Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

¿Ñachu ñucanchica cambiashcanchi?

¿Ñachu ñucanchica cambiashcanchi?

‘Cangunapaj yuyaita mushujyachishpa causaichi.’ (ROM. 12:​2)

1, 2. Uchilamandapacha yachajushca costumbrecunata catimandaca ¿gentecunaca imashinata can?

TUCUI ladocunapillatami gentecunaca shuj shuj costumbrecunata charin, shuj shuj ropacunata churajun o shuj shuj micunacunata micun. Chaimandami gentecunaca shuj shuj costumbrecunahuan o shuj shuj micunacunata micushpa viñashcanchi.

2 Shinapash gentecunaca na micunapilla o na ropapillachu shican canchi. Huaquingunataca uchilamandapachami yachachishca caica alimi can o chaica nalichu can nishpa. Gentecunaca shuj shuj pensamientocunatami charinchi. Huaquinbica paicunapa concienciata catishpami gentecunaca imatapash ruran. Bibliaca ninmi, gentecunaca Taita Diospa ‘mandashcacunata na charishpapash mandashcapi nijujtami ruranajun’ nishpa (Rom. 2:14). Shinaca Taita Diospa leypi na imatapash claro mandajujpica ¿ñucanchi uchilamandapacha yachajushca costumbrecunata o ñucanchi llactapi costumbrecunata catinallachu canchi?

3. Jesusta catijcunaca ¿imacunamandata uchilamandapacha yachajushca costumbrecunata o llactapa costumbrecunataca na catipanchi?

3 Jesusta catijcunaca uchilamandapacha yachajushca costumbrecunata o llactapa costumbrecunataca na catinchichu. ¿Imamandata na catinchi? Pundapica Bibliaca ninmi: ‘Runapa causaipica ali ñanshnallami ricurin. Ashtahuangarin tucurimuipica huañuimanmi apan’ nishpa (Prov. 16:25). Juchayucuna nacirishcamandaca tucuicunami imagucunapipash pandarinchi (Prov. 28:26; Jer. 10:23). Shinallata Bibliaca ninbashmi, Diablomi ‘cai pachapi mandajuj dios’ can nishpa (2 Cor. 4:4; 1 Juan 5:19). Shinaca Jehová Dios bendiciachun munashpa, paipa ñaupajpi ali ricuringapaj munashpaca Romanos 12:2pi consejotami pactachina capanchi (liingui).

4. Cai temapica ¿imatata yachajupashun?

4 Cai temapica Romanos 12:2​mandami cai quimsa tapuicunata yachajupashun: 1) ¿Imamandata ‘mushujyana’ o cambiana canchi? 2) ¿Imacunapita mushujyana canchi? 3) ¿Imashinata mushujyana o cambiana canchi?

¿IMAMANDATA MUSHUJYANA O CAMBIANA CANCHI?

5. Romanos 12:2​pi shimicunataca ¿picunamanda apóstol Pabloca escribirca?

5 Apóstol Pabloca Roma llactapi ungidocunamanmi Romanos cartataca huata 56​pi escribirca (Rom. 1:7). Romano ungidocunaca romano gentecunapa pensamientocunata catishpami chai gentecunashnallata causanajurca. Chaimandami apóstol Pabloca nirca: ‘Cai pachapajtalla rurashpa causanataca’ saquinami canguichi nishpa. ‘Cai pachapajtalla’ nishpaca chai punllacunapi romanocunapa costumbrecunamanda, causaimanda, mudarinamandami parlajurca. Shinaca ¿imashinata Roma llactamanda ungidocunaca shuj romanocunapa costumbrecunahuan chapurinajurca?

6, 7. Jesusta catijcunaca ¿imashina gentecunapurapita Romapica causarca?

