A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

I Danglam Tawh Em?

I Danglam Tawh Em?

“In rilru athara awmin lo danglam . . . tawh rawh u.”—ROM 12:2.

1, 2. Engtin nge enkawl seilen kan nih dân leh kan chhehvêl dinhmun chuan min nghawng?

KAN zain enkawl seilen kan nih dân leh kan chhehvêl dinhmun chuan nasa takin min thunun a. Thawmhnaw hâk dân bîk kan nei a; chaw duh bîk kan nei bawk a; zia engemaw bîk tak kan nei bawk a ni. Engvângin nge? Kan vêla mite’n min thunun vâng leh kan dinhmun tawnte vâng a ni tel a ni.

2 Nimahsela, kan chaw duhzâwng leh kan inchei duhzâwng aia thil pawimawh zâwk a awm a. Entîr nân, thil ṭhenkhat chu dik leh pawm tlâk nia thlîr tûr leh a dangte chu dik lo leh pawm tlâk loh nia thlîr tûra zirtîrna dawngin kan seilian a. Chutiang thil tam takte chu mi mal thil a nih avângin, a mihring azirin a danglam thei a ni. Kan duh thlanna siamte chuan kan chhia leh ṭha hriatnain min kaihhruai dân pawh a târ lang thei bawk. Bible chuan ‘dân nei lo Jentailten mahni thinlung pianpuia dân thilte chu an ti ṭhîn’ tih a sawi a ni. (Rom 2:13-16) Chuti chu, Pathian dâna tlang taka sawi fak a nih loh phawt chuan, kan lo seilenpui leh kan chhehvêla hluar tak kawngte leh tehnate chu kan zui thei tihna a ni em?

3. Eng chhan pahnih vângin nge Kristiante chuan mite pawm tlân kawngte leh tehnate chu an zui mai theih loh?

3 Kristiante tân chutiang a nih theih loh chhan chu a lo berah pawh pahnih a awm a. A hmasain, Bible chuan: “Mi ngaiha kawng dik ni âwm taka lang, a tâwp chu thihna kawng ni si a awm,” tiin min hriattîr a ni. (Thuf. 16:25) Ṭha famkim lo kan nih avângin, mihringte hian mahni pheikhai ṭha takin kan hruai thei lo va, kan tâna ṭha ber tûr pawh kan hre thei lo. (Thuf. 28:26; Jer. 10:23) A dawtah chuan, Bible chuan khawvêl dân leh tehnate chu tu dang ni lovin “he khawvêl pathian,” Setana hian a thununin, a chinglet vêl tih min hrilh a. (2 Kor. 4:4; 1 Joh. 5:19) Chuvângin, Jehova malsâwmna dawn leh a lawmzâwng nih kan duh chuan Rom 12:2-a kan hmuh fuihna hi kan nunpui a ngai a ni.—Chhiar rawh.

4. He thuziakah hian eng nge kan ngaihtuah ang?

4 Rom 12:2-ah hian kan bih chian phu thu tam tak a chuang a. (1) Engvângin nge kan “danglam” a ngaih? (2) Chutianga danglamnaah chuan engte nge tel? tih leh (3) Engtin nge kan danglam ang?, tihte hi. Hêng zawhnate hi i lo ngaihtuah ang u.

ENGVANGIN NGE KAN DANGLAM A NGAIH?

5. Tute tân nge Rom 12:2-a Paula thute chuan awmzia a neih lehzual?

5 Rom lehkha thawna tirhkoh Paula thute chu ring lo mite emaw, mipui vântlâng emaw hnêna thawn a ni lo va, a unau hriak thih Kristiante hnêna a thawn a ni. (Rom 1:7) Paula chuan anni chu “khawvêl dân” anga awm lo tûr leh danglam tûrin a fuih a. Chutih hun lai, C.E. 56 vêla Rom khuaa awm Kristiante tân chuan “khawvêl dân” tihah hian, an tehna te, an chîn dân te, an khawsa ziate, leh Rom khawvêla an tih dânte a tel a. Paula’n “awm suh ula” tih thu mal a hmanna chuan ṭhenkhat chu, chutih hun lai chuan khawvêl thununna hnuaiah an awm tih a hril a ni. Chu khawvêl chuan a hun laia kan unaute chungah eng thununna nge a neih?

