1. (a) Ke he tau puhala fe ne tali atu e tau tagata ke he tau talahau, ti ko e ha? (e) Tali atu fēfē e tagata fakatokoluga ke he fakatonuaga?

 KUA kehekehe e tali atu he tau tagata ke he takitakiaga. Ma e fakatai, liga talia he falu e talahau po ke, fakatufono mai he tagata ne pule ka e liga fakaheu ai mai he tagata ne atu taha a laua po ke tagata ne tote e pule. Ka moua he falu e akonakiaga po ke fakatonuaga, liga logona e lautolu e momoko, fakaatukehe, po ke mā. Ka e liga fakalagalaga e falu mo e mauokafua ti manako ke mitaki e mena ka taute. Ko e ha ne kehekehe lahi e tali atu he tau tagata? Taha kakano ko e fakatokoluga. Ka moua he tagata fakatokoluga e fakatonuaga, ne manatu a ia kua nakai hagaao ki a ia, ti tiaki e ia mo e nakai aoga mai he fakaakoaga ne lata ke moua e ia.​​—Fakatai 16:18.

2. Ko e ha kua uho e fakatonuaga mai he Kupu he Atua ke he tau Kerisiano mooli?

² Kehekehe e tali atu he tau Kerisiano mooli. Uho ki a tautolu e fakatonuaga aoga, mua atu ka moua mai he Kupu he Atua. Lagomatai he tau fakatufono ha Iehova a tautolu ke kitia e hagahaga kelea he mahani hepehepe. Ma e fakatai, kua lagomatai ai a tautolu ke kalo kehe he tau mena ka fakamamahi a tautolu, tuga e velevelekoloa, mahani feuaki, mo e fakaaoga hehē he tau tulaki mo e kava. (Fakatai 20:1; 2 Kori. 7:1; 1 Tesa. 4:3-5; 1 Timo. 6:6-11) Moua foki e tautolu e “loto fiafia” ne fua mai he omaoma ke he tau poakiaga he Atua.​​—Isaia 65:14.

3. Ko e heigoa e aga he salamo kua lata ia tautolu ke fifitaki?

³ Ke tumau e tuaga kapitiga uho ha tautolu mo e ha tautolu a Matua he lagi, kua lata ia tautolu ke matutaki ke fakaaoga e takitakiaga pulotu ha Iehova ke he tau momoui ha tautolu. Lata ia tautolu ke fifitaki e aga he salamo ne tohi: “Kua eke mo mena toka mau haku hāu a tau fakatufono tukulagi; ha ko e tau mena ia kua fiafia ai hoku loto.” (Sala. 119:111) Tuga e salamo, fiafia nakai a koe ke omaoma ke he tau poakiaga ha Iehova? Po ke logona e  koe falu mogo kua uka lahi ke omaoma ki ai? Pete foki he falu mogo kua uka ki a koe ke talia e fakatonuaga, ua loto lolelole. Maeke a koe ke fakamalolō e falanaki haau ko e omaoma ke he tau poakiaga pulotu he Atua kua mitaki lahi mahaki tumau ma haau. Kia fakatutala a tautolu ke he tolu e puhala ke taute e mena nei.

4. Ko e heigoa e taha mena ne nakai hiki he moui ha Tavita?

⁴ Ne ha ha he Patuiki ko Tavita e tau magaaho mitaki mo e tau magaaho kelea he moui haana, ka e taha e mena ne nakai hiki. Ne falanaki katoatoa tumau a ia ke he Tufuga haana. Pehē a ia: “Iehova na e, kua manako lahi haku loto kia koe. Haku Atua na e, kua tua au kia koe.” (Sala. 25:1, 2) Fakaako fēfē a Tavita ke moua e falanaki malolō pihia ke he haana Matua he lagi?

5, 6. Ko e heigoa ne fakakite he tau liogi ha Tavita hagaao ke he kapitiga haana mo Iehova?

