Mí Sọgan Dejido Nuflinmẹ Jehovah Tọn lẹ Go
Mí Sọgan Dejido Nuflinmẹ Jehovah Tọn lẹ Go
“Nuflinmẹ Jehovah tọn sọgan yin jidedego, bo nọ hẹn wunvinọ zun nuyọnẹntọ.”—PS. 19:7, NW.
NAWẸ HIẸ NA NA GBLỌNDO GBỌN?
Nuflinmẹ tẹlẹ wẹ Jehovah wleawuna do Owe-wiwe lẹ mẹ?
Nawẹ nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ sọgan gọalọna Klistiani lẹ to egbehe gbọn?
Whẹwhinwhẹ́n tẹlẹ wẹ mí tindo nado dejido nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ go?
1. Hosọ tẹlẹ wẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ vọ́ plọn sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, podọ nawẹ mí nọ mọaleyi sọn mọwiwà mẹ gbọn?
HIẸ sọgan ko kanse dewe pọ́n to whenue a to awuwlena Oplọn Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn de dọ, ‘Be mí ma ko plọn hosọ ehe wayi ya?’ Eyin hiẹ ko to awukọndopọ hẹ agun Klistiani tọn sọn ojlẹ de die, hiẹ na ko doayi e go dọ mí nọ vọ́ hosọ delẹ plọn sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ. Hosọ enẹlẹ nọ dọhodo Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn, ofligọ lọ, azọ́n mẹhẹnzun devi tọn, gọna jẹhẹnu lẹ taidi owanyi po yise po ji. Eyin mí vọ́ dogbapọnna hosọ ehelẹ, mí nọ mọ alọgọ yí nado lodo to yise mẹ podọ nado “lẹzun basitọ ohó lọ tọn lẹ, e ma yin sisètọ lẹ kẹdẹ gba.”—Jak. 1:22.
2. (a) Etẹwẹ nuflinmẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ saba dlẹnalọdo? (b) Nawẹ nuflinmẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gbọnvona gbẹtọvi lẹ tọn gbọn?
2 Hogbe he yin lilẹdo “nuflinmẹ” nọ saba dlẹnalọdo osẹ́n, gbedide, po aṣẹdai he Jiwheyẹwhe nọ na omẹ etọn lẹ po. To vogbingbọn mẹ na osẹ́n gbẹtọvi lẹ tọn he nọ saba yin didiọ kavi yin vivọjlado, mí sọgan dejido osẹ́n po aṣẹdai Jehovah tọn lẹ po go to whepoponu. Dile etlẹ yindọ delẹ to yé mẹ yin nina to ojlẹ tangan kavi ninọmẹ vonọtaun de mẹ, yé ma nọ gboawupo kavi dohó gbede. Psalm-kantọ lọ dọmọ: “Nuflinmẹ dodo towe lẹ na nọte kakadoi.”—Ps. 119:144, NW.
3, 4. (a) Etẹwẹ nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ sọ nọ bẹhẹn? (b) Ale tẹwẹ Islaelivi lẹ na mọyi eyin yé setonuna nuflinmẹ enẹlẹ?
3 Hiẹ na ko doayi e go dọ to whedelẹnu, nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ sọ nọ bẹ owẹ̀n avase tọn hẹn. Whlasusu wẹ akọta Islaeli tọn mọ avase yí sọn yẹwhegán Jiwheyẹwhe tọn lẹ dè. Di apajlẹ, ojlẹ vude whẹpo Islaelivi lẹ nido biọ Aigba Pagbe tọn lọ ji, Mose na yé avase dọmọ: “[Mì] payiha do mìde go, ayiha mìtọn nikaa yin kiklọ, bọ mìwlẹ lẹ́ jẹla, bo to yẹwhe devo lẹ sẹ̀n, bosọ to taliaina yé; bọ yè hẹn adi OKLUNỌ lọ tọn jimiyọ́n do mì ji.” (Deut. 11:16, 17) Biblu dohia dọ Jiwheyẹwhe na nuflinmẹ susu omẹ etọn lẹ nado gọalọna yé.
