1, 2. Gbenda u i yese se, man ieren i ior mba hen ijiir yase ka i na se eren kwagh nena?

HANMÔ wase yô, ka nan eren kwagh er i yese nan la, man gbenda u ior mba hen ijiir i nan ve eren kwagh la. Se mba woho iyol sha inja yase; se mba ye akaayan a se soo la, shi se mba eren kwagh sha m-er wase. Se mba eren nahan sha ci u kape ijiir shin ior mba se vese hen atô ve la ve eren kwagh je la.

² Nahan kpa, akaa nga a a hembe lun hange hange a kwagh u se tsough u yan shin ikyondo i se tsough u zeren la yô. U tesen ikyav yô, pe i yese se la, i tese se u nengen akaa agen ér ka a shami, agen di ka a shami ga. Kpa, akaa a mbagenev ve nenge ér ka shami la, mbagenev di ka ve nenge ér ka a sha mi ga. Ashighe agen ka se tsua u eren kwagh er imoshima yase i tese se la. Bibilo kaa ér ashighe kpishi ‘atôatyev a a lu a atindi ga la ka a eren akaa a a lu sha tindi la sha gbaaôndo.’ (Rom. 2:14) Kpa kwagh ne tese ér akaa a Aôndo a we tindi sha mi jighilii ga la yô, ka u se gbaa eren a tsô ser tsombor wase ngu eren shin ka kwagh u ior ve hembe eren hen ijiir yase yô shinii?

3. Ka atôakyaa ahar a nyi a ne ve i doo u Mbakristu vea gba dondon atindi a ior shin igbenda i ior ve hembe eren kwagh la tsô ga?

³ Atôakyaa a vesen nga ahar, a a ne ve i doo u Mbakristu vea er kwagh nahan ga yô. Hiihii yô, Bibilo kaa a vese ér: “Gbenda ugen sha mnenge u or yô, ka u lu vough, kpa mkur u u yô, ka igbenda i kuugh je.” (Anz. 16:25) Er se uumace se yen yô, se mba a tahav mbu fan kwagh u lun se a iwasen sha mimi, u una kôôm iaven i angahar a ase sha inja vough la ga. (Anz. 28:26; Yer. 10:23) Kwagh u sha uhar yô, Bibilo tese ér atindi man akaa a ior kpishi ve lumun a mi la cii due hen Satan, u a lu “aôndo u tar u ainge ne.” (2 Kor. 4:4; 1 Yoh. 5:19) Sha nahan yô, aluer se soo ser Yehova a lumun se shi a ver se yô, a gba u se dondo kwaghwan u i nger ken Mbaromanu 12:2 la.—Ôr.

4. Ka nyi se time sha mi ken ngeren nee?

 ⁴ Doo u se time sha atôakaa a hange hange a i nger ken Mbaromanu 12:2 la zulee. (1) Er nan ve i doo u se “gema”? (2) Mgem shon wa nyi man nyi kere? Man (3) Se er nan ve se gema? De se time nen sha mpin mban môm môm.

5. Paulu yange nger mkaanem ma ken Mbaromanu 12:2 la sha ci u unô?

⁵ Apostoli Paulu yange nger Mkaanem ma ma lu ken washika na u hen Mbaromanu la sha ci u ikpelaior shin mba ve fa Aôndo ga la ga, kpa lu sha ci u Mbakristu mba i shighe ve mkurem a na imôngo la. (Rom. 1:7) A taver ve ishima ér ve gema mlu ve shi ve ‘de hingir inja i môm a tar ne ga.’ Sha ayange a Mbakristu mba ken Roma mbara, ior i “tar” la eren akaa sha atindi a Mbaroma man aeren a ve a ityôô kua sha anza a ve man sha mbamlu vev kpaa. Er Paulu a kaa ér “de hingir nen inja i môm” a ve ga yô, tese ér mbagenev yange ve lu henen shi eren kwagh er Mbaromanu nahan. Lu anzaaior a nyi nahan anmgbianev mba nomso man mba kasev tagher a mi sha ayange laa?

6, 7. Sha ayange a Paulu la, lu ican kpishi u lun Orkristu sha ci u nyi?