⁵ Tokologa e tagata kua liogi ke he Atua ka lauia a lautolu mo e tau lekua lalahi. Kua tatai a lautolu mo e kapitiga ne tutala ki a koe ka manako tupe po ke manako ki a koe ke taute taha mena ma haana. Fai magaaho, liga kamata a koe ke manamanatu po ke na fakaalofa mooli e kapitiga nei ki a koe. Ka e nakai pihia e kapitiga ha Tavita mo Iehova. He moui katoa ha Tavita, ke he tau magaaho mitaki mo e kelea, ne fakakite he tau liogi haana kua fakaalofa mooli a ia ki a Iehova mo e falanaki ki a Ia.​​—Sala. 40:8.

⁶ Mailoga e puhala ne fakaheke mo e fakaaue a Tavita ki a Iehova: “Iehova na e, ha mautolu a Iki, kua mua ue atu hāu a higoa ke he lalolagi oti kana; ko koe ni kua tuku atu hāu a lilifu ki luga ke he lagi.” (Sala. 8:1) Maeke nakai a koe ke mailoga mai he tau kupu a Tavita kua tata lahi e kapitiga haana mo e haana Matua he lagi? Ne nava lahi a Tavita he lilifu mo e fakahekeaga ha Iehova kua omoomoi a ia ke fakailoa a Iehova “ke he aho oti.”​​—Sala. 35:28.

7. Lagomatai fēfē he matutaki tumau mo Iehova a tautolu?

⁷ Tuga a Tavita, kua lata a tautolu ke matutaki tumau mo Iehova ke maeke a tautolu ke fakamalolō e falanaki ha tautolu ki a ia. Pehē e Tohi Tapu: “Kia fakatata atu a mutolu ke he Atua, ti fakatata mai ai a ia kia mutolu.” (Iako. 4:8) Ko e liogi ki a Iehova kua fakatata fakalahi a tautolu ki a ia ti ko e puhala aoga foki ke moua e tautolu e agaaga tapu.​​—Totou  1 Ioane 3:22.

8. Ko e ha kua lata ia tautolu ke kalo kehe he fakaaoga e tau kupu po ke tau talahauaga agaia he tau magaaho oti ka liogi a tautolu?

⁸ Ka liogi a koe, fakaaoga nakai e koe e tau kupu po ke tau talahauaga agaia he tau magaaho oti? Ka taute pihia e koe, lali ke fai magaaho tote ke manamanatu ke he mena haau kua manako a koe ke talahau to liogi a koe. Ke fakatai: Ka fatiaki tumau e koe e tau mena agaia ke he kapitiga he tau magaaho oti ka kitia e koe a ia, to fēfē e logonaaga haana? Liga nakai fia fanogonogo a ia ki a koe. Mooli, to nakai fakaheu e Iehova e liogi mooli he taha he tau fekafekau fakamooli haana. Ka e lali a tautolu ke kalo kehe he liu fatiaki e mena taha he tau magaaho oti ka liogi a tautolu.

9, 10. (a) Ko e heigoa kua lata ke putoia e tautolu he tau liogi ha tautolu? (e) Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke taute e tau liogi ha tautolu ke kakano lahi?

⁹ Maaliali ai, ka manako a tautolu ke fakatata lahi atu ke he Atua, nakai manako a tautolu ke liogi hagaao ni ke he tau mena fa mahani. Ko e lahi he tala age e tautolu e tau fatuakiloto mo e tau logonaaga hokulo ha tautolu ki a Iehova, to malolō lahi e falanaki ha tautolu ki a ia. Ko e heigoa kua lata ke putoia e tautolu he tau liogi ha tautolu? Tali he Kupu he Atua: “Kia fakailoa atu ke he Atua e tau manako ha mutolu ke he tau mena oti kana ke he liogi, mo e ole, katoa mo e fakaaue.” (Filipi 4:6) Mooli, ko e tau mena oti ne lauia e tau momoui ha tautolu po ke tuaga kapitiga ha tautolu mo e Atua ka putoia ke he tau liogi ha tautolu.

 ¹⁰ Maeke a tautolu ke fakaako e tau mena loga mai he tau liogi he tau tagata taane mo e tau fifine tua fakamooli i tuai. (1 Samu. 1:10, 11; Gahua 4:24-31) Ma e fakatai, he tau Salamo, ha ha i ai loga e tau liogi mo e tau lologo fakamooli ki a Iehova ne lauia ai e tau logonaaga oti mai he mamahi ke he fiafia lahi. Ko e fakaako hagaao ke he tau liogi nei ka lagomatai a tautolu ke taute e tau liogi ni ha tautolu ke kakano lahi.

