Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ha Omii Ashɛ Yehowa Kaimɔi lɛ Ahe

Ha Omii Ashɛ Yehowa Kaimɔi lɛ Ahe

‘Miŋɔ okaimɔi lɛ mifee migbɛfaŋ nɔ kɛmiiya naanɔ.’LALA 119:111.

1. (a) Te mɛi feɔ amɛnii amɛhaa tɛŋŋ kɛ́ awo amɛ ŋaa, ni mɛni haa ebaa lɛ nakai? (b) Te mɔ ko ni woɔ ehe nɔ lɛ feɔ enii ehaa tɛŋŋ kɛ́ awo lɛ ŋaa?

MƆ FƐƐ MƆ kɛ bɔ ni efeɔ enii yɛ gbɛtsɔɔmɔ he. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ mɔ ko ni yɔɔ hegbɛ wo wɔ ŋaa lɛ, ewaaa akɛ wɔkɛbaatsu nii, shi kɛ́ wɔtipɛŋfonyo loo mɔ ko ni yɔɔ wɔshishi wo wɔ ŋaa lɛ, ekolɛ wɔbaakpoo. Esoro bɔ ni mɔ fɛɛ mɔ feɔ enii ehaa yɛ tsɔsemɔ kɛ ŋaawoo he. Mɛi komɛi yɛ ni kɛ́ atsɔse amɛ loo awo amɛ ŋaa lɛ, edɔɔ amɛ, amɛhao, loo amɛnuɔ he akɛ awo amɛ hiɛgbele, shi yɛ mɛi komɛi agbɛfaŋ lɛ, no wajeɔ amɛ, ewoɔ amɛ ekãa, ni ekanyaa amɛ koni amɛfee babaoo. Mɛni hewɔ ebaa lɛ nakai? Henɔwomɔ ji nɔ kome ni haa ebaa lɛ nakai. Kɛ́ awo henɔwolɔ ko ŋaa lɛ, esusuɔ akɛ jeee lɛ esa nakai ŋaawoo lɛ, ni ekɛtsuuu nii, no hewɔ lɛ enáaa he sɛɛ.Abɛi 16:18.

2. Mɛni hewɔ anɔkwa Kristofoi náa ŋaawoo ni jɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli lɛ he miishɛɛ lɛ?

2 Shi anɔkwa Kristofoi náa ŋaawoo kpakpa he miishɛɛ waa, titri lɛ, kɛ́ ejɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli. Yehowa kaimɔi lɛ haa wɔyɔseɔ osharai ni jɛɔ jeŋbai gbohii tamɔ heloonaa nibii asɛɛtiumɔ, bɔlɛnamɔ jeŋba sha, tsofai ni akɛtsuɔ nii yɛ gbɛ ni esaaa nɔ, kɛ dãa ni anuɔ bɔ ni esaaa lɛ amli kɛbaa. (Abɛi 20:1; 2 Kor. 7:1; 1 Tes. 4:3-5; 1 Tim. 6:6-11) Kɛfata he lɛ, Nyɔŋmɔ kaimɔi lɛ atoi ni wɔboɔ lɛ haa wɔnáa “tsuijurɔ.”Yes. 65:14.

3. Mɛni lalatsɛ lɛ fee ni esa akɛ wɔkase?

3 Bɔni afee ni wɔbaa wekukpaa krɛdɛɛ ni yɔɔ wɔ kɛ wɔŋwɛi Tsɛ lɛ teŋ lɛ yi lɛ, esa akɛ wɔya nɔ wɔkɛ Yehowa gbɛtsɔɔmɔi ni nilee yɔɔ mli lɛ atsu nii. Esa akɛ wɔkase lalatsɛ lɛ, mɔ ni ŋma akɛ: “Miŋɔ [okaimɔi] lɛ mifee migbɛfaŋ nɔ kɛmiiya naanɔ, ejaakɛ nomɛi ahe miishɛɛ mitsui náa” lɛ. (Lala 119:111) Ani wɔ hu wɔyɛ he miishɛɛ akɛ wɔɔye Yehowa kitai lɛ anɔ, aloo  bei komɛi lɛ wɔnuɔ he akɛ amɛnɔyeli wa tsɔ? Kɛ́ bei komɛi lɛ ewaa kɛhaa bo akɛ ooobo ŋaawoo toi lɛ, onijiaŋ akaje wui. Obaanyɛ owaje hekɛnɔfɔɔ ni oyɔɔ yɛ Nyɔŋmɔ mli akɛ ekitai lɛ anɔ bɛ lɛ! Nyɛhaa wɔkwɛa gbɛi etɛ ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ nɔ wɔfee nakai.

