1, 2. Paano ang aton gindak-an kag ang aton palibot makaapektar sa aton?

TANAN kita naimpluwensiahan gid sang aton gindak-an kag sang aton palibot. Amo nga lain ang aton gusto nga bayo, nanamian nga pagkaon, ukon pagsinalayo. Ngaa? Ang isa sa mga rason amo ang impluwensia sang mga tawo sa palibot naton kag ang aton mga kahimtangan sa kabuhi.

² Apang, may mga butang nga mas importante sangsa aton nanamian nga pagkaon ukon bayo. Halimbawa, samtang nagadaku kita, gintudluan kita nga ang pila ka butang husto kag maayo kag ang iban naman sayop ukon malain. Pero ang tagsa ka tawo may lainlain nga opinyon kon ano ang husto kag sayop. Ang aton mga desisyon mahimo pa gani magpakita kon ano ang ginadikta sang aton konsiensia. Ang Biblia nagasiling nga sa masami “ang mga tawo sang mga pungsod nga wala sing kasuguan kinaugali nga nagahimo sang mga butang sang kasuguan.” (Roma 2:14) Pero buot bala silingon sini nga kon wala sing maathag nga kasuguan sang Dios, puede na naton sundon ang mga pamaagi kag mga talaksan nga aton gindak-an kag kinaandan sa aton lugar?

3. Anong duha ka rason kon ngaa ang mga Cristiano indi dapat magsunod sa naandan nga mga pamaagi kag mga talaksan?

³ May indi magkubos duha ka importante nga rason kon ngaa indi ini dapat paghimuon sang mga Cristiano. Una, ang Biblia nagapahanumdom sa aton: “May dalanon nga daw matarung sa tawo, apang ang iya katapusan mga dalanon sang kamatayon.” (Hulu. 16:25) Bangod sa aton pagkadihimpit, wala kita sing bastante nga ikasarang sa pagpat-od kon ano gid ang makabulig sa aton para maggiyahan sing bug-os ang aton mga tikang. (Hulu. 28:26; Jer. 10:23) Ikaduha, ginapakita sang Biblia nga ang mga huyog kag talaksan sang kalibutan ginamaniobra kag ginakontrol sang “dios sining sistema sang mga butang,” si Satanas. (2 Cor. 4:4; 1 Juan 5:19) Gani, kon gusto naton nga pakamaayuhon kag kahamut-an ni Jehova, kinahanglan naton pamatian ang iya laygay sa Roma 12:2.—Basaha.

4. Ano ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

⁴ May pila ka importante nga punto nga dapat naton  talupangdon sing maayo sa Roma 12:2. (1) Ngaa kinahanglan ang ‘pagbalhin’? (2) Ano ang nadalahig sa pagbalhin? kag (3) Paano mahimo ang pagbalhin? Binagbinagon naton ini nga mga pamangkot.

5. Kanday sin-o ginpatuhoy ni Pablo ang iya ginsiling sa Roma 12:2?

⁵ Ang ginsiling ni apostol Pablo sa iya sulat sa mga taga-Roma ginpatuhoy, indi sa mga di-tumuluo ukon sa kabilugan nga pumuluyo sang Roma, kundi sa pareho niya nga hinaplas nga mga Cristiano. (Roma 1:7) Ginpalig-on niya sila nga magbalhin kag ‘untatan ang pagpauyon sa sining sistema sang mga butang.’ Para sa mga Cristiano sa Roma sadto, sang mga 56 C.E., ang “sistema sang mga butang” nagalakip sang mga talaksan, kustombre, paggawi, kag estilo nga makita sa mga Romano sa sina nga panahon. Ang tinaga nga “untati” nga gingamit ni Pablo nagapahangop nga ang pila sa ila naimpluwensiahan gihapon sina nga sistema sang mga butang. Ano nga mga impluwensia ang nagaapektar sadto sa aton mga kauturan?

6, 7. Sang panahon ni Pablo, paano ang pagkabuhi kag pagsimba sa Roma nangin kabudlayan para sa mga Cristiano?

⁶ Sa karon, masami nga makita sang pila ka turista sa Roma ang kagulub-an sang mga templo, lulubngan, monumento, arena, teatro, kag iban pa. Ang pila sa sini ginhimo sang unang siglo. Ini nga mga tinukod nagabulig sa aton nga mahangpan ang pagkabuhi kag pagsimba sa Roma sang una. Mabasa man naton sa mga libro parte sa kasaysayan ang mga hampang sang mga gladiador, palumba sang mga kangga, kag ang mga drama kag musikal nga mga palaguaon nga may lainlain nga topiko, kag ang iban sini makahuluya. Ang Roma isa man ka mainuswagon nga sentro sang negosyo, gani madamo sing oportunidad sa pagtigayon sing manggad.—Roma 6:21; 1 Ped. 4:3, 4.

