Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Akutokishinany Kal Kwikal Antu Ishitwila

Akutokishinany Kal Kwikal Antu Ishitwila

“En akoyishinay kal ku yitil, . . . akutokishinany kal kwikal antu ishitwila.”​—1 KOR. 6:11.

1. Ov, yom ik ya ushon yatanay Nehemiy pachirikay ku Yerusalem? (Talany chipich cha kwinsambishil.)

ANTU a mu Yerusalem akat kulond. Ngendj wijikena nawamp anch udi muntu muyimp ushich mu kapalikany ka tempel. In Levi kasadinap mudimu wau. Pa ndond pa kutakel difukwil, amakurump isakin pa dichuku dia Sabat. In Isarel avud akat kwatijan ni antu akad kwikal in Yuda. Yawiy yom yimwing ya ushon yatanay Nehemiy pachirikay ku Yerusalem chisu chimwing kupwa kwa muvu wa 443 K.C.C.​—Neh. 13:6.

2. Ov, mutapu ik wikalau in Isarel muchid watokishau?

2 Isarel wading muchid wipana kudi Nzamb. Mu muvu wa 1513 K.C.C., in Isarel ading ni mushiku nakash wa kusal rusot ra Yehova. Alonda anch: “Yawonsu yalonday kal [Yehova], tukez kayisadil.” (Kub. 24:3) Chawiy lel Nzamb wayitokisha, ap wayiteka kuns mudi antu end atonday. Chading chiyukish chimwing mudi ik! Pasuta mivu makum manying, Moses wayivurisha anch: “En udiany antu atumbila kudi [Yehova] Nzamb wen, [Yehova] Nzamb wen wakutondanya kal en kwikal antwend a pakampwil, pakach pa michid yawonsu ya pansh.”​—Kuv. 7:6.

3. Ov, mutapu ik wadinga mwikadil wa mu spiritu wa in Yuda pezay Nehemiy kapamp ka kaad mu Yerusalem?

3 Cha ushon, mushiku wadingau nich in Isarel kwinsambishil piur pa kwikal muchid utumbila walabap. Ap anch kwading chisu chawonsu antu amwing adinga kumusadil Nzamb, in Yuda avud ading abangidin yisu yivud piur pa kwikal atumbila, ap kwipan, pa ndond pa kusal rusot ra Nzamb. Pa chisu chashikay Nehemiy mu Yerusalem kapamp ka kaad, padinga pasutin kal yitot ya mivu kudiosh pachirikau antu ashinshamena ashalaku kudiokal ku Babilon mulong wa kuya kuchirish difukwil diakin. Kapamp kakwau kand, mushiku wa muchid mulong wa kusal yom ya muspiritu wakepa.

4. Ov, tukez kushinshikin yom ik yinying yikeza kutukwash kushal antu atokishinau?

4 Mudi in Isarel, lel Atuman a Yehova ayitokishin kudi Nzamb mu mutapu ujim. In Kristu azizidilau many ni “runtu ruvud” adi atumbila, ayitekin kuns mulong wa mudimu utumbila. (Kuj. 7:9, 14, 15; 1 Kor. 6:11) Kwikil muntu pakach petu usotina kushadish mwikadil wend wa kutok kurutu kwa Nzamb mudi mwasalau in Isarel. Ov, chom ik chikutwisha kutukwash chakwel tukangesha chom chinech kushiken mulong tutwisha kushal atumbila ni awanyidina kusadil mu mudimu wa Yehova? Mu dilejan dined, tukushinshikin yom yinying yikasikeshidilau mu shapitre wa 13 wa Nehemiy: (1) Kwipuk arund ayimp; (2) kupan ukwash ku yitenchik ya uteokras; (3) kutek yom ya muspiritu pa ndond ya kusambish; ni (4) kulam mwikadil wey wa in Kristu. Tushinshikinany katat dinans dined dimwing ni dimwing.

