Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Maa Ndotonwo Ɛboa Wɔ

Maa Ndotonwo Ɛboa Wɔ

Ɛnlie ɛndo nu kɛ Gyisɛse a le Kilehilevolɛ mɔɔ tɛla biala mɔɔ ɛdɛnla azɛlɛ ye azo ɛlɛ ɔ? Bie bɔbɔ a wɔbɔ mɔdenle kɛ ɛsukoa ndenle mɔɔ ɔdua zo ɔkilehile mɔɔ bie a le kɛzi ɔfa kpuyia nee ndonwo ɔdi gyima la. Noko, asoo wɔzuzu nwolɛ ɛlɛ kɛ ɔta ɔfa ndotonwo ɔdi gyima wɔ ye ngilehilelɛ nu ɔ?

Menli dɔɔnwo fa ndotonwo di gyima wɔ bɛ ɛdendɛlɛ nu. Bie a ɛdawɔ noko ɛyɛ ye zɔ fane dɔɔnwo mɔɔ ɛnnwu ye a. Bie a wɔha edwɛkɛ zɛhae ɛlɛ, “Bɛhanle kɛ bakama ne kɔsɔɔti ɛbolo; noko ɛhye mɔ le ketekete.” Anzɛɛ, “Ɛnee ɔle kakula bɛlɛra mɔɔ ɔse nyiane, noko kɛkala ɔnze nyiane fee.”

Wɔ edwɛkɛ zɛhae mɔ anu, bɛdumua bɛka edwɛkɛ bie; na akee bɛalua edwɛkɛ le kɛ na, noko akee, emomu, anzɛɛ noko azo bɛayɛ ndotonwo ne. Anzɛɛ bɛdua edwɛkɛ bieko mɔɔ bɛka bɛboka nwo la azo bɛmaa menli nwu ndotonwo ne. Saa ɛdua adenle zɛhae azo ɛtendɛ a, wɔ ɛdendɛlɛ bayɛ kɛnlɛma na menli bade ɔ bo.

Saa bɛnva ndotonwo zɛhae bɛnli gyima wɔ aneɛ bie mɔ anu bɔbɔ a, ɔwɔ kɛ yɛnwu kɛ nvasoɛ wɔ zo. Kɛmɔti ɛ? Ɔluakɛ dɔɔnwo wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne anu. Gyisɛse vale ndotonwo lile gyima fane dɔɔnwo. Kakye ɛhye mɔ: ‘Awie ɛnzɔ kɛnlaneɛ na ɔnva bondo ɔmbutu zolɛ; emomu ɔsɔ ɔsie ye debie zo anwuma.’ ‘Meamba [Mɛla ne] ɛzɛkyelɛ; na emomu mera kɛ memaa yeali munli.’ “Bɛde kɛ bɛha kɛ, ‘Mmafa awuvolɛ.’ Noko mame, mese: saa nrenya nea raalɛ maa . . . ” ‘Bɛde kɛ bɛha kɛ, “Bɛva ɛnyelɛ bɛzie ɛnyelɛ bo zo,” yɛɛ “bɛva egyele bɛzie egyele bo zo.” Noko mame, mese: Saa awie yɛ wɔ ɛtane a, mmasenra ye. Emomu saa awie bɔ ɛ nzo fema ne anu a, kakyi bɛne ne ɔdaye maa ye.’Mat. 5:15, 17, 27, 28, 38, 39.

Ndotonwo zɛhae bie wɔ Baebolo mbuluku gyɛne nu. Bɛkola bɛboa wɔ bɛmaa ɛte edwɛkɛ bie abo kpalɛ anzɛɛ ɛdi debie nwo gyima kpalɛ. Saa ɛle awovolɛ a suzu ndotonwo ɛhye anwo: ‘Selɛma, bɛmmaka bɛ mra ɛya; na emomu bɛtete bɛ na bɛhilehile bɛ, kɛmɔ Gyihova kpondɛ la.’ (Ɛfɛ. 6:4) Saa ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hɛlɛle ye sikalɛ kɛ ɔwɔ kɛ selɛ (anzɛɛ ninli) tete ɔ ra kɛmɔ Nyamenle kpondɛ la a, anrɛɛ nrɛlɛbɛ wɔ nu na ɔle nɔhalɛ. Noko, ndotonwo ne mɔɔ ɔyɛle kɛ ‘bɛmmaka bɛ mra ɛya; na emomu bɛtete bɛ na bɛhilehile bɛ, kɛmɔ Gyihova kpondɛ la’ maa yɛte edwɛkɛ ne abo kpalɛ.