4 Whlasusu wẹ Jehovah dotuhomẹna Islaelivi lẹ nado nọ dibusi emi, nado nọ dotoaina ogbè emitọn podọ nado klan yinkọ emitọn do wiwe. (Deut. 4:29-31; 5:28, 29) Eyin yé setonuna nuflinmẹ ehelẹ, ayihaawe ma tin dọ yé na mọ dona susu yí.—Lev. 26:3-6; Deut. 28:1-4.
NUYIWA ISLAELIVI LẸ TỌN GANDO NUFLINMẸ JIWHEYẸWHE TỌN LẸ GO
5. Naegbọn Jehovah do hoavùn do ota Ahọlu Hẹzekia tọn mẹ?
5 Jiwheyẹwhe hẹn opagbe etọn di to whenuho Islaelivi lẹ tọn gblamẹ. Di apajlẹ, to whenue Ahọlu Sẹnakelibi Asilia tọn biọ Juda bo sìn-adán nado de Ahọlu Hẹzekia sọn ofìn ji, Jehovah dádo whẹho lọ mẹ bo do angẹli etọn dopo hlan. To ozán dopo gee mẹ, angẹli Jiwheyẹwhe tọn và “omẹ hlọnhlọnnọ tudido tọn lẹpo” sudo to awhànpa Asilia tọn mẹ, sọmọ bọ Sẹnakelibi to dandannu glọ nado lẹkọyi whé po winyan po. (2 Otan. 32:21; 2 Ahọ. 19:35) Naegbọn Jiwheyẹwhe do hoavùn do ota Ahọlu Hẹzekia tọn mẹ? “Na [Hẹzekia] sẹbọdo OKLUNỌ dè, e ma fọnyi sọn hihodo e mẹ gba, ṣigba bo to gbedide etọn lẹ yìn.”—2 Ahọ. 18:1, 5, 6.
6. Nawẹ Ahọlu Josia dejido Jehovah go gbọn?
6 Omẹ devo he setonuna nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ wẹ Ahọlu Josia. Sọn whenue ewọ tindo owhe ṣinatọ̀n, “e sọ wà enẹ he yin jijlọ to nukun OKLUNỌ tọn lẹ mẹ, . . . bo ma diọ do apadopo jẹ alọ adusi kavi jẹ amiyọn gba.” (2 Otan. 34:1, 2) Josia dohia dọ emi dejido Jehovah go to whenue e gbà boṣiọ lẹ sẹ̀ sọn aigba lọ ji bo hẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe gọwá. Gbọn ehe wiwà dali, e ma yin Josia kẹdẹ wẹ yin didona gba, ṣigba akọta lọ blebu.—Hia 2 Otannugbo lẹ 34:31-33.
7. Etẹwẹ nọ yin kọdetọn lọ eyin Islaelivi lẹ yí nukunpẹvi do pọ́n nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ?
7 Ṣigba, e blawu dọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma dejido nuflinmẹ etọn lẹ go to whepoponu gba. To owhe kanweko lẹ gblamẹ, yé nọ setonu to whedelẹnu bosọ nọ vẹtoli to ojlẹ devo lẹ mẹ. Eyin yise yetọn depò, yé nọ saba “yin hinhẹn dánpe gbọn jẹhọn oplọn tọn lẹpo dali,” dile apọsteli Paulu dọ do. (Efe. 4:13, 14) Podọ dile e yin didọdai do, whedepopenu he yé ma dejido nuflinmẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ go, yé nọ jiya kọdetọn ylankan lẹ tọn.—Lev. 26:23-25; Jel. 5:23-25.
8. Nawẹ mí sọgan plọnnu sọn apajlẹ Islaelivi lẹ tọn mẹ gbọn?
8 Nawẹ mí sọgan mọaleyi sọn apajlẹ Islaelivi lẹ tọn mẹ gbọn? Taidi Islaelivi lẹ, devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn egbezangbe tọn lẹ nọ mọ ayinamẹ po mẹplọnlọ po yí. (2 Pita 1:12) Mí sọgan mọ nuflinmẹ lẹ yí to whedepopenu he mí hia Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn. Taidi nudida he tindo mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn, mí sọgan de nado setonuna anademẹ Jehovah tọn lẹ kavi doafọna nuhe sọgbe to nukun mítọn mẹ. (Howh. 14:12) Mì gbọ mí ni gbadopọnna whẹwhinwhẹ́n delẹ he wutu mí sọgan dejido nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ go podọ lehe mí sọgan mọaleyi do eyin mí setonuna yé.
