Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Komana Ayibalumuna?

Komana Ayibalumuna?

Komana Ayibalumuna?

‘Balumukenu nakwikala nayitoñojoka yayiha.’—ROM. 12:2.

MUNATELI KULUMBULULA?

Muloñadi akwaKristu ejima chiyatela kushilawu muchima hakubalumuka?

Kubalumukanyi kwatela kubalumukayi mukwaKristu wudi wejima?

Tunateli kutwesha kubalumuka ñahi chachiwahi?

1, 2. Indi nkulilu yetu niiluña kutwakulila yatuleñelaña kwikala antu amuchidinyi?

 WEJIMA wetu twelaña yuma kwesekeja nachitachi chetu niiluña kutwakulila. Twavwalaña yakuvwala yambukaku nawakwetu; twadyaña yakudya yabulaña kudyawu akwetu; twekala nayililu yambukaku nawakwetu. Muloñadi? Muloña wawantu itwashakamaña nawu nichihandilu chetu.

2 Hela chochu, kwekala yuma yasweja kulema kubadika yakudya yitwakeña niyakuvwala yitwavwalaña. Chakutalilahu, hampinji yitunakukula, atudizishaña nawu yuma yikwawu yayiwahi ilaña yuma yikwawu yatama. Muntu wudi wejima watela kudifuukwilahu yomweni kutalisha haniyi nsañu nawa twafuukulaña mwashiyashana. Yuma yitwafuukulaña yinateli kumwekesha yuma yatulejaña chinleji chetu. Bayibolu yashimunaña nawu kakavulu ‘aJentili abula nshimbi elaña yuma yamunshimbi mwaya chisemwa chawu.’ (Rom. 2:14) Komana ichi chinayi mukwila nawu neyi kwosi nshimbi yaNzambi yashimunawu hatooka, twatela kulondelaña hohu jinjila niyuma yashimunawu nawu diyi yitwatela kulondelaña yitwakula nayu nawa yelukawu antu ejima muchituñilu?

3. Yumanyi yiyedi yaleñelaña akwaKristu abuleña kulondela njila jalondelañawu antu amavulu niyuma yamonañawu nawu diyi yatela kulondela?

3 Kudi yuma yiyedi yalema yaleñelaña akwaKristu abuleña kulondela mwenimu. Chatachi, Bayibolu yatwanukishaña nawu: “Kwekala njila yamwekana kudi muntu neyi yaloña; komana kuyakumina hinjila jakufwa.” (Yish. 16:25) Hamuloña wakubula kuwanina, hitwekala nawuswa chikupu wakwiluka yuma yayiwahi yatela kulombola nyendu yetu chachiwahuku. (Yish. 28:26; Yere. 10:23) Chamuchiyedi, Bayibolu yashimunañawu nawu Satana diyi “nzambi yampata yamakonu,” diyi walombolaña yuma yamukaayi, yamonañawu mukaayi nawu diyi yaloña hela yatama niyayaña mpuhu. (2 Kor. 4:4; 1 Yow. 5:19) Dichi, neyi tunakukeña Yehova yatukiswili nikwikala nawuselewa windi, twatela kutiyilila kufumba kwekala haAroma 12:2.Tañenu.

4. Yumanyi yitukudiza muchinu chibaaba?

4 Kudi yikuma yalema yasonekawu hamukanda waAroma 12:2 yitwatela kushaku kashinshi. (1) Muloñadi wutwatela ‘kubalumukila’? (2) Indi kubalumuka kwabombelamu yumanyi? ni (3) Tunateli kubalumuka ñahi? Tuhanjekenu hanawa malwihu.

MULOÑADI WUTWATELA KUBALUMUKILA?

