1, 2. a) ¿Imam pasan kuyasqanchik runapi piensaptinchik hinaspa paymanta rimaptinchik? (Qallariypi dibujota qaway.) b) ¿Ima tapukuykunamantam yachasun?

KUYASQANCHIK runapi piensaspa hinaspa paymanta rimaspaqa astawanmi kuyanchik. Chaynapunim Jehova Dioswanpas pasawanchik. Davidqa michiq kaspanmi achka kutipi lucerokunata qawaspan yuyaymanaq Unanchaqninpi. Chaymi qellqarqa: “Qamllapa rurasqayki cielotapas qawarispaymi, altopi churasqayki killatapas qawarispaymi, altopi churasqayki lucerota qawarispaymi ñoqallayqa tapukuni: ‘¿Piraqtaq runaqa paymantaraq piensanaykipaq? ¿Pitaqsi mirayninpas paykunata yuyanaykipaq?’”, nispa (Sal. 8:3, 4). Jehova Diospa promesan imayna cumplikusqanpi yuyaymanaspanmi Pablopas admirasqallaña kaynata nirqa: “¡Mayna allinmi Diosninchikqa! ¡Payqa tukuy yachayniyoq kaspanmi tukuy imata reqsin!”, nispa (Rom. 11:17-26, 33).

² Diosmanta willakuspanchikqa paypim piensanchik hinaspapas paymantam rimanchik. Chayta astawan ruwaspankum achka precursorkuna qawarqaku Diosta kuyayninku yapakusqanta. Precursor kaspaykiqa otaq precursor kayta munaspaykiqa kaypi yuyaymanay: ¿Imaynatam precursor kasqayki kallpanchanman Dioswan amistadnikita? Precursor kaspaykiqa tapukuy: “¿Imataq yanapawanqa hinalla precursor kanaypaq?”, nispa. Manaraq precursor kaspaykiqa tapukuytaq: “¿Imakunatam ruwanay precursor kanaypaq?”, nispa. Qatiqninpim qawasun precursor kayqa Dioswan amistadninchikta imayna kallpanchasqanmanta.

3. ¿Imapim yanapawanchik Diospa gobiernonmanta willakuyqa?

³ Diospa Gobiernonmanta runamasinchikman willayqa  Jehova Diosmanmi asuykachiwanchik. ¿Ima textokunatam servichikunki predicaspayki? Yaqapaschá Salmo 37:10, 11, Daniel 2:44, Juan 5:28, 29 otaq Apocalipsis 21:3, 4 nisqankunata. Diospa kay promesankunamanta willakuspanchikmi ñoqanchikqa yuyarinchik “llapa ima allin kaqkunataqa” qokuykuq ‘Diosmanta chaskisqanchikta’. Chaymi astawan payman asuykachiwanchik (Sant. 1:17).

4. ¿Imanasqataq runakunapa iñiyninku mana allin kasqanta qawaspanchikqa cheqap kaqta astawan kuyanchik?

⁴ Diosmanta willakuspam runakunapa iñiyninku mana allin kasqanta qawanchik, chaymi cheqap kaqta astawan kuyanapaq yanapawanchik. Diosta mana reqsiq runakunaqa manam imayna kusisqa hinaspa allin kawsakuytaqa yachankuchu. Paykunaqa hamuq tiempopi imapas pasananmantam preocupakunku, ichaqa manam suyakuyninku kanchu. Imapaq kawsasqankutam yachayta munanku, ichaqa manam Bibliamantaqa allintachu yachanku religioso kaspankupas. Ñawpaq Ninive llaqtapi runakunamanmi rikchakunku (leey Jonas 4:11). Astawan predicaspanchikmi sutillata qawanchik Diospa llaqtanpi kaqkunapa iñiyninkuqa, wakin runakunapa iñiyninkuwan mana chaynalla kasqanta (Is. 65:13). Yuyarichiwanchiktaqmi Jehova Diosqa wakin runakunatapas iñiyninkupi hinaspa suyakuyniyoq kanankupaq yanapay munasqantapas (Apoc. 22:17).

5. ¿Imaynatam sasachakuyninchikta qawanchik huk runakunaman Diosmanta yachachispaqa?

