelin fi żmien Neħemija, is-Sabat kien sar sempliċement ġurnata oħra—negozju bħas-soltu. Il-qima kienet qed titwarrab fil-ġenb. Peress li ra x’kien qed jiġri, Neħemija ordna li jingħalqu l-bibien tal-belt meta jibda jidlam fis-sitt jum, u li jitkeċċew ’il barra n-negozjanti barranin qabel jibda s-Sabat.

14, 15. (a) X’jistaʼ jiġri jekk inqattgħu wisq ħin nipprovaw naqilgħu l-flus? (b) Kif nistgħu nidħlu fil-mistrieħ t’Alla?

¹⁴ X’nistgħu nitgħallmu mill-eżempju taʼ Neħemija? Tagħlima minnhom hi li m’għandniex niġu aljenati u nqattgħu ħafna ħin nipprovaw naqilgħu l-flus. Ix-xogħol tagħna jistaʼ jaljenana speċjalment jekk nieħdu gost nagħmluh. Iżda ftakar li Ġesù qal li ma nistgħux inkunu lsiera taʼ żewġ sidien. (Aqra Mattew 6:24.) Neħemija setaʼ qalaʼ ħafna flus u setaʼ uża ħinu jinnegozja mat-Tirin u negozjanti oħra. Iżda x’għamel minflok? (Neħ. 5:14-18) Hu ħadem iebes biex jgħin lil ħutu u jonora l-isem taʼ Ġeħova. Bl-istess mod illum, anzjani Kristjani u qaddejja ministerjali jiffokaw fuq li jagħmlu affarijiet għall-benefiċċju tal-kongregazzjoni, u sħabhom fit-twemmin iħobbuhom għal dan. B’hekk, hemm l-imħabba, il-paċi, u s-sigurtà fost il-poplu t’Alla.—Eżek. 34:25, 28.

¹⁵ Għalkemm il-Kristjani mhumiex meħtiġin josservaw is-Sabat taʼ kull ġimgħa, Pawlu jgħidilna li “baqaʼ mistrieħ tas-Sabat għan-nies t’Alla.” Hu żied jgħid: “Il-bniedem li daħal fil-mistrieħ t’Alla wkoll straħ mill-għemejjel tiegħu stess, bħalma Alla straħ minn tiegħu.” (Ebr. 4:9, 10) Bħala Kristjani, aħna nistgħu nidħlu fil-mistrieħ t’Alla billi b’ubbidjenza naħdmu fi qbil mal-iskop tiegħu. Qegħdin int u l-familja tiegħek tpoġġu l-qima tal-familja, l-attendenza għal-laqgħat, u s-servizz tal-għalqa fl-ewwel post f’ħajjitkom? Għandna mnejn irridu nkunu sodi mal-imgħallem tagħna jew sħabna tax-xogħol speċjalment jekk huma ma jirrispettawx il-prijoritajiet teokratiċi tagħna. Dan hu simili għal dak li għamel Neħemija meta keċċa lit-Tirin ’il barra u għalaq il-bibien tal-belt. Hu kien qed ipoġġi lil Ġeħova l-ewwel. Minħabba li aħna l-poplu separat u qaddis t’Alla, għandna bżonn nistaqsu lilna nfusna, ‘Nuri bil-mod li ngħix li npoġġi lil Ġeħova l-ewwel?ʼ—Mt. 6:33.

16. L-istess identità tal-ġens bħala poplu separat u qaddis kif kienet qed tiġi mhedda fi żmien Neħemija?

¹⁶ Aqra Neħemija 13:23-27. Fi żmien Neħemija, irġiel Iżraelin kienu qed jiżżewġu nisa barranin. Matul l-ewwel żjara tiegħu f’Ġerusalemm, Neħemija ġiegħel lill-irġiel xjuħ kollha jiffirmaw ftehim bil-miktub li fih wiegħdu li l-irġiel Iżraelin ma kinux se jiżżewġu lill-pagani. (Neħ. 9:38; 10:30) Madankollu, ftit snin wara, hu sab li rġiel Lhud mhux biss ħadu nisa barranin, imma wkoll kienu kważi se jitilfu l-istess identità tagħhom bħala l-poplu separat u qaddis t’Alla! Ulied dawn in-nisa barranin ma kinux jaqraw bil-lingwa Ebrajka jew jitkellmuha. Meta kienu se jikbru fl-età, kienu huma se jidentifikaw ruħhom bħala Iżraelin? Jew minflok kienu se jqisu lilhom infushom bħala Asdodin, Għammonin, jew Mowabin? Kienu se jkunu kapaċi jifhmu l-Liġi t’Alla jekk ma kinux jafu bil-lingwa Ebrajka? Kif setgħu jsiru jafu lil Ġeħova u jagħżlu li jaqdu lilu minflok l-allat foloz li ommijiethom qiemu? Kien hemm  bżonn li tittieħed azzjoni deċiżiva u bla dewmien, u Neħemija hekk għamel.—Neħ. 13:28.