⁶ Nyian ne, ior ka vea za u za nengen akaa ken Roma yô, ve nenge a iwar i tse, kua atse u utempel man mbaagirigi mba anumbegh man akaamaan agen wue wue, a sha ayange a tsuaa la. Yange i maa akaa ne agen sha shighe u Mbakristu mba hiihii mbara je. Akaa ne wase se u seer fan kwagh u mlu u ior mba Roma mba sha ayange la, man er ngise ve eren kwaghaôndo la. Shi se fatyô u ôron ityakerada i yiase, i i nger sha kwagh u anumbe a pilagh a Mbaromanu eren la, man ayem a ve gbaan sha anyinya la, kua ityogholov vev mbi kuhwan sha atôakaa kposo kposo, agen lu a ijimbagh la. Heela tseegh ga, Roma yange lu ijiir i eren kpenga her i vesen, nahan igbenda lu kpishi i ior zuan a inyaregh yô.—Rom. 6:21; 1 Pet. 4:3, 4.

⁷ Shin er Mbaromanu lu a utempel kpishi mba ve ver mbaaôndo vev ker nahan kpa, yange ve ya ikyar a mbaaôndo mba ve civir la kôôsôô ga. Mbaromanu yange ve nenge ér kwaghaôndo cii har sha uiniongo, er mar ember man ikyu i eren man avese nahan. Lu akaa a ve eren ayange ayange yô. Nenge er yange a lu Mbakristu mba ve lu ken Roma la ican kpishi u palegh akaa ne yô. Ve kpishi yange i yese ve ken akaa ne, nahan gba u vea gema mlu ve la sha er vea hingir Mbakristu mba mimi yô. Shi gba u mgem ve ne una kighir sha iyange i i er ve batisema la ga.

8. Tar ne ka u nôngon ér ua vihi mlu u Mbakristu nyian nena?

⁸ Nyian kpa Mbakristu mba ken tar u bo, er Mbakristu mba ngise ve lu ken tar u Roma u tsuaa la nahan. Sha ci u nyi? Sha ci u jijingi u taregh ngu hanma ijiir sha tar nyian. (Ôr Mbaefese 2:2, 3;  1 Yohane 2:16.) Hanma iyange yô, tar ka u nôngon ér ua gema se se lu a asaren a u, man mhen u u, man aeren a u, nahan ka i lu u se ver ishima ga yô, se hingir ior i tar ne. Sha nahan yô, se mba a ityôkyaa i vesen i ungwan kwaghwan u Aôndo yange mgbegha Paulu nger ér se ‘de hingir inja i môm a tar ne ga,’ kpa “i̱ gema” se la. Nahan ka nyi i gbe u se ere?

9. Or ka nan gema uma u nan sha igbenda i nyi ve nan kuma u a er nan batisemaa?

⁹ Or ka nana henen mimi u Bibilo shi nana dondon un yô, nan hii u vian ken jijingi. Maa nan de kwagh u nan lu henen la a gema nan. Ka nan de aeren a kwaghaôndo a mimi ga la, kua inja i dang i ngise nan lu a mi la, nahan nan hingir u dondon ieren i Kristu. (Ef. 4:22-24) Hanma inyom yô, ka i saan se iyol u nengen er ior dubu uderi imôngo sha tar ka ve gema uma ve, nahan i er ve batisema u tesen ér ve tsegha ayol a ve sha ci u Yehova Aôndo yô. Kwagh ne ka a na i saan Yehova iyol je ka u henen a hen ga. (Anz. 27:11) Nahan cii kpa, doo u se pine ser: Ka cii igbenda i i gbe u or a gema sha mi laa?

10. Mgem u or geman uma u nan la kaha a u sôron inja i nan tseegh la nena?

¹⁰ Nahan kpa, u or geman mlu u nan la ka u vesen ken jijingi shin sôron inja tseegh ga. Ikyav i tesen yô, alaghga mbakasuav vea kaa ér ve “sôr” kwagh ugen u ve teen yô, ve hide ve er, kpa a lu kwagh la her. Alaghga vea seer kwagh u he sha mi môm di tsô, maa vea tôô a wa ken katôn u ve er a hembe engem ashe yô. Dikishenali i pasen asember a ken Bibilo igen pase inja i ishember i “gema,” i i ter ken Mbaromanu 12:2 la ér, ka u or geman mhen u nan sha tahav mbu icighan jijingi. Sha nahan yô, mgem u i gbe u Orkristu nana gema la ka u den aeren a bo man iliam i dang man ijimba tseegh ga. Mbagenev mba ve lu a mfe u Bibilo ga la kpa ka ve nôngon u palegh akaa ne. Nahan gba u Mbakristu vea gema nena?

