Ukucilanya Ifintu Kuti Kwamwafwa

Bushe tamulesumina ukuti Yesu ali Kasambilisha mukalamba? Nalimo mwalyeshapo ukucita ifyo alecita pa kusambilisha, pamo nga ukubomfya ifipusho ne filangililo. Nomba bushe mwalibala amutontonkanyapo ukuti alecilanya pa kusambilisha?

Abantu abengi nga balelanda balacilanya. Na imwe bene limo mulacilanya pa kulanda, kabili ilingi line tamwishiba no kwishiba. Nalimo kuti mwatila, “Bacilanda abati ifisabo fyonse nafipya, nomba ifi fyena tafipiile.” Nelyo “Ilyo ali umwaice ali uwa nsoni, nomba ino nshita shalipwa.”

Pa kucilanya, limo kuti mwalanda icishinka nelyo mwalanda fimo; e lyo mwabomfya na mashiwi ayalecilanya ifyo mwacibalilapo ukulanda, amashiwi pamo nga, lelo, na lyo line, ukucila, nelyo nomba. Nelyo kuti mwacilanya fimo nga mulefwaya ukukosha icishinka mulelandapo. Nga mwalanda muli iyo nshila, kuti mwalenga ifintu mulelandapo ukumfwika bwino kabili kuti mwa-afwa na bambi ukumfwa icishinka mulelandapo.

Nangu ca kutila mu ndimi shimo nelyo intambi tamwaba amashiwi ayo bengabomfya pa kucilanya ifintu, tufwile ukwishiba ubusuma bwa aya mashiwi. Mulandu nshi? Pantu tulasanga amashiwi ayengi ayo bacilanya mu Cebo ca kwa Lesa. Ilingi line Yesu alebomfya amashiwi ya kucilanya. Nga muleibukisha atile: “Abantu tabasanika inyali no kuikupikapo umuseke, lelo baiteka pa ca kutekapo inyali.” “Nshaishile ku konaula [Ifunde] iyo, lelo ku kufikilisha.” “Mwalyumfwa ukuti batile, ‘Wilacita ubucende.’ Lelo ine ndemweba nati onse uwatwalilila ukulolekesha umwanakashi . . . ” “Mwalyumfwa ukuti batile, ‘Ilinso pa linso ne lino pa lino.’ Lelo ine ndemweba nati: Mwilakaanya umubifi; lelo onse uwakutoba ulupi pe saya lya ku kulyo, umupilibwile ne libiye.”—Mat. 5:15, 17, 27, 28, 38, 39.

Amashiwi ya kucilanya e mo yaba na mu mabuuku yambi aya mu Baibolo. Kuti yamwafwa ukumfwikisha icilelandwapo nelyo ukukomaila pali fimo ifilekabilwa ukucitwa. Nga muli bafyashi, tontonkanyeni pali aya mashiwi ya kucilanya, aya kuti: “Na imwe, mwe bashibo, mwilakalifya abana benu, lelo mulebakusha ukulingana no kusalapula kwa kwa Yehova no kukonkomesha kwakwe.” (Efes. 6:4) Umutumwa Paulo alanda fye ukuti abafyashi balingile ukukusha abana mu kusalapula kwa kwa Lesa, icishinka nga calyumfike. Na lyo line, ifyo alandile fyalyumfwikike sana ilyo abomfeshe ishiwi lya kucilanya ati, ‘mwilabakalifya lelo mulebakusha ukulingana no kusalapula kwa kwa Yehova.’

Mu cipandwa cimo cine, Paulo atile: “Ukushomboka kwesu, te kwa kushomboka na bantu bakwata umubili wa munofu no mulopa, lelo kwa kushomboka . . . ne mipashi ibifi iyaba mu muulu.” (Efes. 6:12) Ishiwi lya kucilanya ilyaba pali ili Lembo kuti lyamwafwa ukumona ifyo ubulwi bwenu bwayafya. Te bulwi bwa kulwa na bantu; lelo, kulwa ne mipashi ibifi.

 IFYO MWINGANONKELAMO MU KUCILANYA IFINTU

Mwi lembo lya Abena Efese, mwaliba ifikomo ifingi umo Paulo abomfeshe amashiwi ya kucilanya. Ukutontonkanya pali aya mashiwi kuti kwatwafwa ukumfwikisha icishinka Paulo alelandapo kabili limo kuti yalondolola ne fyo twingayabomfya.

Kuti mwatemwa kabili kuti mwanonkelamo ukusambilila ifili muli charti iilelangilila amashiwi ya kucilanya yamo ayaba mu Abena Efese icipandwa 4 na 5. Ilyo mulebelenga amashiwi ayo balebomfya pa kucilanya, yipusheni amuti: ‘Bushe imona shani ifi? Bushe ncita shani ifintu fimo nga fyacitika? Bushe bambi bamona ukuti naba shani? Bushe kuti batila naba shani nga kulinganya ku fyo nali?’ Nga amashiwi babomfeshe pa kucilanya yalenga mwaishiba apo mulingile ukuwamyako, esheni ukucita ifyo fine. Lekeni ukucilanya kumwafwe.