KWIPUK ARUND AYIMP

Ov, mutapu ik wamekeshay Nehemiy kushishaman kwend kudi Yehova? (Talany paragraf wa 5, ni wa 6)

5, 6. Ov, Eliashib ni Tobija ading anany, ni mulong wak Eliashib wikala murund nend a Tobija?

5 Tang Nehemiy 13:4-9. Atunyingumukin kudi yibachikin yijondila, chawiy lel chiswapelap kudi etu kushal atumbila. Shinshikinany yamushikena Eliashib nenday Tobija. Eliashib wading mwin kupesh mujim, ni Tobija wading mwin Amon ni muntu wa mudimu wa chamwamu mu umutakel wa in Perse mu Yudeya. Tobija ni arund nend arishikisha usu wadingay ni kusal Nehemiy mulong wa kutunguril rubumbu ra Yerusalem. (Neh. 2:10) In Amon ayilikisha kwandam mu tempel. (Kuv. 23:3) Chad mulong wak mwin kupesh mujim washa ndond mu kapalikan ka kudil ka mu tempel mulong wa muntu mudi Tobija?

6 Tobija wading mu urund ni Eliashib mwin njil kanang. Tobija ni mwanend Jokanan atijana ni amband in Yuda, ni in Yuda avud ading amubazina Tobija. (Neh. 6:17-19) Manase mwijukurend a Eliashib watijana nenday mwan mband wa Sanbalat, mwin Samariy wadinga murund wa piswimp wa Tobija. (Neh. 13:28) Urund winou wa uruw ukutwish kumekesh mulong wak Mwin kupesh Mujim Eliashib walikidila chakwel muntu wakad kwitiyij ni mukankuny amubachika. Pakwez Nehemeya wamekesha kushinshaman kudi Yehova kusutil ku kudjibul pol yom yawonsu ya Tobija yadinga mu kapalikany ka kudil.

7. Ov, mutapu ik ukatau amakurump ni antu akwau kwipuk kujondish mwikadil wau wa kwikal atokishinau kurutu kwa Yehova?

7 Pitudia antu ipanina kal kudi Nzamb, tufanyidin kumushinshamen Yehova chakusambish. Anch tulondwilap yijil yend yitentamina, tukushalap atokishinau kurutu kwend. Tufanyidinap kulikidil urund wa dijuku ap wa uruw utukangesha kulondul yijil yidia mu Bibil. Amakurump in Kristu ayitakedil kudi chitongijok cha Yehova, kangal kudi yitongijok yau ayinau ap yovil yau. (1 Tim. 5:21) Amakurump akat kwipuk kusal chom chin chawonsu chikutwisha kuyipish urund wau ni Nzamb.​—1 Tim. 2:8.

8. Ov, chom ik chifanyidinau kuvurik atushalapol awonsu a Yehova pakatau kutond arund nau?

8 Chiwapidil tuvurika anch “arund ayimp akat kuyipish yaku yiwamp.” (1 Kor. 15:33) Anamakwetu amwing kakutwishap kwikal nich chibachikin chiwamp mu mwom wetu. Eliashib washa chilakej chiwamp kudi antu kusutil ku kumukwash nakash Nahemiy mu kutunguril rubumbu ra Yerusalem. (Neh. 3:1) Pakwez, mu kusut kwa machuku, chibachikin chiyimp cha Tobija ni antu akwau chamushikisha Eliashib ku kusal yom yamujondisha kurutu kwa Yehova. Arund awamp atukasikeshining chakwel twipana mu mijikit ya usey ya win Kristu, mudi kutang Bibil, kuya ku yikumangan ya win Kristu, ni kwipan mu mudimu wa chingand. Yid ya dijuku yitubachikina kusal yom yitentamina ayikatining ni kuyisanger pakampwil.