11. Paulu yange tese ér or ka nan gema nena?

¹¹ Paulu nger wener: “I̱ gema ne sha mgem u he u mhen wen.” Bibilo ka ia ter ishember i “mhen” la yô, ngi i ôron kwagh u isharen yase man ieren yase kua tahav mbu mhen wase. Ken washika u Paulu nger hen Mbaromanu la, a vande pasen kwagh u ior mba ve lu a “mhen u a lu u injaagh ga yô.” Ambaaior ne iv a “hanma inja i ifer man kwaghbo man hua u eren man kwaghvihin, ve mgbough a iwuhe man iwoo-or, man num man atseregh,” man anza a bo agen kpaa. (Rom. 1:28-31) Ka nahan man Paulu lu taver mba yange i yese ve ken mlu ne kpa ve va hingir mbacivir Aôndo la ishima ér ve ‘gema sha mgem u he u mhen ve’ ye.

12. Ka mhen u nyi u nenge ior kpishi ve lu a mi nyiana, man mhen ne una fatyô u bulan Mbakristu nena?

¹² Kwagh er vihi yô, se mba shin tar ne vea ior mba ve lu kwaghmôm a mba  Paulu a er kwagh ve la yô. Ka ve hen ér hegen mba kera dondon atindi man akaawan a Aôndo ga, shi u eren nahan la ka u kighir mbagenev. Atica man mbamaren kpishi ka ve na mbayev ian i eren hanma kwagh u ve soo cii. Ka ve kaa a ve je ér hanmaor ngu a ian i tsuan kwagh u nan soo yô, u dedoo shin u bo. Ambaaior ne na jighjigh ér gbenda môm u or a fatyô u fan kwagh u dedoo man u bo je kpa ngu ga. Ior kpishi mba ve kaa ér ve na Aôndo jighjigh la je kpa, mba henen ér gba u vea er kwagh u Aôndo a kaa ér ka u vough la keng ga. (Ps. 14:1) Ieren ne ia fatyô u vihin Mbakristu mba mimi a Aôndo. Aluer se ver ishima ga yô, alaghga se hingir u vendan kwaghwan u nongo u Yehova, shi gban ahon sha hanma kwagh u i er ken tiônnongo sha ishima yase ga yô. Shin alaghga se huna kwagh u Bibilo i we sha kwagh u iemberyolough man Intanet man u zan yunivasiti la je kpaa.

13. Gba u se gbidye kwar sha mlu wase sha mimi sha ci u nyi?

¹³ Nahan yô, aluer se soo u dondon tar ne ga yô, a gba u se gbidye kwar sha aeren a ase man mbamnenge asev man mbaawashima asev kua akaa a a gbe se ishima la sha mimi. Alaghga ambaakaa ne aa due ken igbar ga. Mbagenev vea kaa a vese ér se mba eren ka doon. Nahan kpa, ka se ayol a ase se fa, aluer se de kwagh u se hen ken Bibilo la gema se sha igbenda ne, shi se mba geman zan her ye.—Ôr Yakobu 1:23-25.

14. Ka nyi ia wase se ve se gema uma wase sha igbenda i i gbe u se gema laa?

¹⁴ Ka or u se lu kimi la jim jim je ka i gba u se gema ye. Nahan cii man se gema yô, saa se lu a kwagh u una wase se u geman mlu wase u kimi la. Ka nyi ia wase se u eren nahana? Zum u se hen Bibilo se fe kwagh u Yehova a soo ér se er yô, ka gbenda u se dondo kwagh u se hen la ka u tese er ishima i yase i lu kimi, man akaa a i gbe u se nyôôso ve se er kwagh u a ‘lu u vough,’ sha ishima i Aôndo la ye.—Rom. 12:2; Heb. 4:12.

15. Yehova ka una maa se yô, se gema nena?

¹⁵ Ôr Yesaia 64:8. Injakwagh i profeti Yesaia a er heen ne tese se kwagh u hange hange, u i gbe u se fa yô. Yehova, u a lu Ormaan la, ka a maa se mba se lu inyatyuu ne nena? Ka mluyol wase ngu a gema, ér se hemba doon a ashe shin se hemba doon u kenger ga. Yehova ka a gema se ken jijingi. Aluer se lumun ser a maa se yô, una gema mlu wase u kimi la, inja na yô, una wase se u geman gbenda u se nengen kwagh, shin se henen kwagh la. Man ka kwagh u una wase se se venda ieren i taregh je la. Kpa Yehova ka a maa se nena?

16, 17. (a) Pase kwagh u ormaan ka nan er a inyatyuu i nan soo u maan ikyagh ki injaa a mi yô. (b) Mkaanem ma Aôndo ka ma wase se se gema se hingir Yehova ikyagh ki tomov ki injaa nena?

