1, 2. Gusto mo daw an paggibo nin desisyon? Ano an pagmati mo sa ibang desisyon na nagibo mo?

AROALDAW dakul na desisyon an kaipuhan tang gibuhon. Ano an masasabi mo sa paggibo nin desisyon? May mga tawo na gusto talagang sinda mismo an magdesisyon sa gabos na bagay sa saindang buhay. Iniinsistir ninda na sinda an may deretso na gumibo nin sadiring desisyon, asin habo man lamang nindang isipon na an iba an magdesisyon para sa sainda. Pero, may mga tawo na takot na gumibo nin magabat na mga desisyon sa buhay. An iba sa sainda nagkokonsulta sa mga libro na nagtatao nin giya o sa mga parakonseho (counselor) asin posibleng naggagastos nin dakula tanganing makua an giya na sa hiling ninda kaipuhan ninda.

² Dakul sa sato an nasa tahaw kan duwang iyan. Aram niyato na may mga bagay na bako kita an may deretsong magdesisyon asin na mayo kita nin magigibo; pero, nasasabutan niyato na sa dakul na aspekto nin buhay, puwede kitang magdesisyon base sa kun ano an satong mga gusto. (Gal. 6:5) Dawa arog kaiyan, posibleng marhay na inaako niyato na an mga desisyon ta bako man gabos madunong o kapakipakinabang.

3. Anong paggiya an nakakatabang sa sato sa paggibo nin mga desisyon, pero sa anong kadipisilan kita puwede pa man giraray na mapaatubang?

³ Bilang mga lingkod ni Jehova, nauugma kita na tinawan niya kita nin malinaw na paggiya manungod sa dakul na importanteng bagay sa satong buhay. Aram niyato na kun susunudon ta iyan, makakagibo kita nin mga desisyon na makakapaugma ki Jehova saka kapakipakinabang pa sa sato. Pero, puwede pa man giraray kitang mapaatubang sa mga isyu asin sitwasyon na mayo nin espesipikong sinasabi an Tataramon nin Diyos. Kun mangyari iyan, paano kita madesisyon kun ano an maninigo tang gibuhon? Halimbawa, aram ta na dai kita dapat maghabon. (Efe. 4:28) Pero ano talaga an kalabot sa paghabon? Nakadepende daw iyan sa halaga kan bagay na kinua, sa motibo, o sa iba pang bagay? Paano kita madesisyon kun mapadapit  sa mga bagay na sigun sa iba mayo nin malinaw na sinasabi kun ano an dapat gibuhon? Ano an makakatabang sa sato?

4. Anong sadol an naitatao sa sato pag may gigibuhon kitang desisyon?

⁴ Pag pigsasabi ta sa sarong kapwa Kristiyano na may gigibuhon kitang importanteng desisyon, puwedeng nagsasabi siya na kaipuhan tang magdesisyon na may tultol na isip. Siyempre, marahay na sadol iyan. Ini an patanid sa sato kan Bibliya manungod sa pabigla-biglang pagdesisyon: “An naghihidali matatapos sa kadukhaan.” (Tal. 21:5, An Marahay na Bareta Biblia) Pero ano an buot sabihon kan pagdesisyon na may tultol na isip? Iyan daw nangangahulugan sana na dai kita maghidali, mag-isip na marhay, magin rasonable, asin gumamit nin marahay na paghusgar? Gabos iyan nakakatabang tanganing makagibo nin marahay na desisyon, pero bako sana iyan an kaipuhan.—Roma 12:3; 1 Ped. 4:7.

5. Taano ta mayo kita nin perpektong isip?

⁵ Dapat niyatong admitiron na mayo nin siisay man sa sato an ipinangaki na may perpektong isip. Taano? Huling gabos kita ipinangaki na makasalan asin bakong perpekto kun kaya harayong marhay sa pagigin perpekto sa hawak o isip. (Sal. 51:5; Roma 3:23) Dugang pa, dakul sa sato an dati kabilang sa mga tawo na an isip “binuta” ni Satanas; mayo kitang aram kaidto manungod ki Jehova asin sa saiyang matanos na mga pamantayan. (2 Cor. 4:4; Tito 3:3) Huli kaiyan, kun an satong mga desisyon ibabasar ta sana sa kun ano an sa hiling ta marahay asin rasonable, puwedeng masabi na dinadaya ta an satong sadiri, dawa pa pinag-isipan tang marhay an satong desisyon.—Tal. 14:12.