6 Cunan punllacunapi Roma llactaman rishpaca punda tiempo estadiocuna, teatrocuna, bovedacuna imashina cashcata ricushpami chai tiempopi gentecuna imashina causashcataca yachanalla can. Historia librocunapica ninmi, punda tiempo Roma llactapica, yahuarsapa macanajudorcuna, guerra carretacunahuan carreracunata ruradorcunami tiarca nishpa. Shinallata, chai tiempo teatrocunapi huaquin presentacionguna, musicacunaca pinganaicunami carca nin. Ashtahuangarin Roma llactapi negociota rurashpa ashtaca culquita gananaca facilmi carca (Rom. 6:21; 1 Ped. 4:​3, 4).

7 Romanocunaca ashtaca dioscunata iglesiacunapi charishpapash paicunataca na yanllu carian. Nacirishca punllacunapi, cazarashca o pipash huañushca punllacunapillami costumbreta catishpa imacunatapash ruran carian. Chai punllacunapi causanaca nimamanda nalichu carca. Ashtaca huauquipanicunaca chashna gentepuracunapi causashcamandami mushujyana o cambiana carca. Bautizarishca jipapash cambiashpa catinarami carca.

8. ¿Imamandata cai mundopi causanaca shinlli can?

8 Cunan punllacunapipash Diablopa yachachishcacuna, pensamientocunaca shuj huaira cuendami tucui ladocunapi can (Efesios 2:​2, 3, 1 Juan 2:​16, liingui). Jesusta catijcunapajpash chashna gentecunapurapi causanaca jatun llaquimi can. Chaimandami apóstol Pablopa consejota catishpa, ‘cai pachapajtalla rurashpa causanataca’ saquishpa cambiana canchi. ¿Imashinata cambiana canchi?

¿IMAPITA MUSHUJYANA CANCHI?

9. Bautizaringapaca ¿ima cambiocunatata taucacunaca rurashca?

9 Ashtacacunami Bibliata yachajui callarishpaca, espiritualmente shinlliyarishpa panda religiondaca huashaman saquishpa Jesusta cati callarishca (Efes. 4:​22-24). Jehová Diospa mandashcacunata pactachishpa cada huata ashtaca ashtaca gentecuna bautizarijta ricushpaca ninandami cushijunchi. Jehová Diospash ninandami cushijunga (Prov. 27:11). Shinapash ¿chai cambiocunata rurashpallachu quedana capanchi?

Ashtacacunaca Diablopa munaita ruranata huashaman saquishpami mushujyana can (Párrafo 9​ta ricupangui)

10. Mushujyana nishpaca ¿imamandata parlajun?

10 Mushujyana nishpaca na espiritualmente mejorarinamandallachu parlajun. Shuj diccionarioca ninmi: “Romanos 12:2​pi mushujyana nishpaca, espíritu santopa ayudahuan ñucanchi yuyaicunata cambianatami nijun” nishpa. Huaquin gentecunaca Bibliamanda nimata na yachashpapash mapa shimicunata parlanamanda, shuj jarihuan o shuj huarmihuan causanamandaca jarcarishcami. Shinapash, mushujyana nishpaca na chai ruraicunata saquinamandallachu parlajun. Shinaca Jesusta catijcunaca ¿imacunapita mushujyana o cambiana can?

11. Apóstol Pablo nishca shinaca ¿imapita Jesusta catijcunaca mushujyana carca?

11 Apóstol Pabloca nircami: ‘Cangunapa yuyaita mushujyachinami’ canguichi nishpa. Yuyaicuna nishpaca aliguta pensarinamandami parlajun. Romanocunaman shuj cartata escribishpaca ‘yuyaipi yarishcata rurashpa causanajuj’ gentecunamandami apóstol Pabloca parlajurca. Chai gentecunamanda parlashpaca nircami: ‘Imatapash [nalita] rurajcuna, huainayajcuna, charijyajcuna, [envidiajcuna], huañuchijcuna, fiñanajujcuna, umachijcunami’ can nishpa (Rom. 1:​28-​31). Chashna gentecunapurapi causanajujpimi apóstol Pabloca chai tiempopi ungidocunataca, mushujyashpa cangunapa yuyaicunata cambianami canguichi nirca.