Nzinlii Pɔɔlo hɛlɛle ye wɔ tile zɔhane anu kɛ: ‘Tɛ menli a yɛ nee bɛ ɛlɛko a; na emomu . . . sunsum nu anwuma ɛlɔnema amumuyɛ yɛɛ yɛ nee bɛ ɛlɛko a.’ (Ɛfɛ. 6:12) Ndotonwo ɛhye maa yɛnwu kɛ yɛ konle ne le konle kpole. Tɛ menli yɛɛ yɛ nee bɛ ɛlɛko a; na emomu, sunsum nu ɛlɔnema amumuyɛ.

 NDOTONWO BOA

Pɔɔlo vale ndotonwo lile gyima wɔ Baebolo buluku Ɛfɛsɛsema ne anu wɔ ɛleka dɔɔnwo. Saa yɛsuzu ɛhye mɔ anwo a, ɔbamaa yɛade Pɔɔlo edwɛkɛ ne abo na yeanwu mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛyɛ la.

Ɛ nye balie ɛlɛka ne mɔɔ bɛha ndotonwo mɔɔ wɔ Ɛfɛsɛsema ati 4 nee 5 bie mɔ anwo edwɛkɛ wɔ nu la anwo. Saa ɛkenga ndotonwo ko biala a fa to ɛdawɔ mumua ne wɔ ɛbɛlabɔlɛ nwo. Biza ɛ nwo kɛ: ‘Nɔhalɛ nu, kɛzi me nyɛleɛ de ɛ? Duzu a meyɛ ye wɔ tɛnlabelɛ zɛhae anzɛɛ mɔɔ ɔle kɛ ɛhye la anu a? Ndotonwo ne foa boni a menli nwu kɛ ɔfane me nwo a?’ Saa ndotonwo bie maa ɛnwu debie mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛdi nwolɛ gyima la a, bɔ mɔdenle yɛ ye zɔ. Maa ndotonwo zɔhane ɛboa wɔ.

Anzɛɛ bie a ɛbava ɛlɛka ne anu edwɛkɛ ne wɔayɛ wɔ abusua ɛzonlenlɛ. Mɔɔ lumua la, wɔ abusua ne anu amra amuala bahola agenga ndotonwo ne. Akee bɛ nuhua ko baha ndotonwo ne foa mɔɔ lumua la, na bɛdabɛ mɔɔ bɛha la abɔ mɔdenle ahakye edwɛkɛ titile ne mɔɔ wɔ foa ne mɔɔ ɔtɔ zo nwiɔ anu la. Ɛhye bamaa abusua ne ali adwelie kɛnlɛma na bɛanwu kɛzi bɛbava foa ne mɔɔ ɔtɔ zo nwiɔ bali gyima kpalɛ la. Nɔhalɛ, saa bɛdua adenle zɛhae azo bɛsuzu ndotonwo nwo a, ɔbamaa ngakula nee mgbanyinli kɔsɔɔti ala Keleseɛnema subane ali wɔ abusua ne anu nee ɛleka gyɛne.

Ɛbahola wɔahakye ndotonwo ne foa mɔɔ ɔtɔ zo nwiɔ la ɔ?

Saa ɛnwu kɛzi nvasoɛ wɔ ndotonwo zo la a, ɔbamaa wɔayɛ bɛ nzonlɛ wɔ Baebolo ne anu, na ɛbanwu kɛ bɛboa wɔ Keleseɛnema ɛzonlenlɛ gyima ne anu. Kɛ neazo la, ɛbahola wɔaha wɔahile suamenle bie kɛ: “Menli dɔɔnwo ka kɛ awie biala lɛ ɛkɛla mɔɔ ɔnwu ɛlɛ, noko akee yɛ mɔɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne ka ye wɔ ɛke la nzonlɛ.” Anzɛɛ saa ɛlɛyɛ Baebolo ɛzukoalɛ a, ɛbahola wɔabiza kɛ: “Menli dɔɔnwo die di kɛ Nyamenle nee Gyisɛse le ko; noko akee, duzu a Baebolo ne ka a? Na boni a ɛdie ɛdi a?”

Nɔhalɛ nu, ndotonwo mɔɔ yɛkola yɛsukoa debie yɛfi nu na ɔboa ɔmaa yɛfa Nyamenle adenle zo la dɔɔnwo wɔ Ngɛlɛlera ne anu. Yɛbahola yɛalua ndotonwo zo yɛaboa awie mɔ yɛamaa bɛanwu Baebolo nu nɔhalɛ ne.