6. Ano an makakatabang sa sato na magkaigwa nin tultol na isip?

⁶ Minsan ngani harayo kita sa pagigin perpekto sa hawak asin isip, an satong langitnon na Ama na si Jehova perpekto sa gabos na bagay. (Deut. 32:4) Nakakaugma ta pinagin posible niya na mabago ta an satong pag-iisip asin magkaigwa nin tultol na isip. (Basahon an 2 Timoteo 1:7.) * Bilang mga Kristiyano, gusto niyato na mag-isip asin mangatanusan nin may kadunungan saka gumawi kauyon kaiyan. Dapat niyatong rendahan, o kontrulon, an satong kaisipan saka mga namamatian asin arugon kun paano si Jehova mag-isip, kun ano an namamatian niya, asin kun paano siya maghiro.

7, 8. Magsaysay nin eksperyensiya na nagpapahiling kun paano puwedeng makagibo nin madunong na desisyon sa ibong nin mga panggigipit o kasakitan.

⁷ Estudyari an sarong halimbawa. Nakatudan na nin ibang mga imigrante na an saindang bagong mundag na umboy ipaataman sa mga kapamilya sa pinaghalian nindang nasyon, tangani na sinda padagos na makapagtrabaho asin makatipon nin kuwarta. * May sarong babaying nakaistar sa ibang nasyon na nangaki nin sarong guwapitong umboy. Kan panahon na iyan, siya nakikipag-adal na sa Bibliya asin nag-uuswag na sa espirituwal. Sindang mag-agom kinukumbinsir kan mga katuod asin paryente ninda na ipaataman an aki sa lolo asin lola na yaon sa pinaghalian nindang nasyon. Pero, nasabutan partikularmente kan babayi paagi sa pag-adal kan Bibliya na bilang magurang, tinawan siya nin Diyos nin responsabilidad na padakulaon an saiyang aki. (Sal. 127:3; Efe. 6:4) Susunudon daw niya kun ano an nakatudan, na sa hiling kan dakul iyo an rasonableng gibuhon? O susunudon daw niya an nanunudan niya sa Bibliya dawa pa mapaatubang sa problema sa pinansiyal asin pagtuya nin ibang tawo? Ano an gigibuhon mo kun ika an nasa kamugtakan niya?

⁸ Huling nasasakitan an hoben na babayi dahil sa panggigipit, ipinahayag niya ki Jehova an nasa puso niya asin hinagad an Saiyang paggiya. Kan makipag-ulay siya sa nagtutukdo sa saiya sa Bibliya asin sa iba pa sa kongregasyon, nasabutan niya kun ano an pagmansay ni Jehova. Inisip niya man an posibleng emosyonal na danyos sa mga aki na harayo sa saindang mga magurang mantang  nagdadakula. Pagkatapos na pag-isipan iyan sa tabang kan Kasuratan, nagkongklusyon siya na bakong tama na maparayo an saindang aki. Nahiling kan saiyang agom kun paano an mga miyembro kan kongregasyon nagkasararo sa pagtabang asin na an aki nagdadakula na maugma saka marahay an salud. Nag-ako siya nin pag-adal sa Bibliya asin nagpuon na mag-atender sa mga pagtiripon kaiba kan saiyang agom.

9, 10. Ano an buot sabihon kan pagdesisyon na may tultol na isip, asin paano niyato magigibo iyan?

⁹ Saro sanang halimbawa iyan, pero ipinapahiling kaiyan na an pagdesisyon na may tultol na isip dai nangangahulugan na magsunod na sana sa kun ano an rasonable o kumbenyente sa hiling ta o kan iba. An satong bakong perpektong isip asin puso puwedeng iagid sa relo na kun bakong marikason, maluwayon. Kun susunudon ta iyan, magkakaigwa kita nin dakulang problema. (Jer. 17:9) Kaipuhan tang iuyon an satong isip asin puso sa masasarigan na mga pamantayan nin Diyos.—Basahon an Isaias 55:8, 9.

¹⁰ May marahay na dahilan kun taano ta kita sinasadol kan Bibliya: ‘Manarig ka ki Jehova sa bilog mong puso asin dai ka manarig sa saimong pagkatatao. Midbidon mo siya sa gabos mong mga dalan, asin siya an magtatanos kan saimong mga dana.’ (Tal. 3:5, 6) Mangnuhon an pananaram na “dai ka manarig sa saimong pagkatatao.” An kasunod kaiyan ‘midbidon mo si Jehova.’ Siya an Saro na may perpekto talagang isip. Kaya, tama sana na pag may gigibuhon kitang desisyon, kaipuhan niyatong konsultahon an Bibliya tanganing maaraman kun ano an pagmansay nin Diyos. Dangan maninigo tang ibasar diyan an satong desisyon. Iyan an pagdesisyon na may tultol na isip—pag-arog sa paagi nin pag-iisip ni Jehova.

