ZE ZWA MWA SIFALANA SA LUNA

Mulena Naa Tabile Hahulu!

NE LI ka silimo sa 1936 ili mwa kweli ya August. Mi ne li kwa Lapa la Mulena wa kwa Swaziland. Ka ku itusisa mota ye ne na ni lipangaliko za mulumo, bo Robert ni bo George Nisbet kihona ha ne ba sa zo feza ku bapala lipina ni lingambolo za naa file Muzwale J. F. Rutherford ze ne li fa matapa. Mulena Sobhuza wa bubeli naa tabile hahulu. Bo George ba talusa kuli: “Bakeñisa kuli Mulena naa bata kuli lu mu lekise lipangaliko za mulumo, matapa a lipina ni a lingambolo, ni masipika e ne lu itusisanga kwa ku shaela lushango lwa Mubuso, ne lu si ka ikutwa hande!”

Bo Robert ne ba bulezi ka buikokobezo kuli lika zeo ne li sa lekiswi. Libaka? Kakuli ne li za mutu yo muñwi. Mulena naa bata ku ziba muñaa lika zeo.

Bo Robert ne ba alabile kuli, “Lika ze kaufela ki za Mulena yo muñwi.” Sobhuza a buza kuli Mulena yo ki mañi. Bo Robert ba alaba kuli: “Ki Jesu Kreste, yena Mulena wa Mubuso wa Mulimu.”

Sobhuza a bulela ka likute kuli: “Yo ki Mulena yo mutuna luli. Ha ni lati ku mu amuha lika za hae.”

Bo Robert ne ba ñozi kuli: ‘Ne ni tabile hahulu bakeñisa moya wa naa bonisize Mulena yo [Mulena Sobhuza]. Mulena yo naa bulela hande puo ya Sikuwa, naa sa ikuhumusi, mi naa bulelanga ka ku sa potoloha, mi hape naa atumeleha. Ne ni inzi ni yena mwa ofisi ya hae ka mizuzu ye bato eza 45, bo George bona inze ba liza lipina fande a ofisi.

Bo Robert ba zwelapili ku bulela kuli, ‘Hamulaho wa nako fa lizazi le li swana leo, lwa yo pota fa sikolo se ne si bizwa Swazi National School ili ko ne lu zo ikola hahulu lika ze nde ni ku fita. Ne lu kutalize ku muzamaisi wa sikolo, mi naa teelelize kwa lushango lwa luna. Ha ne lu bulezi kuli ne lu zamaya ni mushini mi ne lu bata kuli lu bapale lipina ni lingambolo za fa matapa fa sikolo mukatumbi, muzamaisi wa sikolo naa tabile hahulu ku utwa taba yeo mi a biza bana ba sikolo ba ba bato eza 100 kuli ba to ina fa lwanda kuli ba to teeleza. Ne lu bulelezwi kuli fa sikolo fo, bana ba sikolo ba bashimani ne ba lutiwanga za njimo, bubeti, buyahi, tuto ya Sikuwa, ni tuto ya lipalo, mi basizana bona ne ba lutiwanga bunasi, misebezi ya fa lapa, ni misebezi ye miñwi ye ne ka ba tusa kwapili. Bo kukwaa hae Sobhuza wa bubeli ki bona ba ne ba tisize muhupulo wa kuli sikolo seo si tomiwe.’

Ka silimo sa 1933, Mulena naa teelelize kwa mapaina ba ne ba potezi lapa la hae. Mane nako ye ñwi Mulena naa kopanyize bakanteli ba hae ba 100 kuli ba to utwa lushango lwa Mubuso. Mulena  naa lifile masheleñi kuli a leke limagazini ni lihatiso za luna. Ku si ka fita kale nako ye telele, Mulena a ba ni lihatiso ze ñata za luna! Nihakulicwalo, Sobhuza naa zwezipili ku buluka libuka za luna mwa sifalana sa hae ku si na taba kuli lihatiso za luna ne li kwalezwi ki ba muuso wa Britain o no busa naha yeo ka nako ya ndwa ya lifasi ya bubeli.

Mulena Sobhuza wa bubeli naa zwezipili ku amuhelanga Lipaki mwa lapa la hae kwa Lobamba, mi naa bizanga ni babahulu ba bulapeli kuli ba tahe bato teeleza kwa lingambolo za Bibele. Zazi le liñwi Paki yo muñwi wa libizo la Helvie Mashazi ha naa sweli ku nyakisisa liñolo la Mateu kauhanyo ya 23, sikwata sa babahulu ba bulapeli sa yemela mwahalimu ka bunyemi kuli si kauleze muzwale yo za naa bulela. Kono Mulena a kaupa taba yeo, mi a bulelela Muzwale Mashazi kuli a zwelepili ku bulela. Ku zwa fo, Mulena a bulelela batu kaufela ba ne ba li teñi kuli ba ñole litimana za mwa Bibele ze ne bulezwi mwa ngambolo!

Zazi le liñwi hamulaho wa ku teeleza kwa ngambolo ye ne filwe ki muzwale ya li paina, baana ba bane ba ne ba li babahulu ba bulapeli ili ba ne ba li teñi ka lizazi leo ne ba bulezi kuli: “Ha lu sa li babahulu ba bulapeli kono lu Lipaki za Jehova.” Mi hasamulaho ba buza paina yo haiba naa na ni libuka ze swana ni za na ni Mulena.

Ku zwa mwa lilimo za ma 1930 ku fitela ha timela ka silimo sa 1982, Mulena Sobhuza naa kutekile Lipaki za Jehova, mi naa si ka lumela kuli ba nyandiswe kabakala kuli ne ba sa lateleli sizo sa mwa naha yeo. Kamukwaocwalo, Lipaki ne ba na ni mabaka a mande a ku itebuha ku yena, mi ha naa shwile ne ba mu lilile luli.

Kwa makalelo a silimo sa 2013, mwa naha ya Swaziland ne ku na ni bashaeli ba Mubuso ba ba fitelela 3,000. Naha ya Swaziland i na ni bayahi ba ba fitelela 1,000 000, mi ka avareji, muhasanyi ni muhasanyi u tokwa ku kutaza kwa batu ba 384. Mapaina ba ba fitelela 260 ba ba fumaneha mwa liputeho ze 90, ne ba patehile ku kutaza taba ye nde, mi batu ba ba eza 7,496 ne ba fumanehile kwa kupuzo ka silimo sa 2012. Kaniti luli mwa naha yeo ku ka ba ni zwelopili ye tuna. Mwa naha mo ku bile ni zwelopili bakeñisa mizwale ba ne ba potelanga naha yeo mwa lilimo za ma 1930.—Ze zwa mwa sifalana sa luna mwa South Africa.

[Siswaniso se si fa likepe 31]

Siswaniso sa Mulena Sobhuza sa naa ngilwe ka silimo sa 1936 ki bo Robert Nisbet ili bao ne ba si lumezi kwa ofisi ye tuna ya zamaiso

[Siswaniso se si fa likepe 32]

(Fahalimu) Bana ba sikolo se si pahami ba ne ba fumanehile kwa ngambolo ya nyangela ye ne filwe mwa Swaziland ka silimo sa 1936

[Siswaniso se si fa likepe 32]

(Kwa bulyo) Bo George Nisbet ni mota ya bona ya lipangaliko za mulumo