LITAINA JIWHEYẸWHE BO NỌGBẸ̀
9. Nawẹ Jehovah dohia dọ emi to godona Islaelivi lẹ to whenue yé tin to zungbo mẹ gbọn?
9 To whenue Islaelivi lẹ bẹ gbejizọnlin jẹeji gbọn “zungbo daho bosọ dobu” de mẹ, yèdọ gbejizọnlin de he wá dẹn na owhe 40, Jehovah ma na yé nudọnamẹ gigọ́ jẹnukọn gando lehe ewọ na deanana yé, penukundo yé go bosọ basi hihọ́na yé do go. Etomọṣo, e dohia yé pludopludo dọ yé sọgan dejido emi po anademẹ emitọn lẹ po go. Jehovah flinnu Islaelivi lẹ dọ emi to godona yé to zungbo owùnọ enẹ mẹ gbọn dòtin aslọ tọn de yiyizan to okle gọna dòtin miyọ́n tọn de yiyizan to zánmẹ dali. (Deut. 1:19; Eks. 40:36-38) Ewọ sọ penukundo nuhudo tangan yetọn lẹ go. “Avọ̀ yetọn lẹ ma dohó, podọ afọ yetọn lẹ masọ ji.” Na nugbo tọn, “yé masọ ba nude pò.”—Nẹh. 9:19-21.
10. Nawẹ Jehovah to anadena omẹ etọn lẹ gbọn to egbehe?
10 To egbehe, devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko sẹpọ aihọn yọyọ dodowiwa tọn de. Be mí nọ dejido Jehovah go dọ ewọ na wleawuna nuhe mí tindo nuhudo etọn nado lùn “nukunbibia daho” lọ tọ́n ya? (Mat. 24:21, 22; Ps. 119:40, 41) Nugbo wẹ dọ Jehovah ma wleawu dòtin aslọ tọn kavi miyọ́n tọn de nado deanana mí biọ aihọn yọyọ lọ mẹ. Amọ́ e nọ yí titobasinanu etọn zan nado gọalọna mí nado gbọṣi nukle to gbigbọ-liho. Di apajlẹ, titobasinanu lọ nọ zinnudeji dọ mí dona hẹn gbigbọnọ-yinyin mítọn lodo gbọn Biblu hihia mẹdetiti tọn, sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn, opli lẹ po kunnudegbe po yìyì to gbesisọ mẹ dali. Be mí ko basi vọjlado he jẹ lẹ nado sọgan hodo anademẹ ehelẹ ya? Eyin mí wàmọ, mí na wleawuna yise wunmẹ he na gọalọna mí nado biọ aihọn yọyọ lọ mẹ.
11. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe nọ dohia dọ onú mítọn nọ duahunmẹna emi te?
11 Gbọnvona dọ anademẹ he mí nọ mọyi lẹ nọ gọalọna mí nado gbọṣi nukle to gbigbọ-liho, yé sọ nọ gọalọna mí to gbẹzan egbesọ tọn mítọn mẹ. Di apajlẹ, mí nọ mọ anademẹ lẹ yí nado wleawuna pọndohlan jlẹkaji tọn gando agbasanu lẹ go, podọ nado hẹn nukun mítọn tin to fidopo, ehe na gọalọna mí nado de magbọjẹ mítọn lẹ pò. Mí sọ nọ mọaleyi sọn anademẹ he gando nusisọ́ po aṣọ́dido po, ayidedai dagbe lẹ, po obá he mẹ mí na yì wehọmẹ jẹ po go mẹ. Humọ, lẹnnupọndo nuflinmẹ hihọ́-basinamẹ tọn he mí mọyi gando owhé, kẹkẹ, mọto, Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ, gọna awuwiwledaina nujijọ madonukun he sọgan jọ lẹ go ji. Ayinamẹ mọnkọtọn lẹ dohia dọ dagbemẹninọ mítọn nọ duahunmẹna Jiwheyẹwhe.