WAJEMƆ HEKƐNƆFƆƆ NI OYƆƆ YƐ YEHOWA MLI LƐ KƐTSƆ SƆLEMƆ NƆ

4. Mɛni tsakeee yɛ David shihilɛ mli?

4 Eyɛ mli akɛ Maŋtsɛ David tsɔ shihilɛi kpakpai kɛ shihilɛi gbohii amli moŋ, shi hekɛnɔfɔɔ ni eyɔɔ yɛ e-Bɔlɔ lɛ mli lɛ tsakeee kɔkɔɔkɔ. Ewie akɛ: “Yehowa, bo miwóɔ misusuma nɔ mihaa. Mi-Nyɔŋmɔ, bo onɔ mihiɛ kã!” (Lala 25:1, 2) Mɛni ha David ná hekɛnɔfɔɔ ni tamɔ nɛkɛ yɛ eŋwɛi Tsɛ lɛ mli?

5, 6. Mɛni David sɔlemɔi lɛ haa wɔnaa yɛ wekukpaa ni kã ekɛ Yehowa teŋ lɛ he?

5 Mɛi pii yɛ ni ja amɛyaje jaramɔ shihilɛ mli dani amɛsɔleɔ amɛhaa Nyɔŋmɔ. Amɛtamɔ naanyo loo wekunyo ko ni ja shika loo nɔ ko he miihia lɛ dani ekɛbo wieɔ. Kɛ́ enɛ tee nɔ be kplaŋŋ lɛ, ani obaanyɛ okɛɛ akɛ nakai mɔ lɛ sumɔɔ bo lɛɛlɛŋ? David efeee nakai. David sɔle eha Yehowa yɛ shihilɛ fɛɛ shihilɛ mli—ekpakpa jio, efɔŋ jio—ni ekɛtsɔɔ akɛ esumɔɔ Nyɔŋmɔ ni ekɛ ehe fɔ̃ɔ enɔ.Lala 40:9.

6 Kadimɔ bɔ ni David jie Yehowa yi yɛ wiemɔi ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ amli lɛ: “Yehowa, wɔ-Nuŋtsɔ, kwɛ bɔ ni ogbɛ́i lɛ je agbo yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ fɛɛ, bo ni oŋɔɔ onunyam lɛ ohàa ŋwɛi!” (Lala 8:2) Kɛ́ okwɛ wiemɔi ni David kɛtsu nii lɛ, ani onaaa naanyobɔɔ kpaakpa ni yɔɔ ekɛ eŋwɛi Tsɛ lɛ teŋ lɛ? David ná Nyɔŋmɔ agbojee lɛ kɛ enunyam lɛ he miishɛɛ aahu akɛ no tsirɛ lɛ ni ejie eyi “daa nɛɛ.”Lala 35:28.

7. Mɛɛ gbɛ nɔ sɔlemɔ ni wɔsɔleɔ wɔhaa Nyɔŋmɔ daa lɛ yeɔ ebuaa wɔ?

7 Taakɛ David fee lɛ, esa akɛ wɔkɛ Yehowa agba sane daa, koni hekɛnɔfɔɔ ni wɔyɔɔ yɛ emli lɛ mli awa. Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Nyɛtsia nyɛbɛŋkɛa Nyɔŋmɔ, ni eeetsi eeebɛŋkɛ nyɛ.” (Yak. 4:8) Sɔlemɔ ni wɔsɔleɔ wɔhaa Nyɔŋmɔ lɛ hu ji gbɛ kroko ni he hiaa waa ni wɔtsɔɔ nɔ wɔnáa mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ.Nyɛkanea 1 Yohane 3:22.