11. Ano an sarong mahalagang paagi tangani na an saro makanuod na gumibo nin madunong na mga desisyon?

¹¹ Bakong madali an makanuod na gumibo nin madunong na mga desisyon asin an gibuhon iyan. Ini puwedeng magin dipisil nangurugna sa mga baguhan sa katotoohan o sa mga nagpupuon pa sanang mag-uswag pasiring sa espirituwal na pagkamaygurang. Pero, an siring na mga umboy pa sa espirituwal, arog kan apod sa sainda kan Bibliya, posible na makagibo nin tunay na pag-uswag. Isip-isipa kun paano an sadit pang aki nakakanuod na maglakaw na dai natutumba. An pinakapaagi tanganing magibo iyan iyo an paglakad niya nin haralipot asin pag-uruutro kaiyan. Totoo man  iyan sa mga umboy pa sa espirituwal kun mapadapit sa paggibo nin madunong na mga desisyon. Girumdumon na sinabi ni apostol Pablo na an maygurang na mga tawo iyo ‘idtong huli sa paggamit nakapagpatuod kan saindang mga pakamati [“kakayahan sa pagrisa,” NW] sa pagmidbid kan marahay asin maraot.’ An mga tataramon na “huli sa paggamit” asin ‘nakapagpatuod’ nagpaparisa nin padagos asin pauruutrong paghihinguwa, asin iyo iyan an kaipuhan gibuhon kan mga baguhan.—Basahon an Hebreo 5:13, 14.

12. Paano ta mapapauswag an satong kakayahan na gumibo nin madunong na mga desisyon?

¹² Arog kan nasambit na, aroaldaw dakul na desisyon an dapat tang gibuhon, may magabat, may bako. Sigun sa sarong pag-adal, an labing 40 porsiyento kan satong mga ginigibo dai ta pinag-iisipan nin maingat kundi resulta kan nakatudan ta nang mga ginigibo. Halimbawa, aga-aga posible na kaipuhan mong magdesisyon kun ano an isusulot. Tibaad isipon mo na sadit sanang bagay ini, asin nagpipili ka na dai mo gayong pinag-iisipan, nangurugna kun naghihidali ka. Alagad importanteng pag-isipan kun baga an isusulot mo angay sa saimong pagigin lingkod ni Jehova. (2 Cor. 6:3, 4) Pag namamakal nin bado, tibaad iniisip mo an manungod sa mga istilo asin uso, pero kumusta an manungod sa kabinian asin presyo? An paggibo nin tamang desisyon sa mga bagay na ini makakatabang na masanay an satong kakayahan sa pagrisa, na makakatabang sa sato na gumibo nin tamang mga desisyon sa mas darakulang bagay.—Luc. 16:10; 1 Cor. 10:31.

13. Ano an kaipuhan tanganing masigurado na mapapanindugan ta an satong mga desisyon?

¹³ Aram ta gabos na an paggibo nin tamang desisyon sarong bagay, pero an gibuhon saka panindugan iyan iba man na bagay. Halimbawa, an iba na gustong pumundo sa pagsigarilyo dai nagigibo iyan huling kulang sinda nin motibasyon. An kaipuhan iyo an determinasyon na panindugan an desisyon. May mga nagsasabi na an satong pagmawot na gibuhon an tama kaagid na marhay nin kalamnan. Miyentras na urog ta iyan na ginagamit o ineehersisyo, nagigin mas makusog iyan. Kun bihira tang gamiton iyan, magigin maluya iyan o mawawaran nin kusog. Kun siring, ano an makakatabang sa sato na mapatalubo o mapakusog an satong pagmawot na gibuhon saka panindugan an satong desisyon? Kaipuhan tang hagadon an tabang ni Jehova.—Basahon an Filipos 2:13.

14. Taano ta si Pablo igwa kan kusog na gibuhon an aram niya na maninigo niyang gibuhon?

¹⁴ Aram ini ni Pablo base sa saiyang personal na eksperyensiya. Sarong beses nanambitan siya: ‘An pagmawot nasa sako, alagad dai an paggibo kan marahay.’ Aram niya an gusto niyang gibuhon o an maninigo niyang gibuhon, pero kun minsan may nakakaulang sa saiya na magibo iyan. Inadmitir niya: ‘Ako nag-uugma diyan sa katugunan nin Diyos sa irarom nin sakong buot, alagad ako nakakahiling nin lain na katugunan sa mga kabtang nin sakong hawak, na minatumang sa katugunan nin sakong pag-iisip asin minadara sako sa pagkabihag sa irarom kan katugunan nin kasalan na nasa sakuyang mga kabtang nin hawak.’ Mayo na daw nin paglaom an saiyang sitwasyon? Bako nanggad. Siya nagsabi: ‘Ako nagpapasalamat sa Diyos huli ki Jesu-Cristo na satong Kagurangnan.’ (Roma 7:18, 22-25) Siya nagsurat man: ‘Ako makakagibo kan gabos na bagay [huli] sa saiya na nagpapakusog sako.’—Fil. 4:13.