⁵ Huk runakunata Diosmanta yachachiymi yanapawanchik imapas sasachakuyninchikwan mana hukmanyanapaq. Chayna kasqantam Trisha sutiyoq huk precursora qawarqa tayta-maman divorciakuruptinku. Paymi nin: “Llumpay hukmanyasqam tarikurqani”, nispa. Huk punchawmi llumpay llakisqa tarikuspan wasinpi qepakuyta munarqa, ichaqa Bibliamanta yachachiqmi rirqa ancha sasachakuyniyoq kimsa warmachakunaman. Paykunataqa taytanmi saqerurqa hinaspapas mayorninkum abusarurqa. Kay precursoram willakun: “Sasachakuyniyqa manam imapaschu karqa paykunapa sasachakuyninwan tupachisqaqa. Estudiaptiykum ñawichankupas hatunmantaraq qawarikurqa hinaspam kusikuymanta asirirqaku. Chay warmachakunaqa Jehova Diospa regalonmi karqa chayna sasachakuypi tarikuptiy”, nispa.

6, 7. a) ¿Imaynatam iñiyninchik kallpanchakun Bibliamanta hukkunata yachachiptinchik? b) Bibliata estudiaspanku hinaspa chayta kasukusqankurayku runakunapa vidanku cambiasqanta qawaspanchikqa, ¿ima ninchikmi Diospa yachayninmanta?

⁶ Bibliapi cheqap yachachikuykunata hukkunaman yachachiyqa iñiyninchiktam kallpanchan. Wakin Judio runakuna yachachisqankuman hina mana ruwasqankuta yachaspanmi, apostol Pablo kaynata qellqarqa: “Chaynaqa wakinkunata yachachichkaspaykiqa ¿imanasqamá manaqa kasukunkichu yachachisqaykitaqa?”, nispa (Rom. 2:21). Kunan tiempopi precursorkunaqa yachachisqankuman hinam ruwanku. Maypipas hinaspa haykapipas Bibliamanta yachachiytaqa atinkum. Ichaqa allinta yachachinapaqqa sapa estudiopaqmi preparakuna, wakinpiqa aswantaraqmi tapukuykunata contestanapaqpas. Janeen sutiyoq huk precursoram nin: “Bibliamanta sapa kuti yachachiptiymi sonqoypiwan yuyayniypi astawan takyasqanta musyakuni. Chaynapim iñiyniypas hinalla wiñachkan”, nispa.

⁷ Bibliata estudiaspanku hinaspa chayta kasukusqankurayku runakunapa vidanku cambiasqanta qawaspam, Jehova Diospa yachayninta astawan kuyanchik (Is. 48:17, 18). Kayqa kallpanchawanchiktaqmi Bibliapa nisqanta ñoqanchikpas hinalla kasukunapaq. Adrianna sutiyoq precursoram kaynata nin: “Runakuna kikinkupa piensasqankupi hapipakuspankuqa mana allinpim kawsakunqaku,  ichaqa Jehova Diospa yachachisqanpi hapipakuspankuqa chayllam qawanqaku allinninkupaq kasqanta”, nispa. Phil sutiyoq precursorpas ninmi: “Jehova Diosqa kikinkumanta mana cambiay atiq runakunatam cambian”, nispa.

8. ¿Imaynatam yanapawanchik iñiqmasinchikkunawan kuska predicayqa?

⁸ Iñiqmasinchikkunawan kuska predicaymi kallpanchawanchik (Prov. 13:20). Yaqa llapan precursorkunam wakin iñiqmasinchikkunawan kuska predicanku, kaymi yanapan ‘iñiyninkupi kallpanchanakunankupaq’ (Rom. 1:12; leey Proverbios 27:17). Lisa sutiyoq precursoram nin: “Llamkaypiqa llallinakuywan envidianakuyllam. Sapa punchawmi uyarinchik cuento qepikunata hinaspa mana allin rimaqkunata. Llapankum imataña ruwaspankupas wakinkumanta aswan reqsisqa kayta munanku. Wakinpiqa cristiano hina kawsasqanchikmantam burlakunku. Iñiqmasinchikkunawan kuska predicaymi ichaqa kallpanchawanchik. Predicasqaymanta wasiyman kutiykuspayqa, kusisqam tarikuni pisipasqa kaspaypas”, nispa.

9. ¿Imaynatam casado vidapi yanapawanchik qosanchikwan otaq señoranchikwan kuska precursor kayqa?

⁹ Qosanchikpiwan otaq señoranchikpiwan precursor kayqa kimsa pata qaytu hinam casado vidata kallpanchan (Ecl. 4:12). Madelineqa qosanwan kuskam precursor kanku, paymi nin: “Qosaywanqa anchatam parlaniku predicasqaykumanta, Bibliata leespa imapas yachasqaykumanta hinaspa predicaspayku imayna servichikunaykupaqpas. Precursor kasqaykumanta sapa wata pasasqanman hinam, astawan sientenakuniku”, nispa. Trishapas yaqa chaynatam nin: “Iskayniykum mana manukunaykupaq tantearuniku, chaymi qollqemantaqa mana qaqchanakunikuchu. Kuskam Bibliamanta yachay  munaq runakunata kaqmanta watukuniku hinaspa estudiachinikupas, chaymi yanapawanku huk sonqolla Jehova Diosman asuykunaykupaqpas”, nispa.