8. Mɛni hewɔ esaaa ni wɔkɛ wiemɔi kome too tsuɔ nii be fɛɛ be kɛ́ wɔmiisɔle lɛ?

8 Kɛ́ oosɔle lɛ, ani okɛ wiemɔi kome too lɛ nɔŋŋ tsuɔ nii be fɛɛ be? Kɛ́ nakai ni lɛ, dani obaasɔle lɛ, ŋɔɔ be fioo kɛjwɛŋ nɔ ni otaoɔ okɛɛ lɛ he. Kɛ́ be fɛɛ be ni wɔkɛ wɔnaanyo loo wɔwekunyo ko miiwie lɛ wɔkɛ wiemɔi kome too lɛ nɔŋŋ tsuɔ nii lɛ, ani ebaaŋɔɔ enaa? Ebaashɛ he ko ni eboŋ wɔ toi dɔŋŋ? Eyɛ mli akɛ kɛ́ Yehowa tsuji anɔkwafoi lɛ jɛ amɛtsuiŋ amɛsɔle lɛ etsimɔŋ etoi moŋ, shi esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ akɛ wɔkɛ wiemɔi kome too lɛ nɔŋŋ tsuŋ nii be fɛɛ be kɛ́ wɔmiisɔle.

9, 10. (a) Mɛɛ nibii wɔbaanyɛ wɔsɔle yɛ he? (b) Mɛni baaye abua wɔ koni wɔjɛ wɔtsuiŋ wɔsɔle?

9 Eyɛ faŋŋ akɛ, kɛ́ wɔmiisumɔ ni wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ lɛ, esaaa akɛ wɔsɔlemɔ feɔ hiɛaŋhiɛaŋ. Babaoo ni wɔhaa Yehowa leɔ wɔtsuiiaŋ susumɔi lɛ, babaoo ni hekɛnɔfɔɔ ni wɔyɔɔ yɛ emli lɛ mli waa. Belɛ, mɛni ji nibii komɛi ni esa akɛ wɔsɔle yɛ he? Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ haa hetoo akɛ: “Nɔ fɛɛ nɔ mli lɛ nyɛkɛ sɔlemɔ kɛ faikpamɔ kɛ shidaa atsĩa nyɛtutɔmɔi lɛ atã yɛ Nyɔŋmɔ hiɛ.” (Fil. 4:6) Anɔkwa sane ji akɛ, wɔbaanyɛ wɔsɔle yɛ nɔ fɛɛ nɔ ni baanyɛ asa wɔ kɛ Nyɔŋmɔ teŋ wekukpaa lɛ loo wɔ diɛŋtsɛ wɔshihilɛ he lɛ he.

10 Wɔbaanyɛ wɔkase nibii babaoo kɛjɛ hii kɛ yei anɔkwafoi ni hi shi yɛ blema lɛ asɔlemɔi ni aŋmala yɛ Biblia lɛ mli lɛ mli. (1 Sam. 1:10, 11; Bɔf. 4:24-31) Sɔlemɔi kɛ lalai ni alá aha Yehowa lɛ eyi Biblia mli wolo ni ji Lalai lɛ mli obɔ. Adesai ahenumɔi fɛɛ—tsuiiaŋ dɔlɛ kɛ miishɛɛ fɛɛ je kpo yɛ sɔlemɔi kɛ lalai nɛɛ amli. Kɛ́ wɔkase sɔlemɔi nɛɛ jogbaŋŋ lɛ, ebaaha sɔlemɔi ni  wɔ hu wɔsɔleɔ wɔhaa Yehowa lɛ afee nɔ ni shishinumɔ yɔɔ he.

JWƐŊMƆ NYƆŊMƆ KAIMƆI LƐ ANƆ

11. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔjwɛŋ ŋaawoo ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ nɔ lɛ?

11 David kɛɛ akɛ: “Yehowa [kaimɔ] lɛ ma shi shiŋŋ, ehaa kwashia leɔ nii.” (Lala 19:8) No hewɔ lɛ, kɛ́ wɔji kwashiai, ni tsɔɔ akɛ wɔleee nii po lɛ, wɔbaanyɛ wɔtsɔmɔ nilelɔi kɛtsɔ Nyɔŋmɔ mlai lɛ ni wɔɔbo toi lɛ anɔ. Shi kɛ́ wɔmiisumɔ ni wɔye anɔkwa yɛ shihilɛi fɛɛ amli lɛ, esa akɛ wɔjwɛŋ ŋaawoi komɛi ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ anɔ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ wɔjwɛŋ Biblia mli shishitoo mlai anɔ lɛ, ebaaye ebua wɔ ni wɔya nɔ wɔye anɔkwa kɛ́ wɔkɛ kaa kpe yɛ skul loo nitsumɔhe, ni ebaaye ebua wɔ hu koni wɔkɛ Nyɔŋmɔ mlai ni kɔɔ lá he lɛ atsu nii, koni wɔkɛ wɔhe akawo maŋkwramɔŋ saji amli, ni ebaaha wɔkɛ Biblia mli shishitoo mla ni kɔɔ hesaamɔ kɛ atadewoo he lɛ hu atsu nii. Kɛ́ wɔjwɛŋ ŋaawoo ni Nyɔŋmɔ kɛhaa wɔ lɛ nɔ lɛ, ebaaha wɔsaa wɔhe wɔto shihilɛi nɛɛ. Kɛkɛ lɛ, wɔbaanyɛ wɔkpɛ wɔyiŋ yɛ bɔ ni wɔbaafee wɔnii wɔha kɛ́ wɔkɛ nakai shihilɛ kpe lɛ he. Kɛ́ wɔtsɔ hiɛ wɔsusu nii ahe, ni wɔsaa wɔhe wɔto lɛ, ehaŋ wɔyabote amane mli.Abɛi 15:28.