KUPAN UKWASH KU YITENCHIK YA UTEOKRAS

9. Ov, mutapu ik wayipishau yitenchik ya tempel, ni anany akanday Nehemiy mulong wa chinech?

9 Tang Nehemiy 13:10-13. Chimeken anch imika kupan milambu pachirikay Nehemiy ku Yerusalem. Mulong kadingap ni ukwash winou, in Levi alika mudimu wau ni aya kusal mu yir yau. Nehemiy wayikanda ayilol mulong wa mwikadil winou. Chimeken anch, kadingap ni kusal midimu yau. Kadingap ni kusend cha pa dikum cha antu ap kadingap ni kuyitwal ku tempel, mudi mwayilejau kusal. (Neh. 12:44) Chawiy lel, Nehemiy wasambisha kukumangej cha pa dikum. Ndiy watonda antu a kashinsh chakwel atakela yom yidia mwi nkil ya tempel ni kuyangan mu machuku ma kurutu.

10, 11. Ov, chisend ik chikwetau antu a Nzamb mu kupan ukwash ku difukwil diakin?

10 Ov, padi dilejan mulong wetwetu? Mwaning, mulong atuvurishin anch tukwet chisend cha kumushiman Yehova nich yom yetu ya usey. (Jinsw. 3:9) Pitupanina milambu mulong wa kupan ukwash ku mudimu wend, tukat kumwinkish kusu Yehova yom yidia kal yendend. (1 Jins. 29:14-16) Tufanyidinap kutong anch tukwetap yivud ya kupan, pakwez anch tuswiridin kusal mwamu, etu awonsu tukutwish kupan.​—2 Kor. 8:12.

11 Mu mivu yivud, dijuku dimwing dijim diakwata mupak wa kutazuk ambay a uruw amapal adinga ayibol a pakampwil mulong wa kudia nau pamwing kapamp kamwing pa rubing. Pakwez anvaj inay adinga ni an chinan, maku walonda anch: “Ov, chikusal ik kuwejinaku antu aad ku yakudia yisukinau mulong wa antu dikum?” Yakudia ya pa rubing yikutwishap kumekan mudi yivud, pakwez kwading kujikitish mudi ik kudi ayibol inay mulong wa kumekesh kwa muchim winou wa kupan! Awiy, amekana kwikal ayukishinau mulong wa kwakan. Mazu makasikeshina ni ukaliweny wa ambay a uruw inay wayikwasha anau chakwel aya kurutu muspiritu. Kupwa awonsu asambisha kusal mudimu wa chisu chawonsu.

12. Ov, chilakej ik chiwamp chashau kudi amakurump atondau mu chikumangen?

12 Dilejan dikwau diawiy ed: Mudi Nehemiy, antu atondinau lel unou atakedil mu kupan ukwash ku yitenchik ya uteokras. Antu akwau mu chikumangen akat kutaninamu mu chilakej chau. Pa chinech, amakurump amwimburijin niyawiy kambuy Paul. Ndiy wapana ukwash ku difukwil diakin ni umutakel wa ukwash. Chawiy lel, ndiy wapana yiyul ya usey piur pa mutapu wa kupan milambu.​—1 Kor. 16:1-3; 2 Kor. 9:5-7.

KUTEK YOM YA MUSPIRITU PA NDOND YA KUSAMBISH

13. Ov, mutapu ik walikau in Yuda amwing kulimish dichuku dia Sabat?

13 Tang Nehemiy 13:15-21. Anch twasambish kusuramb kusu mulong wa yom ya kumujimbu, mwikadil wetu wa muspiritu ukutwish kusambish kuyip pakemp pakemp. Mudi mulejenau mu Kubudik 31:13, Sabat wa rubing ni rubing wading ni kuyivurish in Isarel anch ading antu atokishinau. Awiy afanyina kutek kuns dichuku dia Sabat mulong wa difukwil dia dijuku, malembil, ni kutongijokin pa Dizu dia Nzamb. Pakwez kudi antu amwing a pa chirung cha Nehemiy, Sabat wikala kudi awiy dichuku dia kusal kusu yom yindjing​—mudi kwisak. Awiy ateka difukwil pa ndond ya kaad. Pamanay yashikena, Nehemiy wafunga yis ya musumb pa dichuku dia musamban, ni kuyopat in kwisak angej kurutu kwa kusambish kwa dichuku dia Sabat.