10. ¿Imam iñiyninchikwan pasan Jehova Diospa munaychakusqanta puntapi hinalla churaptinchik hinaspa yanapakuyninta qawaptinchik?

¹⁰ Jehova Diospa munaychakusqanta puntapi hinalla churaspanchikqa sutillatam qawanchik iñiyninchik astawan yapakusqanta, qawanchiktaqmi paypa yanapakuyninta hinaspa mañakusqanchikta contestasqantapas. Chaynam pasan Diosman sonqo lliw cristianokunawan. Ichaqa precursor kaqkunam qawanku Jehova Diospi hapipakuptinkuqa hinalla precursor kanankupaq yanapasqanta (leey Mateo 6:30-34). Curt iñiqmasinchikqa señoranpiwanmi precursor kanku, Curtqa congregacionkuna watukuq ancianopa rantinpi watukuqtaqmi, paytam kamachirqaku huk congregacionta watukunanpaq, wasinmanta chay congregacionkamaqa iskay hora partenpim chayanan karqa. Carronkupa gasolinanqa chay congregacionman rinallankupaqmi karqa, kutimunankupaqqa manam hayparqachu hinaspapas huk semanamantaraqmi llamkayninpi pagonta chaskinan karqa. Curtmi nin: “Iskayrayarqanim rinaymanta”, nispa. Diosta mañakuykuspankum rinankupaq tantearurqaku, Jehova Dios yanapananmantaqa segurom karqaku. Lloqsinankupaq kachkaptinkum huk iñiqmasinchik qayaykurqa huk regalota qonanpaq. Chaypiqa qollqem kasqa viajanankupaq kamaqpuni. Curtmi nin: “Kaykuna sapa kuti pasasuptikim Jehova Diospa yanapakuyninta qawanki”, nispa.

11. ¿Chaskichwanchu bendicionkunata precursor kaspa? Willamuy.

¹¹ Jehova Diosta tukuy kallpankuwan serviq hinaspa payman asuykuq precursorkunaqa, achka bendicionkunatam chaskinku (Deut. 28:2). Chayna kaptinpas, precursor kaypiqa kanmi sasachakuykuna. Diosta serviqkunaqa manam nichwanchu mana sasachakuyniyoq kasqanchiktaqa. Wakin precursorkunam precursor kayninkuta huk tiempo saqerqaku, ichaqa atinmankum sasachakuyninku allichaytaqa. ¿Imataq precursorkunata yanapanman tukuy tiemponkuwan hinalla Diosta servinankupaq?

12, 13. a) ¿Imatam precursorqa ruwanan watapi hayka predicananta mana haypayta atispanqa? b) ¿Imanasqataq tiempochakunanku Bibliata sapa punchaw leenankupaq, yuyaymananankupaq hinaspa sapankupi estudianankupaqpas?

¹² Yaqa llapallan precursorkunam mana haypakunkuchu tukuy ima ruwanankupaq. Chaymi tanteaspa tiemponkuta sumaqta rakinanku imatapas ruwanankupaq (1 Cor. 14:33, 40). Watapi hayka hora predicananta huk precursor mana haypayta atispanqa, yuyaymanananmi tiemponta imayna servichikusqanpi (Efes. 5:15, 16). Kaykuna tapukuymi allin kanman: “¿Hayka tiempotam kusirikuykunapi servichikuni? ¿Astawanchu controlakunay? ¿Atiymanchu llamkayniymanta astawan tiempochakuyta?”, nispa. Kaykunam precursorkunata yanapanqa tiemponkuta imayna servichikusqankuta qawakunankupaq hinaspa chayman hina allichanankupaqpas.

¹³ Precursorkunaqa tiempochakunankum Bibliata sapa punchaw leenankupaq, yuyaymananankupaq hinaspa sapankupi estudianankupaqpas. Chaypaqqa controlakunankum yanqakunapi tiemponkuta mana usuchinankupaq (Filip. 1:10). Piensarisun huk precursorpi, payqa tukuy punchaw predicamusqanmanta wasinman kutiykuspanmi huñunakuypaq preparakuyta munan. Ichaqa puntatam computadoranta rataykachispan mensajenkunata leespa contestan. Chaymantapas imapas rantiy munasqanpa precionkunatam qawan. Chaykamaqa mana musyayllam iskay horaña pasarun, hinaspam estudiay munasqantapas mana qallarinraqchu.  ¿Imataq sasachachkan? Kallpaypi llallinakuqkuna karu-karuta kallpananku kaptinqa allintam cuidakunanku aguantanankupaq. Chaynallataqmi precursor kaqkunapas sapankupi allinta estudiananku, chaynapi precursor kayninkuta mana saqenankupaq (1 Tim. 4:16).