5. Indi mazu aPawulu asonekeliyi haAroma 12:2 atalishili kudanyi?

5 Mazu akapostolu Pawulu amumukanda wasonekeleliyi Aroma, bayi neyi wasonekeleli antu abula kwitiya hela antu ejimaku, ilaña wasonekeleli akwawu akwaKristu awayishewa. (Rom. 1:7) Wayikonkomweneni nindi abalumuki nawa ‘aleki kulondeja mwelañawu antu amakonu.’ Kudi akwaKristu adiña muRoma hayina mpinji, kukamwihi na 56 C.E., kwila ‘mwelañawu antu amakonu,’ kwabombelelumu yuma yamweneñawu antu nawu diyi yayiwahi, tushidikilu, yililu, ninvwalilu yawantu amuRoma. Mazu azatishiliyi Pawulu akwila nawu “bayi mulondejaña” amwekeshaña nawu antu amakwawu achidiña nakulondeja yuma yamwituña daRoma. Yuma yamwekeneña muRoma yaleñeleli amana kwetu niahela ekali antu amuchidinyi?

6, 7. Mumafuku aPawulu, indi yuma yamwekeneña muchihandilu nimunsakililu yamuRoma yaleteleña kukalanyi kudi akwaKristu?

6 Makonu, akwakwenda mwituña daRoma kakavulu amonaña yuma yashala yidi neyi jitembeli, majamu, tuposhi twakwanukilahu, mabulu, matala akuhemena yisela niyuma yikwawu. Iyi yuma yikwawu yamwekeni muyaaka nkulakaji yakusambila. Iyi yuma yakutuñatuña yatukwashaña kwiluka chadiña chihandilu chawantu amuRoma nichadifukwileñawu. Tunateli cheñi kutaña munyikanda yansañu yakushankulu hayisela yahemeneñawu yamadombu, kudichombesha hadi atuwalu, yisela nikuvumisha tumina hanyitu yansañu yashiyashana, nsañu yikwawu yatama chikupu. Roma wadiña musumba mwenzeli nyidimu yakulanda nakulandulula, dichi chadiña chaswayi muntu kwikala waheta.—Rom. 6:21; 1 Pet. 4:3, 4.

7 Aroma adiña nantembeli jajivulu nawa adifukwileña kudi anzambi amavulu, ilaña antu amavulu hiyesekeleña kwikala nawubwambu walala nikukundama kwakwihi nawanzambi jawuku. Nsakililu yawaRoma kakavulu yabombelelumu kupesha, chidi neyi hakuvwalika, hamaluwi, hela hayipenji. Kupesha dikwadiña chihandilu chawu. Chatela chayikalilileña chikupu akwaKristu adiña muRoma. Amavulu akulilili muyisaka yadifukwileña kudi anzambi akutwamba, dichi ateleleli kuhimpa nakwikala akwaKristu alala nawa kubalumuka kwawu hikwadi kukumina hefuku dapapatisheweluku.

8. Wubanjinyi wunakumonawu akwaKristu makonu mukanu kaayi?

8 Chochimu, kaayi makonu kanekali kafwana chikupu kudi akwaKristu. Muloñadi? Muloña spiritu yamukaayi yinakumwekena munjila jajivulu. (Tañenu Aefwesesa 2:2, 3; 1 Yowanu 2:16.) Kanu kaayi kafwilaña kutuluwañesha nakufwila kwaku, yitoñojoka, yuma yamonañawu nawu diyi yayiwahi, niyililu nawa mpinji yejima twekala muwubanji wakudiñija muyuma yamukaayi. Dichi, twatela kutiyilila chikupu iku kufumba kwakwila nawu ‘lekenu kulondeja mwelañawu antu amakonu’ nawa ‘balumukenu.’ Yumanyi yitwatela kwila?

YUMANYI YAKEÑEKAÑA KUBALUMUKA?

9. Henohu kanda ashikuhu hakupapatishewa, yumanyi yahimpañawu antu amavulu?

9 Muntu chatachikayi kudiza nikuzatisha chalala chamuBayibolu, watachikaña kuyilaku hambidi kuspiritu. Chatachikayi kumwekesha nawu nakuyilaku hambidi, wahimpaña chihandilu chindi kwesekeja nayuma yinadiziyi. Walekaña kulondela yuma yamunsakililu yakutwamba niyaaku yatama yadiñayi nayu nakwikala nayililu neyi yaKristu. (Efwes. 4:22-24) Twazañalalaña hakumona antu amavulu nakuyilaku hambidi chaaka nichaaka nikushikahu hakupapatishewa chinjikijilu chakumwekesha kudihana kwawu kudi Yehova Nzambi. Chakadi nikujina, chumichi chatiyishaña muchima waYehova kuwaha. (Yish. 27:11) Hela chochu, twatela kudihula netu: Iku dikubalumuka hohu kwakeñekaña?

