1, 2. ¿Keniuj techuika maj timonejnemiltikan tein techmachtijkej keman timoskaltijkej uan tein techyoualoua?

MIAK taman itech tonemilis tikchiuaj kemej moita kampa tinemij oso kemej techiskaltijkej. Tikuij se taman taken, tikueliliaj seki taman takual oso se taman kemej timonejnemiltiaj. ¿Keyej? Tepitsin porin yejua nejon moita kampa tinemij oso porin tein tikpanouaj techuika maj ijkon timonejnemiltikan.

² Sayoj ke moajsi okseki taman tein okachi moneki ke tikpejpenaskej se taman taken oso se taman takual. Kemej neskayot, ijkuak katkaj tikonemej techmachtijkej ke seki taman kuali yetok uan okseki moneki amo tikchiuaskej porin amo kuali yetok oso amo kuali kiitaj kampa tinemij. Sayoj ke taltikpakneminij tataman kiitaj toni kuali uan toni amo. Uan no totanemilil techyekana keman tikixpejpenaj toni tikchiuaskej uan toni amo. Biblia kijtoua ke kemansa “ten amo judíos uan ten amo kipiaj in tanauatil [...,] kichiutinemij [...] ten tenauatilia in tanauatil” (Rom. 2:14). Sayoj ke komo amo onkak se iTanauatil Dios tein amo senkis tetakaualtia teisa, ¿kijtosneki ke uelis tikchiuaskej kemej techiskaltijkej uan kemej momattokej kichiuaskej kampa tinemij?

3. Xikonijto ome taman keyej akin tikchiuaj kemej Cristo amo tiktojtokaj kemej momattokej kichiuaskej oksekin uan kemej monejnemiltiaj nikan taltikpak?

³ Biblia techiluia ome taman keyej motelneki maj amo nochi tiktojtokakan tein oksekin kichiuaj. Yekinika porin tajkuilol kijtoua ke “onkak se kuali ojti iixpan takat, sayoj ke satepan itamilis yejua mikilis” (Prov. 16:25). Kemej titajtakouanij, amo ueli senkis kuali timoyekanaj toselti (Prov. 28:26; Jer. 10:23). Ojpatika porin yejua Satanás “ten tayekantinemi nikan taltikpak” kiixtalia keniuj monejnemiltiskej taltikpakneminij, tein kijtosneki, toni kiitaskej ke kuali uan toni amo, uan toni moneki motelitas uan toni amo (2 Cor. 4:4; 1 Juan 5:19). Yejua ika, komo tiknekij maj techseli Dios uan maj techmaka itatiochiualis, moneki tikchiuaskej tein techyolmajxitia nejin  tajkuilol (xikonixtajtolti Romanos 12:2, TNM).

4. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

⁴ Itech Romanos 12:2 moajsi eyi taman tein tikitaskej itech nejin tamachtilis. 1) ¿Keyej moneki timopataskej? 2) ¿Toni moneki tikpataskej? 3) ¿Keniuj uelis timopataskej?

5. ¿Akonimej kinijkuilouilij tatitanil Pablo tein tayolmajxitia itech Romanos 12:2?

⁵ Amatajkuilol Romanos tein tatitanil Pablo kijkuiloj, amo kintitanilij akin amo taneltokayaj oso nochin taltikpakneminij, ta sayoj tokniuan taixpejpenalmej (Rom. 1:7). Pablo kinyolchikauak tokniuan akin nemiaj Roma maj mopatanij uan maj amo ‘nentinemikanok kemej axkan nikan taltikpak nemij’. Itech nejon tonalmej tein katka kemej itech xiuit 56, tajtolmej “kemej axkan nikan taltikpak nemij”, no kijtosnekia nochi tein romanos kiitayaj toni kuali uan toni amo, tein momattoyaj kichiuaskej, kemej monejnemiltiayaj uan kemej motakentiayaj. Keman Pablo kiniluij “amo xinentinemikanok”, kinextia ke sekin tokniuan kisentokayaj monejnemiltiayaj kemej akin kinyoualouayaj. ¿Keniuj kinijtakouaya nejon?

6, 7. Kemej nemiaj uan taueyichiuayaj ompa Roma, ¿toni ouijkayomej kinualkuiliaya tokniuan akin Pablo kintajkuilouilij?

