Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jehová Diosan arunakapajj chuymasar kusisiyiwa

Jehová Diosan arunakapajj chuymasar kusisiyiwa

“Arunakamajj nayatak wiñay katoqäwiwa, arsutanakamajj chuymajjaruw kusisiyi.” (SAL. 119:111)

1. 1) ¿Kunjamsa jaqenakajj ewjjtʼanak katoqasiñ yatipjje, ukat kunatsa? 2) ¿Jachʼa jachʼa tukurejj kunjamsa ewjjtʼanak uñji?

JAQEJJA, maynin ewjjanakapjja kunaymanitwa katoqasiñ yati. Mä jilïrin ewjjanakapjja jankʼakiw katoqasi, ukampis jupat jan jilïrïki jan ukajj masipäki ukatjja janiw katoqaskaspati. Maynejj kunapachatï cheqañchatäki jan ukajj ewjjtʼatäki ukhajja, llakita, chuymas aynachtʼata jan ukajj phenqʼasitaw jikjjatasispa. Ukampis yaqhepajja, ewjjanak katoqasisajj kunatï askïki uk lurañwa munaspa. ¿Kunatsa jaqenakajj mayj mayjäpjje? Kunattejj jachʼa jachʼa tukuñwa yatipjje. Cheqansa jachʼa jachʼa tukurejj janiw ewjjtʼatajj katoqaskiti, kunattejj janis jupatakïkaspa ukhamwa amuyi, ukatwa kuna aski yanaptʼtï katoqkaspa uk aptʼasi (Pro. 16:18).

2. ¿Kunatsa cheqpach cristianonakajj Biblian ewjjtʼanakap askit uñjapjje?

2 Maysa toqetjja, cheqpach cristianonakjamajj ewjjtʼanakjja wali askitwa uñjtanjja. Yamas Bibliarjamäki ukhajja, jukʼamp askitwa uñjtanjja. Diosan arunakapaw kunatï walïki ukat jan walïki uk amuyañatak yanaptʼistu. Sañäni, jan qollqe chuymäñataki, wachoq juchar jan purtʼasiñataki ukat droganakata jan ukajj machjayir umañanakat jitheqtañataki (Pro. 20:1; 2 Cor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5; 1 Tim. 6:6-11). Ukhamarusa, Diosan arunakaparu istʼasaw ‘suma chuymanïtanjja’ (Isa. 65:14, NM).

3. ¿Kunsa Salmo qellqerit yateqasiñasa?

3 Alajjpachankir Awkisampi sum apasiskakiñatakejja, kuna ewjjtʼanaktï Jupajj churkistu ukarjamaw sarnaqañasa. Salmo qellqeritwa yateqasiñasa, jupajj akham sänwa: “Arunakamajj nayatak wiñay katoqäwiwa, arsutanakamajj chuymajjaruw kusisiyi” sasa (Sal. 119:111). ¿Jiwasajj jupjamarakit Diosan arunakap phoqhasin kusisitätanjja? ¿Jan ukajj wali chʼamäkaspas ukhamcha awisajj uñjtanjja?  Awisajj mä ewjjtʼa katoqasajj inas chuym ustʼayassna, ukampis janiw aynachtʼañasäkiti. Kunjamsa Diosan arunakaparojj jukʼamp confiyaskaksna, uk jichhajj kimsa toqet yatjjatañäni.

ORACIONAW JEHOVÁ DIOSAR JUKʼAMP CONFIYAÑATAKEJJ YANAPTʼISTU

4. ¿Kunsa Davitajj janipun armkäna?

4 David reyejj walinsa jan walinsa jikjjataskchïnjja, ak janipuniw armkänti: Jehová Diosar taqe chuyma confiyaña. Jupajj akham sänwa: “Tatay, jumaruw mayisinsma; Diosajjay, jumaruw taqe chuymamp alkatsma” sasa (Sal. 25:1, 2). ¿Kunas Davitarojj Jehová Diosar taqe chuyma confiyañatak yanaptʼäna?

5, 6. ¿Davitan mayisitanakapajj Jehová Diosamp kunjam apasitapsa uñachtʼayi?