⁷ Bisan pa madamo sila sing templo kag mga diosdios, ang kalabanan nga Romano wala sing matuod kag personal nga kaangtanan sa mga dios nga ila ginasimba. Para sa ila, ang relihion isa lamang ka ritwal—para sa kasal, bunyag, kag lubong—nga bahin sang ila adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Gani mahunahuna mo kon paano ini tanan nangin kabudlayan para sa mga Cristiano sa Roma. Amo sini ang gindak-an sang madamo sa ila, gani kinahanglan sila magbalhin agod mangin matuod nga mga Cristiano, kag ina nga pagbalhin mahimo nga nagpadayon bisan pa sang nabawtismuhan na sila.

8. Paano ang kalibutan nangin makatalagam sa mga Cristiano subong?

⁸ Pareho sa Roma sang una, ang kalibutan karon nangin makatalagam man para sa dedikado nga mga Cristiano. Ngaa? Bangod ang espiritu sang kalibutan ara bisan diin. (Basaha ang Efeso 2:2, 3; 1 Juan 2:16.) Nadayag kita adlaw kag gab-i sa mga handum, panghunahuna, prinsipio, kag moral sang kalibutan. Gani ara kita pirme sa katalagman nga maimpluwensiahan sini. Kon amo, may madamo kita nga rason para pamatian ang laygay sang Dios nga ‘untatan ang pagpauyon sa sining sistema sang mga butang’ kag ‘magbalhin.’ Ano ang dapat naton himuon?

9. Antes mangin kalipikado sa bawtismo, ano nga mga pagbag-o ang ginhimo sang madamo?

⁹ Samtang ginatun-an kag ginaaplikar sang isa ang kamatuoran sa Biblia, nagasugod sia sa pag-uswag sa espirituwal. Bangod sini, nagahimo sia sing mga pagbag-o sa iya kabuhi nahisuno sa iya natun-an. Ginatalikdan niya ang mga buhat sang butig nga relihion kag ang malain nga pamatasan, kag nagatinguha nga ilugon ang personalidad sang Cristo. (Efe. 4:22-24) Nalipay kita nga makita kada tuig ang linibo nga nagahimo sini nga pag-uswag kag nangin kalipikado sa pagpabawtismo bilang simbulo sang ila dedikasyon kay Jehova nga Dios. Pat-od nga nagapahalipay ini sa tagipusuon ni Jehova. (Hulu. 27:11) Pero, maayo gid nga binagbinagon naton: Amo lang bala sini nga mga pagbag-o ang kinahanglan himuon sang isa ka tawo?

10. Ngaa ang pagbalhin tuhay sa pag-uswag?

¹⁰ Ang matuod, indi lamang ang pag-uswag ang nadalahig para sa pagbalhin. Ang isa ka produkto mahimo nga ginpauswag bangod gintatakan ini ukon ginpasayod nga “improved,” pero ang matuod amo lang gihapon ini nga produkto. Mahimo nga may gindugang lang nga ingrediente, kag nangin mas makagalanyat ang pakete. Pero tuhoy sa tinaga nga “magbalhin,” ang Vine’s Expository Dictionary nagpaathag: “Sa Roma 12:2, ang hungod nga pagpauyon sa mga butang sini nga panahon [ukon sistema sang mga butang] tuhay gid sa tudok nga pagbalhin (ukon pagbaylo) paagi sa pagbag-o sang hunahuna sa bulig sang gahom sang Balaan nga Espiritu.” Kon amo, ang pagbalhin nga dapat himuon sang isa ka Cristiano indi lamang ang pagbiya sa makahalalit nga batasan, malain nga mga hambal, kag imoral nga paggawi. Ang pila nga wala sing ihibalo sa Biblia nagatinguha man nga likawan ini nga mga butang. Gani, ano ang nadalahig sa pagbalhin nga dapat himuon sang isa ka Cristiano?

11. Ano ang ginsiling ni Pablo nga himuon sang isa ka tawo para magbalhin?

¹¹ “Magbalhin kamo paagi sa pagbag-o sang inyo hunahuna,” sulat ni Pablo. Ang “hunahuna” nagapatuhoy sa aton ikasarang sa paghunahuna. Pero ginapakita sang Biblia nga nalakip man sa sini ang huyog sang aton hunahuna, ang aton panimuot, kag ikasarang sa pagpangatarungan. Sa iya sulat sa mga taga-Roma antes sini, ginlaragway ni Pablo ang mga tawo nga may “di-kalahamut-an nga kahimtangan sang panghunahuna.” Yadto nga mga tawo puno sang “pagkadimatarong, kalautan, pagkamahamkunon, kalainan, . . . kahisa, pagpatay, pinuyas, pangdaya,” kag iban pa nga makahalalit nga mga butang. (Roma 1:28-31) Gani, mahangpan naton kon ngaa ginlaygayan ni Pablo yadtong may amo sini nga gindak-an kag nangin mga alagad sang Dios nga “magbalhin” kag ‘magbag-o sa ila hunahuna.’