⁶ Axkan akin takalpanouaj ompa Roma ueli kiitaj seki taman tein mokauaok, kemej templos, miketekochmej, tepantachijchiujmej uan seki kalmej kampa moixpetaniayaj tein nesi ke seki mochijchiuak itech yekinika siglo. Nejon techpaleuia maj tikmatikan keniuj nemiaj uan keniuj taueyichiuayaj nejon tonalmej. Uan no, amaixmej tein ika tajtoua tein mochiuak ne uejkauj, tetapouia keniuj sentaixpan moteuiayaj hasta momiktiayaj, motataniaj ika carros tein ika tateuiayaj, uan kijtoua ke seki tamouisolmej uan tatsotson kipiaya auilnemilis. Ompa Roma amo tasojtia tomin yejua ika ueliaj ijsiujka motomintiayaj (Rom. 6:21; 1 Ped. 4:3, 4).

⁷ Maski romanos kipiayaj miak templos uan tiotsitsin, amo semi kitemouayaj kipiaskej se kuali uikalis iuan nejon tiotsitsin. Kiitayaj ke taneltokalis kijtosnekia kichiuaskej seki taman taueyichiualis tein mouikaya iuan keman aksa yolia, monamiktiaya oso momikiliaya, uan nejon kiitayaj ke pouia itech ininnemilis. Ueli tiknemiliaj ouijkayot tein kipiakej nejon tokniuan akin nemiaj Roma. Miakej nemiaj kemej yejuan, yejua ika monekia mopataskej uan ijkon ueliskiaj mochiuaskej yekmelauj itatojtokakauan Cristo. Uan monekia kisentokaskej mopataskej satepan ke moauiayaj.

8. ¿Keyej akin kichiuaj kemej Cristo uelis kinijtakos tein onkak nikan taltikpak?

⁸ No ijkon axkan onkak miak taman tein uelis kinijtakos akin kichiuaj kemej Cristo. ¿Keyej? Porin noyampa moajsi talnamikilis tein poui nikan taltikpak  (xikonixtajtolti Efesios 2:2, 3 uan 1 Juan 2:16). Mojmostaj tikitaj tein kinejnekij, kinemiliaj, kitayekanaltiaj uan kemej monejnemiltiaj nikan taltikpak, uan no uelis peuas tikseliskej nochi nejon. Yejua ika, onkak miak taman keyej timopataskej ijkon kemej Pablo techyolmajxitij, uan maj amo ‘tinentinemikanok kemej axkan nikan taltikpak nemij’. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej?

9. ¿Toni kipatanij itech ininnemilis miakej achto ke moauiskej?

⁹ Keman aksa momachtia uan kichiua tein Biblia tamachtia, peua moskaltia kemej itatojtokakauj Cristo. Nejon moita keman kipata seki taman itech inemilis, kemej ijkuak kikaua taneltokalis tein amo melauak uan kipia yankuik talnamikilis kemej Cristo (Efes. 4:22-24). Techyolpaktia tikitaskej ke nochi xiujmej tel miakej kichiuaj tein motajtani uan ijkon uelij moauiaj tein ika kinextiaj ke motemaktijkej iuan Dios. Tikyekmatij ke nejon kiyolpaktia Jiova (Prov. 27:11). Sayoj ke moneki titanemiliskej itech nejin: ¿sayoj yejua nejon aksa moneki kipatas?

10. ¿Keyej se mopatas amo sayoj kijtosneki se kiyektalis teisa?

¹⁰ Tein melauj, se mopatas amo sayoj kijtosneki se moskaltis oso se kiyektalis teisa. Kemej neskayot, se tanamak uelis ipanko kijtos oso moteixmatiltis ke “tayektalil”, sayoj ke kisentokas yeski tein ipa. Xa sayoj kiajxitilijkej se taman uan kichiuaj maj okachi kuali nesi tein ika panpiktok. Se diccionario tein ika tajtoua Biblia kinextia ke tajtol “nanmopataskej” tein moajsi itech Romanos 12:2, kijtosneki se kiyankuilis oso se kipatas se itanemilil ika chikaualis tein kitemaka iespíritu Dios. Kemej tikitaj, keman mopata akin kichiua kemej Cristo, amo sayoj kijtosneki ke kikaua tachiualismej tein taijtakoua, nion kikui tajtolmej tein amo kuali uan kikaua auilnemilis. Sekin maski amo kimatij tein kijtoua Biblia, mochikauaj amo kichiuaskej nochi nejon. Yejua ika, ¿toni moneki kipatas akin kichiua kemej Cristo?