14, 15. (a) Ov, chom ik chikutwisha kutushiken anch tutekinap mipak mu kwisak kwetu? (b) Mutapu ik tukutwisha kwandam mu kwiswedish kwa Nzamb?

14 Ov, dilejan ik tukutwisha kwilej kusutil ku chilakej cha Nehemiy? Dilejan dimwing didi anch tufanyidin kwitekin mupak piur pa kwisak kwetu. Chikwau kand, tukutwish kwikal azuwokina—ap kwikal nich yovil yikwau—anch twasanger nakash mudimu wetu wa kumujimbu. Vurikany kubabesh kwa Yesu piur pa kuyisadil ansalej aad. (Tang Mateu 6:24.) Nehemiy wading ni mapit, pakwez ov, mutapu ik wasadilay chisu chend mu Yerusalem? (Neh. 5:14-18) Pa ndond pa kudandamen nich mudimu wa kwikak ni in Tir ap antu akwau, ndiy wipana amwinend mulong wa kuyikwash akadivar nend ni kusal yom yakwasha kutumbish dijin dia Nzamb. Chilik chimwing nlel unou, amakurump in Kristu ni ankwash a Mudimu ikasikeshin kusal yom mulong wa kutaninamu kwa chikumangen, ni ambay nau akaritiy ayikatin mulong wa mwikadil winou. Mudi chibudikin, kudi rukat, chisambu, ni diking pakach pa antu a Nzamb.​—Ezek. 34:25, 28.

15 Ap anch in Kristu kayitinap kulondul Sabat wa pa rubing ni rubing, Paul utulejin anch “kwashala sabat wa kwiswedish kudi antu a Nzamb.” Wawejaku kand anch: “Ndiy wandama ku kwiswedish kwend, wiswedishil kal ku midimu yend, chawiy chimwing mudi mwasalay kand Nzamb.” (Heb. 4:9, 10, TMK) Pitudia in Kristu, tukutwish kwandam mu kwiswedish kwa Nzamb kusutil ku kusal nich kuziyil kukwatijan nich rutong rend riyila kurutu. Ov, ey ni akatish ney utekinany difukwil, yikumangan, ni mudimu wa chingand pa ndond ya kusambish mu mwom wen? Tukutwish kukwat mupak ap anch mukurump wetu wa kumudimu ap utusadina nend, anch kasotinap kulondul yijil ya uteokras. Chawiy lel, tufanyidin ‘kufung chis cha musumb ni kuyopat in Tir’ mulong wa kutek pa ndond ya kusambish yom yitumbila ni kuyishinshikin. Mulong atutokisha, chiwapidil kwiyipul ayinetu anch, ‘Ov, mashakamin mam mamekeshin anch anteka kuns mulong wa kusal mudimu wa Yehova?’​—Mat. 6:33.

KULAM MWIKADIL WETU WA WIN KRISTU

16. Ov, mwikadil wa kashinsh wa muchid mudi antu atokishinau wading mu ubaj mutapu ik pa chirung cha Nehemiy?

16 Tang Nehemiy 13:23-27. Pa chirung cha Nehemiy, amakundj in Isarel ading akat kwat amband angez. Payay kapamp ka kusambish ku Yerusalem, Nehemiy wayileja amakurump awonsu anch afunda mukand ulejena anch kafanyidinap kwatijan ni apagan. (Neh. 9:38; 10:30) Pakwez, kupwa kwa mivu yikemp, ndiy wamana anch amakundj in Yuda kasendap kusu amband angez pakwez ading piswimp ni kushadish kand mwikadil wau wa kashinsh wa antu a Nzamb atokishinau! An a amband inay angez katwishap kutang ap kulond rudim ra Hebereu. Papamau, ov, atwisha kwiyijikish ayinau anch adi in Isarel? Ap kutong ayinau anch adi in Ashidod, in Amon, ap in Moab? Pakad kwijik rudim ra in Hebereu, ov, ela chakin kamu kutwish kutesh Chijil cha Nzamb? Mutapu ik welau kumwijik Yehova ni kutond kumusadil ndiy pa ndond pa kuyisadil anzamb a makasu adingau kwifukwil amakwau? Chading cha usey kuswapal kukwat mupak ukash, chawiy chom chasalay Nehemiy.​—Neh. 13:28.