¹⁶ Cii man ormaan nana maa ikyagh ki doon ashe yô, ka i gba u nana maa sha inyatyuu i i doo tsembelee yô. Nahan kpa, akaa nga ahar a ka i gba u nana er yô. Hiihii yô, ka i gba u nana ôô inyatyuu la, nana dugh hanma kwagh u dang sha mi kera. Nana been yô, i gba u nana nungwa mngerem sha mi akuma akuma, shi nan kume i tsembelee sha er ia tiher a doo u maan kwagh a mi yô.

¹⁷ Umbur wer ormaan ka nan hôr inyatyuu la sha mnger, shi nan nungwa mngerem sha mi nan kume tsembelee, sha er ia tiher a doo u maan kwagh a mi yô. Maa nan maa kwagh u nan soo la cii a mi, ka a lu ikyagh ki ki lu ican kpishi u maan je kpaa. Er mngerem ka ma gema inyatyuu nahan, kape Mkaanem ma Aôndo kpa ka ma gema se je la. Shighe u yange se hii u henen kwagh u Aôndo la,  Bibilo wase se se de u henen kwagh er tar u henen la, se gema henen kwagh er Aôndo nahan. Nahan Aôndo gema se se hingir un ikyagh ki tomov ki injaa. (Ef. 5:26) Ka i shi umbur se ér se ôron Bibilo hanma iyange shi se zaan mbamkombo mba Mbakristu hanma shighe. Er nan ve ka i shi taver se ishima ér se eren akaa nee? Ka sha ci u, aluer se mba eren nahan yô, se mba nan Yehova ian ser a maa se.—Ps. 1:2; Aer. 17:11; Heb. 10:24, 25.

18. (a) Aluer se soo ser Mkaanem ma Aôndo ma gema se yô, gba u se ôron ma shi se gbidyen kwar sha mi sha ci u nyi? (b) Ka mbampin mba nyi vea wase se?

¹⁸ Nahan kpa, cii man Mkaanem ma Aôndo ma gema se yô, a gba u se er kwagh a hemba di u ôron ma shi henen kwagh ker tseegh tsô la. Ior kpishi mba er Bibilo, nahan ve fa kwagh u i̱ er yô. Alaghga tsô u vande duen kwaghpasen u za tagher a ambaaior ne. Mbagenev je yô, ka ve kimbir avur a Bibilo agen ken ityou. Kpa ashighe kpishi kwagh ne ka a gema gbenda u ve henen kwagh shin ve eren kwagh ken uuma vev la kpee ga. Sha ci u nyi? Sha ci u, cii man Mkaanem ma Aôndo ma gema or yô, ka i gba u nana de ma ma a nyôr nan ken ishima. Sha nahan yô, doo u se tôô shighe se gbidye kwar sha kwagh u se lu henen la. Doo u se pine ayol a ase ser: ‘M na jighjigh mer kwagh u m lu henen ne ka ityesen i kwaghaôndo igen tseegh tsô ga kpa? M nenge er ityesen ne i lu i mimi kpa? Heela tseegh ga, m tesen mbagenev kwagh u m lu henen la tseegh shinii, mo kpa ka m er kwagh u m tesen ve laa? Ka m nenge mer kwagh u m lu henen la ka Yehova iyol na a lu lamen a mo kpa?’ Aluer se mba gbidyen kwar sha amba a mpin ne yô, kwagh ne una wase se u kporom ikyua a Yehova, shi una hemba doon se ishima kpaa. Aluer kwagh u se hen la nyôr se ken ishima yô, una mgbegha se u geman mlu wase.—Anz. 4:23; Luka 6:45.

19, 20. Aluer se mba dondon kwaghwan u Bibilo yô, a wase se nena?

¹⁹ Aluer se mba ôron Mkaanem ma Aôndo shi gbidyen kwar sha mi hanma shighe yô, kwagh ne una wase se se za hemen u eren kwagh u Paulu a kaa la, ér: “Dugh tseor kua aeren a na la kera, . . . haa orhe iyol u ka i sôr un hegh sha u una lu a kwaghfan” yô. (Kol. 3:9, 10) Aluer se kav kwagh u Bibilo i tese la tsembelee shi se dondo kwagh u se hen la yô, kwagh ne una mgbegha se se haa orhe iyol, u una fatyô u kuran se sha ikyev i uhôn mba Satan la.

²⁰ Apostoli Peteru umbur se ér: “De kera geman nen ayol a en sha inja i asaren a tsuaa . . . la ga, lu nen er ônov mba wan ikyo nahan . . . Lu nen uicighanmbaiorov ken mlu wen cii.” (1 Pet. 1:14, 15) Ngeren u a dondo ne una pase se er Yehova una ver se doo doo, aluer se nôngo sha afatyô wase cii se gema mhen wase man ieren yase yô.