6, 7. Paula hun lai chuan, engtin nge Rom khuaa khawtlâng leh sakhuana dinhmun chuan Kristiante tân harsatna a siam?

6 Tûn laia Rom tlawhtute chuan an biak in chhia te, thlân te, lungphun te, ennawm chhuahna tual te, lemchan chhuahna hmun leh a dang dangte chu an hmu tlângpui ṭhîn a. Chûng zînga ṭhenkhat chu kum zabi pakhatnaa mi a ni. Chutiang hun kal tawha thil hnuhmate chuan hmân lai Rom khawpuia khawtlâng leh sakhaw nun min hriattîr a. Tin, thilthleng chanchin ziakna lehkhabuahte chuan hmuhnawm siam nâna ramsa emaw, mihring emaw nêna an insualna chanchin te, thawlailîr intlânsiakna te, leh thil chi hrang hrang chungchânga lemchan leh rimawi chanchin te kan chhiar thei a, chûng zînga ṭhenkhat chu thil zahpui awm takte a ni. Rom khua chu sumdâwnna hmunpui a ni bawk a, chuvângin, hausak theihna hum remchâng ṭha a awm bawk a ni.—Rom 6:21; 1 Pet. 4:3, 4.

7 Biak in tam tak leh pathian tam tak an nei chung pawhin, Rom mite chuan an pathian biakte nêna mi mal inlaichînna an neih thu hriat a ni lo va. An tân chuan sakhuana chu thil serh leh sâng—nau pianna, inneihna, leh mitthi vuina—a ni deuh ber a, chûng chu khawtlâng nun dân zînga mi a ni bawk a ni. Chûng zawng zawngte chuan Rom khuaa awm Kristiante tâna harsatna a siam dân tûr chu i ngaihruat thei tawh mai ang. Mi tam tak chu chutiang zîng ata lo chhuak an nih avângin, an tân chuan Kristian dik ni tûrin an danglam a ngai a, chu an danglamna chu baptisma an chan nîah a tâwp mai dâwn lo a ni.

8. Engtin nge khawvêl chu tûn laia Kristiante tân a hlauhawm?

8 Rom hun lai ang bawkin, tûn lai khawvêl hi Kristian inpumpêkte tân a hlauhawm a ni. Engvângin nge? Khawvêl thlarau hi kawng tam taka a lan chhuah avângin. (Ephesi 2:2, 3; 1 Johana 2:16 chhiar rawh.) Khawvêl châkna te, ngaihtuahna te, tehna te, leh nungchangte nî tina kan hmachhawn avângin, khawvêl hîp bova awm mai hlauhawm dinhmunah kan awm reng a ni. Chuvângin, ‘he khawvêl dân anga awm lo va’ “lo danglam zâwk” tûra thlarauva thâwk khum fuihna thu zawm chhan tûr tam tak kan nei a ni. Eng nge kan tih ang?

DANGLAM TURIN ENG NGE KAN TIH NGAI?

9. Baptisma an chan theih hmain mi tam tak chuan eng ang inthlâkthlengna nge an neih?

9 Miin Bible thutak zira a nunpui hian, thlarau lamah a ṭhang chho va. Chutianga a ṭhan chhohzia lantîrin a thu zirte milin a nun a thlâkthleng a. Sakhaw dik lo thiltihte leh tûn hmaa a mize ṭha lote chu paihbovin, Krista neih ang mizia a rawn nei chho a ni. (Eph. 4:22-24) Kum tinin, chutianga ṭhang chho va, Pathian Jehova hnêna an inpêkzia baptisma changa lantîr thei mi tam tak kan hmu thei chu a lâwmawm hle. Chu chuan, Jehova thinlung a tilâwm tih kan chiang a ni. (Thuf. 27:11) Amaherawhchu, hei hi kan ngaihtuah tûr a ni: “Hêng inthlâkthlengnate hi a tâwk mai em?, tih hi.