5 Jan waltʼäwinakan jikjjatasipjje ukhakiw jaqenakajj Diosar mayisipjje. Mä amigomasa jan ukajj mä familiaramas qollqe maytʼasiñ munasaki jan ukajj yanaptʼayasiñ munasak thaqheristam ukhajja, ¿kuns jupat amuyasma? Inas tiempompejj ¿cheqpachapunit jupajj munaspachïtu? sasin jisktʼasjjchisma. Ukampis Davitajj janiw ukhamäkänti. Walinsa jan walinsa, Jehová Diosar taqe chuyma confiyatapsa ukat munasitapsa uñachtʼayaskakïnwa (Sal. 40:8).

6 Kuna arunakampis Davitajj Jehová Diosar jachʼañchañataki ukat yuspärañatak jakʼachasïna uk amuytʼañäni. Jupajj akham sänwa: “¡Tatay, uywirejjay, sutimajj taqpach oraqen muspharkayawa! ¡Qhapaq kankañamajj alajjpachat jukʼamp khurikamawa!” sasa (Sal. 8:1). ¿Davitajj alajjpachankir Awkipamp wali sum apasitap amuytanti? Kunja qollanas Jehová Diosajj uk wali askirjam uñjasajja, “sapüruw” Jupar jachʼañchäna (Sal. 35:28).

7. ¿Diosar oracionan jakʼachasisajj kuna askinaksa jikjjattanjja?

7 Jehová Diosar jukʼamp confiyañatakejja, Davitjamarakiw jiwasajj Jehová Diosar sapüru oracionan jakʼachasiñasa. Bibliajj akham siwa: “Diosar jakʼachasipjjam, jupasti jumanakarojj jakʼachasirakiniwa” sasa (Sant. 4:8). Ukhamarusa, Diosar oracionan jakʼachasisarakiw qollan ajayup katoqtanjja (1 Juan 3:22 liytʼasiñapawa).

8. ¿Kunatsa Diosarojj pachpa arunakampik sapa kuti jan mayisiñasäki?

8 Jehová Diosar mayista ukhajja, ¿pachpa arunakampikiti sapa kuti mayista? Ukhamächi ukhajja, janïr mayiskasajj kunanaksa sañ munta ukwa nayraqat sum amuytʼasiñama. Mä amigomaru jan ukajj familiaramaru pachpa arunakampiki sapa kuti parljjayasma ukhajja, ¿jupatakejj walikïspati? Kuntï saskta ukjja janiw jupajj istʼjjeristamti. Ukampis Jehová Diosajja, Jupar jan jitheqtas yupaychirin taqe chuyma mayisitapjja istʼapuniwa. Ukhamajja, Diosar mayiskasajj janiw pachpa arunakampik sapa kuti mayisiñasäkiti.

9, 10. 1) ¿Kuna toqenakatsa Diosar mayisiñasa? 2) ¿Jehová Diosar taqe chuyma mayisiñatakejj kunas yanaptʼistani?

9 Jiwasatï Jehová Diosar jakʼachasiñ munstanjja, mayisitanakasajj janiw pata chuymakïñapäkiti. Jehová Diosar taqe chuyma mayisiñasatak chʼamachasiñäni ukhajja, jukʼampiw Jupar jakʼachasiñäni ukat confiyarakiñäni. Ukampisa, ¿kuna toqenakatsa mayisiñasa? Bibliajj akham siwa: “Taqe kunsa Diosar sapjjam oracionana, mayipjjam yuspagarapjjarakim” sasa (Fili. 4:6). Cheqas Diosar yupaychañ toqeta jan ukajj Diosan servirinakaparjamajj kunanakas aynachtʼayistaspa uka toqenakatwa mayissna.

10 Jehová Diosar jan jitheqtas yupaychirinakapan mayisïwinakapatwa yateqsna, jupanakan mayisïwinakapajj Biblian qellqatawa (1 Sam. 1:10, 11; Hech. 4:24-31). Salmo libronjja, Jehová Diosar taqe chuyma mayisïwinakasa ukat qʼochunakas waljaw utji. Ukanjja, kunja kusisitasa ukat llakitas jikjjatasipjjäna taqe ukanakaw qhan amuyasi. Diosar jan jitheqtas  yupaychirinakan mayisitanakapat yatjjatañaw Jehová Diosar taqe chuyma mayisiñatak yanaptʼistani.

DIOSAN ARUNAKAPAT LUPʼIPJJAÑÄNI

11. ¿Kunatsa Jehová Diosan ewjjanakapat lupʼiñasa?