12. Mɛɛ sanebimɔi baaye abua wɔ koni Nyɔŋmɔ kaimɔi lɛ ahi wɔjwɛŋmɔ mli?

12 Beni wɔkwɛɔ Nyɔŋmɔ shiwoi lɛ amlibaa gbɛ nɛɛ, ani wɔkɛ wɔnifeemɔi fɛɛ miitsɔɔ akɛ hemɔkɛyeli ni wɔyɔɔ yɛ eshiwoi lɛ amli lɛ mli wa lolo, ni akɛ, esuɔmɔnaa nii ji nɔ ni he hiaa fe fɛɛ yɛ wɔshihilɛ mli? Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ani wɔheɔ wɔyeɔ lɛɛlɛŋ akɛ etsɛŋ ni abaakpata Babilon Kpeteŋkpele lɛ hiɛ? Ani hemɔkɛyeli ni wɔyɔɔ yɛ jɔɔmɔi ni wɔsɛɛ lɛ wɔnine baashɛ nɔ—tamɔ shikpɔŋ lɛ ni baatsɔ paradeiso—lɛ mli wa lolo taakɛ eji be mli ni wɔkase he nii klɛŋklɛŋ kwraa lɛ? Ani wɔkɛ hiɛdɔɔ miitsu shiɛmɔ nitsumɔ lɛ lolo, aloo wɔkɛ nibii ni wɔsumɔɔ miiye klɛŋklɛŋ gbɛhe yɛ wɔshihilɛ mli? Ni gbohiiashitee he hiɛnɔkamɔ lɛ, Yehowa gbɛ́i lɛ he ni abaatse lɛ, kɛ emaŋtsɛyeli lɛ bem ni abaabu lɛ hu? Ani wɔkɛ hiɛdɔɔ susuɔ nibii nɛɛ ahe lolo? Kɛ́ wɔkɛ hiɛdɔɔ susu sanebimɔi ni tamɔ enɛɛmɛi lɛ ahe lɛ, ebaaha wɔya nɔ ‘wɔŋɔ Nyɔŋmɔ kaimɔi lɛ wɔfee wɔgbɛfaŋnɔ kɛya naanɔ.’Lala 119:111.

13. Mɛni hewɔ ebawa kɛha klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli Kristofoi lɛ akɛ amɛaanu nibii komɛi ashishi lɛ? Okɛ enɛ he nɔkwɛmɔnɔ aha.

13 Nibii komɛi yɛ Biblia lɛ mli ni wɔnuŋ shishi jogbaŋŋ amrɔ nɛɛ ejaakɛ eshɛko be ni Yehowa kɛbaagbala mli etsɔɔ wɔ. Yesu kɛɛ ebɔfoi lɛ shii abɔ akɛ esa akɛ ena amanehulu ní agbe lɛ. (Nyɛkanea Mateo 12:40; 16:21.) Shi bɔfoi lɛ nuuu nɔ ni etsɔɔ lɛ shishi. Beni egbo ni atee lɛ shi, ni ejie ehe kpo etsɔɔ kaselɔi lɛ saŋŋ, ní “egbele amɛjwɛŋmɔ naa, koni amɛna ŋmalɛi lɛ anaa” lɛ sɛɛ dani amɛnu shishi. (Luka 24:44-46; Bɔf. 1:3) Nakai nɔŋŋ hu beni afɔse mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ ashwie kaselɔi lɛ anɔ yɛ afi 33 Ŋ.B. Pentekoste Gbi lɛ nɔ lɛ sɛɛ dani amɛnu shishi akɛ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ baaye nɔ kɛjɛ ŋwɛi.Bɔf. 1:6-8.