11. Ijkon kemej kijtoj Pablo, ¿toni moneki kichiuas aksa uan ijkon uelis mopatas?

¹¹ Pablo kijkuiloj: “Xikpatakan nanmotanemilil uan ijkon nanmopataskej”. Keman Biblia kikui tajtol “tanemilil”, no kijtosneki taixejekolis uan tein techolinia maj tikchiuakan teisa. Keman Pablo kijkuiloj amaix Romanos, itech seki capítulos achto, ika tajtoj akin monejnemiltiayaj ‘ijkon keme nintamachilisuan [tein] pitsotik kinyekanaya’, uan “yolpexontinemij ika nochi tataman de amokuali tachiualisme. [...] Uan ika ne [nexikolot] kinektinemij moaxkatilijtinemiske ten amo inaxka [...,] kiyolnejnekij [...] temiktiske uan [...] motajtolteuijtinemiske” oso kichiuaskej okseki taman tein teijtakoj (Rom. 1:28-31). Yejua ika, akin ijkon monejnemiltiayaj uan satepan mochiuayaj itekitikauan Dios, kinyolchikauayaj maj mopatanij uan maj kinyankuilianij inintanemilil.

12. 1) ¿Keniuj axkan miakej tanemiliaj? 2) ¿Keyej moneki timoyekpiaskej ika nejon tanemilil?

 ¹² Tetayokoltij tikijtoskej ke axkan no techyoualouaj akin monejnemiltiaj kemej Pablo ininka tajtoj. Xa kinemiliaj ke amo moneki se monejnemiltis kemej motanauatia uan kemej motayolmajxitia. Miakej tamachtianij uan tetatmej amo teyi kiniluiaj oksekin uan kijtouaj ke tinochin uelis tikchiuaskej tein tiknekiskej. Yejuan kinemiliaj ke amo akin ueli kijtoua toni yekmelauj kuali uan toni amo. Uan miakej akin kineltokaj Dios kijtouaj ke amo moneki kichiuaskej tein tanauatia, ta uelis monejnemiltiskej kemej kinekiskej (Sal. 14:1). Akin yekmelauj tikchiuaj kemej Cristo moneki timoyekpiaskej ika nejon tanemilil. Komo amo, uelis techmauas uan amo tiktojtokaskejok taixyekanalis tein kitemaka inechikol Dios, uan peuas tiknextiskej ke amo tikuelitaj seki taman tein ompa mochiua. Oso xa amo senkis tikseliskej tein tayolmajxitia Biblia ika neixpetanilis, Internet uan ueyi tamachtilis itech tamachtiloyan.

13. ¿Keyej moneki tikitaskej toni yekmelauj tikpiaj itech toyolo?

¹³ Komo amo tiknekij ‘tinentinemiskejok kemej nikan taltikpak nemij’, moneki ika nochi toyolo tikitaskej toni tiknemiliaj, tikmachiliaj, tiktayekanaltiaj uan tikixtaliaj itech tonemilis. Oksekin xa amo kimatij toni yekmelauj tikpiaj itech toyolo uan techiluiskej ke kuali tiktekitilijtokej Jiova. Sayoj ke tosejselti tikmatij ox taixmatilis tein kitemaka Biblia yekmelauj techpatatok (xikonixtajtolti Santiago 1:23-25).

14. ¿Toni uelis techpaleuis maj tikmatikan toni moneki tikpataskej?

¹⁴ Komo tiknekij timopataskej, amo tiktemoskej tikpataskej tein moajsi tapani ta tein tikpiaj toyolijtik, yejua ika moneki se taman tein uelis ompa tekitis. ¿Toni nejon? Keman timomachtiaj tein Jiova kichia maj tikchiuakan ijkon kemej itanejnekilis tein techmatiltia itech Biblia, kemej titanankiliskej kinextis tein tikpiaj toyolijtik uan techmatiltia toni moneki tikpataskej uan ijkon tikchiuaskej “itanejnekilis Dios tein [...] ajsitok” (Rom. 12:2, TNM; Heb. 4:12).

15. ¿Toni kipata Jiova itech se itekitikauj?

¹⁵ (Xikonixtajtolti Isaías 64:8.) Neskayot tein Isaías kijtoj techmachtia se taman tein motelneki. ¿Keniuj Sokikonchiujkej Jiova techyektalia tejuan akin titamatij kemej sokit? Yejuatsin amo techpata tapani, ta toyolijtik, kemej yekmelauj titamatij. Komo timokauaj imako, tikauiliaj maj kipata tein tikpiaj toyolijtik, tein kijtosneki, tein tikmachiliaj uan tein tiknemiliaj. Nejon techpaleuis maj amo timonejnemiltikanok kemej nikan taltikpak nemij. ¿Keniuj techyektalia Jiova?

16, 17. 1) ¿Toni se sokikonchiujkej moneki kichiuas ika sokit komo kineki kichijchiuas se kuali tapalkat? 2) ¿Keniuj iTajtol Dios techpaleuia maj ueli tikyolpaktikan Jiova?