11 Davitajj akham sänwa: “Tatitun arunakapajj askiwa, jan yatiñan jaqer yatiñan tukuyiriwa” sasa (Sal. 19:7). Jan yatiñani jaqëkstansa, Jehová Diosan kamachinakapar istʼasajja yatiñan jaqeruw tuksna. Ukampis walinsa jan walinsa jikjjataskchiñänejja, Diosat jan jitheqtañatakejj Biblian ewjjtʼanakapat lupʼiñasawa. Ukajja, kunapachatï escuelana jan ukajj irnaqäwin jan walinak lurayañ munapkistu ukar saykatañatakiw yanaptʼistani. Ukatjja, Jehová Diosajj kuntï wila toqeta, política toqet amuyki ukham amuyañatakiw yanaptʼistu. Ukat isisiñ toqeta jan ukajj kʼachachtʼasiñ toqet Bibliajj ewjjtʼkistu ukarjam phoqhañatakis yanaptʼarakistuwa. Ukhamanakan uñjasisajj kuns lursna uk janïräkipan amuytʼañajja, jan waltʼäwinakar jan purtʼasiñatakiw yanaptʼistani (Pro. 15:28).

12. ¿Kuna jisktʼanakat lupʼiñas Diosan arunakap wiñay katoqäwjam uñjañatak yanaptʼistaspa?

12 Jehová Diosan amtanakap phoqhasiñap suytʼkasajja, ¿sarnaqatasampejj Diosar yupaychañ toqet suma saytʼataskatasti uñachtʼayasktanjja? Sañäni, ¿Jachʼa Babiloniajj niyaw tukjatäni sasajj taqe chuymat atinistanjja? Bibliat yatjjatañ qalltkayätan ukhajj Paraison wiñay jakasiñsa ukat jiwatanakan jaktaniñap niyas uñjksna ukhamwa amuyayätanjja, ¿uka bendicionanak ukhamti jichhajj uñjaskaktanjja? ¿Diosan arunakap taqe chuymat yatiyaskaktanjja jan ukajj munañanakasakcha nayrar uchasktanjja? ¿Diosan sutip qʼomachatäñapasa ukat taqe kunjjar Munañanïtap qhanstañapas jiwasatakejj wali wakiskirikïskiti? Uka jisktʼanakat lupʼiñajja, Diosan arunakap “wiñay katoqäw[jam]” uñjañatakiw yanaptʼistani (Sal. 119:111).

13. ¿Kunatsa nayrïr cristianonakatakejj yaqhep yatichäwinak amuytʼañajj chʼamäna? Uk qhanañchtʼam.

13 Kuntï Bibliajj siski ukanakat inas yaqhep jan sum amuykstanti, kunattejj Jehová Diosan uka toqenakat qhanañchañapatak horasajj janïraw purinkiti. Jesusajj tʼaqhesiñapa ukat jiwañap wakisitapjja walja kutiw apostolonakapar säna (Mateo 12:40; 16:21 liytʼasiñapawa). Ukampis apostolonakapajj kuntï Jesusajj sañ munkäna uk janiw amuyapkänti, jan ukasti jiwjjäna ukat jiwatat jaktanjjäna uka qhepatakwa amuyasipkäna. Kunapachatï walja arkirinakapar uñstasin ‘Qellqatanakat jupanakar amuytʼaykäna’ ukhaw sum amuyjjapjjäna (Luc. 24:44-46; Hech. 1:3). Ukat kunapachatï Pentecostés 33 maran qollan ajayu katoqapkäna ukhaw Criston arkirinakapajj Diosan Reinopajj alajjpachan uttʼayatäñap amuyapjjäna (Hech. 1:6-8).

14. Cheqpach cristianonakajj 1900 qallta maranakan janis ‘qhepa urunakatjja’ sum amuyapkchïnjja, ¿kunsa jupanakat yateqassna?