Mi tam tak tân Setana khawvêl ata chhuak a, insiam danglam a ngai(Paragraph 9-na en rawh)

10. Lo danglamna leh siam ṭhatna chu engtin nge a inan loh?

10 A nihna takah chuan, danglamna kan tih chu hmasâwn chhoh emaw, siam ṭhat chhoh emaw mai a ni lo. Thil siam chhuah pakhat chu “siam ṭhat chhoh” anga fak mawi a ni thei a, mahse, a pângngai nên a inan lohna chu chhe tê a ni thei a. A danglamna awmchhun chu thil thar pakhat lek an belh emaw, a tuamna chu mit la zâwkin an siam mai emaw pawh a ni thei bawk. Mahse, “lo danglam” tih ṭawngkam chungchângah, Vine’s Expository Dictionary-a note pakhat chuan heti hian a hrilhfiah a ni: “Rom 12:2-ah chuan a pâwnlânga he hun [a nih loh leh kal hmang] mila awm chu Thlarau Thianghlim thiltihtheihna hmanga chhûng lam ngaihtuahna thlâkthlenga lo danglamna (a nih loh leh inthlâkthlengna) nên khaikhin a ni,” tiin. Chuvângin, Kristiante neih tûr danglamna chu thiltih hlauhawm te, ṭawngkam ṭha lo te, leh nungchang bawlhhlawhte paihbo mai a ni lo. Bible hriatna nei lo mi ṭhenkhat pawhin chûng thilte chu pumpelh an tum a ni. Chuti chu, Kristiante neih tûr danglamnaah hian eng nge tel?

11. Paula chuan danglamna chu eng kawnga neih niin nge a târ lan?

11 Paula chuan: “In rilru athara awmin lo danglam zâwk tawh rawh u,” tiin a ziak a. “Rilru” hi thil kan ngaihtuahna nên a inkûngkaih a. Mahse, Bible-in a hman dânin rilru tihah chuan rilru ngaihtuahna, rilru put hmang, leh ngaihtuah theihna a tel a ni. Rom mite hnêna a lehkha thawn hmasa lamah, Paula chuan Pathian “duh lohzâwng rilru” nei mite chungchâng a sawi a. Chutiang mite chu “fel lohna zawng zawng te, sualna zawng zawng te, duhâmna zawng zawng te, suahsualna zawng zawngtein an lo khat a; îtsîkna te, tualthahna te, inhauna te, bumna te, nungchang ṭhat lohna tein an khat” a ni. (Rom 1:28-31) Chutiang boruak kâra seilian, tûna Pathian chhiahhlawh lo ni tate chu ‘an rilru athara awm a, lo danglam’ tûra a fuih chhan chu kan hre thiam thei a ni.

“Thinurna te, tauhna te, ânna te, sawichhiatna te zawng zawng chu bânsanin awm rawh se.”—Eph. 4:31

12. Tûn laia mi tam takte chuan eng ngaih dân nge an neih a, he rilru put hmang hi engtin nge Kristiante tân hlauhawm tak a nih theih?

12 Lungchhiatthlâk takin, Paula sawi ang mite hual vêlin kan awm a. Anni chuan thu bul leh tehna ang mila nun thlipthlep chu a hmân lai tawh nia ngaiin, an ngai thei lo. Zirtîrtu leh nu leh pa tam takte chuan naupangte chu an duh apiang an tihtîr a, a chhia leh a ṭha chungchânga mahni tâna “zalên” taka thu thlûkna siam tûrin an zirtîr a ni. An tân chuan thil dik leh dik lo tia sawi fak theih a awm lo. Sakhaw ngaihsak mi tak anga langte pawhin dik nia an hriat anga thiltithei niin an inngai a, Pathian leh a thupêkte zawm ngai niin an hre lo. (Sâm 14:1) He rilru put hmang hi Kristian dikte tân a hlauhawm hle. Mi fîmkhur lote chuan theocratic ruahmannate chungah chutiang ngaih dân a nei thei a. Kohhrana thil tih dân tûrte zâwm duh lovin, an duh lohte chu an sawisêl hial thei a ni. Chutiang a nih loh pawhin, intihhlimna te, Internet hmanna te, leh zirna sâng ûmna te chungchânga Bible ṭanchhan kaihhruaina an dawnte chu an pawm chiah lo thei a ni.