11. Ko e ha kua lata ia tautolu ke manamanatu fakahokulo ke he fakatonuaga he Tohi Tapu?

¹¹ Ne pehē a Tavita: “Kua fakamoli e talahau a Iehova, kua fakailoilo a lautolu kua goagoa.” (Sala. 19:7) Ti pete ne goagoa a tautolu, maeke a tautolu ke iloilo he omaoma ke he tau poakiaga he Atua. Ka e ha ha i ai falu fakatonuaga he Tohi Tapu kua lata ia tautolu ke manamanatu fakahokulo ki ai ka manako a tautolu ke tumau fakamooli ke he tau tuaga oti he moui. Ma e fakatai, ko e manamanatu fakahokulo ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ka lagomatai a koe ke fakamooli tumau ka kamatamata ke taute e mena hepe he aoga po ke gahuaaga. Maeke foki ke lagomatai a koe ke omaoma e fakatufono he Atua hagaao ke he toto mo e tuuho Kerisiano mo e ke fakagahua e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ka fifili e tau mena tui. He manamanatu fakahokulo ke he fakatonuaga he Atua ka lagomatai a tautolu ke mautauteute ma e tau tuaga tuga anei. Ti maeke a tautolu ke fifili e mena ka taute e tautolu ato tupu taha mena. Ko e vahega tauteute pehenei ka lagomatai a tautolu ke kalo kehe he tau hepehepe mamahi.​​—Fakatai 15:28.

12. He manamanatu ke he tau hūhū fe ka lagomatai a tautolu ke omaoma ke he tau fakatufono he Atua?

¹² He fakatali a tautolu ke fakamooli e tau maveheaga he Atua, kua fakakite nakai e tautolu na malolō agaia e tua ha tautolu i ai ti ko e finagalo he Atua kua aoga lahi agaia ke he tau momoui ha tautolu? Ma e fakatai, talitonu mooli nakai a tautolu to nakai leva ti moumou a Papelonia Lahi? Ko e tau monuina anoiha kia tuga e moui tukulagi he lalolagi parataiso mo e liu tu mai, kua mooli ki a tautolu mogonei tuga he fakaako fakamua a tautolu hagaao ki ai? Fakatumau kia e tautolu e fakamakutu ha tautolu ma e gahua he fonua ke malolō, po ke tuku fakamua e tautolu e tau manako ni ha tautolu he tau momoui ha tautolu? Ko e fakatapuaga kia he higoa ha Iehova mo e fakatokolugaaga he pule katoatoa haana kua aoga lahi agaia ki a tautolu? He manamanatu fakalahi ke he tau hūhū tuga anei ka lagomatai a tautolu ke omaoma ‘e tau fakatufono he Atua mo mena toka mau tukulagi.’​​—Sala. 119:111.

13. Ko e ha e tau Kerisiano he senetenari fakamua ne uka ke maama falu mena? Talahau e fakataiaga.

¹³ Ha ha i ai falu he tau mena he Tohi Tapu kua nakai maama katoatoa e tautolu ha kua fifili a Iehova ke nakai fakamaama ai mogonei. Ne tala age tumau a Iesu ke he tau aposetolo haana to matematekelea a ia mo e tamate ai. (Totou Mataio 12:40; 16:21.) Ka e nakai maama he tau aposetolo e kakano haana. Ne maama e lautolu e tau kupu haana he mole e liu tu mai ha Iesu, ti tu atu ki mua he tau tutaki haana, mo e lagomatai a lautolu ke maama e tau perofetaaga hagaao ke he Keriso. (Luka 24:44-46; Gahua 1:3) Ti mole laia e moua he tau tutaki he Keriso e agaaga tapu he Penetekoso he tau 33 ne maama e lautolu ko e Kautu he Atua to pule mai he lagi.​​—Gahua 1:6-8.