10. Indi kubalumuka kwambuka ñahi nakuyilaku hambidi?

10 Mwamweni, kubalumuka hikwakuminaña hohu hakuyilaku hambiduku. Chuma chatuñawu anateli kusonekahu hela kuchimwekesha nawu “anachiwahishi chikupu,” ilaña mwamweni hichinahimpikuku. Hadaha kudi hohu chuma chimu chachiha chiyanashuku nawa chipapilu mwanachivuñiluwu anachilambi wulombu wawuwahi chikupu. Izu dakwila nawu ‘balumukenu’ haRoma 12:2 datalisha mukwila nawu twatela kuhimpa chikupu (mukachi) kuhitila muñovu yaNzambi. Dichi, kubalumuka kwamukwaKristu hikwakuminaña hohu hakuleka yaaku yatama, nhoshelu yatama, niyililu yatamaku. Antu amakwawu abula kwiluka chahosha Bayibolu afwilaña kutondolwela iyi yuma yatama. Hanu dinu, kubalumuka kwamukwaKristu kwabombelamu yumanyi?

11. Pawulu washimwini nindi kubalumuka kwamwekenaña munjilanyi?

11 Pawulu wasonekeli nindi: ‘Balumukenu nakwikala nayitoñojoka yayiha.’ “Yitoñojoka” yatalisha kuñovu yetu yakutoñojoka. Ilaña kwesekeja nachadizatishawu muBayibolu, idi izu dabombelamu yuma yitwatoñojokañahu nankashi, yililu yetu, niñovu jetu jakutoñojokahu hayuma. Hakusambila mumukanda windi wasonekeleliyi Aroma, Pawulu wahosheli hadi antu amwekesheli ‘yitoñojoka yatama.’ Antu amuchidiwu adiñija mukusweja kukoña ‘yuma yaheña, nikutama, nilwisu, ninkunyi, niichima, niwubanji, nikuzuña, nimakasu,’ niyuma yikwawu yatama. (Rom. 1:28-31) Tunateli kwiluka chaleñeleli Pawulu yakonkomweni antu akulilili mumaluña amuchidiwu nawa ekalili ambuña aNzambi ‘kubalumuka nakwikala nayitoñojoka yayiha.’

12. Yumanyi yatoñojokañawu antu amavulu makonu, nawa yitoñojoka yamuchidiwu yafwana ñahi kudi akwaKristu?

12 Chawushona, atunyeñumuka kudi antu amukaayi adi neyi ana ateneniyi Pawulu. Atela atoñojoka nawu kulondela nshimbi jaNzambi hiyuma yakunyaka. Antañishi amavulu nianvwali alekaña anyana akoñeña mwejima munakukeñawu, ayilejaña nawu muntu wejima wudi nawuswa wakufukulahu yomweni yuma yayiwahi hela yatama. Antu amuchidiwu akuhwelela nawu hiyanateli kwiluka yuma yayiwahi niyatamaku. Kubombelahu niantu amavulu ahoshaña nawu amukuhwelela Nzambi atoñojokaña nawu hiyatela kwila yuma yahoshayi Nzambi nindi yaloñaku. (Mas. 14:1) Yitoñojoka yamuchidiwu yinateli kuleta wubanji kudi akwaKristu alala. Antu achidi kanda apami kuspiritu niwena anateli kwikala nayitoñojoka yaheña hantanjikilu yateokalatiki. Anateli kutachika kukaana kulondela ntanjikilu yachipompelu nikutoba hayuma yidi yejima yinabuli kukeñawu. Hadaha kudi kufumba kwamuBayibolu kutambwilaña kuyajinokaña kwahoshaña hayisela, hakuzatisha Intaneti nihakutaña shikola yahewulu.