17. Il-ġenituri kif jistgħu jgħinu lil uliedhom biex ikollhom relazzjoni personali maʼ Ġeħova?

¹⁷ Illum, għandna bżonn nieħdu azzjoni biex ngħinu lil uliedna jkollhom identità Kristjana. Ġenituri, staqsu lilkom infuskom, ‘Uliedi kemm jafu jitkellmu l-“lingwa pura” tal-verità Skritturali? (Sof. 3:9) Juri d-diskors taʼ wliedi li ġie effettwat mill-ispirtu t’Alla jew inkella minn dak tad-dinja?’ Tiskuraġġix ruħek malajr jekk tara li hemm fejn jagħmlu progress. Trid iż-żmien biex titgħallem lingwa, speċjalment meta aħna mdawrin b’affarijiet li jaljenawna. Uliedek qed jiffaċċjaw pressjonijiet kbar biex jikkompromettu ruħhom. Għalhekk, bil-paċenzja uża s-sessjonijiet tal-Qima tal-Familja u opportunitajiet oħra biex tgħin lil uliedek jiżviluppaw relazzjoni mill-qrib maʼ Ġeħova. (Dt. 6:6-9) Enfasizza l-benefiċċji taʼ li jkunu differenti mid-dinja taʼ Satana. (Ġw. 17:15-17) U aħdem biex tilħaq il-qalb.

18. Il-ġenituri Kristjani għala qegħdin fl-aħjar pożizzjoni biex jippreparaw lil uliedhom ħalli jiddedikaw ruħhom lil Ġeħova?

¹⁸ Fl-aħħar mill-aħħar, it-tfal kollha se jieħdu d-deċiżjoni tagħhom dwar li jaqdu lil Alla. Madankollu, hemm ħafna x’jistgħu jagħmlu l-ġenituri. Dan jinkludi li jagħtu eżempju tajjeb lil uliedhom, jispjegawlhom tajjeb liema mġiba mhix aċċettabbli, u jiddiskutu magħhom il-konsegwenzi tad-deċiżjonijiet li jieħdu. Ġenituri, ħadd mhu f’pożizzjoni aħjar minnkom biex jipprepara lil uliedkom għal dedikazzjoni lil Ġeħova. Huma għandhom bżonn l-għajnuna tagħkom biex ikollhom u jipproteġu l-identità Kristjana tagħhom. M’għandniex xi ngħidu, ilkoll kemm aħna neħtieġu li noqogħdu attenti sabiex ma nitilfux il-‘ħwejjeġ’ figurattivi tagħna—il-kwalitajiet u l-prinċipji li jidentifikawna bħala s-segwaċi taʼ Kristu.—Riv. 3:4, 5; 16:15.

19, 20. X’nistgħu nagħmlu biex Ġeħova jiftakar fina “b’mod tajjeb”?

¹⁹ Wieħed li għex fi żmien Neħemija kien il-profeta Malakija, li ħabbar li “ktieb it-tifkira beda jinkiteb . . . dwar dawk li għandhom il-biżaʼ taʼ Ġeħova u dwar dawk li jaħsbu fuq ismu.” (Mal. 3:16, 17) Alla qatt mhu se jinsa lil dawk li għandhom biżaʼ lejh u mħabba għal ismu.—Ebr. 6:10.

²⁰ Neħemija talab: “Ftakar fija, O Alla tiegħi, b’mod tajjeb.” (Neħ. 13:31) Bħal Neħemija, isimna se jkun fi ktieb it-tifkira t’Alla jekk inkomplu nevitaw sħubija ħażina, nappoġġaw l-arranġamenti teokratiċi, nagħtu prijorità lill-affarijiet spiritwali, u nipproteġu l-identità Kristjana tagħna. Ejja ‘nibqgħu ngħarblu jekk aħniex fil-fidi.’ (2 Kor. 13:5) Jekk inżommu r-relazzjoni mqaddsa tagħna maʼ Ġeħova, hu se jiftakar fina “b’mod tajjeb.”