12. Ano nga panghunahuna ang nakita mo sa madamo nga tawo subong, kag paano ini nga panimuot mahimo makatalagam para sa mga Cristiano?

¹² Makapasubo nga madamo sa kalibutan subong ang pareho man sa ginsiling ni Pablo. Nagahunahuna sila nga dinumaan na ang pagsunod sa mga talaksan kag mga prinsipio, kag indi dapat pagpiliton ang  iban sa pagtuman sini. Madamo nga manunudlo kag mga ginikanan ang nagatugot sa mga kabataan nga himuon ang bisan ano nga gusto nila. Para sa ila, wala sing may makapat-od kon ano gid ang husto kag sayop. Bisan gani ang mga nagasiling nga nagapati sila sa Dios nagabatyag man nga may kahilwayan sila sa paghimo sang ginakabig nila nga husto, kag para sa ila wala sila sing obligasyon nga tumanon ang Dios kag ang iya mga sugo. (Sal. 14:1) Ini nga panimuot mahimo mangin makatalagam para sa matuod nga mga Cristiano. Mahimo sundon sang mga wala nagahalong ini nga pagtamod kon parte sa mga kahimusan sa organisasyon sang Dios. Ayhan indi na sila magsunod sa mga pamaagi sang kongregasyon, ukon magreklamo pa gani kon may mga naindi-an sila. Ukon mahimo nga indi sila ugyon sa pila ka laygay sang Biblia parte sa kalingawan, paggamit sang Internet, kag mataas nga edukasyon.

13. Ngaa dapat naton usisaon sing tampad ang aton kaugalingon?

¹³ Gani, agod malikawan naton nga magpauyon ukon magpadihon sa kalibutan, dapat naton usisaon sing tampad ang aton mga panimuot, balatyagon, tulumuron, kag mga prinsipio. Ini nga mga butang mahimo nga indi makita sang iban. Mahimo pa gani sila magsiling nga nagahimo kita sing maayo. Pero mahibaluan lang naton ini kon tugutan naton ang aton natun-an sa Biblia nga magbalhin sa aton sa sini nga bahin kag padayon nga magbag-o sa aton.—Basaha ang Santiago 1:23-25.

14. Ano ang makabulig para mahimo ang kinahanglanon nga mga pagbag-o?

¹⁴ Nadalahig sa pagbalhin ang aton nasulod nga pagkatawo, gani para mahimo ang pagbalhin, kinahanglan naton ang isa ka butang nga makatandog sa aton tagipusuon. Ano ang makabulig sa aton? Samtang ginatun-an naton ang mga ginapatuman ni Jehova nahisuno sa iya katuyuan nga mabasa sa Biblia, ang aton reaksion sa aton nabasahan nagapakita kon ano ang ara sa aton tagipusuon. Magabulig man ini sa aton nga mahibaluan ang mga pagbag-o nga dapat himuon para matuman ang “himpit nga kabubut-on sang Dios.”—Roma 12:2; Heb. 4:12.

15. Ano nga pagbalhin ang mahanabo kon ginadihon kita ni Jehova?

¹⁵ Basaha ang Isaias 64:8. Ang ilustrasyon nga gingamit ni manalagna Isaias nagatudlo sa aton sing importante nga leksion. Bilang mga lunang, paano kita ginadihon ni Jehova, nga aton Maninihon? Wala niya kita ginabag-o sa pisikal, ayhan agod mangin mas maayo kita tulukon. Ginahanas kita ni Jehova indi sa pisikal, kundi sa espirituwal. Kon tugutan naton sia nga magdihon sa aton, mabag-o naton sa espirituwal ang aton pagkatawo—nga amo gid ang kinahanglan agod mabatuan ang mga impluwensia sang kalibutan. Paano ginahimo ang pagdihon?

16, 17. (a) Ipaathag kon ano ang ginahimo sang maninihon sa daga nga iya ginagamit sa paghimo sing suludlan. (b) Paano ang Pulong sang Dios makabulig sa aton nga magbalhin subong tawo nga hamili kay Jehova?

