Dlulela kokumunyethweko

Dlulela erhelweni leenhloko

 EZIVELA EBULUNGELWENI LETHU

Ikosi Beyithabe Kwamambala!

Ikosi Beyithabe Kwamambala!

KWENZEKA ngo-Arhostosi 1936. ESigodlweni seSwaziland. Basebenzisa ikoloyi enesipikara, uRobert noGeorge Nisbet bebasand’ ukudlala umbhino neenkulumo ezigadangisiweko zakaMnakwethu uJ. F. Rutherford. Ikosi uSobhuza II yathaba kwamambala. UGeorge uyahlathulula, “Sahlatjwa ziinhloni kangangani, bekafuna ukuthenga umtjhini wokudlala amarekhodi, nesikhulisamezwi somlayezo wombuso!”

URobert ngokuncancabeza wathi iintwezi azithengiswa. Kubayini? Kungebanga lokuthi zinomnikazazo. IKosi yafuna ukwazi bona ngubani loyo.

URobert nekaphendulako wathi, “Iintwezi ngezenye iKosi.” USobhuza wabuza bona ngubani iKosi leyo. URobert wathi, “NguJesu Krestu, iKosi yomBuso kaZimu.”

USobhuza wavuma ngehlonipho edephileko wathi: “Leyo yiKosi ekulu. Angifuni ukuthatha litho layo.”

URobert watlola wathi: ‘Ngikarwe khulu yindlela uNdabezitha, iKosi uSobhuza anobuntu ngayo. IsiNgisi sakhe wasikhuluma kuhle tle ngaphandle kokuzikhukhumeza nofana ukubukisa begodu wakhuluma ngokuzwakalako waba ngongenekako. Ngahlala naye nge-ofisinakhe pheze imizuzu ema-45, uGeorge nekasadlala umbhino ngaphandle.

URobert uyaraga, ‘Kwamva khona mhlokho, sayokukweriya eSwazi National School lapho safumana ikareko ekarisa khulu. Satjhumayeza uhlokokulu, naye walalela ngokuzimisela. Nasiphatha indaba yomtjhini wokudlala amarekhodi neyokuwalalelisa isikolo soke, wathaba khulu bewabiza pheze bafundi abalikhulu bona bahlale phasi etjanini balalele. Satjelwa bona isikolo samabanga aphakemekwesi kufundiswa abesana zokulima, ukubaza, ukwakha, isiNgisi neembalo; abentazana bona bafundiswa ubuhlengikazi, umsebenzi wekhaya neminye eqakhathekileko. Kwamva satjelwa bona gogo kaNdabezitha nguye owathoma isikolwesi.’ *

Abafundi besikolo Samabanga aphakemeko abalalela ikulumo yatjhatjhalazi eSwaziland ngo-1936

Ekuthomeni kwaka-1933, iKosi uSobhuza wawalalela ngethabo amaphayona ebekakweriye eSigodlweni. Kwesinye isenzakalo, wabuthelela abonogada bakhe abamajoni ali-100 bona bezwe umlayezo weendaba zomBuso. Watlolisela ukufumana  abomagazini bethu qobe bewamukela neencwadi. Khenge kuthathe isikhathi bona iKosi ifumane pheze loke ibulungelo leencwadi ezingokwaphezulu! Ngaphezukwalokho, wazibulunga ziphelele nanyana iincwadi zethu bezivinjelwe ngurhulumende wamakoloni weBrithani hlangana nepi yephasi yesibili.

IKosi uSobhuza II yaragela phambili yamukela aboFakazi eSigodlweni eLobamba, beyibiza ngitjho nabafundisi bona bazokulalela iinkulumo zeBhayibheli. Ngesikhathi uFakazi wendaweni leyo uHelvie Mashazi ademba ngoMatewu isahluko 23, isiqhema sabafundisi satjho seqa sisunduzwa kukwata salinga ukumkatelela bona ahlale phasi. Kodwana iKosi yangenela endabeni le, yabawa bona uMnakwethu uMashazi aragele phambili. Ukungezelela kilokho, iKosi yatjela abalaleli bona batlole phasi woke amavesi weBhayibheli ekukhulenywe ngawo ekulumweni.

Ngemva kokulalela ikulumo ebeyinikelwa ngumnakwethu oliphayona kesinye isehlakalo, abafundisi abane ebebakhona lapho bajikisa amakholorwabo bathi: “Asisese bafundisi kodwana sesiboFakazi bakaJehova.” Babuza iphayoneli bona alisenazo na ezinye iincwadi ezifana nezikaNdabezitha.

Kusukela ngabo-1930 bekube sekuhlongakaleni kwakhe ngo-1982, uNdabezitha bekasolo abahlonipha aboFakazi bakaJehova angavumeli nokuthi batlhoriswe ngokungabulungi kwabo amasiko wesiSwazi. Ngalokho, aboFakazi bebanamabanga azwakalako wokumthokoza, begodu bamtlhuwela kwamambala nakahlongakalako.

Ekuthomeni kwaka-2013, bekunabarhuweleli bomBuso abangaphezu kwe-3 000 eSwaziland. Njengombana inezakhamuzi ezingaphezu kwesigidi, inarha le beyinesibalo somrhuweleli munye ebantwini abama-384 abasenarheni leyo. Amaphayona angaphezu kwama-260 bewamajadu emabandleni ama-90, begodu kwaba naba-7 496 esiKhumbuzweni sango-2012. Ngokukhanyako, kunamathuba amakhulu wokwanda. Kwabekwa isisekelo esinamandla hlangana nokukweriya okwenzwa ngaphambili eSwaziland ngabo-1930.—Ezivela ebulungelweni lethu eSewula Afrika.

^ isig. 8 The Golden Age, Juni 30, 1937, ikhasi 629.