NUFLINMẸ LẸ GỌALỌNA KLISTIANI DOWHENU TỌN LẸ NADO HẸN NUGBONỌ-YINYIN GO
12. (a) Etẹwẹ yin dopo to whẹho he ji Jesu nọ dọhodo gbọzangbọzan hẹ devi etọn lẹ mẹ? (b) Nuyiwa whiwhẹ tọn tẹwẹ yinuwado Pita ji na ojlẹ dindẹn, podọ etẹwẹ mí plọn sọn ehe mẹ?
12 To owhe kanweko tintan whenu, Jiwheyẹwhe nọ flinnu omẹ etọn lẹ gbọzangbọzan. Whlasusu wẹ Jesu dọhona devi etọn lẹ gando nuhudo lọ nado wleawuna whiwhẹ go. Ṣigba, e ma dọ nuhe whiwhẹ zẹẹmẹdo na devi etọn lẹ poun gba, e ze apajlẹ etọn dai na yé. To azán godo tọn he e yizan to aigba ji gbè, Jesu pli apọsteli etọn lẹ nado basi hùnwhẹ Juwayi tọn. To whenue apọsteli etọn lẹ to núdù, Jesu fọnṣite bo klọ afọ na yé, yèdọ azọ́n he nọ saba yin wiwà gbọn devi de dali. (Joh. 13:1-17) Nuyiwa whiwhẹ tọn enẹ yinuwado yé ji na ojlẹ dindẹn. To nudi owhe 30 godo, apọsteli Pita he tin to nujijọ enẹ tẹnmẹ, na ayinamẹ yisenọ hatọ etọn lẹ gando whiwhẹ go. (1 Pita 5:5) Apajlẹ Jesu tọn dona whàn mímẹpo nado nọ do whiwhẹ hia to nuyiwa mítọn hẹ mẹdevo lẹ mẹ.—Flp. 2:5-8.
13. Jẹhẹnu titengbe tẹwẹ Jesu flinnu devi etọn lẹ nado wleawuna?
13 Onú devo he ji Jesu nọ saba dọhodo hẹ devi etọn lẹ wẹ nuhudo lọ nado wleawuna yise he lodo. To whenue yé gboawupo nado yàn aovi de jẹgbonu sọn visunnu he tindo gbigbọ aovi tọn de mẹ godo, devi lẹ kanse Jesu dọmọ: “Naegbọn míwlẹ ma do sọgan yàn ẹn jẹgbonu?” Jesu gblọn dọmọ: “Na yise mìtọn yin pẹvi wutu wẹ. Na nugbo wẹ yẹn dọna mì, eyin mì tindo yise he sọ okún mutaldi tọn de, . . . nudepope ma na glo mì.” (Mat. 17:14-20) To lizọnyizọn Jesu tọn whenu, e plọn devi etọn lẹ dọ yise yin jẹhẹnu titengbe de. (Hia Matiu 21:18-22.) Be mí nọ yí dotẹnmẹ hundote he tin-to-aimẹ nado hẹn yise mítọn lodo gbọn nudọnamẹ mẹjlọdote tọn lẹ dali to plidopọ lẹ po opli agun tọn lẹ po ji zan to gigọ́ mẹ ya? Opli ehelẹ ma yin nuwiwa ayajẹ tọn lẹ poun gba, ṣigba dotẹnmẹ hundote wẹ yé yin nado do jide he mí tindo to Jehovah mẹ hia.