14. Mɛɛ nɔkwɛmɔnɔ kpakpa nyɛmimɛi babaoo fee yɛ afi 1900 afii lɛ shishijee gbɛ yɛ amɛgbɛkpamɔ ni baaa mli lɛ fɛɛ sɛɛ?

14 Nakai nɔŋŋ yɛ afi 1900 afii lɛ shishijee gbɛ lɛ, anɔkwa Kristofoi kpa gbɛ akɛ nibii komɛi baaya nɔ yɛ “naagbee gbii” lɛ amli, shi nakai nibii lɛ baaa mli. (2 Tim. 3:1) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, yɛ afi 1914 lɛ, amɛsusu akɛ etsɛŋ ni abaaŋɔ amɛ kɛya ŋwɛi, shi ebaaa mli nakai. Beni amɛgbɛkpamɔ lɛ baaa mli lɛ, amɛtee nɔ amɛkɛ hiɛdɔɔ kase Ŋmalɛ lɛ, ni amɛyɔse akɛ esa akɛ atsu shiɛmɔ nitsumɔ kpele ko dã. (Mar. 13:10) No hewɔ lɛ, yɛ  afi 1922 lɛ, J. F. Rutherford, ni no mli lɛ lɛ ji mɔ ni nyiɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ hiɛ lɛ kɛɛ mɛi ni ebabua amɛhe naa yɛ majimaji ateŋ kpee ko ni afee yɛ Cedar Point yɛ Ohio yɛ U.S.A. lɛ akɛ: “Naa, Maŋtsɛ lɛ miiye nɔ! Nyɛ ji enajiaŋdamɔlɔi sanejajelɔi. No hewɔ lɛ, nyɛtswaa, nyɛtswaa, nyɛtswaa Maŋtsɛ lɛ kɛ emaŋtsɛyeli lɛ he adafi.” Kɛjɛ nakai beaŋ kɛbaa nɛɛ, abale Yehowa tsuji ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ akɛ mɛi ni jajeɔ “maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ.”Mat. 4:23; 24:14.

15. Kɛ́ wɔjwɛŋ bɔ ni Nyɔŋmɔ eye ebua ewebii lɛ he lɛ, te wɔbaaná he sɛɛ wɔha tɛŋŋ?

15 Kɛ́ wɔjwɛŋ naakpɛɛ gbɛ nɔ ni Yehowa etsɔ eye ebua ewebii lɛ yɛ blema kɛ ŋmɛnɛŋmɛnɛ lɛ he lɛ, ehaa wɔnáa hekɛnɔfɔɔ yɛ emli akɛ ebaaha eshiwoi lɛ fɛɛ aba mli. Kɛfata he lɛ, Nyɔŋmɔ kaimɔi lɛ haa egbalɛi ni wɔkpaa amɛmlibaa gbɛ lɛ hiɛɔ wɔjwɛŋmɔ kɛ wɔtsuii amli be fɛɛ be. Nyɔŋmɔ shiwoi lɛ anɔ ni wɔɔjwɛŋ lɛ baaye abua wɔ ni wɔná hekɛnɔfɔɔ yɛ eshiwoi lɛ amli.