13. Muloñadi wutwatela kudishinshikila chachiwahi etu aweni?

13 Hakwila nawu etu tubuleña kulondela, hela kwimbujola yitoñojoka yawantu amukaayi, twatela kushinshika chikupu hawuntu wetu wamukachi. Twatela kushinshika hayililu yetu niyitoñojoka, yikonkwanyi yetu niyuma yitwamonaña netu diyi twatela kulondela. Antu amakwawu hiyanateli kwiluka wuntu wetu wamukachiku, nawa anateli kutuleja nawu tunakuzata chiwahi. Ilaña etu aweni yetu tweluka neyi tweteja yuma yamuBayibolu yitwadiza yitwibalumuni nawa neyi yinakutwalekahu kutubalumuna.—Tañenu Yakoba 1:23-25.

CHITWATELA KUBALUMUKA

14. Chumanyi chinateli kutukwasha kuhimpa yuma yekala mumuchima wetu?

14 Hakwila tubalumuki, twatela kuhimpa yuma yidi mumuchima wetu, dikwila nawu, chitwekala. Yumanyi yinateli kutukwasha kuhimpa yuma yekala mumuchima wetu? Neyi hitukudiza Bayibolu, twadizaña hamuntu wakeñañayi Yehova nindi twikali. Chitwamonaña yuma yitwatañaña muBayibolu kunateli kutukwasha kwiluka chikupu chitwekala mumuchima wetu. Ichi chikutukwasha kwiluka yuma yitwatela kuhimpa kulonda twili “mwaya muchima waNzambi.”—Rom. 12:2; Heb. 4:12.

15. Kubalumukanyi kwafumañamu neyi Yehova yatuwumba?

15 Tañenu Isaya 64:8. Chakutalilahu chazatishiliyi kaprofwetu Isaya chatudizishaña chuma chalema nankashi. Indi Yehova, Kañemi, watuwumbaña ñahi etu iseki? Mwamweni, hatuhimpaña kumujimbaku, hela kutwileñela tumwekaneña alubanji nankashi kumujimbaku. Yehova hatudizishaña kumujimbaku, ilaña kuspiritu. Neyi tumwiteja netu yatwiwumbi, chafumañamu twabalumukaña mukachi, hela kuspiritu, dikwila nawu chuma chacheni chakeñekaña hakwila tushindi yuma yamukaayi. Indi Yehova watuwumbaña ñahi?

16, 17. (a) Lumbululenu kañemi chelañayi neseki hakwila yawumbi chuma chachiwahi. (b) Indi Izu daNzambi datukwashaña ñahi hakwila tubalumuki nakwikala chuma chalema kudi Yehova?

16 Neyi kañemi nakukeña kuwumba chuma chachiwahi nankashi, wazatishaña iseki dadiwahi chikupu. Hela chochu, kudi yuma yiyedi yatela kwilayi. Chatachi, iseki dakeñekeleña kudiwahisha kulonda kufumishaku majilu ejima hela tumalola. Kuhiñahu, iseki atela kudibomba namenji ashikila nikudikandula kulonda neyi anadiwumbi dibuleña kuwulumoka.

17 Ilukenu nenu iseki dakeñekaña kudiwahisha nawa menji akeñekaña kulonda didikwati chiwahi nawa dovwahi chiwahi kulonda atuñi chuma chinakukeñawu chachiwahi. Kufwana menji chiyahimpaña iseki, Izu daNzambi nidena dinateli kutuhimpa. Dinateli kutukwasha tuleki yililu yayikulu yitwadiña nayu henohu kanda tumwiluki Nzambi nikutubalumuna twikali chuma chachiwahi mumesu indi. (Efwes. 5:26) Toñojokenu mapampa kuvula iyatukoleshaña kutañaña Bayibolu mpinji yejima nikuyaña kukupompa kwawakwaKristu, kutwadizaña Izu daNzambi. Muloñadi chiyatukoleshelañawu nawu twileña yumiyi? Hamuloña wakwila neyi twilaña mwenimu, dikwila nawu tunakwovwahila kukuwumba kwaYehova.—Mas. 1:2; Yil. 17:11; Heb. 10:24, 25.