‘Cangunapaj shungupi fiñashca canata, caparishpa rimajunata, ima llaquipash japishpachari ali canman nijunataca saquinami canguichi’ (Efes. 4:​31)

12. a) Cunan punllacunapi gentecunaca ¿ima pensamientocunatata charin? b) ¿Imamandata chai pensamientocunata catinaca nali capanman?

12 Cunanbipash apóstol Pablopa tiempopi gentecunashnallatami causan. Huaquingunaca ninmi, Taita Diospa mandashcacunaca ñaupa tiempo gentecunapami ali carianga nishpa. Cutin huaquin profesorcuna, taitamamacunaca huahuacuna paicunapa munashcata rurachun saquinllami. Ashtahuangarin, cada unomi ima ali cashcata o nali cashcatapash ricuna can ninmi. Ciertopacha ima ali cashcata o nali cashcataca na yachai usharinllu ninmi. Huaquingunacarin Taita Diospi crini nishpapash Taita Diostaca na cazushpami paicunapa munashcata ruran (Sal. 14:1). Jesusta catijcunapash chashna pensamientocunata charishpaca jatun llaquicunapimi urmashun. Espiritualmente na rijcharia cashpaca, Jehová Diospa organizacionbi instrucciongunata catingapaca na munashunllu, ashtahuangarin imagumandapash quejari callarishunmi. Internetmanda, pugllaicunamanda, imata estudianamanda imapash consejota cujpica na chasquingapaj munashunllu.

13. ¿Imamandata ñucanchipa causaipillata aliguta pensarina capanchi?

13 Cai mundopa pensamientocunata ama catingapaca ñucanchillatami aliguta pensarina capanchi ¿ima munaicunata, ima pensamientocunata, ima metacunatata charini? nishpa. Tal vez shuj gentecunaca ñucanchi shungupi ima tiashcata na yachashpami ninga, paica alimi Taita Diostaca sirvijun nishpa. Shinapash Bibliapa yachachishcacuna ñucanchita cierto cambiachun saquishcata, cierto ashtahuan cambiachun ayudajushcataca ñucanchillami yachanchi (Santiago 1:​23​-25, liingui).

¿IMASHINATA MUSHUJYANA O CAMBIANA CANCHI?

14. Ñucanchicuna mushujyachun o cambiachunga ¿imata ayudanga?

14 Mushujyangapaj munashpaca ñucanchi shungutami cambiana canchi. Shinaca ¿ñucanchi shungupi cambiachunga imata ayudanga? Bibliami ñucanchitaca shungupi cambiachun ayudan. Bibliapa yachachishcacunami ñucanchi shungupi imata charishcata ricushpa ñucanchi causaipi cambiocunata rurashpa ‘Taita Dios munashcashna’ causachun ayudan (Rom. 12:2; Heb. 4:12).

15. Jehová Diosca ¿imapita ñucanchitaca shuj alpa mangagutashna forman?

15 (Isaías 64:​8, liingui.) Profeta Isaías nishca shinaca, gentecunaca turu alpa cuendami canchi. Cutin Jehová Diosca alpa mangaguta ruraj cuendami can. Shinaca cai chimbapuraipica ¿imatata yachajupanchi? Jehová Diosca espiritualmente juyaillagu ricurichunmi ñucanchicunataca shuj juyailla alpa mangagutashna ruran. Espiritualmente ñucanchita aliguta formachun saquishpaca cai mundopa pensamientocuna ñucanchita mishachunga na saquishunllu. Shinapash ¿imashinata Jehová Diosca shuj alpa mangagutashna ñucanchitaca ruran?

16, 17. a) Juyailla alpa mangaguta formangapaca ¿imatata alpa mangata ruradorca shinan? b) Ninan valishca mangagu cuenda tucuchunga ¿imashinata Bibliaca ñucanchita ayudan?

16 Shuj juyailla alpa mangaguta rurangapaca ali alpatami mascana can. Ali alpata mascashca jahuapash alpapi imapash mapacuna ama chapurichunmi alpataca aliguta yacuhuan limpian. Chai jipaca alpata yacuhuan chapushpa, turuta rurashpa, masashpami alpa mangaguta formai callarin. Shina rurajpimi alpa mangaguca na huaglin.