14 Cheqpach cristianonakajj ukhamarakiw 1900 qallta maranakan ‘qhepa urunakatjja’ jan sum amuyapkänti (2 Tim. 3:1). Amuytʼañataki, 1914 maranjja niyaw alajjpachar apatäjjañäni sasaw yaqhepajj amuyapjjäna, ukampis ukajj janiw phoqhaskänti. Ukhamïpansti, jupanakajj Bibliat sum yatjjatasipkakïnwa ukat Diosan Reinopat nayraqat yatiyasiñap wakisitapwa amuyapjjäna (Mar. 13:10). Ukatwa 1922 maranjja, Diosan Reinopat yatiyasiñapatak pʼeqtʼiri J. F. Rutherford jilatajj walja markanakat jachʼa tantachäwejj Cedar Point (Ohio, Estados Unidos) markan apaskäna ukanjja, akham sasin tantachasirinakar säna: “Reyejj apnaqjjewa, jumanakaw yatiyiripäpjjtajja. Ukhamasti, Reyita ukat Apnaqäwipat yatiyapjjam, yatiyapjjam, yatiyasipkakim” sasa. Uka marat aksaruw Jehová Diosan yupaychirinakapajj ‘Diosan Reinopat suma yatiyäwinak’ yatiyirinakat uñtʼatäpjje (Mat. 4:23; 24:14).

15. Diosajj kunjamtï markapar uñjkäna ukanakat lupʼiñajja, ¿kunatakis yanaptʼistu?

 15 Kunjamsa Jehová Diosajj markapar nayrajj uñjawayi ukat jichhürunakan kunjamsa uñjaski uka toqenakat lupʼiñaw Jehová Diosajj munañapsa ukat amtanakapsa phoqhapuniniw sasin confiyañatak yanaptʼistu. Ukat Diosan arunakapajja, kuna profecianakatï phoqhasiñampïski uk amtañasataki ukat Diosajj kuntï siskistu ukar taqe chuyma confiyaskakiñatakiw yanaptʼarakistu.

JEHOVÁ DIOSAR CONFIYATASJJA LURATANAKASAMP UÑACHTʼAYAÑÄNI

16. Diosatak taqe chuyma irnaqtʼasajja, ¿kuna bendicionanakas utji?

16 Jehová Dios Awkisajj jan inaktʼasaw irnaqe. Salmo qellqerejj akham sänwa: “Janiw khitis jumjamajj utjkiti”. “Amparamajj taqe chʼamaniwa; [...] kupi amparamasti wali chʼamaniwa” sasa (Sal. 89:8, 13). Kunjamsa Diosan Reinop yatiyañatak chʼamachastan ukjja, Jehová Diosajj wali askitwa uñji ukat bendicirakistuwa. Ukat taqe yupaychirinakapajj chachäpasa warmïpasa, wayn tawaqöpasa jan ukajj chuymankipstatäpasa kunjamsa irnaqtʼasipki uk Jupajj sum uñji, jupanakajj janiw “ina chʼusata jikjjatata manqʼjja manqʼ[ap]kiti”, mä arunjja, janiw jayräpkiti (Pro. 31:27). Diosatak taqe chuyma irnaqtʼasaw Jupat yateqasitas uñachtʼaytanjja. Jehová Diosar ukham taqe chuyma yupaychasajja kusisitätanwa ukat chʼamachasitasarojj Jupajj bendecirakistuwa (Salmo 62:12 liytʼasiñapawa).

17, 18. Luratanakasajj Jehová Diosar jukʼamp confiyañatakiw yanaptʼistu sasajj ¿kunatsa sissna? Uk qhanañchtʼam.

17 ¿Kunjamsa luratanakasajj Jehová Diosar jukʼamp confiyañatak yanaptʼistaspa? Israelitanakajj kunjamsa Suma Oraqer mantapjjäna uka toqet amuytʼañäni. Arustʼäwir mantat  arkjja Jordán jawir cheqakwa apapjjäta sasaw Jehová Diosajj sacerdotenakar säna. Ukampis israelitanakajj jawirar purisinjja, jallu purintipan umajj wal jilaratapwa uñjapjjäna. ¿Israelitanakajj kuns lurapjjpachäna? ¿Umajj jukʼakëjjañapkamat walja semananak jan ukajj walja tiempo jawir jakʼan suyapjjpachäna? Janiwa, jupanakajj Jehová Diosar taqe chuymaw confiyapjjäna ukat kuntï Jupajj siskän ukarjamaw lurapjjäna. ¿Ukat kunas pasäna? Bibliajj akham siwa: “Kunapachatejj sacerdotenakajj jawiraru puripkän ukatsti kayunakapa jawir lakar taktʼasinjja, jurichjasipjjän ukkhajj [...] kawkïri umanakatï alaya toqet jutapjjän ukanakajj pachparuw saytʼapjjäna mä qollur uñtata”. Ukat “kawkïri sacerdotenakatï Tatitun Arustʼäwi Arcap apapkän ukanakajj, chika jawiraruw saytʼasipjjäna jan jurichtʼasisa wañakiraki. Ukañkamasti taqe israelit jaqenakaw jawir khurkatar makhatapjjäna jan kunansa kamachtʼata” (Jos. 3:12-17). Kunjamsa umanakajj mä qollur uñtat saytʼapjjäna uk uñjasajj israelitanakajj wal kusisipjjpachäna. Kuntï lurapjjañamaw siskäna ukarjam lurasajja, israelitanakajj Jehová Diosar jukʼampiw confiyapjjpachäna.