18. (a) Muloñadi kutoñojoka chikupu chikwalemena hakwila Izu daNzambi ditukwashi nikutubalumuna? (b) Malwihwinyi anateli kutukwasha?

18 Neyi tunakukeña netu Izu daNzambi ditubalumuni, twatela kuzata nañovu kubadika kutaña nikudiza hohu Bayibolu. Antu amavulu atañaña Bayibolu kakavulu nawa eluka yuma yahoshaña Bayibolu. Hadaha mwawanahu dehi antu amuchidiwu mumudimu wakushimwina. Amakwawu anatweshi nikushimuna nsañu yamuBayibolu kumutu hohu. * Ilaña, ichi hichayikwashaña kuhimpa yitoñojoka yawu nichihandiluku. Muloñadi? Hakwila nawu Izu daNzambi dikwashi nikubalumuna muntu, watela kuditeja ditentami mumuchima windi. (Ŋal. 6:6) Dichi, twatela kwikala nampinji yakutoñojoka hayuma yitwadizaña. Chikuwaha neyi tukudihula netu: ‘Komana neluki nami iyi hiyuma yalema chikupu kubadika hakwikala hohu ntañishilu yansakililu? Komana muchihandilu chami namoni wunsahu wunakumwekesha nawu ichi dichalala? Komana nazatishaña yuma yinadiza kubadika kutañishaña hohu amakwawu? Komana nakuhwelela nami yuma yinadizaña yafumaña kudi Yehova, neyi kwiji nakuhosha nanami? Neyi tutoñojokaña chikupu hamalwihu amuchidiwu, tukukundama chikupu kwakwihi naYehova. Neyi yuma yitwadizaña yitushika hamuchima, yikutusañumuna kuhimpa chihandilu chetu kulonda tumutiyishi Nzambi kuwaha.—Yish. 4:23; Luka 6:45.

19, 20. Kuzatisha kufumbanyi kwamuBayibolu kunateli kuleta nkisu jajivulu?

19 Kutañaña Izu daNzambi mpinji yejima nikutoñojokahu chikupu kunateli kutukwasha kutwalekahu nakwila mwahosheliyi Pawulu nindi: ‘Vuulenu muntu wamukulu nimwelañayi; munavwali dehi muntu wamwiha, wayaña nakubalumuka wamwiha nakwiluka chalala.’ (Kol. 3:9, 10) Neyi twiluka chikupu yuma yatañishaña Bayibolu nikuzatisha yuma yitwadizaña, chikutusañumuna kuvwala muntu wamukwaKristu wamuha wunateli kutukiña kutukosi twaSatana.

20 Kapostolu Petulu watwanukishaña nindi: ‘Neyi anyana ovwahilaña, bayi mulondeja mwaya kufwila kwakukulu,’ ilaña “ikalenu ajila mumwelilaña mwejima.” (1 Pet. 1:14, 15) Kuzata nañovu kulonda tuleki yililu yayikulu nikwiteja etu aweni kulonda tubalumuki mwafumaña nkisu, neyi chitukadiza muchibaaba chinalondeluhu.

[Tumazu twaheshina]

^ Talenu chakutalilahu chahaninuwu muKaposhi Kakutalila kaChibemba kaFebruary 1, 1994, ifu 9, parakalafu 7.

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Nyevulu yidi hefu 18, 19]

Antu amavulu atela kufuma mukaayi kaSatana nikubalumuka (Talenu parakalafu 9)

[Mazu ekoku adi hefu 19]

‘Lekenu ndombu, nikuzuwa, nimapumba, nikutukana, ninkunyi yejima.’—Efwes. 4:31

[Mwevulu wudi hefu 21]

Kubalumuka kunateli kuyikwasha kumanisha kukala munjila yayiwahi kubadika chimwelileña kunyima (Talenu parakalafu 18)