¹⁶ Para makahimo sing de-kalidad nga suludlan nga human sa daga, ang maninihon nagagamit sing maayo nga klase sang lunang ukon daga. Pero, may duha ka butang nga dapat niya himuon. Una, kinahanglan niya hugasan ang daga para makuha ang mga higko. Dayon, dapat niya ini butangan sing hustuhan nga kadamuon sang tubig kag masahon para indi mabungkag kon ginadihon.

¹⁷ Talupangda nga ang tubig ginagamit sa pagkuha sang mga higko sa daga, kag agod indi ini mabungkag kon ginadihon nga mangin lainlain nga suludlan, bisan ang mabuluk-on nga klase. Nakita bala naton nga daw kaangay man sini ang papel sang Pulong sang Dios sa aton kabuhi? Makabulig ini sa aton nga biyaan ang naandan na naton nga panghunahuna sang wala pa naton makilala ang Dios kag magbalhin subong  tawo nga hamili gid sa iya. (Efe. 5:26) Hunahunaa kon pila ka beses na kita ginpalig-on nga magbasa sing Biblia kada adlaw kag magtambong sing regular sa aton mga miting, diin ginabinagbinag naton ang Pulong sang Dios. Ngaa ginapalig-on kita nga himuon ini? Bangod paagi sini, ginatugutan naton ang aton kaugalingon nga dihunon ni Jehova.—Sal. 1:2; Binu. 17:11; Heb. 10:24, 25.

18. (a) Ngaa importante ang pagpamalandong kon luyag naton nga maimpluwensiahan kag mabalhin sang Pulong sang Dios? (b) Ano nga mga pamangkot ang makabulig sa aton?

¹⁸ Para mabuligan kita sang Pulong sang Dios nga magbalhin, indi lamang pagbasa kag pagtuon sa Biblia ang aton himuon. Madamo nga tawo ang nagabasa man pirme sang Biblia kag kabisado na nila ang ginasiling sini. Ayhan naistorya mo ang pila sa ila sa imo pagministeryo. May iban gani nga saulado na nila ang mga bersikulo sa Biblia. * Pero, mahimo nga may diutay lang ini nga epekto sa ila panghunahuna kag pagkabuhi. Ano ang wala nila mahimo? Agod maimpluwensiahan kag mabalhin sang Pulong sang Dios ang isa ka tawo, dapat niya ini tugutan nga ‘maghambal’ sa iya tagipusuon. (Gal. 6:6, footnote.) Buot silingon, dapat kita maghatag sing tion nga hunahunaon ang aton mga natun-an. Maayo gid nga pamangkuton naton ang aton kaugalingon: ‘Nagapati bala ako sa sini bangod lamang ginatudlo ini sang akon relihion? Napamatud-an ko bala nga amo ini ang kamatuoran? Nahibaluan ko bala kon paano iaplikar ang akon natun-an kag indi lang para may itudlo ako sa iban? Nabatyagan ko bala nga personal ako nga ginaistorya ni Jehova?’ Ang paghunahuna kag pagpamalandong sa sini nga mga pamangkot makabulig para magtudok sa aton tagipusuon ang aton nabatyagan para kay Jehova. Ang aton gugma sa iya magatubo. Kon natandog na ang aton tagipusuon, ang positibo nga mga pagbag-o makita gilayon.—Hulu. 4:23; Luc. 6:45.

19, 20. Ano nga laygay sang Biblia ang makahatag sa aton sing matuod nga benepisyo kon aton ini iaplikar?

¹⁹ Ang pagbasa sing regular sang Pulong sang Dios kag ang pagpamalandong sa sini magapahulag sa aton nga padayon nga himuon ang ginsiling ni Pablo: ‘Ubaha ninyo ang daan nga personalidad upod ang mga buhat sini kag magpanapot kamo sang bag-o nga personalidad, nga ginabag-o paagi sa sibu nga ihibalo.’ (Col. 3:9, 10) Huo, mangin madinalag-on kita pirme sa paghimo sini kon nahangpan naton sing maayo ang Pulong sang Dios kag ginaaplikar ang aton natun-an. Paagi sa bag-o nga personalidad, maamligan kita batok sa mga pahito ni Satanas.

²⁰ “Subong matinumanon nga mga anak, untati ninyo ang pagpauyon suno sa mga kailigbon nga yara anay sa inyo,” pahanumdom sa aton ni apostol Pedro, kundi ‘mangin balaan sa tanan ninyo nga paggawi.’ (1 Ped. 1:14, 15) Pakamaayuhon gid kita kon himuon naton ang tanan naton nga masarangan nga isikway ang aton mga panghunahuna kag mga panimuot sadto kag tugutan ang aton kaugalingon nga magbalhin, subong sang matun-an pa naton sa masunod nga artikulo.