Nelyo kuti mwabomfya charti pa mapepo ya lupwa. Ica kubalilapo, bonse mu lupwa kuti babelenga amashiwi ya kucilanya ayali muli iyi charti. Lyene, umo kuti alanda amashiwi yali mu lubali lwa kubalilapo, e lyo bambi kuti baesha ukwibukisha icishinka icili mu lubali lwa bubili icili mu filembo fyafita. Ukucita ifi kuti kwamwafwa ukwishiba ifyo mwingabomfya amashiwi yali mu lubali lwa bubili. E co, ukulanshanya aya mashiwi yakucilanya kuti kwa-afwa abaice na bakalamba ukuba ne mibele ya Bwina Kristu mu lupwa na ilyo bali kumbi.

Nga mwaishiba ico ukucilanya kwacindamina, mukalaishiba bwangu amashiwi ayo bacilanya mu Baibolo, kabili mukamona ukuti yakalamwafwa sana na pa kushimikila. Nalimo kuti mwaeba abo muleshimikilako ukuti: “Abantu abengi balanda ukuti fwe bantu twalikwata umweo uushifwa, lelo moneni ifyo Icebo ca kwa Lesa cilanda.” Nangu ilyo muli pe sambililo lya Baibolo kuti mwaipusha ukuti: “Abantu abengi basumina ukuti Lesa na Yesu bamo bene; lelo finshi Baibolo ilandapo pali ili lyashi? Kabili finshi mwasuminamo?”

Ca cine, mu Baibolo mwaliba amashiwi ayengi ayo bacilanya, ayengatwafwa ukulaenda mu nshila sha kwa Lesa. Kabili kuti twabomfya amashiwi ya kucilanya pa kwafwa bambi ukwishiba icine ca mu Baibolo.

[Icikope pe bula 3]

 [Icikope pe bula 4]

 Amashiwi Yamo Ayo Bacilanya Ayaba mu Abena Efese Icipandwa 4 na 5

Esheni ukubomfya iyi charti pa mapepo ya lupwa!

“Twilasendwa nga ku mabimbi nangu ukutwalwa uku no ku,  . . ku bucenjeshi bwa bantu, ku longolo lwa mapange ayalubana.”—4:14.

“Lelo pa kuba abalanda icine, mu kutemwa tukule muli fyonse ukupashanya Kristu uuli e mutwe wesu.”—4:15.

“Amatontonkanyo yabo [inko] yaba mu mfifi, . . . pa mulandu wa kutalama kwa mitima yabo.” —4:18, 19.

“Lelo imwe te fyo mwasambilile Kristu, nga, cine cine, e o mwaumfwile kabili muli ena e mo mwasambilishiwe.”—4:20, 21.

“Mufuule ubuntu bwa kale ubwalingana ne mibele yenu iya kale.”—4:22.

“No kuleka ukutontonkanya ifya kale lelo ukulatontonkanya ifipya, no kuti mufwale ubuntu bupya.”—4:23, 24.

“Uwibile eiba na kabili.”—4:28.

“Lelo abombeshe, abombe umulimo usuma ku minwe yakwe.”—4:28.

“Mwileka amashiwi yabola yafume mu kanwa kenu.”—4:29.

“Kano amashiwi ayasuma aya kukuula.”—4:29.

“Mwilaba ne mpatila ku banenu, muleke icipyu no bukali no kootoka no musaalula pamo no bubi bonse.”—4:31.

“Lelo mubelane icikuuku, mube aba mitima ya nkumbu, abaitemenwa ukubelelana uluse.”—4:32.

“Ubulalelale no kukowela kwa musango onse nelyo ukufwaisha ukukwata ifingi te kwesha no kulafilumbula apo muli.”—5:3.

“Kano fye ukulatootela Lesa.”—5:4.

“Kale mwali imfifi.”—5:8.

“Lelo nomba muli lubuuto muli Shikulu.”—5:8.

“Mwicita na bo imilimo iishitwala iya mfifi.”—5:11.

“Kano ukukalipila kwena mulebakalipila.”—5:11.

“E ico cenjeleni, mwilaenda kwati bawelewele.”—5:15.

“Lelo mule-enda nga ba mano, mulebomfya bwino inshita yonse iyo mwashukila.”—5:15, 16.

“Pali uyu mulandu mwiba nga bashashilimuka.”—5:17.

“Lelo muleiluka icaba ukufwaya kwa kwa Yehova.”—5:17.

“Mwilakolwa umwangashi, uulenga abantu ukuipoosaika.”—5:18.

“Lelo muleisulamo umupashi.”—5:18.

“[Kristu] aituulile umwine icilonganino icasambika, icabulamo ifiko atemwa inkanshi nangu akabi akali konse.”—5:27.

“Lelo ukuti cibe ica mushilo kabili icabula akalema.”—5:27.

“Takwatala akuba umuntu nangu umo uwapata umubili wakwe.”—5:29.

“Lelo alauliisha no ku-usunga bwino, filya Kristu na o aliisha no kusunga bwino icilonganino.”—5:29.

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope]

[Icikope pe bula 6]

Bushe kuti mwaibukisha ulubali lwa bubili muli uku kucilanya?