17 Imashinami ricupanchi, juyailla alpa mangaguta rurangapaca alpa mangata ruradorca yacuhuanmi alpataca limpian, shinatalla yacuhuanmi turutapash ruran. Jehová Diospash Bibliahuanmi ñucanchitaca yacuhuan cuenda cambian. Bibliami ñucanchitaca Jehovata nara rijsimanda mundopa pensamientocunata huashaman saquishpa, shuj ninan valishca mangagu cuenda Taita Diospa ñaupajpi ali ricurichun ayudan (Efes. 5:26). Chaimandami ñucanchitaca cutin cutin yarichin, cada punllami Bibliataca liina capanchi, tandanajuicunamanbash na faltashpami rina capanchi nishpa. Shina rurashpallami Jehová Dios ñucanchita aliguta formachun saquinajushun (Sal. 1:2; Hech. 17:11; Heb. 10:​24, 25).

Bibliapa ayudahuan mushujyashpa o cambiashpaca ima problema ricurijpipash aligutami arreglashun (Párrafo 18​ta ricupangui)

18. a) Diospa Shimi ñucanchita mushujyachichun munashpaca ¿imamandata aliguta pensarina capanchi? b) ¿Ima tapuicunapita aliguta pensarina capanchi?

18 Taita Diospa Shimi ñucanchita mushujyachichun munashpaca na Bibliata cutin cutin liishpalla, yachajushpalla quedanachu canchi. ¿Nachu villachingapaj llujshishpaca Bibliata huaquinbilla liishpapash Bibliamanda ashtacata yachaj gentecunahuanbash tuparipashcangui? Huaquingunaca Bibliapa textocunataca umapimi charin. Shinapash paicunapa causaipica Bibliapi imata yachajushcataca na pactachinajunllu. ¿Imamandata na pactachi ushashca? Taita Diospa Shimipi yachajushcacuna paicunapa shungucaman na yaicuchun saquimandami na pactachi ushashca. Chaimandami ñucanchicuna Bibliata liishpaca imatata caipica yachajuni nishpa pensarina capanchi. Cada uno tapuripashunchi: “Bibliapa yachachishcacuna shuj religionba yachachishcacunamanda ¿ashtahuan ali cashcata crinichu? ¿Bibliapa yachachishcacuna ñucapa causaipi ayudashcata crinichu? ¿Bibliapi consejocunataca shujcunaman yachachishpallachu purini o ñucapa causaipi pactachijunichu? Bibliata liijushpaca ¿Jehová Diosmi yachachijun nishpachu liini? nishpa. Cashna aliguta pensarishpaca Jehová Diostaca ashtahuanmi juyashun. Jehovata juyashpami minishtirishca cambiocunata rurashun (Prov. 4:23; Luc. 6:45).

19, 20. Bendiciongunata chasquingapaca ¿Bibliapi ima consejotata pactachina capanchi?

19 Bibliata cada punlla liishpa, imata liishcapi aliguta pensarishpaca apóstol Pablopa consejota catishpami, ‘ima nalita rurashpa punda causashcataca saquishpa mushujta causai callarishun’ (Col. 3:​9, 10). Bibliapi yachachishcacunata aliguta intindishpa imata yachajushcata pactachishpallami mushuj ropata churajuj cuenda cambiashun. Shina cambiashpallami Diablopa trampacunapica na urmashun.

20 Apóstol Pedroca nircami: ‘Ali cazuj huahuacuna cashcamandaca, Diosta nara rijsimanda imatapash nalita munashcacunata’ saquinami canguichi nishpa. Chai jipapash nircami, cangunaca jucha illajmi causana canguichi nishpa (1 Ped. 1:​14, 15). Punda pensamientocunata, ruraicunata huashaman saquishpa, Taita Dios ñucanchita mushujyachichun saquishpaca ashtaca bendiciongunatami chasquishun. ¿Ima bendiciongunatata chasquishun? Chaitaca cati temapimi yachajupashun.