13. Engvângin nge ngun taka kan inenfiah ang?

13 He khawvêl awm dâna awm tawh lo tûr chuan, chhûng lama kan rilru put hmang dik tak leh kan rilru veizâwng te, kan thiltum te, leh kan nunpui tehnate chu ngun takin kan enfiah tûr a ni. Chûng chu mi dangin an hmu ve lo mai thei. Mi dangte chuan i tiṭha e, pawh min ti mai thei. Chutichung pawhin, hêng thil lam hawi Bible aṭanga kan thu zirte chu danglam nân kan hmangin, kan danglam chho zêl em?, tih chu keimahni chauhvin kan hria a ni.—Jakoba 1:23-25 chhiar rawh.

DANGLAMNA NEIH DAN

14. Engin nge a ṭûl anga insiam ṭhatna min neihtîr thei?

14 Danglamnaah chuan chhûng lama kan nihna a tel avângin, danglam tûr chuan a pâwnlâng mai ni lo, kan chhûng lam thlenga min chhun tlang thei thil kan mamawh a. Engin nge min ṭanpui thei ang? Bible-a târ lan Jehova thiltumte nêna inmil kan laka a thil beiseite kan hriat hian, kan thu chhiarte kan chhân lêt dân chuan kan thinlunga thil awm bâkah, ‘Pathian duhzâwng ṭha famkim’ mila thil ti tûra kan insiam ṭhat ngaite a târ lang a ni.—Rom 12:2; Heb. 4:12.

15. Jehova’n bêl anga min vuakna chuan eng ang danglamna nge a thlen theih?

15 Isaia 64:8 chhiar rawh. Zâwlnei Isaia târ lan tehkhin thu hian thil ngaihtuah tûr pakhat min pe a. Engtin nge Bêlvawtu, Jehova chuan keini belleite hi min vuak? Ani chuan lang nalh zâwk tûr leh lang duhawm zâwk tûrin tisa lamah min siam danglam lo. Jehova chuan tisa lam ni lovin, thlarau lam zirtîrna min pe a ni. A vuaka kan awm chuan, kan danglamna chu khawvêl thununnate do nâna kan mamawh tak, chhûng lam, a nih loh leh thlarau lama danglamna a ni ang. Engtin nge bellei hi vuak a nih?

16, 17. (a) Bêl ṭha taka siam tûr bellei chungah bêlvawtu chuan eng nge a tih ṭhin? (b) Engtin nge Pathian Thu chuan Jehova tâna hlu tak ni tûrin min tih danglam?

16 Bêl ṭha tak siam tûrin, bêlvawtu chuan bellei ṭha mi a hmang a. Amaherawhchu, thil pahnih tih ngai a awm. A hmasain bellei chu thil dang a tel loh nân a tihfai a ngai a. Chutah, bellei chu ṭha taka vuak a nih theih nân a inâwm tâwk tui a pawlh a ngai a ni.