Yikwasha aney chakwel akudisha urund wa piswimp ni Yehova (Talany paragraf wa 17, ni wa 18)

17. Ov, mutapu ik ukutwishau anvaj kuyikwash anau chakwel ikala ni urund wa pakampwil ni Yehova?

17 Nlel, tuswiridin kukwat mupak uwamp mulong wa kuyikwash anetu chakwel ikala nich mwikadil wa win Kristu. Anvaj, iyipulany ayinen anch, ‘Mutapu ik ukatau anam kulond ‘rudim rishitwila’ ra uyakin wa Bibil? (Sof. 3:9) Ov, mambamb ma anam mamekeshin chibachikin cha spiritu wa Nzamb bil anch wa mangand? Kangal waziy anch waman anch ufanyidin kutenchik yom pa chinech. Yitin chisu mulong wa kwilej rudim rishitwila, pakampwil pitudia ni yom yivud ya kwipuwangesh nich. Aney akat kurish nich yikokujol yisotina kuyikangesh kwilej. Pakwez, sadil nich kushimpish muchim yisu ya Difukwil diey dia Dijuku ni yisu yikwau mulong wa kuyikwash chakwel akudisha urund wa piswimp ni Yehova. (Kuv. 6:6-9) Kasikesh piur pa yiyukish ya kwikal ashalijadina ni mangand ma Satan. (Yoh. 17:15-17) Ni sal usu wa kuyishik ku michim yau.

18. Ov, mulong wak anvaj in Kristu akwet mwikadil uwamp wa kuyikwash anau chakwel ipana kudi Yehova?

18 Kupwa, mwan ni mwan ukez kukwat mupak wend piur pa kumusadil Nzamb. Pakwez, kudi kand yom yivud yikutwishau anvaj kusal. Mudi kand kusha chilakej chiwamp, kulejan patok mipak, ni kwisambin ni aney piur pa yibudikin ya mipak yau. Anvaj, kwikil muntu ap umwing ukweta mwikadil uwamp mudi en wa kuyikwash anen chakwel ipana kudi Yehova. Awiy aswiridin ukwash wen mulong wa kwikal ni kulam mwikadil wau wa win Kristu. Chakin kamu, etwawonsu tufanyidin kucha kumes chakwel kangal tushadisha “yidjal [yetu] yitok” ya mu chifanikesh—mikadil ni yijil yitwijikishina mudi in kumulondul Kristu.​—Kuj. 3:4, 5; 16:15.

AMUVURIKA ‘MULONG WA YOM YIWAMP’

19, 20. Ov, mutapu ik ukutwishay Yehova kutuvurik ‘mulong wa yom yiwamp’?

19 Muprofet Malakiy, muntu umwing washakama pa chirung cha Nehemiy, walejana anch kwading “mukand wafundau yivurikish . . . ya antu amwovila [Yehova] wom, ni kumulimish, ni kutong mulong wa dijin diend.” (Mal. 3:16, 17) Nzamb kakezap kuyivuramen antu amwovila chakin kamu wom ni akatina dijin diend.​—Heb. 6:10.

20 Nehemiy walembila anch: ‘Nvurikap am, A Nzamb wam, mulong wa yom yiwamp’ (Neh. 13:31) Mudi Nehemiy, majim metu makez kwikal mu Mukand wa Nzamb wa chivurikish anch twadandamen kwipuk arund ayimp, kupan ukwash ku yitenchik ya uteokras, kutek yom ya muspiritu pa ndond ya kusambish, ni kulam mwikadil wetu wa win Kristu. ‘Twipakany [amboku] ayinetu anch tudiany mu ritiy.’ (2 Kor. 13:5) Anch twalam urund wetu utumbila ni Yehova, ndiy ukez kutuvurik mulong wa yom yiwamp twasala.