14. Naegbọn e do yin nujọnu nado wleawuna owanyi Klisti tọn nkọ to egbehe?
14 Owe-wiwe Glẹki tọn lẹ flinnu mí whlasusu nado nọ do owanyi hia ode awetọ. Jesu dọ dọ gbedide awetọ he klohugan wẹ nado “yiwanna kọmẹnu towe di dewe.” (Mat. 22:39) Mọdopolọ, Jakọbu he yin nọvisunnu daa Jesu tọn ylọ owanyi dọ “osẹ́n ahọlu tọn.” (Jak. 2:8) Apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Mẹyiwanna lẹ emi, e ma yin gbedide yọyọ de wẹ yẹn to kinkan hlan mì, ṣigba gbedide hoho de, he mì ko tindo sọn whẹwhẹwhenu.” (1 Joh. 2:7, 8) Etẹwẹ Johanu to alọdlẹndo to whenue e dọho gando “gbedide hoho” lọ go? E to alọdlẹndo gbedide lọ nado nọ do owanyi hia. E yin “hoho” to linlẹn lọ mẹ dọ Jesu ko donù e go “sọn whẹwhẹwhenu,” enẹ wẹ owhe susu jẹnukọn. Ṣigba, e sọ yin “yọyọ,” na e nọ biọ owanyi mẹde-yido-sanvọ́ tọn, ehe devi lẹ sọgan tindo nuhudo etọn eyin yé pehẹ ninọmẹ yọyọ lẹ. Taidi devi Klisti tọn lẹ, be mí nọ yọ́n pinpẹn avase he nọ gọalọna mí nado dapana gbigbọ ṣejannabi tọn he gbayipe to aihọn mẹ tọn, ehe sọgan dekanpona owanyi he mí tindo na kọmẹnu mítọn lẹ ya?
15. Etẹwẹ yin azọ́ndenamẹ tintan Jesu tọn to aigba ji?
15 Jesu do ojlo ahundopo tọn hia gbẹtọ lẹ. Mí mọ ojlo owanyinọ etọn to whenue e hẹnazọ̀ngbọna gbẹtọ lẹ bosọ fọ́n oṣiọ lẹ. Ṣigba, e ma yin azọ̀n hinhẹngbọ na gbẹtọ lẹ wẹ yin azọ́ndenamẹ tintan Jesu tọn. Yẹwheho po nuplọnmẹ etọn lẹ po tindo nuyiwadomẹji he dẹn-to-aimẹ do gbẹzan gbẹtọvi lẹ tọn ji. Gbọnna? Mí yọnẹn dọ mẹhe Jesu hẹnazọ̀ngbọna po mẹhe e fọnsọnku to owhe kanweko tintan whenu lẹ po wá poyọnho bo kú, ṣigba mẹhe kẹalọyi owẹ̀n he ewọ lá lẹ tindo todido ogbẹ̀ madopodo tọn.—Joh. 11:25, 26.
16. Obá tẹ mẹ wẹ azọ́n yẹwhehodidọ po mẹhẹnzun devi tọn po gbloada jẹ to egbehe?
16 Azọ́n yẹwhehodidọ tọn he Jesu bẹjẹeji to owhe kanweko tintan whenu to nukọnzindo to aliho he gbloada hugan mẹ to egbehe. Na nugbo tọn, Jesu deazọ́nna devi etọn lẹ dọmọ: “Mì yì bo hẹn gbẹtọ lẹ sọn akọta lẹpo mẹ zun devi lẹ.” (Mat. 28:19) Na nugbo tọn devi lẹ wàmọ, podọ mí sọgan dọ po jide po dọ mílọsu to mọwà! Kunnudetọ Jehovah tọn he hugan livi ṣinawe wẹ to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lá po zohunhun po to otò he hugan 230 mẹ, podọ yé nọ plọn Biblu hẹ gbẹtọ livi susu lẹ to gbesisọ mẹ. Azọ́n yẹwhehodidọ tọn enẹ yin kunnudenu dọ mí to gbẹnọ to azán godo tọn lẹ mẹ.
