BINTU BYA KALA BYA MU BIBĪKO BYETU

Mulopwe Wāsangele!

MWANDA wālongekele mu Kweji wa 8, 1936. Mu Kraal, mu kīkalo nansha mu lubanza lwa Mulopwe wa Swazilande. Robert ne George Nisbet bādi bomba minjiki mikwatwe ne kupityija mīsambo ya Tutu Joseph Rutherford ku motoka wa malansevwa (fono). Mulopwe Sobhuza II wāsangala bininge. George ushintulula amba “kintu kyetutulumwije bininge i kino, wādi kasake kupota mashini a fono, mawi makwatwe ne malansevwa a musapu wa Bulopwe!”

Robert wānene na kulomba lusa amba bino bintu ke bya kupotejapo. Mwanda waka? Mwanda i bintu bya bene. Mulopwe wāsaka kuyuka mwine’byo.

Robert wamulondolola’mba, “bino byonso i bya mulopwe mukwabo.” Kupwa Sobhuza waipangula amba, le uno Mulopwe i ani. Robert wamulondolola amba, “i Yesu Kidishitu, Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza.”

Sobhuza wāitabije na bulēme bukatampe’mba, “ē, i Mulopwe mukatampe. Nkisakangapo kuyata kintu kyandi kyo-kyonso.”

Robert wāsoneka amba: ‘Nātengelwe mpata na ngikadilo ya uno Mulopwe mukatampe Sobhuza. Wādi wisamba Angele miyampe pa kubulwa kwilangila nansha mitatulo ne wampikwa kafinda kadi ulumbwa. Nāshikata nandi mu bilo yandi kintu kya minite 45, aye papo George omba minjiki panja.

Robert ubweja’ko na kunena amba, ‘kupwa enka mu dine difuku’dya,’ ‘twakapempula Masomo a Muzo wa Swazilande, kwine kotwēmwenine bintu bivule bisangaja. Twāsapwila mwimaniji, mwine wādi uteja na katentekeji. Batwe pa kutela mashini ne kumunena ete masomo onso ateje myanda mikwatwe, wāsangala ne kwita kintu kya bana ba masomo katwa bashikate pa biyombo mwanda wa kuteja. Bētulombwele amba ku masomo a Inivelesite bafundijanga’ko bankasampe bana-balume kudima madimi, makatampe ne matyetye, kulanda mbao, kūbaka, Angele ne kubala makumi; bankasampe bana-bakaji bādi bebafundija kundapa, mingilo ya njibo ne mingilo mikwabo ya kamweno. I nkambo mwana-mukaji wa Mulopwe mukatampe wāshimikile ano masomo. *

Ku ngalwilo kwa mwaka wa 1933, Mulopwe Sobhuza wātejeje na nsangaji bapania bāile kupempula lubanza lwandi mu Kraal.  Difuku dimo, wākongakanya’nka ne balami bandi ba mu batulāla 100 bateje musapu wa Bulopwe mukwatwe ku mawi. Wālonga abonema ya mapepala etu ne kwitabija mabuku etu. Kepaijijepo Mulopwe waikala na kintu kya kibīko kya mabuku onso a kiteokratike! Kadi, kāshintyilepo nansha byokyādi kifuko kikankajibwe mabuku etu na umbikalo wa Beletanye wādi wibabikadile mu divita dya bubidi dya ntanda.

Mulopwe Sobhuza II wāendelele na kutambula Batumoni Kraal mu lwandi lubanza mu Lobamba, enka ne kwita bendeji ba bipwilo baye bateleke mīsambo yabo imanine pa Bible. Kitatyi kyādi kisambila Kamoni umo wa mu kino kibundi witwa bu Helvie Mashazi pa Mateo shapita 23, kisumpi kya bendeji ba bipwilo kyatombojoka na bulobo ne kukimba kumushikatyija talala ku bukomo. Ino Mulopwe wenena Tutu Mashazi endelele na kunena. Kadi, Mulopwe wanena bemvwaniki balembe mavese a mu Bible adi aletwa mu mwisambo!

Pa kupwa kwivwana difuku dikwabo mwisambo wānenwe na tutu umo pania, bendeji baná ba bipwilo badi’po bavula bikolala ne kunena amba: “Ketukidipo kadi bendeji ba bipwilo ino ketudi Batumoni ba Yehova.” Penepo bamwipangula pania shi kukidi mabuku na ādi na Mulopwe mukatampe.

Tamba mu 1930 kutūla ne ku lufu lwandi mu 1982, Mulopwe mukatampe wādi ulēmekele Batumoni ba Yehova ne kwibakinga ku kupangwapangwa pa mwanda wa kuleka kulama bisela bya mu Swazilande. O mwanda Batumoni ba Yehova bādi na bubinga bwa kumufwijija’ko ne kadi bāmudidile bya binebine.

Ku ngalwilo kwa mwaka wa 2013, kwadi basapudi ba Bulopwe 3000 ne kupita mu Swazilande. Byomudi’tu bantu mudiyo umo ne kupita, mu ino ntanda musapudi umo udi na mwayene wa bantu 384 ba kusapwila. Kintu kya bapania 260 ne kupita baingile bininge mu bipwilo 90, ebiya bantu 7496 batanwa ku Kivulukilo mu 2012. Bine, kudi kutanta kwa binebine. Na bubine kyalwilo kikomokomo kyaādilwe mu buno bupempudi bubajinji bwāpempwilwe Swazilande mu myaka ya 1930.—Bintu bya kala bya mu bibīko byetu bya mu Afrika wa Kunshi.

[Kunshi kwa dyani]

[Kifwatulo pa paje 31]

Mulopwe Sobhuza II wānekenibwe na Robert Nisbet mu 1936 ne kulaya kupa Societé Watch Tower bupeta bwandi

[Kifwatulo pa paje 32]

(Ku ngala) Bana ba masomo ba ku Inivelesite bātenwe ku mwisambo wa bantu bonso wa mu Swazilande mu 1936

[Kifwatulo pa paje 32]

(Ku lundyo) George Nisbet ne motoka wandi wa malansevwa