17 Bêlvawtu chuan tui chu bellei tihfai nân bâkah, a tihnêm nân a hmang a, chutiang chuan a duh ang bêl chu a vaw theiin, bêl pan leh ṭha dîmdawih ngai takte pawh a siam thei a ni. Pathian Thuin chutiang bawka kan nuna hna a thawh theih dân i hmu em? Pathian kan hriat hmaa kan ngaihtuahna hluite paih chhuak tûrin min ṭanpui thei a, a mit hmuha hlu tak ni tûrin min ti danglam thei a ni. (Eph. 5:26) Nî tina Bible chhiar tûr leh Pathian Thu kan zirna Kristian inkhâwma tel ziah tûrin vawi eng zât nge fuih kan nih tawh, han ngaihtuah teh. Engvângin nge chutiang ti tûra fuih kan nih? Chutianga kan tih chuan Bêlvawtu Pathian Jehova vuakin kan awm tihna a nih vâng a ni.—Sâm 1:2; Tirh. 17:11; Heb. 10:24, 25.

I insiam danglamna chuan tûn hma aiin buainate hmachhawn thei zâwk tûrin a ṭanpui ang che (Paragraph 18-na en rawh)

18. (a) Pathian Thu-in min thununa min siam danglam kan duh chuan, engvângin nge chhût ngunna neih a pawimawh? (b) Eng zawhnate nge ṭangkai mai thei?

18 Pathian Thu-in keimahniah danglamna thlen tûr chuan, Bible chhiar leh zir ziah chu bul inṭanna mai a ni. Mi tam tak chuan Bible chu an chhiar ṭhîn a, a chhûng thute chu an hre deuh nual a. Chutiang mi chu in tin i kalnaah pawh i tâwk mai thei a ni. Ṭhenkhat phei chuan Bible chângte chu a ziak en lovin an sawi thei hial a. * Mahse, chu chuan an thil ngaihtuah leh nun dânah nghawng a nei mang si lo. Eng nge an hmaih? Pathian Thu-in min thunun a, min siam danglam tûr chuan, a thu chu kan thinlungah a lût tûr a ni. Chuvângin, kan thu zirte ngaihtuah nân hun kan hmang tûr a ni a. Heti hian kan inzâwt tûr a ni: ‘Hei hi sakhaw lam zirtîrna engemaw mai a ni lo tih ka ring thlap em? Hei hi thutak a ni tih ka hmu em? Chu bâkah, mi dangte zirtîr nân mai anga thlîr lovin, kan thu zirte ka nunpui dân tûr ka hria em? Jehova’n a mi mala min bia angin ka inngai em?’ tiin. Hêng zawhnate ngaihtuah a, chhût ngunna chuan Jehova min hnaihtîr ang a, amah kan hmangaihna chu a pung ang. Kan thu zirte’n kan thinlung a khawih hun chuan, kan nunah Jehova tilâwmtu inthlâkthlengna kan nei ang.—Thuf. 4:23; Lk. 6:45.

19, 20. Bible thurâwn a eng ber nunpuinain nge hlâwkna dik tak min neihtîr thei?

19 Pathian Thu nî tina chhiar leh chhût ngunna chuan engemaw chen kan tih mêk tawhte chu ti zawm zêl tûrin min ṭanpui ang: ‘Mihring hlui chu a thiltihte chawpa hlîpin, mihring thar chuan inthuam rawh, hriat famkimna nei tûra siam thar nên chuan.’ (Kol. 3:9, 10) Ni e, Pathian Thu kan hriatthiam a, kan chunga nghawng a neih chuan kan hlawhtling zêl ang a. A rah chhuah Kristian mize thar chuan Setana ngamthlêmnate lakah min vêng zêl ang.

20 Tirhkoh Petera chuan: “Fa tihâwihte angin, in hriat loh laia in hmân lai châknate anga awm lovin . . . in chêtzia zawng zawngah lo thianghlim zâwk rawh u,” tiin min hriattîr a ni. (1 Pet. 1:14, 15) Tûn hmaa kan neih ngaihtuahna leh rilru put hmangte paih chhuah tuma theih tâwp kan chhuaha siam danglama kan awm chuan, malsâwmna nasa tak kan dawng ang. Chu chu a dawta thuziakah kan hmu ang. (w13-E 09/15)

^ par. 18 February 1, 1994 chhuak Vênnainsâng (English), phêk 9, paragraph 7-naa târ lan entîrnate chu en ang che.