15. Ano an puwedeng magin epekto sa saro saka sa iba nin desididong aksiyon o kawaran kaiyan?

¹⁵ Malinaw na tanganing mapaugma an Diyos, kaipuhan an desididong aksiyon. Girumdumon an sinabi ni Elias sa mga nagsasamba ki Baal asin sa apostatang mga Israelita sa Bukid nin Carmel: ‘Sagkod nuarin kamo magpaparakasala [“magkikiang-kiang,” NW] sa tahaw nin duwang pag-iisip? Kun si Jehova an Diyos, sunuda nindo siya, asin kun si Baal, lakaw sa saiyang hurihan.’ (1 Ha. 18:21) Aram kan mga Israelita an dapat nindang gibuhon, pero sinda ‘nagkikiang-kiang’ huli ta dai sinda makadesisyon. Sa kabaliktaran, dakul na taon bago kaini, si Josue nagtao nin marahayon na halimbawa kan sabihon niya sa mga Israelita: ‘Kun  maraot sa saindong paghuna-huna an paglingkod ki Jehova, pamili kamo ngunyan kun siisay an saindong paglilingkudan. Ta ako asin an sakuyang harong maglilingkod ki Jehova.’ (Jos. 24:15) Ano an nagin resulta kan determinasyon niyang ini? Si Josue asin an mga nagdanay sa kampi niya binendisyunan na mag-istar sa Dagang Panuga, sarong ‘dagang nagtutuga nin gatas asin tangguli.’—Jos. 5:6.

16, 17. Magtao nin halimbawa kun paano kita makikinabang sa paggibo nin mga desisyon na kauyon kan kabutan nin Diyos.

¹⁶ Estudyari an sarong sitwasyon sa modernong panahon. An sarong bagong bawtisadong brother igwa nin agom, asin sinda may tulong saradit pang aki. Sarong aldaw, sinabihan siya kan katrabaho niya na magbalyo sinda sa ibang kompanya na mas halangkaw an suweldo asin mas dakul an benepisyo. Pinag-isipan asin ipinamibi kan satong brother an bagay na ini. Pinili niya kaidto an presente niyang trabaho, na medyo hababa an suweldo, tanganing pag Sabado saka Domingo libre siya asin makakaatender sa mga pagtiripon patin makakaibanan an saiyang pamilya sa ministeryo. Pighurop-hurop niya na kun kukuanon niya an bagong trabaho, dai siya magkakaigwa nin arog kaiyan na iskedyul—kun magkaigwa man, haloy-haloy pa. Ano an gigibuhon mo kun ika an nasa sitwasyon?

¹⁷ Pakatapos na turutimbangon an espirituwal na mga pakinabang asin an mas halangkaw na suweldo, dai kinua kan brother an bagong trabaho. Sa hiling mo, pinagbasulan niya daw paghaloy-haloy an desisyon na iyan? Dai nanggad. Para sa saiya, an espirituwal na mga bendisyon mas kapakipakinabang nanggad sa saiya asin sa pamilya niya kisa sa mas halangkaw na suweldo. Ugmahon sindang mag-agom kan an matua nindang aking babayi, na diyes anyos, magsabi sa sainda na namumutan niyang marhay an saiyang mga magurang, an mga tugang sa kongregasyon, asin si Jehova. Sinabi niya na gusto niyang idusay ki Jehova an saiyang buhay asin magpabawtismo. Siguradong naapresyar nanggad niya an marahay na halimbawa kan saiyang ama na inuton sa buhay an pagsamba ki Jehova!

18. Taano ta mahalaga an paggibo nin madunong na personal na mga desisyon aroaldaw?

¹⁸ Dakul na dekada nang pinanginginutan kan Urog na Dakulang Moises, si Jesu-Cristo, an tunay na mga nagsasamba ki Jehova mantang sinda nagbabaklay sa arog-kaawagan na kinaban ni Satanas. Bilang an Urog na Dakulang Josue, andam na si Jesus na tapuson an maraot na sistemang iyan asin panginutan an saiyang mga parasunod palaog sa ipinanugang bagong kinaban nin katanusan. (2 Ped. 3:13) Kun siring, bako ngunyan an panahon tanganing balikan pa an dati niyatong paagi nin pag-iisip, mga kinatudan, mga pamantayan, asin mga ambisyon. Ini an panahon tanganing masabutan nin mas malinaw pa kun ano an kabutan nin Diyos para sa sato. (Roma 12:2; 2 Cor. 13:5) Lugod na mahiling sa saimong mga desisyon asin pagpili sa aroaldaw na ika an klase nin tawo na angay na mag-ako kan daing sagkod na bendisyon nin Diyos.—Basahon an Hebreo 10:38, 39.