14. Ko e heigoa e fakafifitakiaga mitaki ne fakatoka he tau matakainaga ha tautolu he kamataaga he senetenari ke 20 aki?

¹⁴ He puhala taha, he kamataaga he senetenari ke 20 aki, ne hepe e tau amaamanakiaga he tau Kerisiano mooli hagaao ke he mena ka tutupu he “tau aho fakamui.” (2 Timo. 3:1) Ma e fakatai, he tau 1914, falu ne manatu to nakai leva ti tahake a lautolu ke he lagi, ka e nakai hoko e mena ia. Ne matutaki e tau Kerisiano ia ke fakaako e tau Tohiaga Tapu mo e mailoga kua lata ke taute fakamua e gahua  fakamatala. (Mare. 13:10) He tau 1922, ko J. F. Rutherford, ne takitaki e gahua fakamatala he magahala ia, ne tala age ki a lautolu ne fakapotopoto he fonoaga he Cedar Point, Ohio, i U.S.A.: “Kitiala, kua pule e Patuiki! Ko mutolu haana tau hukui kua kitia. Ko e mena ia kia fakapuloa, fakapuloa, fakapuloa, e Patuiki mo e haana kautu.” Mai he magaaho ia, ko e tau fekafekau ha Iehova ne iloa lahi ha ko e fakamatala e “vagahau mitaki he kautu.”​​—Mata. 4:23; 24:14.

15. Ko e ha kua mitaki ma tautolu ke manamanatu fakahokulo ke he mena kua taute e Iehova ma e tau tagata haana?

¹⁵ Kua mitaki ke manamanatu fakahokulo ke he puhala homo ue atu ne taute e Iehova ke fakamooli aki e tau maveheaga haana ma e tau tagata haana, he vahā kua mole mo e vahā nei. Lagomatai he mena nei a tautolu ke falanaki lahi kua maeke a Iehova ke fakamooli e finagalo haana anoiha. He manamanatu fakahokulo ke he tau maveheaga he Atua kua fakatumau aki e fiafia ha tautolu ki ai mo e fakamalolō a tautolu ke falanaki to fakamooli ai.

16. Ko e heigoa e tau monuina ne moua he gahua malolō he fekafekauaga he Atua?

¹⁶ Ko Iehova ko e Atua malolō, ko e Atua gahuahua. Ne pehē e salamo: “Ko hai kia ke malolo tuga a koe, Ioha na e?” Matutaki e ia: “Kua malolo hāu a lima, kua tokoluga hāu a lima matau.” (Sala. 89:8, 13) Ha ko ia ko e Atua gahuahua, ne fiafia a Iehova ka taute katoatoa e tautolu e tau mena oti he fekafekauaga haana, ti fakamonuina e ia a tautolu ke he mena ia. Kitia e ia ko e tau fekafekau oti haana, ko e tau tagata taane mo e tau fifine, fuata mo e fuakau, kua nakai kai ke he “tau mena kai mo e mahani teva.” Kua gahua malolō a lautolu. (Fakatai 31:27) Ka tumau a tautolu ke lavelave he fekafekauaga haana, kua fifitaki e tautolu e Tufuga ha tautolu. Ko e taute e tau mena oti kua maeke  he fekafekauaga he Atua ka taute foki a tautolu ke fiafia mo e fakaaue ki a Iehova.​​—Totou  Salamo 62:12.

17, 18. Fakamalolō fēfē ha tautolu a falanaki ki a Iehova ka muitua e tautolu e tau takitakiaga haana? Talahau e fakataiaga.

¹⁷ Fakamalolō fēfē he falanaki ha tautolu ki a Iehova ha ko e tau gahua ha tautolu he tua? Manamanatu ke he mena ne tupu he mogo ne amanaki a Isaraela ke huhū atu ke he Motu he Maveheaga. Ne hataki e Iehova e tau ekepoa ne totō e puha he maveheaga ke foleni ki loto he Vailele ko Ioritana. He tata lahi atu e tau tagata ke he vailele, ne kitia e lautolu e vai ne tokoluga mo e tafe mafiti ha ko e uha. Ko e heigoa ka taute he tau Isaraela? To fakatū kia e lautolu e kemuaga he faahi he vailele mo e loga e faahi tapu po ke leva foki e fakatali ke hifo e vai? Nakai, ne falanaki katoatoa a lautolu ki a Iehova mo e muitua ke he tau takitakiaga haana. Ko e heigoa e fua? Pehē e Tohi Tapu: ‘Ka tutu ai ke he vai e tau aloalohui he tau ekepoa; ti tu ai foki e vai.’ Mole ia, ‘tutu mau ai e tau ekepoa ke he hala toka momo ti o ai e motu oti ke he fahi atu ke he mena kua fehagai mo Ieriko.’ (Iosua 3:12-17) Manamanatu la ke he fiafia ne liga ha ha he tau Isaraela ke kitia e tafe mafiti he tau vai ia ne tu e tafe! Ko e tua ha lautolu ia Iehova ne fakamalolō ha kua muitua e lautolu e tau takitakiaga haana.