14, 15. a) ¿Imanasqataq precursorkunaqa kapuqllankuwan kawsananku? b) ¿Imatam precursorqa ruwanan sasachakuykunapi tarikuspan?

¹⁴ Allin precursorkunaqa kapuqllankuwan kawsanankupaqmi kallpanchakunku. Chayna kawsanankupaqmi Jesusqa llapallan qatiqninkunata kallpancharqa (Mat. 6:22). Kikin Jesuspas chaytam ruwarqa mana imawanpas harkachikuspa Taytanpa munayninta ruwananpaq. Chaymi kaynata nirqa: “Kanmi atoqkunapa uchkun, kantaqmi alton pawaq urpikunapapas qesan, Diosmanta Hamuq Runapaqmi ichaqa mana kapuwanchu maypim puñuykunaypas”, nispa (Mat. 8:20). Astawan tukuy imayoq runaqa kapuqninta cuidaypi, allichaypi hinaspa hukwanpas cambiaypim afanakun, kaytam mana qonqananchu Jesusta qatipakuy munaq precursorqa.

¹⁵ Diosmanta tukuy ima chaskisqanchikqa paymantam hamun manam imapas yachasqanchik otaq atisqanchikraykuchu, chaytam precursorkunaqa allinta yachanku. Chaymi hinalla precursor kanapaqqa Jehova Diospi hapipakuna (Filip. 4:13). Kanqam ima sasachakuykunapas (Sal. 34:19). Ichaqa chaypim Jehova Diospa yanapakuyninta maskaspa chaskina, precursor kayta chaylla saqerunamantaqa (leey Salmo 37:5). Diospa yanapakuyninta qawasqaykiman hinam astawan asuykunki kuyakuq Taytanchik Jehova Diosman (Is. 41:10).

16. ¿Imatam ruwanayki precursor kayta munaspaykiqa?

¹⁶ Precursorkuna hina bendicionkunata chaskiyta munaspaykiqa Jehova Diostayá mañakuy (1 Juan 5:14, 15). Precursor kaqkunawan rimay hinaspa precursor kanaykipaq imakunapas ruwaypi kallpanchakuy. Chaytam ruwarqaku Keith hinaspa Erika iñiqmasinchikkuna. Paykunaqa llamkayman qokuruspankum mana tiempochakuqkuchu, chaymi casarakusqanku qepata wasitawan mosoq carrota rantirurqaku. Paykunam ninku: “Chaykunawan kusisqa kanaykutam piensarqaniku, ichaqa manam chaynachu karqa”, nispa. Keith iñiqmasinchikta llamkayninmanta qarqoruptinkum precursor auxiliar karqa. Paymi kaynata nin: “Precursor kasqaymi yuyarichiwan predicaspa kusisqa kasqaymanta”, nispa. Paykunaqa huk casarasqa precursorkunawanmi amistadta armarurqaku, chay precursorkunam yanaparqaku kapuqllankuwan kawsaspa hinaspa precursor kaspanku kusisqa kanankupaq. ¿Imatam Keith hinaspa Erika ruwarqaku? Paykunam ninku: “Dios serviyniykupi imakuna haypay munasqaykutam qellqarqaniku hinaspam refrigeradorapa punkunpi laqarqaniku, chaymantam qellqasqaykuta haypasqaykuman hina marcarqaniku”, nispa. Tiempopa pasasqanman hinam precursor karqaku.

17. ¿Imanasqataq allin kanman imapas ruwayninchikmanta tiempochakuspa precursor kaypi piensayqa?

¹⁷ ¿Atiwaqchu precursor kayta? Kunan mana atispaykiqa, Jehova Diosmanta astawan willakuspayki kallpanchakuy payman asuykunaykipaq. Diosta mañakuspa yuyaymanay, ichapas ima ruwaynikikunamanta tiempochakuspa precursor kayta atiwaq. Diospa munayninta precursor kaspa puntapi churasqaykiqa ima ruwaymantapas astawanmi kusichisunki (Mat. 6:33). Hukkunaman Jehova Diosmanta willakuspaykiqa kusisqam tarikunki, chaymantapas astawanmi Diospi piensanki, paymanta willakunki, kuyanki hinaspapas anchatam kusichinki.