¿Josué tiempon jakir israelitanakjamarakit Jehová Diosar taqe chuyma confiyatas uñachtʼayañäni? (17, 18 tʼaqanak uñjjattʼäta)

18 Cheqas Jehová Diosajja, janiw jichhürunakan ukham milagronak markapatak lurkiti, ukampis Jupar confiytan ukat kuntï siski ukarjam lurtan ukhajja, bendecistuwa. Jupajj qollan ajayup toqew oraqpachan Reinopat yatiyañasatak yanaptʼistu. Ukat Jesusajj Jehová Diosan nayrïr Qhanañchiripjamajja, jiwatat jaktjjäna ukhajja, uk phoqhañ yanaptʼasipkämawa sasaw arkirinakapar akham säna: “Taqe akapachankir jaqenakar yatiyir sarapjjam [...]. Amtasipjjapunim, nayajj sapürupuniw jumanakampïskta akapachan tukusiñapkama” sasa (Mat. 28:19, 20). Jehová Diosan Qhanañchirinakapat waljanejj inas yatiyañ ajjsarayasipjjchïna, ukampis qollan ajayun yanaptʼapampejj jan uñtʼatanakarus jan ajjsartʼasaw yatiyapjje, ukjja jupanak pachpaw qhanañchapjjaspa (Salmo 119:46; 2 Corintios 4:7 liytʼasiñapawa).

19. ¿Kunjamanjjay jikjjatasiskstan kunsa janipun armañasäki?

19 Yaqhep jilat kullakanakajj usutäsina jan ukajj chuymankipstatäsinjja, Jehová Diosarojj janiw kunjamtï loqtañ munapki ukham loqtjjapjjeti. Ukampis ak janipuniw armapjjañapäkiti: “Khuyapayasir Awkisajja, ukhamarak chuymachirisasa” kunjamansa yupaychirinakapat sapa maynejj jikjjatasipjje uk sum yati (2 Cor. 1:3). Jupar yupaychañatak taqe kuntï lurktan ukjja, wali askitwa uñji. Criston loqtasïwipar iyawsañäni ukhakiw qhespiyatäsna uk janipun armañäniti, ukat qawqjjay lurirjamästan ukarjam chʼamachasiskakiñäni (Heb. 10:39).

20, 21. ¿Kunjamanakatsa Jehová Diosar taqe chuym confiyatas uñachtʼaysna?

20 Diosar yupaychañatakejj qawqhtï churirjamäktan ukarjamaw tiempsa chʼamsa ukat qollqsa apstʼasiñasa. Cheqansa, taqe chuymaw “qhespiyasiñ arunak” yatiyañ muntanjja (2 Tim. 4:5). Ukat “kunatejj cheqäki uk uñtʼapjjañapa[tak]” yaqhanakar yanaptʼañajj kusiskañarakiwa (1 Tim. 2:4). Cheqansa, Jehová Diosar jachʼañchasa ukat yupaychasaw, ajay toqet jukʼamp jilttanjja (Pro. 10:22). Ukhamarusa, Jehová Diosar taqe chuyma confiyañatakiw yanaptʼistu (Rom. 8:35-39).

21 Kunjamtï yatjjatawayktanjja, Jehová Diosan arunakaparojj janiw ina chʼusatak confiyksnati, jan ukasti chʼamachasiñasaw wakisi. Ukhamajja, oración toqew Jehová Diosarojj confiyañasa. Kunjamsa Jehová Diosajj munañap nayrajj phoqhäna ukat kunjamsa jutïrin phoqharakini uka toqenakatwa lupʼiñasa. Ukat Jehová Diosar jukʼamp confiyañatakejj luratanakasampiw uñachtʼayañasaraki. Cheqansa, Jehová Diosan arunakapajj wiñayatakipuniwa. Jiwasatï uka arunakarjam phoqhañäni ukhajja, wiñayaw jakarakiñäni.