¹⁸ Mooli, ne nakai taute e Iehova e tau mana tuga anei ma e tau tagata haana he vahā nei. Ka e fakamonuina e ia a tautolu ka fakakite e tautolu e tua mo e muitua e tau takitakiaga haana. Ko e agaaga tapu he Atua kua foaki ki a tautolu e loto malolō kua lata mo tautolu ke fakamatala e ogo he Kautu ke he lalolagi katoa. Ti ko Iesu Keriso, ko e Fakamoli ne mua ha Iehova, ne mavehe ke he tau tutaki haana to lalago e ia a lautolu ke he gahua uho nei. Ne tala age a ia ki a lautolu: “Hanei, kia o atu a a mutolu ke eke e tau motu oti kana mo tutaki.” Ti mavehe e ia: “To fakalataha au mo mutolu ke he tau aho oti, ato hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” (Mata. 28:19, 20) Tokologa e Fakamoli ne liga mā po ke matakutaku ke tutala ke he falu ne pehē ko e agaaga tapu he Atua kua foaki ki a lautolu e loto malolō ke tutala ke he tau tagata kehe he fonua.​​—Totou  Salamo 119:46; 2 Korinito 4:7.

19. Pete foki ka nakai lahi e mena ha tautolu ka taute he fekafekauaga he Atua tuga he manako a tautolu, ko e heigoa ka mauokafua a tautolu ki ai?

¹⁹ Nakai maeke he falu matakainaga ke lahi e mena ke taute he fekafekauaga he Atua tuga he manako a lautolu ha kua gagao po ke fuakau. Ka e mauokafua a lautolu “ko e Matua hana e fakaalofa hofihofi, ko e Atua foki hana e tau fakamafanaaga oti” kua maama e tau tuaga ha lautolu. (2 Kori. 1:3) Kua uho ki a ia e tau mena oti kua maeke ia tautolu ke taute he fekafekauaga haana. Ti igatia a tautolu mo e lata ke manatu ko e fakamouiaga ha tautolu kua fakavē matapatu ni ke he tua ha tautolu ke he poa lukutoto he Keriso.​​—Hepe. 10:39.

20, 21. Ko e heigoa falu puhala kua fakakite e tautolu e falanaki ki a Iehova?

²⁰ Kua putoia e tapuakiaga ha tautolu he fakaaoga fakalahi e tau magaaho, malolō, mo e tau koloa fakatino ha tautolu ka maeke he fekafekauaga he Atua. Manako a tautolu ke taute katoatoa e tau mena oti ke he gahua fakamatala. (2 Timo. 4:5) Fiafia a tautolu ke lagomatai e falu ke moua e “maama ke he kupu moli.” (1 Timo. 2:4) Maaliali ai, ko e fakalilifu mo e fakaheke a Iehova kua fakamonuina fakaagaaga lahi a tautolu. (Fakatai 10:22) Ti lagomatai a tautolu ke falanaki katoatoa ke he ha tautolu a Tufuga, pete ne mena ka tupu.​​—Roma 8:35-39.

²¹ He fitā e fakatutala e tautolu, ko e falanaki ma e takitakiaga pulotu ha Iehova kua lata mo e laliaga. Ti fakamalolō e falanaki haau puhala he liogi. Manamanatu fakahokulo ke he puhala kua fakamooli e Iehova e tau maveheaga haana he vahā kua mole mo e puhala ka taute pihia anoiha. Ti manatu ke fakamalolō e falanaki haau ki a Iehova puhala he tau gahua he tapuakiaga. Manatu, ko e tau talahau a Iehova to tumau tukumalagi. Ti ka fanogonogo a koe ke he tau talahau ia, maeke a koe ke moui tukulagi!