WAJEMƆ HEKƐNƆFƆƆ NI OYƆƆ YƐ YEHOWA MLI LƐ KƐTSƆ NYƆŊMƆJAMƆ NIFEEMƆI ANƆ

16. Kɛ́ wɔkɛ hiɛdɔɔ tsu shiɛmɔ nitsumɔ lɛ, mɛɛ jɔɔmɔi wɔnáa?

16 Yehowa, wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ ji Nyɔŋmɔ ni yɔɔ hewalɛ kpele. Lalatsɛ lɛ bi akɛ: “Namɔ ji hewalɔ tamɔ bo, Yehowa?” Ni etsa nɔ akɛ: “Onineshi hu wa, oninejurɔ kwɔ gojoo.” (Lala 89:9, 14) Akɛni Yehowa ji Nyɔŋmɔ hewalɔ hewɔ lɛ, kɛ́ wɔmia wɔhiɛ yɛ esɔɔmɔ lɛ mli lɛ, ehiɛ sɔɔ, ni ejɔɔ wɔ. Ehaa enaa akɛ, etsuji hii kɛ yei, gbekɛbii kɛ onukpai fɛɛ yeee “hejɔfeemɔ aboloo.” (Abɛi 31:27) Kɛ́ wɔkɛ hiɛdɔɔ tsu teokrase nitsumɔi lɛ, belɛ wɔmiikase wɔ-Bɔlɔ lɛ. Kɛ́ wɔjɛ wɔtsui mli fɛɛ wɔsɔmɔ Nyɔŋmɔ lɛ, wɔnáa miishɛɛ, ni Yehowa hu tsui nyɔɔ emli waa, ni ejɔɔ wɔsɔɔmɔ lɛ nɔ.Nyɛkanea Lala 62:13.

17, 18. Mɛɛ gbɛ nɔ Yehowa gbɛtsɔɔmɔi ni wɔkɛtsuɔ nii lɛ wajeɔ hekɛnɔfɔɔ ni wɔyɔɔ yɛ emli lɛ? Okɛ enɛ he nɔkwɛmɔnɔ aha.

 17 Kɛ́ hemɔkɛyeli ni wɔyɔɔ yɛ Yehowa mli lɛ tsirɛ wɔ ni wɔkɛ egbɛtsɔɔmɔi tsu nii lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ no wajeɔ hekɛnɔfɔɔ ni wɔyɔɔ yɛ emli lɛ? Susumɔ nɔ ni ba beni eshwɛ fioo ni Israelbii lɛ baabote Shiwoo Shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ he okwɛ. Yehowa fã osɔfoi ni tere kpaŋmɔ adeka lɛ ni amɛnyiɛ kɛyabote Yordan Faa lɛ mli. Shi beni amɛbɛŋkɛ faa lɛ, amɛna akɛ nugbɔnɛmɔ eha nu lɛ eyi aahu eje ŋa, ni eeho boboobo. Mɛni Israelbii lɛ baafee? Ani amɛbaamɛ yɛ faa lɛ naa otsii abɔ kɛyashi nui lɛ anɔ baagbɔ? Dabi, amɛkɛ amɛhe fɔ̃ Yehowa nɔ kwraa, ni amɛkɛ egbɛtsɔɔmɔi tsu nii. Mɛni jɛ mli kɛba? Biblia lɛ kɛɛ akɛ: “Ní osɔfoi ni tere adeka lɛ anaji sa nu lɛ mli pɛ . . . kɛkɛ ni nu ni jɛɔ yiteŋgbɛ baa lɛ te shi damɔ shi ké kome. . . . Shi osɔfoi lɛ . . . wa damɔ shi shiŋŋ yɛ shikpɔŋ gbiŋ nɔ . . . kɛyashi beyinɔ ni maŋ muu lɛ fɛɛ fo Yordan tã.” (Yosh. 3:12-17) Kwɛ bɔ ni Israelbii lɛ atsui baanyɔ amɛmli amɛha beni nu ni jɛɔ yiteŋgbɛ baa lɛ te shi damɔ shi lɛ! Akɛni amɛkɛ Yehowa gbɛtsɔɔmɔi tsu nii hewɔ lɛ, hemɔkɛyeli ni Israelbii lɛ yɔɔ yɛ emli lɛ mli bawa waa.

Ani okɛ ohe baafɔ̃ Yehowa nɔ taakɛ ewebii ni hi shi yɛ Yoshua beaŋ lɛ fee lɛ? (Kwɛmɔ kuku 17, 18)

18 Eji anɔkwale akɛ, ŋmɛnɛ lɛ Yehowa efeee naakpɛɛ nii ni tamɔ nɛkɛ ehaaa ewebii lɛ, shi kɛ́ wɔjɛ hemɔkɛyeli mli wɔkɛ egbɛtsɔɔmɔi tsu nii lɛ, ejɔɔ wɔ. Nyɔŋmɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ haa wɔnáa ekãa kɛshiɛɔ Maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ yɛ jeŋ fɛɛ. Ni Kristo Yesu, ni ji Yehowa Odasefonyo ni fe fɛɛ lɛ wo ekaselɔi lɛ shi akɛ ebaafĩ amɛsɛɛ yɛ nitsumɔ ni he hiaa nɛɛ mli beni ekɛɛ akɛ: “No hewɔ lɛ nyɛyaa ni nyɛyafea jeŋmaji fɛɛ mikaselɔi . . . Mi lɛ mikɛ nyɛ yɛ daa kɛyashi jeŋ naagbee lɛ.” (Mat. 28:19, 20) Odasefoi lɛ ateŋ mɛi babaoo ni tsutsu ko lɛ amɛhiɛ gboɔ loo wiemɔ wa kɛha amɛ lɛ baanyɛ aye he odase akɛ Nyɔŋmɔ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ eha amɛnyɛ amɛkɛ mɛi ni amɛleee egba sane yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli.Nyɛkanea Lala 119:46; 2 Korintobii 4:7.