DEJIDO JEHOVAH GO TO EGBEHE
17. Ayinamẹ tẹlẹ wẹ Paulu po Pita po na Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ?
17 E họnwun dọ nuflinmẹ lẹ gọalọna Klistiani dowhenu tọn lẹ nado nọtegli to yise mẹ. Pọ́n lehe Timoti na ko mọ tuli yí do to whenue apọsteli Paulu he yin gàntọ de to Lomu to whenẹnu, dọna ẹn dọmọ: “Nọ tẹdo ohia ohó he pegan lẹ tọn he hiẹ sè sọn dè e lọ go gligli.” (2 Tim. 1:13) To whenue apọsteli Pita ko dotuhomẹna Klistiani hatọ lẹ nado wleawuna jẹhẹnu delẹ taidi akọndonanu, owanyi mẹmẹsunnu tọn po mawazẹjlẹgo po godo, e dọmọ: “Yẹn ma na wọn nado nọ flinnu mì to whepoponu gando onú ehelẹ go, dile etlẹ yindọ mì ko yọ́n yé bo ko yin hinhẹn lodo gligli to nugbo lọ mẹ.”—2 Pita 1:5-8, 12.
18. Nukun tẹwẹ Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ yí do pọ́n nuflinmẹ lẹ?
18 Na nugbo tọn, wekanhlanmẹ Paulu po Pita po tọn lẹ bẹ “nuhe yẹwhegán wiwe lẹ ko dọ wayi lẹ” hẹn. (2 Pita 3:2) Be mẹmẹsunnu mítọn owhe kanweko tintan tọn lẹ whleawu nado kẹalọyi anademẹ enẹ wẹ ya? Lala, na yé pọ́n ẹn hlan taidi dohia owanyi Jiwheyẹwhe tọn, ehe gọalọna yé nado “to whinwhẹ́n zọnmii to nukundagbe majẹhẹ po oyọnẹn Oklunọ Mẹwhlẹngántọ mítọn Jesu Klisti po tọn mẹ.”—2 Pita 3:18.
19, 20. Naegbọn mí dona dejido nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ go, podọ nawẹ mọwiwà nọ hẹn ale wá na mí gbọn?
19 To egbehe, mí tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado dejido nuflinmẹ Jehovah tọn he tin to Ohó etọn Biblu mẹ lẹ go. (Hia Jọṣua 23:14.) To Biblu mẹ mí mọ lehe Jiwheyẹwhe ko yinuwa hẹ gbẹtọvi mapenọ lẹ do to owhe fọtọ́n susu lẹ gblamẹ. Otàn whenuho tọn enẹlẹ yin kinkandai na ale mítọn. (Lom. 15:4; 1 Kọl. 10:11) Mí ko mọ hẹndi dọdai Biblu tọn lẹ tọn. Dọdai lẹ sọgan yin yiyijlẹdo nuflinmẹ he ko yin didọ to ojlẹ susu jẹnukọn lẹ go. Di apajlẹ, gbẹtọ livi susu ko wọ̀ wá sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke Jehovah tọn mẹ, dile e yin didọ dọ e na jọ do to “azán opodo gbè.” (Isa. 2:2, 3) Ninọmẹ aihọn tọn he fọ́n bo to yinylan deji lọsu yin hẹndi dọdai Biblu tọn. Podọ, dile mí ko donù e go do, azọ́n yẹwhehodidọ tọn he to yìyì lẹdo aihọn pé yin hẹndi dọdai Jesu tọn.—Mat. 24:14.
20 Mẹdatọ mítọn ko do ede hia nado yin mẹhe go yè sọgan dejido. Be mí nọ dejido ewọ go ya? Mí dona tindo yise to nuflinmẹ etọn lẹ mẹ. Nuhe Rosellen wà niyẹn. E dọmọ: “Whenue n’jẹ jidedo Jehovah go ji mlẹnmlẹn, n’wá jẹ mimọ ji dọ ewọ to alọgọna mi bosọ to hinhẹn mi lodo.” Mì gbọ mílọsu ni nọ mọaleyi sọn nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ mẹ.
[Kanbiọ hukan lẹ tọn]
[Yẹdide to weda 8]
Nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ whàn Josia nado yiavùnlọna sinsẹ́n-bibasi nugbo (Pọ́n hukan 6)
[Yẹdide to weda 10]
Nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ yíyí do yizan mẹ na gọalọna mí ma nado dike Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mítọn lẹ ni gọ́ na owù ṣigba nado hẹn yé do ninọmẹ dagbe mẹ (Pọ́n hukan 11)