¹⁶ Komo se sokikonchiujkej kineki kichijchiuas se kuali tapalkat, moneki kipias kuali sokit. Sayoj ke no moneki kichiuas ome taman. Yekinika, moneki kiatekis uan ijkon uelis kikixtilis tein amo sokit. Uan satepan, moneki oksepa kitekilis at tein kinamikis uan ijkon kiyemanis kemej kipaleuis maj ueli kichijchiua tapalkat tein kinekis.

¹⁷ Tikitaj ke sokikonchiujkej kiatekia sokit porin kimati ke ijkon kiyemanis uan kichijchiuas se tapalkat tein uelis motekitiltis. Ijkon kemej at kipata sokit, iTajtol Dios kipata tonemilis. Techpaleuia maj amo titanemilikan kemej ijkuak amo tikixmatiaj Dios uan maj timopatakan kemej kiyolpaktia yejuatsin (Efes. 5:26). ¿Tikajsikamatij keyej nochipa techiluiaj  maj mojmostaj tikixtajtoltikan Biblia uan maj amo timopolouilikan nechikolmej kampa timomachtiaj iTajtol Dios? Porin ijkon tikauiliaj Jiova maj techyektali (Sal. 1:2; Hech. 17:11; Heb. 10:24, 25).

18. 1) ¿Keyej moneki tiknemiliskej tein timomachtiaj komo tiknekij maj iTajtol Dios techpata? 2) ¿Itech toni netajtanilmej moneki titanemiliskej?

¹⁸ Sayoj ke komo tiknekij maj iTajtol Dios techpata, amo sayoj moneki mojmostaj tikixtajtoltiskej uan timomachtiskej Biblia. Miakej kemansa kiixtajtoltiaj uan kuali kimatij tein kijtoua. Xa ijkon tikinajsinij itech tanojnotsalis. Sekin hasta uelij kijtouaj itech inintanemilil kemej ijkuiliujtok. * Sayoj ke, nejon taixmatilis xa tepitsin oso nion tepitsin kinpaleuia maj kipatakan ininnemilis. ¿Keyej? Porin iTajtol Dios sayoj kinpata akin “kiselijtiyoue ne tanextililis de Tajtoltsin”, tein kijtosneki, ke kikauaj maj kalaki ininyolijtik (Gál. 6:6). Yejua ika, moneki tikxeloskej tepitsin tonal uan ijkon tiknemiliskej tein timomachtiskej. Semi kuali maj timotajtanikan: “¿Senkis nikneltoka ke tein nimomachtijtok amo sayoj seki tamachtilis tein motemaka itech taneltokalis? ¿Keniuj nikmati ke tein nimomachtijtok yejua tein melauak? Uan no, ¿nikita ke moneki nikchiuas itech nonemilis tein tayolmajxitia Biblia oso sayoj kemej se teisa tein moneki nikinmachtis oksekin? ¿Nikmachilia ke nejua nechnojnotstok Jiova?”. Komo titanemiliaj itech nejin netajtanilmej, okachi timotokiskej iuan Jiova. Okachi mochikauas netasojtalis tein tikpialiaj. Uan keman tamachtilis ajsi toyolijtik, techpaleuia maj tikpatakan tein moneki (Prov. 4:23; Luc. 6:45).

19, 20. ¿Katiyejua tayolmajxitilis tein kipia Biblia techualkuilis miak tatiochiualismej?

¹⁹ Komo mojmostaj tikixtajtoltiaj iTajtol Dios uan tiknemiliaj tein ompa timomachtiaj, techolinis, kemej kijtoj Pablo, maj tiksentokakan timoajchiuilikan ‘soltik talnamikilis [...] uan [...] nochi ne tachiualisme’. Uan uelis timotakentiskej ika “chipauak talnamikilis” tein “mosta mosta Yejuatsin [...] techkualnextijtiu [‘ika taixmatilis’, TNM]” (Col. 3:9, 10). Kemej tikitaj, komo senkis tikajsikamatij uan tikchiuaj tein Biblia tamachtia, uelis tiksentokaskej timotaliliskej yankuik talnamikilis uan nejon techpaleuis maj amo techmekaui Satanás.

²⁰ Tatitanil Pablo techelnamiktia: “Keme koneme ten kintakamatinemij nintatuan [...,] amo xinentinemikan ika ne tanejnekilis [...] ten ne achtopa namejuan nankualkuitoyaj”. Uan satepan kijtoua ke moneki tichipaujkanemiskej itech nochi (1 Ped. 1:14, 15). Komo senkis timochikauaj amo timonejnemiltiskej nion titanemiliskej kemej achto ta timopataj, tikseliskej miak tatiochiualismej kemej tikitaskej itech okse tamachtilis.