19. Kɛ́ yiŋtoo ko hewɔ lɛ wɔnyɛɛɛ wɔtsu babaoo po lɛ, mɛɛ nɔmimaa wɔyɔɔ?

19 Hela loo gbɔlɛ eha nyɛmimɛi hii kɛ yei komɛi nyɛɛɛ atsu babaoo yɛ Nyɔŋmɔ sɔɔmɔ lɛ mli. Shi amɛbaanyɛ amɛná nɔmimaa akɛ, “Tsɛ lɛ, mɔ ni ji musuŋtsɔlɛi atsɛ kɛ miishɛjemɔ fɛɛ Nyɔŋmɔ lɛ” nuɔ shihilɛ mli ni anɔkwa Kristofoi lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ yɔɔ lɛ shishi. (2 Kor. 1:3) Ehiɛ sɔɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni wɔbɔɔ yɛ esɔɔmɔ lɛ mli lɛ waa. Beni wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ bɔɔ mɔdɛŋ akɛ etsu bɔ fɛɛ bɔ ni ebaanyɛ lɛ, esa akɛ wɔha ehi wɔjwɛŋmɔŋ akɛ, kɛ́ abaabaa wɔyi lɛ, edamɔ Kristo kpɔmɔ afɔleshaa lɛ mli hemɔkɛyeli ni wɔbaaná lɛ nɔ.Heb. 10:39.

20, 21. Mɛni ji gbɛi komɛi ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ wɔha ana akɛ wɔyɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ Yehowa mli?

20 Wɔbɔɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni wɔɔnyɛ akɛ wɔkɛ wɔbe, wɔhewalɛ, kɛ wɔheloonaa nibii baashã afɔle yɛ wɔjamɔ lɛ mli. Wɔmiisumɔ ni wɔjɛ wɔtsuiŋ fɛɛ wɔtsu “sanekpakpa jajelɔ nitsumɔ lɛ.” (2 Tim. 4:5) Eŋɔɔ wɔnaa akɛ wɔɔye wɔbua mɛi koni “amɛshɛ anɔkwale lɛ lee mli.” (1 Tim. 2:4) Eyɛ faŋŋ akɛ, kɛ́ wɔwo Yehowa hiɛ nyam, ni wɔjie eyi lɛ, wɔtsɔmɔɔ mumɔŋ niiatsɛmɛi. (Abɛi 10:22) Ni enɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔnáa hekɛnɔfɔɔ ni mli wa yɛ wɔ-Bɔlɔ lɛ mli, ekɔɔɔ he eko nɔ ni baaba.Rom. 8:35-39.

21 Taakɛ wɔsusu he yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, ebiɔ mɔdɛŋbɔɔ dani wɔbaanyɛ wɔkɛ wɔhe afɔ̃ Yehowa nɔ kɛha gbɛtsɔɔmɔ ni nilee yɔɔ mli. No hewɔ lɛ, feemɔ bɔ fɛɛ bɔ ni ooonyɛ kɛwaje hekɛnɔfɔɔ ni oyɔɔ yɛ Yehowa mli lɛ kɛtsɔ sɔlemɔ nɔ. Jwɛŋmɔ bɔ ni Yehowa ye eshiwoi anɔ yɛ blema kɛ bɔ ni ebaafee nakai wɔsɛɛ lɛ hu nɔ. Ni yaa nɔ owaje hekɛnɔfɔɔ ni oyɔɔ yɛ Yehowa mli lɛ kɛtsɔ Nyɔŋmɔjamɔ nifeemɔi anɔ. Anɔkwa, Yehowa kaimɔi lɛ baahi shi kɛya naanɔi anaanɔ. Nakai nɔŋŋ bo hu obaanyɛ ohi shi kɛya naanɔ!